| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Vıı-Vııı Asırda İslam Dünyasında Ortaya Çıkan Siyasi Hareketler | TAR 635 | 0 | 3 + 0 | 3 | 6 |
| Ön Koşul Dersleri | |
| Önerilen Seçmeli Dersler | |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Doktora |
| Dersin Türü | Seçmeli |
| Dersin Koordinatörü | Dr.Öğr.Üyesi ABDULHAMİT DÜNDAR |
| Dersi Verenler | |
| Dersin Yardımcıları | |
| Dersin Kategorisi | Diğer |
| Dersin Amacı | Ortaçağ İslam Dünyasında Ortaya çıkan siyasi olaylardan ve fikir hareketlerinden haberdar olmak. Bu hareketlerin İslam Dünyasında ve Avrudaki etkilerinin muhasebesini yaparak, geleceği iyi değerlendirmeye yardımdcı olmak. Böylece insanları doğru düşüncelere yöneltmek. |
| Dersin İçeriği | İslam?da siyasetin oluşumu, bu oluşumun Dört Halife döneminde geçirdiği safhalar. Şia?nın tarihsel olarak gelişmesine etki eden hususlar, Bu arada Haricilerin Tarih sahnesinde görünmesi ve saltanatın ortaya çıkışı... |
| # | Ders Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|---|---|---|---|
| 1 | İslam öncesi Arap yarımadasındaki siyasi, toplumsal ve kabilevi yapıyı tanımlar. | ||
| 2 | İlk İslam devletinin teşekkül sürecini ve bu süreçteki temel kurumları açıklar. | ||
| 3 | Hz. Ebu Bekir, Hz. Ömer, Hz. Osman ve Hz. Ali dönemlerindeki hilafet uygulamalarını karşılaştırarak analiz eder. | ||
| 4 | Şura sistemi ve erken dönem halifelik seçimlerinde uygulanan yöntemleri değerlendirir. | ||
| 5 | İmamet ve hilafet kavramlarını tanımlar; bu kavramlar çerçevesinde liderlik vasıflarını sıralar. | ||
| 6 | Şia, Hariciler ve Mürcie gibi erken dönem siyasi-dini fırkaların ortaya çıkış nedenlerini ve temel görüşlerini açıklar. | ||
| 7 | Hz. Hüseyin’in şehadeti ve Tevvabun hareketinin İslam siyasi tarihi açısından önemini yorumlar. | ||
| 8 | Kelam ilminin ortaya çıkışını tarihsel bağlamda değerlendirir ve siyasi düşünceyle ilişkisini tartışır. | ||
| 9 | Türklerin İslam’ı kabul sürecini ve bu süreçte Şiiliğin yayılmasını sosyo-kültürel bağlamda açıklar. | ||
| 10 | İslam siyasi düşüncesinin ilk yüzyıllarındaki gelişmeleri tarihsel veriler ışığında sentezleyerek kendi görüşünü temellendirir. |
| Hafta | Ders Konuları | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | İslam Öncesi Hicaz'da Siyasi Durum | |
| 2 | İlk İslam Devletinin Oluşumu | |
| 3 | Hilafet Meselesinin Ortaya Çıkışı Hz. Ebu Bekr?in Halife Seçilmesi | |
| 4 | Hz. Ömer?in Hilafete Getirilişi | |
| 5 | Şura Sistemi ve Hz. Osmanın Halife Seçilmesi | |
| 6 | Hz. Ali?nin Halifeliği ve Hz. Hasan?ın Hilafeti Muaviye?ye Devretmesi | |
| 7 | Halife, Hilafet- İmam, İmamet Ve aranan Vasıflar ve Görevleri | |
| 8 | Şia?nın Ortaya Çıkışı | |
| 9 | ARASINAV | |
| 10 | Haricilerin Ortaya Çıkışı ve Görüşleri | |
| 11 | Hz. Hüseyin?in Şehadeti ve Tevvabuncular | |
| 12 | Türklerin İslamiyet?i Kabulü ve Aleviliğin Türkler Arasında Yayılması | |
| 13 | Mürcie | |
| 14 | Kelam İlminin Tarihsel Olarak Ortaya çıkışı |
| Kaynaklar | |
|---|---|
| Ders Notu | |
| Ders Kaynakları | Koyuncu, Mevlüt, ?Medine Şehir Devleti?, SAÜ. Fen Edebiyat Dergisi, Medine Yıl 2009, s.87-103,Volume11,Sayı 2. C.Zeydan, İslam Medeniyeti Tarihi, İstanbul 1972, Üçdal Neşr. M.Z.Rayyıs, İslam?da Siyasi Düşünce Tarihi, İstanbul 1990, Nehir Yay. El-Mevdui, Hilafet ve Saltanat, V.Akyüz, Hilafetin Saltanata Dönüşmesi, İstanbul 1991, Dergah Yay. H.Onat, Emeviler Devri Şii Hareketleri, Ankara 1993, TDV. Yay. H.Yıldız, ?Harici Düşüncenin Gelişimi? Sams. İFD, sayı XI, Samsun 1999. J.Wellhausen, İlk Siyasi Partiler, (trc. F.Işıltan) Ankara Ebu Zehra, İslam?da İtikadi Mezhepler Tarihi B. Lewis, İslam?ın Siyasal Söylemi, (trc. Ü.Oskay),Ankara 2007, Phonix Yay. M. Hamidullak, İslam Peygamberi, (trc. S.Tuğ),İstanbul m1991, İrfan Yay. |
| Sıra | Program Çıktıları | Katkı Düzeyi | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | Uzmanlık alanında araştırma, analiz ve kaynak tahlili yapabilme becerisi kazanma. | X | |||||
| 2 | Teknik yönlerden doktora tezi yazabilme kapasitesine sahip olma. | X | |||||
| 3 | Kuramsal ve yöntemsel bilgi seviyesi sayesinde alanına katkı sağlama yetkinliği kazanma. | X | |||||
| 4 | Uzmanlık alanında eleştiri ve değerlendirme yapabilme yetkinliğine sahip olma. | X | |||||
| 5 | Alanındaki yeniliklere ve yeni fikirlere açık olma ve bu yenilikleri değerlendirme yetkinliğine sahip olma. | X | |||||
| 6 | Farklı disiplinlerle ortak çalışabilme yetkinliği kazanma. | X | |||||
| 7 | Teknolojik gelişmeleri takip ederek, araştırma tekniklerini geliştirme. | X | |||||
| 8 | Doktora tezi ile ilgili en az iki akademik yayın yapma (tercihen ulusal veya uluslararası hakemli dergilerde yayınlatma) | X | |||||
| 9 | Uzmanlık alanlarını ulusal ve uluslararası platformlarda tanıtabilme yetkinliği kazanma. | X | |||||
| 10 | Akademik hayatın davranış ve etik duyarlılığına sahip olma. | X | |||||
| # | Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı | PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 | PÇ 8 | PÇ 9 | PÇ 10 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | İslam öncesi Arap yarımadasındaki siyasi, toplumsal ve kabilevi yapıyı tanımlar. | ||||||||||
| 2 | İlk İslam devletinin teşekkül sürecini ve bu süreçteki temel kurumları açıklar. | ||||||||||
| 3 | Hz. Ebu Bekir, Hz. Ömer, Hz. Osman ve Hz. Ali dönemlerindeki hilafet uygulamalarını karşılaştırarak analiz eder. | ||||||||||
| 4 | Şura sistemi ve erken dönem halifelik seçimlerinde uygulanan yöntemleri değerlendirir. | ||||||||||
| 5 | İmamet ve hilafet kavramlarını tanımlar; bu kavramlar çerçevesinde liderlik vasıflarını sıralar. | ||||||||||
| 6 | Şia, Hariciler ve Mürcie gibi erken dönem siyasi-dini fırkaların ortaya çıkış nedenlerini ve temel görüşlerini açıklar. | ||||||||||
| 7 | Hz. Hüseyin’in şehadeti ve Tevvabun hareketinin İslam siyasi tarihi açısından önemini yorumlar. | ||||||||||
| 8 | Kelam ilminin ortaya çıkışını tarihsel bağlamda değerlendirir ve siyasi düşünceyle ilişkisini tartışır. | ||||||||||
| 9 | Türklerin İslam’ı kabul sürecini ve bu süreçte Şiiliğin yayılmasını sosyo-kültürel bağlamda açıklar. | ||||||||||
| 10 | İslam siyasi düşüncesinin ilk yüzyıllarındaki gelişmeleri tarihsel veriler ışığında sentezleyerek kendi görüşünü temellendirir. |
| Değerlendirme Sistemi | |
|---|---|
| Yarıyıl Çalışmaları | Katkı Oranı |
| 1. Ara Sınav | 100 |
| Toplam | 100 |
| 1. Yıl İçinin Başarıya | 40 |
| 1. Final | 60 |
| Toplam | 100 |
| AKTS - İş Yükü Etkinlik | Sayı | Süre (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) | 16 | 3 | 48 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) | 16 | 3 | 48 |
| Ara Sınav | 1 | 10 | 10 |
| Final | 1 | 10 | 10 |
| Toplam İş Yükü | 116 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (Saat) | 4,64 | ||
| dersAKTSKredisi | 6 | ||