Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
İkinci Dünya Savaşı’Ndan 1980 Darbesine Türkiye’Nin Sosyo-Ekonomik Tarihi TAR 644 0 3 + 0 3 6
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Doktora
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Prof.Dr. SAFİYE KIRANLAR
Dersi Verenler
Dersin Yardımcıları
Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

Bu ders, Türkiye'nin 1940'lardan 1980'e uzanan dönemde yaşadığı sosyo-ekonomik dönüşümleri tarihsel bağlamda analiz etmeyi amaçlamaktadır. Öğrencilerin, savaş sonrası kalkınma modelleri, sınıf dinamikleri ve devlet politikaları arasındaki ilişkiyi derinlemesine kavramaları hedeflenmektedir. Aynı zamanda toplumsal hareketler, kentleşme, işgücü yapısı ve refah politikaları gibi başlıklar eleştirel perspektifle ele alınacaktır. Ders, öğrencilerin ekonomik değişimin toplumsal yapı üzerindeki etkilerini karşılaştırmalı ve disiplinlerarası bir yaklaşımla değerlendirme becerisi kazanmalarını hedefler.

Dersin İçeriği

 

  1. Ders, İkinci Dünya Savaşı'nın Türkiye ekonomisi ve toplumu üzerindeki etkileriyle başlar. 1950’li yıllarda uygulanan liberal ekonomi politikaları, göç, kentleşme ve tarımda makineleşme gibi olguların sosyo-ekonomik boyutları incelenir. 1960 darbesi sonrası planlı kalkınma dönemleri, sendikalaşma ve sosyal refah uygulamalarıyla birlikte ele alınır. 1970'li yıllarda yaşanan ekonomik krizler, toplumsal kutuplaşma ve 1980 darbesine giden süreçteki yapısal sorunlar da dersin kapsamındadır.

Kalkınma Amaçları
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Problem Çözme, Anlatım, Soru-Cevap,
2
3
4
5
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Cumhuriyetin ilanından Atatürk’ün ölümüne kadarki dönemin sosyo-ekonomik temelleri ve devletin yeniden inşası süreci değerlendirilecektir.
2 Tek parti yönetimi altında şekillenen “Milli Şef” dönemi ile bürokratik merkezileşme, devletçilik ve savaş ekonomisinin temel özellikleri incelenecektir
3 İkinci Dünya Savaşı’nın Türkiye üzerindeki etkileri; ekonomi, toplumsal yapılar ve devlet politikaları bağlamında ele alınacaktır
4 Savaş sonrası siyasal liberalizasyon çabaları ve 1946’da başlayan çok partili hayata geçiş süreci; toplumsal dinamiklerle birlikte değerlendirilecektir
5 Demokrat Parti’nin iktidara gelişiyle birlikte uygulanan ekonomi politikaları, seçim stratejileri ve mali yönelimler incelenecektir
6 Demokrat Parti dönemindeki toplumsal dönüşüm, siyasal gerilimler ve 27 Mayıs 1960 Darbesi’ne uzanan süreç tartışılacaktır
7 27 Mayıs sonrasında kurulan askeri yönetim, Milli Birlik Komitesi (MBK) üyeleri, anayasal değişiklikler, tasfiyeler ve Yassıada yargılamaları değerlendirilecektir
8 Ara sınav
9 1961 Anayasası sonrasında yaşanan siyasal çoğullaşma (1961–1965), planlı kalkınma girişimleri, sanayileşme politikaları, iç göç ve toplumsal muhalefet unsurları analiz edilecektir
10 Adalet Partisi’nin iktidar yıllarında yaşanan ekonomik dönüşümler, kentleşme dinamikleri ve sınıfsal yapının değişimi değerlendirilecektir
11 12 Mart 1971 Muhtırası öncesi ve sonrasında yaşanan siyasi kriz, ordu-siyaset ilişkisi ve geçici otoriter rejim yapısı incelenecektir
12 1970’li yıllarda siyasal kutuplaşma bağlamında CHP-MSP Koalisyonu, toplumsal çatışmalar ve devletin kriz yönetimi ele alınacaktır
13 1970’li yıllarda yükselen muhalif hareketler: öğrenci hareketleri, işçi direnişleri, grevler ve sendikal mücadeleler sosyo-ekonomik bağlamda tartışılacaktır
14 12 Eylül 1980 Darbesi öncesi yaşanan siyasal istikrarsızlık, ekonomik krizler, artan şiddet ortamı ve darbeye giden sürecin iktisadi ve toplumsal nedenleri değerlendirilecektir
Kaynaklar
Ders Notu
Ders Kaynakları

Feroz Ahmad, Bir Kimlik Peşinde Türkiye, İstanbul: İletişim Yayınları, 2010.
Korkut Boratav, Türkiye İktisat Tarihi 1908–2007, Ankara: İmge Kitabevi, 2009.
Çağlar Keyder, Türkiye’de Devlet ve Sınıflar, İstanbul: İletişim Yayınları, 1993.
Şevket Pamuk, Türkiye’nin 200 Yıllık İktisadi Tarihi, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2014.
İlhan Tekeli ve Selim İlkin, Cumhuriyetin Harcı: 1930–1950, İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2004.
Nilay Yavuz, Türkiye’de 1950’li Yıllar: Demokrat Parti Dönemi Politikaları, İstanbul: İletişim Yayınları, 2017.
Bahri Duru, Planlı Dönem Türkiye’si: 1960–1980 Arası Ekonomik Planlar ve Uygulamalar, İstanbul: Derin Yayınları, 2011.
Rıfat N. Bali, 1960–1980 Arası Türkiye'de Azınlıklar ve Devlet Politikaları, İstanbul: Libra Yayıncılık, 2012.
Metin Toker, Demokrat Parti’nin Sonu: 27 Mayıs’a Giden Yol, Ankara: Akis Yayınları, 1971.
Ayşe Buğra, Devlet ve İşadamları: Türkiye’de Devlet-Girişimci İlişkilerinin Tarihsel Kökenleri, İstanbul: İletişim Yayınları, 2000.
Bozkurt Güvenç-Gencay Şaylan, Türk-İslam Sentezi, İstanbul: Gün Yayıncılık, 1994.
Kemal Karpat, Türkiye’de Toplumsal Dönüşüm: Kırsal Göç, Gecekondu ve Kentleşme, İstanbul: Timaş Yayınları, 2003.
Kemal Karpat, Osmanlı’dan Günümüze Elitler ve Din, İstanbul: Timaş Yayınları, 2009.
Tansel Demirel, Adalet Partisi: İdeoloji ve Politika, İstanbul: İletişim Yayınları, 2004.
Nihat Erim, 12 Mart Anıları, İstanbul: Milliyet Yayınları, 2007.
Bernard Lewis, Demokrasinin Türkiye Serüveni, İstanbul: Ark Kitapları, 2010.
Turhan Feyzioğlu, 15-16 Haziran: Türkiye’yi Sarsan İşçi Direnişi, İstanbul: Doğan Kitap, 2012.
Kurtuluş Kayalı, Ordu ve Siyaset: 27 Mayıs – 12 Mart, İstanbul: İletişim Yayınları, 2012.
Suavi Aydın ve Yüksel Taşkın, 1960’tan Günümüze Türkiye Tarihi, İstanbul: İletişim Yayınları, 2014.
Zafer Üskül, Bildirileriyle 12 Mart Dönemi Sıkıyönetimi, İstanbul: İletişim Yayınları, 2014.
Haldun Gülalp, Kimlikler Siyaseti: Türkiye'de Din, Sınıf ve Vatandaşlık, İstanbul: Metis Yayınları, 2005.


Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Uzmanlık alanında araştırma, analiz ve kaynak tahlili yapabilme becerisi kazanma. X
2 Teknik yönlerden doktora tezi yazabilme kapasitesine sahip olma. X
3 Kuramsal ve yöntemsel bilgi seviyesi sayesinde alanına katkı sağlama yetkinliği kazanma. X
4 Uzmanlık alanında eleştiri ve değerlendirme yapabilme yetkinliğine sahip olma. X
5 Alanındaki yeniliklere ve yeni fikirlere açık olma ve bu yenilikleri değerlendirme yetkinliğine sahip olma. X
6 Farklı disiplinlerle ortak çalışabilme yetkinliği kazanma. X
7 Teknolojik gelişmeleri takip ederek, araştırma tekniklerini geliştirme. X
8 Doktora tezi ile ilgili en az iki akademik yayın yapma (tercihen ulusal veya uluslararası hakemli dergilerde yayınlatma) X
9 Uzmanlık alanlarını ulusal ve uluslararası platformlarda tanıtabilme yetkinliği kazanma. X
10 Akademik hayatın davranış ve etik duyarlılığına sahip olma. X
# Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı PÇ 1 PÇ 2 PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 6 PÇ 7 PÇ 8 PÇ 9 PÇ 10
1
2
3
4
5
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 50
1. Ödev 50
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 50
1. Final 50
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)