| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Mimarlıkta Engelsiz Tasarım | MIM 012 | 0 | 1 + 2 | 3 | 5 |
| Ön Koşul Dersleri | Ön koşul dersi bulunmamaktadır. |
| Önerilen Seçmeli Dersler | Şehircilik ve İmar Hukuku |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Seçmeli |
| Dersin Koordinatörü | Doç.Dr. CEM KIRLANGIÇOĞLU |
| Dersi Verenler | |
| Dersin Yardımcıları | |
| Dersin Kategorisi | Alanına Uygun Öğretim |
| Dersin Amacı | Dersin amacı; engelliler ve hareket kısıtlılığı olan bireyler için hem çevrede hem de binalarda ulaşılabilirlik gereklerini mimar adaylarına aktarmak ve tasarımlarını bu bakış açısıyla gerçekleştirmeleri için kendilerine gereken hassasiyeti kazandırmaktır. |
| Dersin İçeriği | Dersin içeriği her bireyin farklı yaşamsal durum ve süreçlerde karşılaşabileceği engellilik olgusuna yönelik tasarıma odaklanmaktır. Ders kapsamında engelli kavramı, engellilik düzeyleri, engelli insanın boyutsal ve mekansal gereksinimleri, engelliler için standartlar, yönetmelikler, erişilebilirlik kavramı ve ilkeleri, farklı mekansal ölçek ve alanlarda engelsiz tasarım yaklaşımları ele alınmaktadır. |
| # | Ders Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|---|---|---|---|
| 1 | Engelli kavramı, engellilik düzeyleri, engelli insanın boyutsal ve mekansal gereksinimleri hakkında bilgi sahibi olur | ||
| 2 | Engelliler ve hareket kısıtlılığı olan bireyler için hem çevrede hem de binalarda ulaşılabilirlik gereklerini öğrenir | ||
| 3 | Engelliler ile ilgili mevzuatı bilir | ||
| 4 | Herkes için tasarımın ilkelerini öğrenir, bu konuda gereken hassasiyeti kazanır |
| Hafta | Ders Konuları | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Derse Giriş | |
| 2 | Engel ve engellilik durumu | |
| 3 | Engellilik türleri ve gereksinimleri | |
| 4 | Erişilebilirlik kavramı | |
| 5 | Çevrede ve yapılarda erişilebilirlik gerekleri | |
| 6 | Engelliler İçin Evrensel Standartlar - 1 | |
| 7 | Engelliler İçin Evrensel Standartlar - 2 | |
| 8 | ARA SINAV | |
| 9 | Türkiye'de engellilere yönelik mevzuat | |
| 10 | Mevcut binalarda erişilebilirliğin denetlenmesi ve ilgili formlar | |
| 11 | Herkes için tasarım - 1 | |
| 12 | Herkes için tasarım - 2 | |
| 13 | Dönem Ödevi Sunumları | |
| 14 | Dönem Ödevi Sunumları |
| Kaynaklar | |
|---|---|
| Ders Notu | Ders koordinatörünün kendi notları |
| Ders Kaynakları | T.C. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı - Erişilebilirlik Kılavuzu Engelliler İçin Evrensel Standartlar Kılavuzu Gelenekselden Geleceğe Erişilebilirlik, Yaklaşımlar Çözümler Mimari Erişilebilirlik Kılavuzu 5378 Sayılı Engelliler Hakkında Kanun
3194 Sayılı İmar Kanunu |
| Sıra | Program Çıktıları | Katkı Düzeyi | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | Araştırma ve Eleştirel Düşünme Becerisi: Mimari ve kentsel ölçekte belirli sorunlara karşı araştırma, anlama, analiz etme, bilgi üretme, karşılaştırmalı olarak inceleme ve farklı açılardan değerlendirmeler aracılığıyla çözüm önerileri ve stratejik yaklaşımlar geliştirme. | X | |||||
| 2 | İletişim ve Sunum Becerisi: Meslek ortamlarında ve toplumda, uygun temsil araçlarını kullanarak verimli yazabilme ve konuşabilme; doğru iletişim kurmak üzere geleneksel el çizimleri ve bilgisayar teknolojilerinin kullanıldığı çeşitli tekniklerle programlama ve tasarım sürecinin her aşamasını uygun tekniklerle ifade edebilme, etkili sunum yapabilme. | X | |||||
| 3 | Tasarım Becerileri: Tasarımın temel ilkelerini ve gerekliliklerini kavrayarak etkin şekilde kullanabilme, ilgili ölçüt ve standartlar doğrultusunda farklı alternatifler üretebilme. | X | |||||
| 4 | Bütünleşik Değerlendirme ve Karar Verme: Tasarım problemlerini çözümlemede kentsel ölçekten tekil malzeme kullanımına; toplumsal yaklaşımdan bireysel kullanım ilişkisine kadar geniş bir aralığa odaklanan unsurları bir arada değerlendirebilme. Mimari ve kentsel tasarım problemlerinin çözümlenmesinde çevrenin bilinçli kullanımı, erişilebilirlik, çevresel sistemler, taşıyıcı sistemler, yapı servis sistemleri gibi birden fazla değişkeni, belirlenen tema ve bağlam kapsamında bir arada kullanabilme. | X | |||||
| 5 | Mimarlık Tarihi ve Kültür: Mimarlık tarihi kapsamında incelenen örnekleri anlama ve kavrama; bunları şekillendiren yerel, bölgesel, küresel ortamlara ait kültürel normları mimari, sosyo-ekonomik, politik, estetik ve teknolojik faktörler bağlamında değerlendirerek bu mirasın etkilerini anlama; mimarlık düşüncesi ve uygulamasına ilişkin yenilikleri takip ederek yaşam boyu öğrenmeye açık olma. | ||||||
| 6 | Kültürel Çeşitlilik: Yerel ve küresel ölçekte farklı kültürlere sahip toplum ve bireylerin ihtiyaçları, değerleri, davranışsal normları hakkında bilgi edinme ve söz konusu kültürel çeşitliliğin etkinlik zemini olan sosyo-mekânsal dinamikleri anlama. | ||||||
| 7 | Çevresel Sistemler ve Sürdürülebilir Tasarım: Çevresel sistemlere ve coğrafi özelliklere göre tasarım kriterlerinin çeşitliliğini anlama ve sürdürülebilir kalkınma hedefleri doğrultusunda kamu yararını gözeterek kaynakların korunarak gelecek nesillere aktarılmasına katkıda bulunacak mekanlar oluşturabilme. | X | |||||
| 8 | Kültür ve Tabiat Varlıklarının Korunması: Tarihi ve doğal çevreyi tanıma, önemini kavrama ve koruma bilinci kazanma; tarihi anıtların ve yapıların belgelenmesi, rölöve, restitüsyon ve restorasyon projelerini hazırlamak için gerekli temel teknikleri anlama. | ||||||
| 9 | Biçimsel ve Strüktürel Kompozisyon: Form, fonksiyon, strüktür ilişkilerini bir bütün olarak ele alabilme ve mekânsal düzeyde kavrayabilme; yapı malzemeleri ve bileşenlerinin üretim, kullanım ve uygulamalarıyla ilgili ilke ve standartları anlama. | ||||||
| 10 | Taşıyıcı Sistemler: Taşıyıcı sistemlerin temel özelliklerini anlama, çağdaş taşıyıcı sistemlerin gelişimi ve uygulama alanları hakkında bilgi sahibi olma, ilgili disiplinler ile iş birliği kabiliyeti edinme. | ||||||
| 11 | Yapı Servis Sistemleri: Yapı tasarımında, strüktürel, çevresel, güvenlik, yapı kabuğu ve bina servis sistemlerini (tesisat, elektrik, sirkülasyon, iletişim, güvenlik ve yangın koruma) anlama, değerlendirme, seçme ve tasarım sürecine entegre edebilme. | ||||||
| 12 | Proje Yönetimi ve Saha Uygulamaları: Proje yönetimi, iş planlama, finansal yönetim, ekip oluşturma, girişimcilik ve liderlik konularında temel ilkeleri anlama ve uygulayabilme. | ||||||
| 13 | Finansal Değerlendirme: Fizibilite çalışmaları, yapı maliyeti öngörüleri, işletme maliyetleri, bina yaşam döngüsü gibi kısa, orta ve uzun vadeli finansal konuların temelleri hakkında yeterli bilgi sahibi olma. | ||||||
| 14 | Meslek Etiği, Alanla İlgili Mevzuat ve Yasal Sorumluluklar: Kamu yararı, sağlığı, güvenliği ve refahı için, mülkiyet hakları, imar ve iskân yönetmelikleri, kullanıcı hakları gibi tasarımı etkileyen konularda mimarın yasal sorumluluklarını anlama, mimari tasarım ve uygulamada mesleki muhakemenin kullanılmasına ilişkin etik değerlerin rolünü kavrayabilme. | ||||||
| # | Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı | PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 | PÇ 8 | PÇ 9 | PÇ 10 | PÇ 11 | PÇ 12 | PÇ 13 | PÇ 14 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Engelli kavramı, engellilik düzeyleri, engelli insanın boyutsal ve mekansal gereksinimleri hakkında bilgi sahibi olur | 5 | 5 | ||||||||||||
| 2 | Engelliler ve hareket kısıtlılığı olan bireyler için hem çevrede hem de binalarda ulaşılabilirlik gereklerini öğrenir | 5 | 5 | 5 | |||||||||||
| 3 | Engelliler ile ilgili mevzuatı bilir | 5 | 5 | ||||||||||||
| 4 | Herkes için tasarımın ilkelerini öğrenir, bu konuda gereken hassasiyeti kazanır | 5 | 5 | 5 | 5 |
| Değerlendirme Sistemi | |
|---|---|
| Yarıyıl Çalışmaları | Katkı Oranı |
| 1. Ödev | 50 |
| 1. Ara Sınav | 50 |
| Toplam | 100 |
| 1. Final | 40 |
| 1. Yıl İçinin Başarıya | 60 |
| Toplam | 100 |
| AKTS - İş Yükü Etkinlik | Sayı | Süre (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) | 16 | 3 | 48 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) | 16 | 3 | 48 |
| Ara Sınav | 1 | 3 | 3 |
| Ödev | 2 | 10 | 20 |
| Performans Görevi (Laboratuvar) | 1 | 3 | 3 |
| Final | 1 | 3 | 3 |
| Toplam İş Yükü | 125 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (Saat) | 5 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 5 | ||