| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Ortaçağ Dünya Tarihi | TAR 249 | 3 | 3 + 0 | 3 | 5 |
| Ön Koşul Dersleri | yok |
| Önerilen Seçmeli Dersler | yok |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Seçmeli |
| Dersin Koordinatörü | Dr.Öğr.Üyesi ABDULHAMİT DÜNDAR |
| Dersi Verenler | |
| Dersin Yardımcıları | |
| Dersin Kategorisi | Diğer |
| Dersin Amacı | Türk ve İslam tarihinin, Ortaçağ dünya medeniyet tarihi perspektifini haiz şekilde, daha etkili öğrenilmesini sağlamak. |
| Dersin İçeriği | Ortaçağlarda dünyanın medeniyet havzalarındaki milletlerin tarihini, aynı anda mukayeseli şekilde gösteren özet bilgiler. |
| # | Ders Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|---|---|---|---|
| 1 | Ortaçağ kavramını farklı uygarlıkların gelişim süreçleri bağlamında tanımlar. | ||
| 2 | İslam dünyasının siyasi, kültürel ve ekonomik olarak şekillenişini tarihsel bağlamda açıklar. | ||
| 3 | Ortaçağ Çin’i, Hindistan’ı ve Orta Asya’sının siyasi ve ticari yapısını tanır ve yorumlar. | ||
| 4 | Ortaçağ Avrupa’sında feodalizm, kilise otoritesi ve toplumsal yapının oluşum sürecini açıklar. | ||
| 5 | İslam ve Hristiyan dünyası arasındaki etkileşimi Haçlı Seferleri ve Endülüs örnekleri üzerinden analiz eder. | ||
| 6 | Ticaret yollarının (İpek, Baharat, Sahra-altı) medeniyetler arası ilişkiler üzerindeki etkisini değerlendirir. | ||
| 7 | Türklerin İslamiyet’i kabulü sonrası siyasi ve kültürel dönüşüm süreçlerini açıklar. | ||
| 8 | Moğol istilaları ve Timur’un seferlerinin farklı coğrafyalarda yarattığı siyasal değişimleri karşılaştırır. | ||
| 9 | Geç Ortaçağ Avrupa’sındaki düşünsel dönüşüm süreçlerini (Rönesans ve Reform’un öncülleri) tarihsel bağlamda yorumlar. | ||
| 10 | Farklı uygarlıklardan gelen tarihi gelişmeleri karşılaştırarak, Ortaçağ’ın küresel karakterini sentezler. |
| Hafta | Ders Konuları | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Ortaçağ Kavramı, Coğrafyası ve Tarihsel Çerçeve – Ortaçağ nerede ve nasıl başlar? – Avrupa, Orta Doğu, Çin, Hint Alt Kıtası ve Afrika'nın genel durumu – Kronolojik, tematik ve coğrafi haritalarla genel bakış | |
| 2 | İslam’ın Doğuşu ve İlk Yayılışı (610–750) – Arap Yarımadası'nın sosyal yapısı – Dört Halife Dönemi ve Emevî fetihleri (İspanya’dan Orta Asya’ya) – İpek Yolu ve ticaret ağlarına etkisi | |
| 3 | Abbâsîler Dönemi ve İslam Medeniyetinin Altın Çağı – Bağdat’ın bilimsel, kültürel ve ekonomik yükselişi – Çeviri hareketi, şehir kültürü ve entelektüel yaşam | |
| 4 | Ortaçağ Çin’i ve Doğu Asya Dünyası – Tang ve Song Hanedanları – İpek Yolu ve Çin mallarının dünya ekonomisindeki yeri | |
| 5 | rken Ortaçağ Avrupa’sı ve Hristiyanlık – Roma sonrası Avrupa’da siyasi boşluk – Frank Krallığı, Karolenjler ve Feodalizmin ortaya çıkışı – Papalık ve Kilise’nin siyasi gücü | |
| 6 | Ticaret Yolları ve Ortaçağ Ekonomisi – İpek Yolu, Baharat Yolu, Sahra-altı Afrika yolları – Kervan şehirleri, ticaret kolonileri (Ceneviz, Venedik) – İslam, Çin ve Avrupa’da ekonomik yapılar karşılaştırması | |
| 7 | Türklerin İslamiyet’i Kabulü ve Orta Asya'nın Dönüşümü – Karluklar, Karahanlılar, Gazneliler – İslam’ın bozkır siyasetiyle buluşması – Büyük Selçuklu yapısı ve kültürel sentez | |
| 8 | Ara Sınav (Vize) | |
| 9 | Haçlı Seferleri (1096–1291) – Nedenleri, süreçleri ve sonuçları – İslam–Hristiyan dünyası ilişkilerine etkisi – Doğu Akdeniz’de kültürel etkileşim ve ticaret | |
| 10 | İspanya’da Endülüs Uygarlığı ve Reconquista – Emevî Endülüsü’nün doğuşu – Çok kültürlülük, bilim ve sanat – Hristiyanlığın yeniden fetih süreci (Reconquista) ve Engizisyon’un yükselişi | |
| 11 | Moğol İmparatorluğu ve Küresel Etkileri – Orta Asya’da güç dengelerinin değişimi – Çin, Orta Doğu, Rusya ve Avrupa üzerindeki etkiler – Ticaretin ve kara yollarının canlanışı | |
| 12 | Timur’un Seferleri ve Batı Asya’daki Siyasi Değişim – Timur’un İran, Hindistan, Anadolu ve Altın Orda seferleri – İlhanlı sonrası dengeler – Osmanlı’yı durdurması ve geçici etkiler | |
| 13 | Rönesans’ın Doğuşu ve Reformun Zeminleri – Geç Ortaçağ Avrupa’sında düşünsel kırılmalar – Skolastik düşünceye tepkiler – Bizans’ın düşüşü ve bilgi göçü | |
| 14 | 1453 ve Ortaçağ’ın Sonu: İstanbul’un Fethi, Jeopolitik Dönüşüm – Bizans’ın düşüşü ve Osmanlı’nın yükselişi – Coğrafi keşiflerin eşiği – Ortaçağ’dan erken modern çağa geçişin tarihsel anlamı |
| Kaynaklar | |
|---|---|
| Ders Notu | Colin McEvedy, Ortaçağ Tarih Atlası. |
| Ders Kaynakları | Colin McEvedy, Ortaçağ Tarih Atlası. |
| Sıra | Program Çıktıları | Katkı Düzeyi | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | Genel kültür ve tarihe yardımcı bilimlerle ilgili, en güncel bilgileri içeren ders kitaplarını, uygulama araç - gereçlerini ve bilimsel kaynaklarla desteklenen üst düzey bilgi ve becerileri kullanma kabiliyetine sahiptir ve bu bilgi ve becerileri mesleğinde ve araştırmalarında kullanır. | X | |||||
| 2 | Tarih disiplini ile ilgili kavramları, fikirleri ve verileri, sosyal bilimler araştırma metotlarıyla inceler ve değerlendirir, gün yüzüne çıkmamış (henüz araştırılmamış) konuları tanılar, analiz eder ve tartışır, bunlarla ilgili bilimsel bulgular ve kanıtlara dayalı öneriler geliştirir. | X | |||||
| 3 | Tarih disiplini ile ilgili konularda uzman ya da bilgisi olmayan dinleyicileri bilgilendirir, onlara elde ettiği bulgularla ilgili düşüncelerini açık bir biçimde yazılı ve sözlü olarak ifade eder. | X | |||||
| 4 | Tarih metodolojisini kullanarak, eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme, yorumlama ve sentez yapma becerilerine sahiptir ve alanıyla ilgili çalışmaları bağımsız veya ortak çalışma olarak yürütür. | X | |||||
| 5 | Tarihi bilgi ve bulgu eksiklikleri nedeni ile henüz aydınlatılmamış konularda sorumluluk alır ve çözüm üretmeye çalışır. | X | |||||
| 6 | Sahasında çalışan kişilerin ilgi, istek ve ihtiyaçlarını bilir, içinde bulunduğu çevrenin sosyo-kültürel ve ekonomik özelliklerini tanır; bu özelliklere uygun öğretme ve öğrenme süreçlerini planlar, uygular ve yönetir. Öğrencilerin öğrenme sürecine etkin katılımını sağlar. | X | |||||
| 7 | Tarih alanında yapılmış güncel araştırmaları takip ederek yeterli düzeyde anlayabilir ve meslektaşları ile iletişim kurabilecek düzeyde yabancı dil bilgisine sahip olmayı amaç edinir. | X | |||||
| 8 | Tarih alanının gerektirdiği bilgisayar yazılımı ve donanımı bilgisine sahiptir; bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanır. | X | |||||
| 9 | Tarih alanı ile ilgili yaptığı tüm çalışmalarda veri kaynağı olan bilgilerin toplanması tasarlanması, arşivlenmesi, analiz edilmesi, yorumlanması, duyurulması aşamalarında toplumsal, bilimsel ve etik değerleri gözetir. | X | |||||
| 10 | Tarih alanında kendisini devamlı geliştirmek için gayret gösterir. Yeni bilgi ve fikirlere erişme ve yaşamboyu öğrenme bilincini kazanır. | X | |||||
| 11 | Tarih alanındaki sosyal bilimler ile ilgili becerileri, alan dışı derslerden elde ettiği kazanımları disiplinler arası çalışmalarda uygular. | X | |||||
| # | Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı | PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 | PÇ 8 | PÇ 9 | PÇ 10 | PÇ 11 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Ortaçağ kavramını farklı uygarlıkların gelişim süreçleri bağlamında tanımlar. | |||||||||||
| 2 | İslam dünyasının siyasi, kültürel ve ekonomik olarak şekillenişini tarihsel bağlamda açıklar. | |||||||||||
| 3 | Ortaçağ Çin’i, Hindistan’ı ve Orta Asya’sının siyasi ve ticari yapısını tanır ve yorumlar. | |||||||||||
| 4 | Ortaçağ Avrupa’sında feodalizm, kilise otoritesi ve toplumsal yapının oluşum sürecini açıklar. | |||||||||||
| 5 | İslam ve Hristiyan dünyası arasındaki etkileşimi Haçlı Seferleri ve Endülüs örnekleri üzerinden analiz eder. | |||||||||||
| 6 | Ticaret yollarının (İpek, Baharat, Sahra-altı) medeniyetler arası ilişkiler üzerindeki etkisini değerlendirir. | |||||||||||
| 7 | Türklerin İslamiyet’i kabulü sonrası siyasi ve kültürel dönüşüm süreçlerini açıklar. | |||||||||||
| 8 | Moğol istilaları ve Timur’un seferlerinin farklı coğrafyalarda yarattığı siyasal değişimleri karşılaştırır. | |||||||||||
| 9 | Geç Ortaçağ Avrupa’sındaki düşünsel dönüşüm süreçlerini (Rönesans ve Reform’un öncülleri) tarihsel bağlamda yorumlar. | |||||||||||
| 10 | Farklı uygarlıklardan gelen tarihi gelişmeleri karşılaştırarak, Ortaçağ’ın küresel karakterini sentezler. |
| Değerlendirme Sistemi | |
|---|---|
| Yarıyıl Çalışmaları | Katkı Oranı |
| 1. Ara Sınav | 60 |
| 1. Kısa Sınav | 10 |
| 2. Kısa Sınav | 10 |
| 1. Ödev | 20 |
| Toplam | 100 |
| 1. Yıl İçinin Başarıya | 60 |
| 1. Final | 40 |
| Toplam | 100 |
| AKTS - İş Yükü Etkinlik | Sayı | Süre (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|