| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Matüridi Kelamı ve Osmanlı Âlimleri | ILA 470 | 8 | 2 + 0 | 2 | 5 |
| Ön Koşul Dersleri | Yok |
| Önerilen Seçmeli Dersler | |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Seçmeli |
| Dersin Koordinatörü | Arş.Gör. ENES DURMUŞ |
| Dersi Verenler | |
| Dersin Yardımcıları | Prof. Dr. Süleyman Akkuş, Prof. Dr. Ramazan Biçer, Doç. Dr. Hülya Terzioğlu |
| Dersin Kategorisi | Diğer |
| Dersin Amacı | Türk-İslam medeniyet ve kültür havzasında ortaya çıkmış ve Matüridî-Eşarî gelenekte yetişmiş ünlü Türk kelam alimlerinin hayatı ve kelamî görüşleri öğrencilere tanıtma ve öğretmeyi amaçlar. |
| Dersin İçeriği | Bu derste Türk-İslam medeniyet ve kültür havzasında ortaya çıkmış ve Matüridî-Eşarî gelenekte yetişmiş ünlü Türk kelam alimlerinin hayatı ve kelamî görüşleri, bu ilme katkıları delillerle işlenecektir. |
| # | Ders Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|---|---|---|---|
| 1 | Ebu Mansur el-Matürüdînin Hayatı, Eserleri ve Kelâm İlmindeki Yerini tanımlar ve değerlendirir. | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, | |
| 2 | Ebul-Muin en-Nesefînin Hayatı, Eserleri ve Kelâm İlmindeki Yerini tanımlar ve değerlendirir. | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, | |
| 3 | Hakim es_Semerkandî ve Şemseddin es-Semerkandînin Hayatı, Eserleri ve Kelâm İlmindeki Yerlerini tanımlar ve değerlendirir | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, | |
| 4 | Nureddin es-Sabunî ve Ebul-Berekât en-Nesefînin nin Hayatı, Eserleri ve Kelâm İlmindeki Yerini tanımlar ve değerlendirir. | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, | |
| 5 | Osmanlı Dönemi Türk Kelamcılarının Hayatı, Eserleri ve Kelâm İlmindeki Yerlerini tanımlar ve değerlendirir. | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, | |
| 6 | Osmanlı sonrası Türk Kelamcılarının Hayatı, Eserleri ve Kelâm İlmindeki Yerlerini tanımlar ve değerlendirir. | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, |
| Hafta | Ders Konuları | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Mâtüridî Mezhebi ve Türk kelamcılarının Mezheplere göre dağılımı | |
| 2 | İbnul-İhşîd, Ebû Mansûr el-Mâturîdî, Ebû Seleme es- Semerkandî Hayat, Eserleri ve Kelâm İlmindeki Yerleri | |
| 3 | Ebul-Muîn en-Nesefî Ömer en-Nesefî, Sirâcud-dîn el-Ûşî Hayat, Eserleri ve Kelâm İlmindeki Yerleri | |
| 4 | Menkübers b. Yalınkılıç Şemsuddin Muhammed es-Semerkandî, Ebul-Berekât en-Nesefî Hayat, Eserleri ve Kelâm İlmindeki Yerleri | |
| 5 | Sadruşşerîa es-Sânî (el-Asğar, Ekmeluddin el-Bâbertî Hayat, Eserleri ve Kelâm İlmindeki Yerleri | |
| 6 | Osmanlı dönemi Türk Kelamcıları | |
| 7 | Hayâlî Ahmed Efendi, Muhyiddin Mehmed Efendi (kâfiyeci), Hocazâde Muslihuddin Mustafa Hayat, Eserleri ve Kelâm İlmindeki Yerleri | |
| 8 | Osmanlı dönemi ile önceki ulema arasında mukayese | |
| 9 | Lütfi (sarı) Molla, Kestelli Muslihuddin Mustafa Hayat, Eserleri ve Kelâm İlmindeki Yerleri; İbn Kemâl Paşa, Taşköprülüzâde Ahmed Efendi Hayat, Eserleri ve Kelâm İlmindeki Yerleri | |
| 10 | Mehmed el-Birgivî, Abdulbâkî Arif Efendi, Mestcizâde Abdullah Efendi Hayat, Eserleri ve Kelâm İlmindeki Yerleri | |
| 11 | Dâvûd el-Karsî, Akkirmânî Mehmed Efendi, Gelenbevî İsmail Efendi Hayat, Eserleri ve Kelâm İlmindeki Yerleri | |
| 12 | Giritli Sırrı Paşa, Manastırlı İsmail Hakkı Efendi Hayat, Eserleri ve Kelâm İlmindeki Yerleri | |
| 13 | Osmanlı Sonrası Türk Kelamcıları | |
| 14 | M. Şerafeddin Yaltkaya, Mustafa Sabri efendi, Ömer Nasuhi Bilmen Hayat, Eserleri ve Kelâm İlmindeki Yerleri |
| Kaynaklar | |
|---|---|
| Ders Notu | Ömer Aydın, Türk Kelam Bilginleri, İstanbul, 2004. |
| Ders Kaynakları | 1-AYNİ, Mehmet Ali, (1939), Türk Ahlakçıları, İstanbul. 2- BURSALI, Mehmet Tahir (1995), Türklerin Ulum ve Fünuna Hizmetleri, Ankara, 3- GÖLCÜK, Şerafettin, (1992), Kelam Tarihi, Konya 4. TDV, DİA, ilgili maddeler 4- MARDİN, Ebul-Ula, (1966), Huzur Dersleri, İstanbul, ts. 5- YURDAGÜR, Metin, (2017), Maveraünnehir’den Osmanlı Coğrafyasına Ünlü Türk Kelamcıları, İstanbul. 6- YALTKAYA, Mehmed Şerafeddin, (1932), Türk Kelamcıları - I: Osmanlılardan Evvel, Darülfünun İlahiyat Fakültesi Mecmuası. |
| Sıra | Program Çıktıları | Katkı Düzeyi | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | İlahiyat alanında temel kavramları kavrar, kavramlar arası ilişkilere hâkimdir. | X | |||||
| 2 | Bir yabancı dili kullanarak İlahiyat alanında kuramsal ve uygulamalı bilgileri izler ve ilgili alandaki uzman ve uzman olmayan kişi ve kuruluşlarla bu bilgileri paylaşır. (Avrupa Dil Portföyü B1 Genel Düzeyinde). | X | |||||
| 3 | Edindiği ilahiyat bilgisinin gerekleri doğrultusunda tutum ve davranışlarıyla topluma örnek olacak davranışlar sergiler. Sosyal ve kültürel hakların evrenselliğini destekler, sosyal adalet bilinci kazanır, tarihi ve kültürel mirasa sahip çıkar. | X | |||||
| 4 | Klasik ve güncel dini meseleleri saptama, tanımlama, eleştirel bir yaklaşımla değerlendirme, yorumlama, formüle etme ve çözme becerisine sahiptir; bu amaçla uygun analiz ve modelleme yöntemlerini seçer ve uygular. | X | |||||
| 5 | İlahiyat alanındaki bilgi ve beceriler ile alandaki sorunlara yönelik bilimsel yöntemlerle ortaya konulmuş çözüm önerilerini ilgili kişi ve kurumlarla çeşitli iletişim araçları vasıtasıyla paylaşır. | X | |||||
| 6 | Dini anlayış ve uygulamaların evrensel ve toplumsal boyuttaki (güvenlik, sağlık, iktisat, çevre, vb.) etkileri ve hukuksal sonuçları hakkında farkındalık sahibidir. | X | |||||
| 7 | Sorumluluğu altındakilerin öğrenme gereksinimlerini belirler, öğrenme süreçlerini yönetir ve kişisel, mesleki alandaki gelişimlerine yönelik etkinlikleri planlar. | ||||||
| 8 | İlahiyat alanındaki güncel bilgileri içeren ders kitaplarına, uygulama araç-gereçlerine ve bilimsel araştırma yöntem ve tekniklerine dair sahip olduğu kuramsal ve uygulamalı bilgileri eğitim-öğretim, araştırma ve topluma hizmet alanlarında kullanır. | ||||||
| 9 | Değişen hayata ve yeniliğe karşı açık tutuma sahiptir; toplumsal, ekonomik, yasal ve siyasal gelişmelerden haberdardır. | X | |||||
| 10 | Toplumsal alanda karşılaşılan karmaşık dini meseleleri çözmek için bireysel inisiyatif alarak bağımsız çalışır veya ekip üyesi olarak sorumluluk alır. | ||||||
| 11 | İlahiyat alt dalları ve diğer bilim alanları ile ilişki kurarak disiplinler arası araştırma -inceleme, yorum ve analiz yapar. | X | |||||
| 12 | Alanındaki çeşitli sosyal, kültürel ve sanatsal etkinliklere katılır; yaşam boyu öğrenmeye ve sorgulamaya ilişkin olumlu tutum geliştirir. | X | |||||
| 13 | İlahiyat alanındaki bilgilerin toplanması, analiz edilmesi, yorumlanması, sonuçların duyurulması ve kullanılması aşamalarında toplumsal, kültürel, bilimsel ve ahlakî değerleri gözetir. | ||||||
| 14 | İlahiyat alanı için uygun araçları seçer, kullanır, geliştirir ve alanın gerektirdiği bilgi ve bilişim teknolojilerini ileri düzeyde kullanır. | ||||||
| # | Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı | PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 | PÇ 8 | PÇ 9 | PÇ 10 | PÇ 11 | PÇ 12 | PÇ 13 | PÇ 14 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Ebu Mansur el-Matürüdînin Hayatı, Eserleri ve Kelâm İlmindeki Yerini tanımlar ve değerlendirir. | ||||||||||||||
| 2 | Ebul-Muin en-Nesefînin Hayatı, Eserleri ve Kelâm İlmindeki Yerini tanımlar ve değerlendirir. | ||||||||||||||
| 3 | Hakim es_Semerkandî ve Şemseddin es-Semerkandînin Hayatı, Eserleri ve Kelâm İlmindeki Yerlerini tanımlar ve değerlendirir | ||||||||||||||
| 4 | Nureddin es-Sabunî ve Ebul-Berekât en-Nesefînin nin Hayatı, Eserleri ve Kelâm İlmindeki Yerini tanımlar ve değerlendirir. | ||||||||||||||
| 5 | Osmanlı Dönemi Türk Kelamcılarının Hayatı, Eserleri ve Kelâm İlmindeki Yerlerini tanımlar ve değerlendirir. | ||||||||||||||
| 6 | Osmanlı sonrası Türk Kelamcılarının Hayatı, Eserleri ve Kelâm İlmindeki Yerlerini tanımlar ve değerlendirir. |
| Değerlendirme Sistemi | |
|---|---|
| Yarıyıl Çalışmaları | Katkı Oranı |
| 1. Ara Sınav | 60 |
| 1. Kısa Sınav | 15 |
| 1. Ödev | 10 |
| 2. Kısa Sınav | 15 |
| Toplam | 100 |
| 1. Yıl İçinin Başarıya | 40 |
| 1. Final | 60 |
| Toplam | 100 |
| AKTS - İş Yükü Etkinlik | Sayı | Süre (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) | 16 | 4 | 64 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) | 16 | 4 | 64 |
| Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) | 16 | 2 | 32 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) | 16 | 2 | 32 |
| Ara Sınav | 1 | 10 | 10 |
| Kısa Sınav | 2 | 5 | 10 |
| Ödev | 1 | 10 | 10 |
| Final | 1 | 20 | 20 |
| Toplam İş Yükü | 242 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (Saat) | 9,68 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 5 | ||