| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| İslam Medeniyeti Tarihi | TAR 342 | 6 | 3 + 0 | 3 | 5 |
| Ön Koşul Dersleri | YOK |
| Önerilen Seçmeli Dersler | |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Seçmeli |
| Dersin Koordinatörü | Dr.Öğr.Üyesi ABDULHAMİT DÜNDAR |
| Dersi Verenler | |
| Dersin Yardımcıları | YOK |
| Dersin Kategorisi | Diğer |
| Dersin Amacı | İslamiyet´in doğuşundan günümüze –ağırlıklı olarak Osmanlı Devleti´nin kuruluşuna- kadar İslamiyet´in yayıldığı alanlarda teşekkül etmiş olan İslam kültür ve medeniyetinin ana hatlarıyla incelenmesi ve öğrenilmesi |
| Dersin İçeriği | İslam medeniyetinin kaynakları, ve yayılışı belirtildikten sonra, İslam’ın yayıl dığı alanlarda meydana getirilen siyasi, idari, sosyal ve ekonomik, eğitim, düşünce, bilim ve sanat alanındaki gelişmeler, çevre kültür ve medeniyetlerle ilişki ve etkileşim ve Avrupa’ya etkileri göz önünde tutularak genel hatlarıyla ele alınacaktır. |
| # | Ders Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|---|---|---|---|
| 1 | Kültür ve medeniyet kavramlarını tanımlar, aralarındaki farkları açıklar. | Anlatım, Beyin Fırtınası, Soru-Cevap, | |
| 2 | İslam medeniyetinin temel kaynaklarını ve ilk gelişim dönemlerini açıklar. | Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Anlatım, | |
| 3 | İslam öncesi medeniyetlerin İslam düşüncesine etkilerini analiz eder. | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, | |
| 4 | Fetihlerin medeniyet yayılımındaki rolünü tarihsel ve sosyo-kültürel bağlamda değerlendirir. | Soru-Cevap, Deney ve Laboratuvar, Anlatım, | |
| 5 | İslam medeniyetinde hilafet, vezirlik ve divan sistemi gibi yönetim kurumlarını açıklar. | Beyin Fırtınası, Anlatım, Soru-Cevap, | |
| 6 | Medrese sisteminin doğuşunu ve eğitim anlayışını dönemsel farklılıklarıyla karşılaştırır. | Beyin Fırtınası, Soru-Cevap, Anlatım, | Doğru Yanlış Testleri, |
| 7 | Vakıf sisteminin sosyal, ekonomik ve siyasi rollerini yorumlar. | Anlatım, Deney ve Laboratuvar, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, | |
| 8 | İslam medeniyetinde bilimsel gelişmelerin (tıp, astronomi, felsefe vb.) tarihsel sürecini analiz eder. | ||
| 9 | Sanat ve estetik alanındaki üretimlerin medeniyet birikimine katkısını örneklerle açıklar. | ||
| 10 | İslam medeniyetinin Avrupa üzerindeki etkilerini yollar, eserler ve alanlar bazında değerlendirir. |
| Hafta | Ders Konuları | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Kültür ve Medeniyet Kavramları: Tanımı, farkları, kapsamı, yöntemler | |
| 2 | İslam Medeniyetinin Doğuşu ve Temel Kaynakları (Kur’an, Sünnet, Arap kültürü, çevre etkiler) | |
| 3 | İslam Öncesi Medeniyetler ve Etkileşim (Yunan, Pers, Hint, Bizans, Sasanî) | |
| 4 | İslam'ın Yayılışı ve Fetihler: Amaçları, yöntemleri, sonuçları | |
| 5 | İslam Medeniyetinde İdari Yapı: Hilafet, Vezirlik, Siyasi Yapılanma | |
| 6 | Divan Sistemi ve Merkezi Yönetim Mekanizmaları | |
| 7 | Eğitim Kurumları (Medrese Öncesi ve Medreseler): İslam'da eğitim tarihine giriş | |
| 8 | ARASINAV | |
| 9 | Vakıf Kurumu ve Sosyal Yapılar: Menşei, işlevi, çeşitleri, zayıflama süreci | |
| 10 | Tercüme Faaliyetleri ve İslam Rönesansı (Beytü’l-Hikme, çeviri hareketleri) | |
| 11 | Bilimsel Gelişmeler I: Tıp, Matematik, Astronomi | |
| 12 | Bilimsel Gelişmeler II: Felsefe, Mantık, Dil Bilimi | |
| 13 | Sanat ve Estetik: Mimari, Müzik ve Hat Sanatı | |
| 14 | İslam medeniyetinin Avrupa’ya etkisi; hangi yollarla, hangi alanlarda, yapılan çeviriler |
| Kaynaklar | |
|---|---|
| Ders Notu | -Philipp K. Hitti, Siyasî ve Kültürel İslam Tarihi, I-II, İstanbul 1989. -Montgomery Watt, İslâm’ın Avrupa’ya Tesiri, İstanbul 1986. -Ziya Kazıcı, İslam Müesseseleri Tarihi, İstanbul 1982 . -Yılmaz Özakpınar, İslam Medeniyeti ve Türk Kültürü, İst., |
| Ders Kaynakları | -Osman Turan, Selçuklular Tarihi ve Türk İslâm Medeniyeti, İstanbul 1969. -Fazlurrahman, İslam, Ankara 1996. -M.M.Şerif vd., İslam Düşüncesi Tarihi, I-IV, İstanbul 1990-1991. -W. Barthold - F.Köprülü, İslam Medeniyeti Tarihi, Ankara1940. -H.Z.Ülken, İslam Düşüncesi, İst. 1994. -Oktay Aslanapa, Türk ve İslâm Sanatı, İstanbul 1983. -İ.Kayaoğlu, İslam Kurumları Tarihi, Ankara 1985. Adam Mez, Onuncu Yüzyılda İslâm Medeniyeti, İstanbul 2000 -İA. Ve DİA. İlgili maddeleri |
| Sıra | Program Çıktıları | Katkı Düzeyi | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | Genel kültür ve tarihe yardımcı bilimlerle ilgili, en güncel bilgileri içeren ders kitaplarını, uygulama araç - gereçlerini ve bilimsel kaynaklarla desteklenen üst düzey bilgi ve becerileri kullanma kabiliyetine sahiptir ve bu bilgi ve becerileri mesleğinde ve araştırmalarında kullanır. | X | |||||
| 2 | Tarih disiplini ile ilgili kavramları, fikirleri ve verileri, sosyal bilimler araştırma metotlarıyla inceler ve değerlendirir, gün yüzüne çıkmamış (henüz araştırılmamış) konuları tanılar, analiz eder ve tartışır, bunlarla ilgili bilimsel bulgular ve kanıtlara dayalı öneriler geliştirir. | X | |||||
| 3 | Tarih disiplini ile ilgili konularda uzman ya da bilgisi olmayan dinleyicileri bilgilendirir, onlara elde ettiği bulgularla ilgili düşüncelerini açık bir biçimde yazılı ve sözlü olarak ifade eder. | X | |||||
| 4 | Tarih metodolojisini kullanarak, eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme, yorumlama ve sentez yapma becerilerine sahiptir ve alanıyla ilgili çalışmaları bağımsız veya ortak çalışma olarak yürütür. | X | |||||
| 5 | Tarihi bilgi ve bulgu eksiklikleri nedeni ile henüz aydınlatılmamış konularda sorumluluk alır ve çözüm üretmeye çalışır. | X | |||||
| 6 | Sahasında çalışan kişilerin ilgi, istek ve ihtiyaçlarını bilir, içinde bulunduğu çevrenin sosyo-kültürel ve ekonomik özelliklerini tanır; bu özelliklere uygun öğretme ve öğrenme süreçlerini planlar, uygular ve yönetir. Öğrencilerin öğrenme sürecine etkin katılımını sağlar. | X | |||||
| 7 | Tarih alanında yapılmış güncel araştırmaları takip ederek yeterli düzeyde anlayabilir ve meslektaşları ile iletişim kurabilecek düzeyde yabancı dil bilgisine sahip olmayı amaç edinir. | X | |||||
| 8 | Tarih alanının gerektirdiği bilgisayar yazılımı ve donanımı bilgisine sahiptir; bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanır. | X | |||||
| 9 | Tarih alanı ile ilgili yaptığı tüm çalışmalarda veri kaynağı olan bilgilerin toplanması tasarlanması, arşivlenmesi, analiz edilmesi, yorumlanması, duyurulması aşamalarında toplumsal, bilimsel ve etik değerleri gözetir. | X | |||||
| 10 | Tarih alanında kendisini devamlı geliştirmek için gayret gösterir. Yeni bilgi ve fikirlere erişme ve yaşamboyu öğrenme bilincini kazanır. | X | |||||
| 11 | Tarih alanındaki sosyal bilimler ile ilgili becerileri, alan dışı derslerden elde ettiği kazanımları disiplinler arası çalışmalarda uygular. | X | |||||
| # | Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı | PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 | PÇ 8 | PÇ 9 | PÇ 10 | PÇ 11 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Kültür ve medeniyet kavramlarını tanımlar, aralarındaki farkları açıklar. | |||||||||||
| 2 | İslam medeniyetinin temel kaynaklarını ve ilk gelişim dönemlerini açıklar. | |||||||||||
| 3 | İslam öncesi medeniyetlerin İslam düşüncesine etkilerini analiz eder. | |||||||||||
| 4 | Fetihlerin medeniyet yayılımındaki rolünü tarihsel ve sosyo-kültürel bağlamda değerlendirir. | |||||||||||
| 5 | İslam medeniyetinde hilafet, vezirlik ve divan sistemi gibi yönetim kurumlarını açıklar. | |||||||||||
| 6 | Medrese sisteminin doğuşunu ve eğitim anlayışını dönemsel farklılıklarıyla karşılaştırır. | |||||||||||
| 7 | Vakıf sisteminin sosyal, ekonomik ve siyasi rollerini yorumlar. | |||||||||||
| 8 | İslam medeniyetinde bilimsel gelişmelerin (tıp, astronomi, felsefe vb.) tarihsel sürecini analiz eder. | |||||||||||
| 9 | Sanat ve estetik alanındaki üretimlerin medeniyet birikimine katkısını örneklerle açıklar. | |||||||||||
| 10 | İslam medeniyetinin Avrupa üzerindeki etkilerini yollar, eserler ve alanlar bazında değerlendirir. |
| Değerlendirme Sistemi | |
|---|---|
| Yarıyıl Çalışmaları | Katkı Oranı |
| 1. Ara Sınav | 60 |
| 1. Kısa Sınav | 10 |
| 1. Ödev | 20 |
| 2. Kısa Sınav | 10 |
| Toplam | 100 |
| 1. Yıl İçinin Başarıya | 50 |
| 1. Final | 50 |
| Toplam | 100 |
| AKTS - İş Yükü Etkinlik | Sayı | Süre (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) | 16 | 3 | 48 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) | 16 | 2 | 32 |
| Ara Sınav | 1 | 15 | 15 |
| Kısa Sınav | 2 | 5 | 10 |
| Ödev | 1 | 15 | 15 |
| Final | 1 | 15 | 15 |
| Toplam İş Yükü | 135 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (Saat) | 5,4 | ||
| dersAKTSKredisi | 5 | ||