1. Eğitim Bilgi Sistemi
  2. Uluslararası İlişkiler Bölümü
  3. Sosyoloji (2024 - 2025)
Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Sosyoloji SBK 108 2 3 + 0 3 5
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Lisans
Dersin Türü Zorunlu
Dersin Koordinatörü Prof.Dr. İRFAN HAŞLAK
Dersi Verenler
Dersin Yardımcıları
Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı Toplumsal olay ve olguları sosyolojik bakış açısına göre ele almak, anlamak ve eleştirel bir perspektiften yeniden anlamlandırmak bu dersin temel amacıdır. Ayrıca sosyolojinin tüm diğer disiplinlerle ilişkisinin getirdiği etkileşimle kavram ve fikirleri incelemek, verileri yorumlamak ve değerlendirmek, yerel ve küresel sorunları tanımlamak için sosyolojik bir bakış açısının kazanılması diğer bir amaçtır. En nihayetinde de sosyolojinin disiplinlerarası bakış açısının edinilmesiyle öğrencinin kendi alanındaki gelişmeleri farklı yöntemlerle ele alabilmesine yönelik bakış açısının kazanılması da dersin pratik amaçlarından biri olacaktır.
Dersin İçeriği Ders, bilimsel bir disiplin olarak sosyolojinin tanımı, sosyolojik bakış açısı, sosyolojide baskın olan kuramsal yaklaşımlar, toplumsal etkileşim, tabaklaşma, sınıf, yoksulluk ve dışlanma, küresel eşitsizlik, ırk, etnisite, göç, modern toplumlarda din, örgütler ağlar, medya, eğitim, ekonomik yaşam, siyaset, kentler, çevre ve risk gibi konuları kapsar.
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Sosyolojik düşünme, anlama ve anlamlandırmayı kazanır ve eleştirel bir bakış açısıyla ifade eder. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
2 Sosyal olguları, toplumla ilgili kavramları açıklar, toplumsal kurum ve kuramları irdeler Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
3 Sosyolojik araştırma süreçlerinde kullanılan veri toplama ve analiz etme yöntemlerini tanımlar. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Doğru Yanlış Testleri, Kısa Cevaplı Testler,
4 Yerel ve küresel anlamda toplumsal kurumların (din, eğitim, siyaset, ekonomi vb.) özelliklerini ve gelişmelerini açıklar, sorunlarını analiz eder, çözüm arayışları konusunda bilgi birikimi ve yetkinlik kazanır. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
5 Toplumsal değişim ve gelişimi belirleyen yapıların işleyişini açıklar. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
6 Sınıf, ırk, etnisite ve toplumsal cinsiyet gibi toplumsal tabakalaşmanın farklı boyutları konusunda sosyolojik bir bakış açısına sahip olur, bu konuların yerel ve küresel düzlemde meydana çıkardığı olumsuzlukların sonuçlarını kavrar Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Anlatım,
7 Modern toplumsal örgütlenmenin toplum ve birey üzerindeki etkisini analiz eder. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
8 Küresel sorunları meydana getiren toplumsal ve siyasal dinamiklerin meydana geliş süreçlerini kavrar, yerel ve küresel anlamda risk oluşturan gelişmelerin engellenmesi konusunda bir tutum sahibi olur. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
9 Sosyolojinin kazandırdığı bakış açısını kendi çalışma alanında yardımcı bir unsur olarak kullanır Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Sosyoloji nedir? Sosyolojik bakış açısı, sosyolojik düşüncenin gelişimi. Anthony Giddens, (2008) Sosyoloji, Yayıma Hazırlayan Cemal Güzel, Kırmızı Yayınları, İstanbul, ss. 36-63; İhsan Sezal, (2003), neden Sosyoloji”, ss.1-10; A. D. Tarhan, “Sosyolojide temel Kuramlar”, ss.11-44; Y.Z. Özcan, “Sosyolojide Yöntem”, ss.45-77
2 Sosyolojide kuramsal düşünme, kuramlar, kuramsal yaklaşımlar ve düşünürler Anthony Giddens, (2008), ss. 136-162; İhsan Sezal, (2003), Neden Sosyoloji”, ss.1-10;, Ayşe Durakbaşa Tarhan, “Sosyolojide Temel Kuramlar”, ss.11-44; Yusuf Ziya Özcan, “Sosyolojide Yöntem”, ss.45-77.
3 Değişen dünya, modernite öncesi ve sonrası toplumlar, toplumsal değişim, sanayi toplumu, küreselleşme, Anthony Gıddens, , (2008), ss. 64-105; Özer İnan (2003), “Toplumsal Gelişme ve Değişme”, ss.559-589; Esma Durugönül, , (2003), “Küreselleşme ve Toplumlar”, , ss.591-617
4 Tabakalaşma, tabakalaşma kuramları, sınıf, toplumsal sınıf ayrımları ve toplumsal hareketlilik Anthony Gıddens, (2008) Sosyoloji, ss. 336-381; Sibel Kalaycıoğlu (2003), “Toplumsal Tabakalaşma”, , ss.242-259
5 Yoksulluk, yoksulluk ölçümleri, toplumsal dışlanma, suç ve toplumsal dışlanma, refah devleti Anthony Gıddens, (2008) Sosyoloji, Yayıma Hazırlayan Cemal Güzel, Kırmızı Yayınları, İstanbul, ss. 382-426; Tülin Günşen İçli (2003), “Toplumdan Kopuş Suç ve Şiddet”, , ss.498-558
6 Küresel ekonomik eşitsizlik, yoksul ve zengin ülkelerde sosyolojik özellikleri, kalkınma kuramları, demografik dünyadaki demografik değişim ve dinamikler. Anthony Gıddens, (2008), Sosyoloji, Yayıma Hazırlayan Cemal Güzel, Kırmızı Yayınları, İstanbul, ss. 428-477;528-571; Ercan Tatlıdil, (2003), “Kentleşme ve Göç” ss.326-361
7 Medya, medya üzerine kuramsal yaklaşımlar, medyanın etkileri ve medya denetimi. Anthony Gıddens, , (2008) Sosyoloji, Yayıma Hazırlayan Cemal Güzel, Kırmızı Yayınları, İstanbul, ss. 629-678;
8 Toplum ve Eğitim, Modern Toplumda Din ve Sekülerlik Anthony Gıddens, , (2008) Sosyoloji, , ss.729-786; 577-627; Osman Konuk, , (2003)“Toplum ve Eğitim”, ss.260-292; Abdurrahman Kurt (2003),“Toplum ve Din”, 394-453.
9 Aile, toplumsallaşma, toplumsal etkileşim, Anthony, Giddens (2008) Sosyoloji, Yayıma Hazırlayan Cemal Güzel, Kırmızı Yayınları, İstanbul, ss. 164-242; İhsan Sezal (2003), “Toplum ve aile”, Ed. İhsan Sezal, Sosyoloji, Martı Kitap ve Yayınevi, Ankara, 3. Baskı, ss.134-165
10 Örgütler, bürokrasi, örgütsel değişim ve yönetimde dönüşüm, toplumsal ağlar, toplumsal sermaye Anthony, Giddens (2008) Sosyoloji, Yayıma Hazırlayan Cemal Güzel, Kırmızı Yayınları, İstanbul, ss. 681-727.
11 Çalışma ve ekonomik yaşam, Çalışma ve toplumsal cinsiyet, işsizlik olgusu ve toplumsal düzen Anthony, Giddens, (2008) Sosyoloji, Yayıma Hazırlayan Cemal Güzel, Kırmızı Yayınları, İstanbul, ss.789-837; Veysel Bozkurt, (2003), “Toplum ve İktisat” Ed. İhsan Sezal, Sosyoloji, Martı Kitap ve Yayınevi, Ankara, 3. Baskı, ss.200-240.
12 Siyaset Sosyolojisi: siyaset, hükümet devlet, demokrasi, ulusçuluk ve modern toplumlar, terörizm Anthony, Giddens, (2008) Sosyoloji, Yayıma Hazırlayan Cemal Güzel, Kırmızı Yayınları, İstanbul, ss.889-941; Aykut Çelebi (2003), “Toplum ve Siyaset” Ed. İhsan Sezal, Sosyoloji, Martı Kitap ve Yayınevi, Ankara, 3. Baskı, ss.166-199.
13 Kentliliğin Kuramlaştırılması, Şehrin Gelişimi, Şehirleşme ve Kürselleşme Anthony, Giddens, (2008) Sosyoloji, Yayıma Hazırlayan Cemal Güzel, Kırmızı Yayınları, İstanbul, ss. 943- 987.
14 Sosyolojik bir konu olarak çevre, sürdürülebilir kalkınma, küresel risk toplumu, teknoloji ve gelecek Anthony, Giddens, (2008) Sosyoloji, Yayıma Hazırlayan Cemal Güzel, Kırmızı Yayınları, İstanbul, ss. 989-1019; Muammer Tuna, (2003), “Toplum ve Çevre” Ed. İhsan Sezal, Sosyoloji, Martı Kitap ve Yayınevi, Ankara, 3. Baskı, ss.362-393.
Kaynaklar
Ders Notu Giddens, Anthony (2008), Sosyoloji, Kırmızı Yayınları, İstanbul.
İhsan Sezal (Edit.), Sosyoloji, Martı Kitap ve Yayınevi, Ankara, 3. Baskı (Yukarıdaki makaleler bu derlemenin bölümleridir).
Ders Kaynakları Aydın, Mustafa, (2004)Bilgi Sosyolojisi, Açılım Kitap, İstanbul, ss. 41-102,Özlem, Doğan, (2003) Bilim Felsefesi, İnkılap, İstanbul, ss.17-167.
Gıddens, Anthony, (2008) Sosyoloji, Yayıma Hazırlayan Cemal Güzel, Kırmızı Yayınları, İstanbul, ss. 36-63, 136-161, Fıchter, Joseph, (2002) Sosyoloji Nedir? Çeviren Nilgün Çelebi, Anı Yayıncılık, Ankara, ss. 1-17
Edles, L. Desfor,(2005) Uygulamalı Kültürel Sosyoloji, Çeviren Cumhur Atay, Babil Yayınları, İstanbul, ss.5-31, Özkalp, Enver, (2001) Sosyolojiye Giriş, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir, ss.93-107
Ülken, H. Ziya, (2001) Bilgi ve Değer, ikinci baskı,Ülken Yayınları, İstanbul, 186-388, Kuçuradi, İoanna, (1971) İnsan ve Değerleri, Yankı Yayınları, İstanbul, 7-147.
Gıddens, Anthony, (2008) Sosyoloji, Yayıma Hazırlayan Cemal Güzel, Kırmızı Yayınları, İstanbul, ss. 242-290, 557-627, Bottomore. T.B.(tarihsiz) Toplumbilim 3. Basım, Türkçesi, Ünsal Oskay, Der Yayınları, İstanbul, ss.87-100, 185-204, 263-276
Bozkurt, Veysel, (2004)Sosyoloji, Alfa Yayınları, İstanbul, ss. 214-238,.284-305, 30-339,Çelebi, Aykut, (2002) “Toplum ve Siyaset” Ed. İhsan Sezal, Sosyoloji, Martı Kitap ve Yayınevi, Ankara, ss.199-240
Fıchter, Joseph, (2002) Sosyoloji Nedir? Çeviren Nilgün Çelebi, Anı Yayıncılık, Ankara, ss. 19-32, 33-43, 100-110, Bozkurt, Veysel, (2004)Sosyoloji, Alfa Yayınları, İstanbul, ss. 111-134
Fıchter, Joseph, (2002) Sosyoloji Nedir? Çeviren Nilgün Çelebi, Anı Yayıncılık, Ankara, ss. 111-124, Samuel Koenig, (2000) Sosyoloji, Çevirenler, S. Sucu, O. Aykaç, Ütopya Kitabevi,İstanbul, ss.258-286

Kocacık, Faruk, (1997) Toplumbilim, Cumhuriyet Üniversitesi Yayınları, Sivas, ss.90-101, Özkalp, Enver, (2001) Sosyolojiye Giriş, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir, ss. 291-308
Benedict,. Ruth, (2000) Kültür Örüntüleri, Üçüncü Basım, Türkçesi, Mustafa Topal,Öteki Yayınevi, Ankara, ss.65-76
Fıchter, Joseph, (2002) Sosyoloji Nedir? Çeviren Nilgün Çelebi, Anı Yayıncılık, Ankara, ss. 160-171, 194-204
Turhan, Mümtaz, (1969) Kültür Değişmeleri, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul, ss-7-81, 155-186
Pappenheim, Fritz, (2002) Modern İnsanın Yabancılaşması, Çeviren Salih AK, Phoenix Yayınları, Ankara, ss.9-126,Korkmaz, Abdullah, Bekir Kocabaş,(2006), Toplumsal Sapma, Doğu Kütüphanesi, İstanbul, ss.129-263.
Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Uluslararası sistemin işleyişini, temel kavramlarını ve özelliklerini inceleme ve uluslararası ilişkiler disiplininin alt konuları hakkında temel bilgileri öğrenme X
2 Dünya siyasi tarihinde meydana gelen gelişmeleri neden-sonuç ilişkisi bağlamında analiz edebilme X
3 Yabancı dil becerisini geliştirme X
4 Türkiye´nin dış politikasını neden-sonuç ilişkisi içerisinde kapsamlı şekilde analiz edebilme X
5 Dış politika analizine ilişkin teorik yaklaşımları ve karar verme sürecinin işleyişini analiz edebilme X
6 Teorik ve metodolojik düşünmeyi öğrenme ve olgulara bu çerçeveden bakabilme X
7 Toplumsal gelişmeleri ve koşulları karşılaştırmalı analiz edebilme X
8 Uluslararası Hukuk´un temel ilkelerini ve konularını öğrenme X
9 Uluslararası İlişkiler teorilerini irdeleme ve uluslararası gelişmelere teorik çerçeveden bakmayı öğrenme X
10 Türkiye´nin siyasal yaşamını tarihsel bir pencereden ve kronolojik bir şekilde analiz edebilme X
11 İç Hukukun işleyişini ve temel ilkelerini öğrenme X
12 Uluslararası ve bölgesel örgütlerin kuruluşunu, yapısını, işleyişini ve dünya siyasetindeki etkisini analiz edebilme X
13 Devlet-içi çatışmalarının nedenlerini ve çözüm modellerini örnekleriyle analiz edebilme X
14 Uluslararası güvenlik sorunlarını ve uluslararası güncel sorunları inceleme
15 Uluslararası sistemde ortaya çıkan gelişmeleri teorik açıdan ve karşılaştırmalı bir şekilde irdeleme
16 Uluslararası gelişmelere ilişkin olarak analitik düşünce becerisini geliştirme
17 İktisat, sosyoloji, siyaset bilimi ve kamu maliyesi gibi diğer disiplinlerin temel kavramlarını ve kuramlarını öğrenme
18 Siyaset biliminin felsefi temellerini inşa eden filozofların/düşünürlerin fikirlerini kapsamlı şekilde inceleme ve bu felsefi görüşlerin Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler disiplinlerine katkısını irdeleme
19 Temel bilgisayar becerilerini edinme
20 Bireysel olarak bilimsel bir çalışmayı planlama, yürütme ve yazıya dökme becerisi kazanma
# Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı PÇ 1 PÇ 2 PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 6 PÇ 7 PÇ 8 PÇ 9 PÇ 10 PÇ 11 PÇ 12 PÇ 13 PÇ 14 PÇ 15 PÇ 16 PÇ 17 PÇ 18 PÇ 19 PÇ 20
1 Sosyolojik düşünme, anlama ve anlamlandırmayı kazanır ve eleştirel bir bakış açısıyla ifade eder.
2 Sosyal olguları, toplumla ilgili kavramları açıklar, toplumsal kurum ve kuramları irdeler
3 Sosyolojik araştırma süreçlerinde kullanılan veri toplama ve analiz etme yöntemlerini tanımlar.
4 Yerel ve küresel anlamda toplumsal kurumların (din, eğitim, siyaset, ekonomi vb.) özelliklerini ve gelişmelerini açıklar, sorunlarını analiz eder, çözüm arayışları konusunda bilgi birikimi ve yetkinlik kazanır.
5 Toplumsal değişim ve gelişimi belirleyen yapıların işleyişini açıklar.
6 Sınıf, ırk, etnisite ve toplumsal cinsiyet gibi toplumsal tabakalaşmanın farklı boyutları konusunda sosyolojik bir bakış açısına sahip olur, bu konuların yerel ve küresel düzlemde meydana çıkardığı olumsuzlukların sonuçlarını kavrar
7 Modern toplumsal örgütlenmenin toplum ve birey üzerindeki etkisini analiz eder.
8 Küresel sorunları meydana getiren toplumsal ve siyasal dinamiklerin meydana geliş süreçlerini kavrar, yerel ve küresel anlamda risk oluşturan gelişmelerin engellenmesi konusunda bir tutum sahibi olur.
9 Sosyolojinin kazandırdığı bakış açısını kendi çalışma alanında yardımcı bir unsur olarak kullanır
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ödev 4
Toplam 4
1. Yıl İçinin Başarıya 50
1. Final 50
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 3 48
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 4 64
Ara Sınav 1 5 5
Kısa Sınav 2 4 8
Ödev 1 4 4
Final 1 8 8
Toplam İş Yükü 137
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 5,48
Dersin AKTS Kredisi 5