Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Mimarlıkta Aydınlatma MIM 011 0 1 + 2 3 5
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Lisans
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Arş.Gör.Dr. NİHAN BÖLÜKBAŞ BARAN
Dersi Verenler
Dersin Yardımcıları
Dersin Kategorisi Alanına Uygun Öğretim
Dersin Amacı

Bu ders, öğrencilerin mimarlıkta aydınlatmanın kuramsal ve pratik boyutlarını anlamalarını sağlamayı amaçlamaktadır. Öğrenciler, doğal ve yapay aydınlatmanın mekânsal deneyim, estetik, işlevsellik, enerji verimliliği ve sürdürülebilirlik üzerindeki etkilerini inceleyerek aydınlatma tasarımı konusunda temel bilgi ve beceriler kazanacaklardır.

Dersin İçeriği

 

  • Aydınlatmanın tarihsel gelişimi ve mimarlıkla ilişkisi

  • Işığın fiziksel özellikleri, görme ve renk algısı

  • Doğal aydınlatma: gün ışığı, yönlenme, açıklıklar ve mekân organizasyonu

  • Yapay aydınlatma: ışık kaynakları, armatürler ve teknik özellikler

  • Aydınlatma tasarımında estetik ve işlevsel kriterler

  • İç mekân ve dış mekânda aydınlatma uygulamaları

  • Enerji verimliliği, sürdürülebilirlik ve güncel teknolojiler (LED, akıllı sistemler vb.)

  • Aydınlatma üzerinden mimari örneklerin analizi

Kalkınma Amaçları
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Işığın fiziksel, algısal ve estetik boyutlarını mimarlık bağlamında açıklayabilir. Anlatım, Ödev / Evde-Çöz Sınavlar, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı),
2 Doğal ve yapay aydınlatma yöntemlerini analiz ederek mekân tasarımına uygun seçimler yapabilir. Problem Çözme, Performans Değerlendirme, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı),
3 Enerji verimliliği ve sürdürülebilirlik ilkelerini dikkate alarak mimari aydınlatma senaryoları geliştirebilir. Proje, Performans Değerlendirme, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı),
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Giriş – ışık, görme ve mimarlık ilişkisi
2 Işığın fiziksel özellikleri ve insan görme sistemi
3 Doğal ışık: gün ışığı kontrolü, açıklık tasarımı
4 Doğal aydınlatma örnekleri ve analizleri
5 Yapay ışık kaynakları: geleneksel ve modern teknolojiler
6 Armatür tipleri ve teknik özellikler
7 İç mekân aydınlatma ilkeleri
8 Dış mekân ve kentsel aydınlatma tasarımı
9 Enerji verimliliği ve sürdürülebilir aydınlatma
10 Aydınlatmada güncel teknolojiler ve akıllı sistemler
11 Mimari projelerde aydınlatma analizi
12 Atölye: öğrenci proje sunumları (aydınlatma senaryoları)
13 Örnek vaka çalışmaları – ulusal ve uluslararası projeler
14 Genel değerlendirme ve dönem projesi sunumları
Kaynaklar
Ders Notu
Ders Kaynakları

Ders notları dersin koordinatörü tarafından sınıfla paylaşılır.

Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Araştırma ve Eleştirel Düşünme Becerisi: Mimari ve kentsel ölçekte belirli sorunlara karşı araştırma, anlama, analiz etme, bilgi üretme, karşılaştırmalı olarak inceleme ve farklı açılardan değerlendirmeler aracılığıyla çözüm önerileri ve stratejik yaklaşımlar geliştirme. X
2 İletişim ve Sunum Becerisi: Meslek ortamlarında ve toplumda, uygun temsil araçlarını kullanarak verimli yazabilme ve konuşabilme; doğru iletişim kurmak üzere geleneksel el çizimleri ve bilgisayar teknolojilerinin kullanıldığı çeşitli tekniklerle programlama ve tasarım sürecinin her aşamasını uygun tekniklerle ifade edebilme, etkili sunum yapabilme.
3 Tasarım Becerileri: Tasarımın temel ilkelerini ve gerekliliklerini kavrayarak etkin şekilde kullanabilme, ilgili ölçüt ve standartlar doğrultusunda farklı alternatifler üretebilme. X
4 Bütünleşik Değerlendirme ve Karar Verme: Tasarım problemlerini çözümlemede kentsel ölçekten tekil malzeme kullanımına; toplumsal yaklaşımdan bireysel kullanım ilişkisine kadar geniş bir aralığa odaklanan unsurları bir arada değerlendirebilme. Mimari ve kentsel tasarım problemlerinin çözümlenmesinde çevrenin bilinçli kullanımı, erişilebilirlik, çevresel sistemler, taşıyıcı sistemler, yapı servis sistemleri gibi birden fazla değişkeni, belirlenen tema ve bağlam kapsamında bir arada kullanabilme. X
5 Mimarlık Tarihi ve Kültür: Mimarlık tarihi kapsamında incelenen örnekleri anlama ve kavrama; bunları şekillendiren yerel, bölgesel, küresel ortamlara ait kültürel normları mimari, sosyo-ekonomik, politik, estetik ve teknolojik faktörler bağlamında değerlendirerek bu mirasın etkilerini anlama; mimarlık düşüncesi ve uygulamasına ilişkin yenilikleri takip ederek yaşam boyu öğrenmeye açık olma.
6 Kültürel Çeşitlilik: Yerel ve küresel ölçekte farklı kültürlere sahip toplum ve bireylerin ihtiyaçları, değerleri, davranışsal normları hakkında bilgi edinme ve söz konusu kültürel çeşitliliğin etkinlik zemini olan sosyo-mekânsal dinamikleri anlama.
7 Çevresel Sistemler ve Sürdürülebilir Tasarım: Çevresel sistemlere ve coğrafi özelliklere göre tasarım kriterlerinin çeşitliliğini anlama ve sürdürülebilir kalkınma hedefleri doğrultusunda kamu yararını gözeterek kaynakların korunarak gelecek nesillere aktarılmasına katkıda bulunacak mekanlar oluşturabilme. X
8 Kültür ve Tabiat Varlıklarının Korunması: Tarihi ve doğal çevreyi tanıma, önemini kavrama ve koruma bilinci kazanma; tarihi anıtların ve yapıların belgelenmesi, rölöve, restitüsyon ve restorasyon projelerini hazırlamak için gerekli temel teknikleri anlama.
9 Biçimsel ve Strüktürel Kompozisyon: Form, fonksiyon, strüktür ilişkilerini bir bütün olarak ele alabilme ve mekânsal düzeyde kavrayabilme; yapı malzemeleri ve bileşenlerinin üretim, kullanım ve uygulamalarıyla ilgili ilke ve standartları anlama.
10 Taşıyıcı Sistemler: Taşıyıcı sistemlerin temel özelliklerini anlama, çağdaş taşıyıcı sistemlerin gelişimi ve uygulama alanları hakkında bilgi sahibi olma, ilgili disiplinler ile iş birliği kabiliyeti edinme.
11 Yapı Servis Sistemleri: Yapı tasarımında, strüktürel, çevresel, güvenlik, yapı kabuğu ve bina servis sistemlerini (tesisat, elektrik, sirkülasyon, iletişim, güvenlik ve yangın koruma) anlama, değerlendirme, seçme ve tasarım sürecine entegre edebilme. X
12 Proje Yönetimi ve Saha Uygulamaları: Proje yönetimi, iş planlama, finansal yönetim, ekip oluşturma, girişimcilik ve liderlik konularında temel ilkeleri anlama ve uygulayabilme.
13 Finansal Değerlendirme: Fizibilite çalışmaları, yapı maliyeti öngörüleri, işletme maliyetleri, bina yaşam döngüsü gibi kısa, orta ve uzun vadeli finansal konuların temelleri hakkında yeterli bilgi sahibi olma.
14 Meslek Etiği, Alanla İlgili Mevzuat ve Yasal Sorumluluklar: Kamu yararı, sağlığı, güvenliği ve refahı için, mülkiyet hakları, imar ve iskân yönetmelikleri, kullanıcı hakları gibi tasarımı etkileyen konularda mimarın yasal sorumluluklarını anlama, mimari tasarım ve uygulamada mesleki muhakemenin kullanılmasına ilişkin etik değerlerin rolünü kavrayabilme.
# Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı PÇ 1 PÇ 2 PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 6 PÇ 7 PÇ 8 PÇ 9 PÇ 10 PÇ 11 PÇ 12 PÇ 13 PÇ 14
1 Işığın fiziksel, algısal ve estetik boyutlarını mimarlık bağlamında açıklayabilir. 1 2 2 2 4
2 Doğal ve yapay aydınlatma yöntemlerini analiz ederek mekân tasarımına uygun seçimler yapabilir. 1 2 2 2 4
3 Enerji verimliliği ve sürdürülebilirlik ilkelerini dikkate alarak mimari aydınlatma senaryoları geliştirebilir. 1 2 2 2 4
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ödev 30
2. Ödev 30
1. Performans Görevi (Uygulama) 40
Toplam 100
Toplam 0
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 14 3 42
Ödev 2 6 12
Performans Görevi (Uygulama) 1 6 6
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 14 4 56
Final 1 3 3
Toplam İş Yükü 119
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 4,76
dersAKTSKredisi 5