| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| İslam Hukuk Tarihi | ILA 357 | 5 | 2 + 0 | 2 | 3 |
| Ön Koşul Dersleri | yok |
| Önerilen Seçmeli Dersler | |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Seçmeli |
| Dersin Koordinatörü | Arş.Gör. MUHAMMET ALİ ACAR |
| Dersi Verenler | Prof.Dr. SONER DUMAN, |
| Dersin Yardımcıları | |
| Dersin Kategorisi | Diğer |
| Dersin Amacı | Bir bütün olarak fıkıh ilmini; kişi, kurum, kavram ve düşünce olarak öğrenciye tanıtmak. |
| Dersin İçeriği | Bu derste İslam hukuk ilminin bir disiplin olarak ortaya çıkış ve gelişim süreci hukuk ekolleri çerçevesinde işlenecektir. |
| Kalkınma Amaçları |
|---|
|
| # | Ders Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|---|---|---|---|
| 1 | Fıkıh ilminin geçirdiği ana evreleri anlatır | Anlatım, Soru-Cevap, | Sözlü Sınavlar, |
| 2 | İçtihat/oluşum döneminin ana özelliklerini sıralar | Soru-Cevap, Anlatım, | Sözlü Sınavlar, |
| 3 | İslam hukuk mezheplerini temel görüşleriyle ve ana figür ve kişileriyle ifade eder | Soru-Cevap, Anlatım, | Sözlü Sınavlar, |
| 4 | Mezhep, müftü, kadı gibi İslam hukukunun temel kavram ve aktörlerini ayırt eder | Soru-Cevap, Anlatım, | Sözlü Sınavlar, |
| 5 | İslam hukukunun klasik yapısını betimler | Soru-Cevap, Anlatım, | Sözlü Sınavlar, |
| 6 | Osmanlı hukukunu klasik İslam hukuk düşüncesiyle karşılaştırır | Soru-Cevap, Anlatım, | Sözlü Sınavlar, |
| 7 | Modern dönemde İslam hukukunun geçirdiği değişimi analiz eder | Soru-Cevap, Anlatım, | Sözlü Sınavlar, |
| Hafta | Ders Konuları | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Genel Hukuk Sistemleri ve İslam hukuku | |
| 2 | İslam Hukukun oluşum Evreleri | |
| 3 | Hz. Peygamber Dönemi | |
| 4 | Sahabe ve Tabiin Dönemi | |
| 5 | Mezhep Kavramı ve Ekolleşme Süreci | |
| 6 | İslam Hukuk Ekolleri | |
| 7 | Hanefi Mezhebi ve Temel Karakteristikleri | |
| 8 | Mâlikî Mezhebi ve Temel Karakteristikleri | |
| 9 | Şâfiî Mezhebi Temel Karakteristikleri | |
| 10 | Hanbelî Mezhebi Temel Karakteristikleri | |
| 11 | Dört Mezhep Dışındaki Fıkıh Ekollerine Genel Bir Bakış | |
| 12 | Osmanlı Dönemi İslam hukuku | |
| 13 | İslam Hukukunda Modernleşme süreci ve Mecelle | |
| 14 | Mecelle sonrası dönemin karakteristikleri |
| Kaynaklar | |
|---|---|
| Ders Notu | Hayrettin Karaman, İslam Hukuk Tarihi |
| Ders Kaynakları | 1. DİA, ilgili maddeler. 2. Mehmet Akif Aydın, Türk Hukuk Tarihi, İstanbul 2004. 3. Abdülvahhab Hallaf, İlk Dönem İslam Hukuku, İstanbul 2006. 4. Ahmed Hassan, İslam Hukukunun Doğuşu ve Gelişimi, İstanbul, 1999. 5. Şükrü Özen, Mezheplerin Doğuşu ve İctihad Tartışması, İstanbul, 2003. 6. Muhammed Ebu Zehra, Mezhepler Tarihi. |
| Hafta | Dokümanlar | Açıklama | Boyut |
|---|---|---|---|
| 0 | 0 MB |
| Sıra | Program Çıktıları | Katkı Düzeyi | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | İlahiyat alanında temel kavramları kavrar, kavramlar arası ilişkilere hâkimdir. | X | |||||
| 2 | Bir yabancı dili kullanarak İlahiyat alanında kuramsal ve uygulamalı bilgileri izler ve ilgili alandaki uzman ve uzman olmayan kişi ve kuruluşlarla bu bilgileri paylaşır. (Avrupa Dil Portföyü B1 Genel Düzeyinde). | X | |||||
| 3 | Edindiği ilahiyat bilgisinin gerekleri doğrultusunda tutum ve davranışlarıyla topluma örnek olacak davranışlar sergiler. Sosyal ve kültürel hakların evrenselliğini destekler, sosyal adalet bilinci kazanır, tarihi ve kültürel mirasa sahip çıkar. | X | |||||
| 4 | Klasik ve güncel dini meseleleri saptama, tanımlama, eleştirel bir yaklaşımla değerlendirme, yorumlama, formüle etme ve çözme becerisine sahiptir; bu amaçla uygun analiz ve modelleme yöntemlerini seçer ve uygular. | X | |||||
| 5 | İlahiyat alanındaki bilgi ve beceriler ile alandaki sorunlara yönelik bilimsel yöntemlerle ortaya konulmuş çözüm önerilerini ilgili kişi ve kurumlarla çeşitli iletişim araçları vasıtasıyla paylaşır. | ||||||
| 6 | Dini anlayış ve uygulamaların evrensel ve toplumsal boyuttaki (güvenlik, sağlık, iktisat, çevre, vb.) etkileri ve hukuksal sonuçları hakkında farkındalık sahibidir. | X | |||||
| 7 | Sorumluluğu altındakilerin öğrenme gereksinimlerini belirler, öğrenme süreçlerini yönetir ve kişisel, mesleki alandaki gelişimlerine yönelik etkinlikleri planlar. | ||||||
| 8 | İlahiyat alanındaki güncel bilgileri içeren ders kitaplarına, uygulama araç-gereçlerine ve bilimsel araştırma yöntem ve tekniklerine dair sahip olduğu kuramsal ve uygulamalı bilgileri eğitim-öğretim, araştırma ve topluma hizmet alanlarında kullanır. | ||||||
| 9 | Değişen hayata ve yeniliğe karşı açık tutuma sahiptir; toplumsal, ekonomik, yasal ve siyasal gelişmelerden haberdardır. | ||||||
| 10 | Toplumsal alanda karşılaşılan karmaşık dini meseleleri çözmek için bireysel inisiyatif alarak bağımsız çalışır veya ekip üyesi olarak sorumluluk alır. | ||||||
| 11 | İlahiyat alt dalları ve diğer bilim alanları ile ilişki kurarak disiplinler arası araştırma -inceleme, yorum ve analiz yapar. | X | |||||
| 12 | Alanındaki çeşitli sosyal, kültürel ve sanatsal etkinliklere katılır; yaşam boyu öğrenmeye ve sorgulamaya ilişkin olumlu tutum geliştirir. | ||||||
| 13 | İlahiyat alanındaki bilgilerin toplanması, analiz edilmesi, yorumlanması, sonuçların duyurulması ve kullanılması aşamalarında toplumsal, kültürel, bilimsel ve ahlakî değerleri gözetir. | ||||||
| 14 | İlahiyat alanı için uygun araçları seçer, kullanır, geliştirir ve alanın gerektirdiği bilgi ve bilişim teknolojilerini ileri düzeyde kullanır. | ||||||
| # | Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı | PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 | PÇ 8 | PÇ 9 | PÇ 10 | PÇ 11 | PÇ 12 | PÇ 13 | PÇ 14 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Fıkıh ilminin geçirdiği ana evreleri anlatır | 4 | 1 | 3 | 5 | 0 | 4 | 0 | 0 | 0 | 0 | 1 | 0 | 0 | 0 |
| 2 | İçtihat/oluşum döneminin ana özelliklerini sıralar | 5 | 2 | 4 | 5 | 0 | 5 | 0 | 0 | 0 | 0 | 2 | 0 | 0 | 0 |
| 3 | İslam hukuk mezheplerini temel görüşleriyle ve ana figür ve kişileriyle ifade eder | 3 | 0 | 2 | 4 | 0 | 3 | 0 | 0 | 0 | 0 | 2 | 0 | 0 | 0 |
| 4 | Mezhep, müftü, kadı gibi İslam hukukunun temel kavram ve aktörlerini ayırt eder | 4 | 1 | 3 | 5 | 0 | 4 | 0 | 0 | 0 | 0 | 1 | 0 | 0 | 0 |
| 5 | İslam hukukunun klasik yapısını betimler | 4 | 1 | 3 | 5 | 0 | 3 | 0 | 0 | 0 | 0 | 1 | 0 | 0 | 0 |
| 6 | Osmanlı hukukunu klasik İslam hukuk düşüncesiyle karşılaştırır | 5 | 2 | 4 | 4 | 0 | 4 | 0 | 0 | 0 | 0 | 1 | 0 | 0 | 0 |
| 7 | Modern dönemde İslam hukukunun geçirdiği değişimi analiz eder | 4 | 1 | 3 | 5 | 0 | 4 | 0 | 0 | 0 | 0 | 1 | 0 | 0 | 0 |
| Değerlendirme Sistemi | |
|---|---|
| Yarıyıl Çalışmaları | Katkı Oranı |
| 1. Ara Sınav | 90 |
| 1. Kısa Sınav | 10 |
| Toplam | 100 |
| 1. Yıl İçinin Başarıya | 30 |
| 1. Final | 70 |
| Toplam | 100 |
| AKTS - İş Yükü Etkinlik | Sayı | Süre (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) | 16 | 2 | 32 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) | 16 | 2 | 32 |
| Ara Sınav | 1 | 3 | 3 |
| Final | 1 | 4 | 4 |
| Toplam İş Yükü | 71 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (Saat) | 2,84 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 3 | ||