1. Eğitim Bilgi Sistemi
  2. Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık (Yeni Plan)
  3. Travma Sonrası Psikolojik Danışma (2024 - 2025)
Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Travma Sonrası Psikolojik Danışma RPD 404 8 2 + 0 2 3
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler

- Çocuk Psikolojisi

- Cinsel Sağlık Eğitimi

- Çocuk İstismarı ve İhmali

- Çocuk ve Ergenlerle Psikolojik Danışma

- Kısa Süreli Psikolojik Danışma

- Krize Müdahale

- Aile İçi İlişkiler ve İletişim

- Aile İçi Şiddet

- Anne-Baba Eğitimi
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Lisans
Dersin Türü Zorunlu
Dersin Koordinatörü Doç.Dr. ÜMİT SAHRANÇ
Dersi Verenler
Dersin Yardımcıları

Arş. Gör. Samet Makas
Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

Bu derste, öğrencilerin çeşitli travmatik yaşantılarının bireyler üzerindeki etkilerini anlamaları ve söz konusu yaşantılar ile başa çıkmaları için danışanlarına gerekli psikolojik desteği sağlamayı öğrenmeleri amaçlanmaktadır.
Dersin İçeriği

Travmanın tanımı, kapsamı ve türleri (doğal afetler, insan eliyle yaratılmış travmalar, vekaleten travma, ikincil travma vb.); travma sonrasında çocuklar, ergenler ve yetişkinlerde görülebilen tepkiler ve bunları etkileyen etmenler, travma yaşantısının bireysel, ailevi ve toplumsal sonuçları, travmanın neden olduğu olası psikolojik bozukluklar (travma sonrası stres bozukluğu, akut stres bozukluğu vb.); travmanın insanlarda yol açtığı olumsuz etkileri önlemeye yönelik yaklaşımlar ve müdahale yöntemleri; travmayla ilişkili yürütülen devlet politikaları ve travma mağduru ile çalışırken dikkate alınacak hukuki temeller, travmaya maruz kalmış kişilerle çalışacak psikolojik danışmanın nitelikleri ve yeterlilikleri.
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Travmatik deneyim ve tepkileri tanımlar. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Rol Oynama,
2 Travmatik durumlarda verilen bedensel ve duygusal tepkileri tanır. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Rol Oynama,
3 Krize müdahale kuramlarını açıklar. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Rol Oynama,
4 Travma sonrası psikolojik danışma hizmetlerini açıklar. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Rol Oynama,
5 Kriz ve krize müdahale süreçlerinde mesleki etik ve yasal gereklilikleri bilir. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Rol Oynama,
6 Çeşitli kriz durumlarıyla başa çıkma yollarını bilir. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Rol Oynama,
7 Psikolojik danışma kuramlarından uygun olan yaklaşımı travma ile baş etme sürecine uygular. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Rol Oynama,
8 İstismar ve travma çeşitlerini tartışır. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Rol Oynama,
9 Travmayı cinsiyet açısından değerlendirir. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Rol Oynama,
10 Erken travma yaşantılarının insan gelişimi üzerinde etkisine çeşitli bakış açıları ve kuramsal çerçevelere göre yorumlar. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Rol Oynama,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Travmanın Tanımı ve Kapsamı Belirtilen kaynaklardan ilgili bölümler okunacaktır.
2 Travma Sonrası Stres Tepkileri Belirtilen kaynaklardan ilgili bölümler okunacaktır.
3 Travmanın Bireyler ve Aileler Üzerindeki Etkileri Belirtilen kaynaklardan ilgili bölümler okunacaktır.
4 Travmatik Olaydan Etkilenmeyi Belirleyen Etmenler Belirtilen kaynaklardan ilgili bölümler okunacaktır.
5 Travmatik Olaylara Dayanıklı Bireylerin Özellikleri Belirtilen kaynaklardan ilgili bölümler okunacaktır.
6 Travmatik Bir Olaydan Sonra Normal Yaşama Dönmede Okulların Rolü ve Önemi Belirtilen kaynaklardan ilgili bölümler okunacaktır.
7 Travma Sonrası Stres Bozukluğunu Açıklamaya Yönelik Kuramlar Belirtilen kaynaklardan ilgili bölümler okunacaktır.
8 Ara sınav
9 Travma Sonrası Büyüme Belirtilen kaynaklardan ilgili bölümler okunacaktır.
10 Yardım Çalışanlarında Travma Sonrası Stres Bozukluğu Belirtilen kaynaklardan ilgili bölümler okunacaktır.
11 Travma Sonrasında Uzman Yardımları Belirtilen kaynaklardan ilgili bölümler okunacaktır.
12 Çocuklarla Çalışmanın Ana Hatları Belirtilen kaynaklardan ilgili bölümler okunacaktır.
13 Ana Babalarla Çalışmanın Ana Hatları Belirtilen kaynaklardan ilgili bölümler okunacaktır.
14 Öğretmenlerle Çalışmanın Ana Hatları Belirtilen kaynaklardan ilgili bölümler okunacaktır.
Kaynaklar
Ders Notu
Ders Kaynakları

Upta L, Ve Diğerleri , Çocuklar Ve Felaket. Toplanma Tekniklerinin Öğretilmesi, MEB- UNİCEF : Psiko-Sosyal Okul Projesi, Türkiye Haziran 2001

Öztan N, Ve Diğerleri , Travma Sonrası Normal Tepkiler, MEB- UNİCEF Psiko-sosyal Okul Projesi,Türkiye Aralık 2001 , (Yayımlanmamış Lisans Tezi), U.Ü.İ.F., Bursa-1997.

Işık, S. 2000; Kriz ve krize müdahale. Ankara üniv. yayınları. Ankara.

Işık, S. 2000;Krize müdahale ve intiharı önleme. Ankara Üniv. Yayınları. Ankara.

 
Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Okul rehberlik ve psikolojik hizmetlerinin kapsamını bilir. X
2 Öğrencilerin akademik, kariyer, ve sosyal-duygusal gelişim alanlarına ve ihtiyaçlarına uygun okul rehberlik ve psikolojik danışma programı planlar. X
3 Okul rehberlik ve psikolojik danışma programını ilgili kurumlar, komisyonlar ve paydaşlarla işbirliği ve eşgüdüm içerisinde yürütür X
4 Okul rehberlik ve psikolojik danışma programı çıktılarını değerlendirir ve sonuçlar doğrultusunda geliştirir. X
5 Kritik yaşam olayları ve kriz durumlarında ikincil ve üçüncül önleme hizmetleri ve psiko-sosyal müdahale planı hazırlar ve sunar. X
6 Kariyer psikolojik danışmanlığı kapsamında bireyi tanıma tekniklerini uygulayarak bireysel ve grup değerlendirmeleri yapar. X
7 Kariyer planlama kapsamında eğitim ve mesleki fırsatlar, rol geçişleri ve kariyer gelişimine yönelik bireysel ve grupla kariyer rehberliği hizmetleri yürütür. X
8 Çalıştığı kurumun paydaşlarına ihtiyaçları doğrultusunda kariyer gelişim programı hazırlar ve yürütür. X
9 Mesleki kurum, eğitim kuruluşları, iş gücü piyasası arasındaki işbirliğini ve koordinasyonu geliştirici faaliyetleri organize eder X
10 Organizasyon ve örgütlere yönelik kariyer psikolojik danışmanlığı hizmeti sunar. X
11 Aile danışmanlığı kuramlarını bilir. X
12 Evliliğe hazırlık ve evliliği güçlendirme programları planlar. X
13 Evlilik öncesi psikolojik danışma hizmetleri kapsamında eş seçimi kuramları, kişisel ve çevresel faktörleri açıklar. X
14 Aile yaşam döngüsü evreleri kapsamında rol geçişleri konusunda önleyici rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri yürütür. X
15 Aile içi şiddet ve boşanma gibi kriz durumlarında müdahale hizmetlerini açıklar. X
16 Psikolojik danışma sürecinde terapötik koşulları sağlamaya yönelik terapötik becerileri etkili şekilde kullanır. X
17 Danışanın sorunu ve davranışsal amacına uygun bireysel danışma oturumları planlar ve yürütür. X
18 Danışanın ihtiyacına yönelik uygun müdahale yöntem ve tekniklerini kullanır. X
19 Grup kuralları doğrultusunda ve grup evreleri çerçevesinde grubun amacına uygun alıştırma ve teknikler ile grupla psikolojik danışma liderliğini yürütür. X
20 Danışanların sorunlarını gelişim, kişilik, psikolojik danışma kuramları çerçevesinde profesyonel bir bakışla çerçevelendirir. X
21 Yaşam dönemi ve uyum problemleri, davranış bozukluklarına dair alan bilgisini vaka formülasyonunda işe koşar. X
22 Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerini sunarken mevcut toplumsal yapı ve kültürel dinamiklerin ve kendi kültürel özelliklerinin farkındadır. X
23 Kültüre duyarlı psikolojik danışma beceri ve yeterliklerine sahiptir. X
24 Mevcut kültürden farklı kültürel bağlamlara sahip ve dezavantajlı danışanlara okul, kariyer ve aile psikolojik danışmanlığı hizmetlerini sunarken kültüre duyarlı psikolojik danışma bilgi, beceri ve yeterliklerini işe koşar. X
25 Danışanın ihtiyaçlarına ve özelliklerine uygun psikolojik test ve test dışı teknikleri seçer. X
26 Danışanın ihtiyaçlarına ve özelliklerine uygun psikolojik test ve test dışı teknikleri yönergeleri doğrultusunda uygular ve değerlendirir. X
27 Bilimsel araştırma süreci basamaklarını ve yöntemlerini bilir. X
28 Rehberlik ve psikolojik danışma alanına dair araştırma tasarlar. X
29 Araştırma konusu ve amacına uygun örnekleme ve veri toplama yöntemiyle elde ettiği verileri analiz eder. X
30 Araştırma sonuçlarını araştırma amacına uygun şekilde yorumlar ve raporlar. X
31 Rehberlik ve psikolojik danışma alanında ulusal ve uluslararası etik ilkeleri, standartları, kuralları ve kodları bilir. X
32 Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerini sunarken meslek etiğine riayet eder. X
33 Alanıyla ilgili güncel bilimsel gelişmeleri (yeni terapi teknikleri, kuramlar, sempozyumlar) takip edebilecek yabancı dil bilgisine sahiptir. X
34 Alanıyla ilgili güncel bilimsel gelişmeleri takip ederken (yeni terapi teknikleri, kuramlar, sempozyumlar, kongreler, çalıştaylar v.b.) basılı ve dijital kaynakları etkin şekilde kullanır. X
35 Mesleki konularda alan savunuculuğu ve danışanlar konusunda hak savunuculuğuna önem verir. X
36 Sosyal ve dijital bağlamlarda rehberlik ve psikolojik danışmanlık alanıyla ilgili bilgi, beceri ve deneyimlerini etkili şekilde ifade eder. X
37 Ulusal ya da yerel çapta meydana gelebilecek travmatik olaylar sonrasında, sosyal sorumluluk çerçevesinde psikolojik danışma yardımı sunar. X
38 Psikolojik yardım sürecini yürütürken manevi ve evrensel değerleri gözetir. X
39 Demokratik ve aktif katılım kararlılığına sahip bir şekilde sosyal yaşama dahil olur. X
40 Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinde bilimsel tutuma, kanıta dayalılığa ve hesap verilebilirliğe önem verir. X
41 Psikolojik danışman olarak kendi beden ve ruh sağlığına önem verir. X
# Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı PÇ 1 PÇ 2 PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 6 PÇ 7 PÇ 8 PÇ 9 PÇ 10 PÇ 11 PÇ 12 PÇ 13 PÇ 14 PÇ 15 PÇ 16 PÇ 17 PÇ 18 PÇ 19 PÇ 20 PÇ 21 PÇ 22 PÇ 23 PÇ 24 PÇ 25 PÇ 26 PÇ 27 PÇ 28 PÇ 29 PÇ 30 PÇ 31 PÇ 32 PÇ 33 PÇ 34 PÇ 35 PÇ 36 PÇ 37 PÇ 38 PÇ 39 PÇ 40 PÇ 41
1 Travmatik deneyim ve tepkileri tanımlar.
2 Travmatik durumlarda verilen bedensel ve duygusal tepkileri tanır.
3 Krize müdahale kuramlarını açıklar.
4 Travma sonrası psikolojik danışma hizmetlerini açıklar.
5 Kriz ve krize müdahale süreçlerinde mesleki etik ve yasal gereklilikleri bilir.
6 Çeşitli kriz durumlarıyla başa çıkma yollarını bilir.
7 Psikolojik danışma kuramlarından uygun olan yaklaşımı travma ile baş etme sürecine uygular.
8 İstismar ve travma çeşitlerini tartışır.
9 Travmayı cinsiyet açısından değerlendirir.
10 Erken travma yaşantılarının insan gelişimi üzerinde etkisine çeşitli bakış açıları ve kuramsal çerçevelere göre yorumlar.
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 60
1. Kısa Sınav 10
2. Kısa Sınav 10
1. Ödev 20
Toplam 100
1. Final 40
1. Yıl İçinin Başarıya 60
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 2 32
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 1 16
Ara Sınav 1 5 5
Kısa Sınav 2 5 10
Ödev 1 5 5
Final 1 10 10
Toplam İş Yükü 78
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 3,12
Dersin AKTS Kredisi 3