Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
İslamda Sosyal Güvenlik ve Sigortacılık TIE 508 0 3 + 0 3 6
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi YUKSEK_LISANS
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Doç.Dr. HAKAN ASLAN
Dersi Verenler
Dersin Yardımcıları
Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

Bu dersin amacı, İslam esasları çerçevesinde sosyal güvenlik ve sigorta olgusunun incelenmesi ve çağdaş ekonomik dünyada İslami sigortacılık uygulamalarının anlaşılmasıdır.

 

Dersin İçeriği

İslam´da sosyal günvenlik kavramı, tarihi geçmişi, sosyal güvenlikle ilgili kurumlar ve günümüzdeki sigortacılık (tekafül) uygulamaları.

 

Kalkınma Amaçları
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Islam´da sosyal güvenlik kavramı ve tarihi Anlatım, Beyin Fırtınası, Doğru Yanlış Testleri, Kısa Cevaplı Testler,
2 İslam´da sosyal güvenlik işlevini gören kurumlar Anlatım, Beyin Fırtınası, Doğru Yanlış Testleri, Kısa Cevaplı Testler,
3 Bugünkü sosyal güvenlik ve sigortacılık sistemi ve İslam Anlatım, Beyin Fırtınası, Rol Oynama,
4 İslam´da sigortacılık (tekafül) uygulamaları Anlatım, Beyin Fırtınası, Doğru Yanlış Testleri, Kısa Cevaplı Testler,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Sosyal Güvenlik: Tanımı, özellikleri, tarihi ve dinlerin bu tarihteki yeri, ilgili kavramlar (Sosyal yardım, sosyal hizmet, Sosyal Dayanışma)
2 İslam Toplumunda sosyal Güvenliğin Temelleri. (Dayanışma ve yardımlaşma kurumları: Âkîle, Vakıf, Kefaretler, Kurban ve Nezir/Adak, Ganimet, Fey )
3 İslam´da Güvenlik Kavramı ve Sosyal Riskler
4 İslam´daki Sosyal Güvenlik Anlayışı ile modern Sosyal Güvenliğin karşılaştırılması. (Gaye ve tabiat farkı, Ortaya çıkışlarındaki sebep farkı, risk anlayışlarındaki fark, kullandıkları teknik ve finansman farkı)
5 İslam´da Sosyal Güvenlik Kurumları: Zekât, Âkile.
6 Tali Kurumlar (Vakıflar, gönüllü kuruluşlar)
7 Sosyal Riskler açısından Zekâtın masarifi (verildiği yerler)
8 İslam´da Sosyal Güvenliğin Finansman kaynakları ve bu kaynaklar açısından Rikâz
9 Sigorta: Çeşitleri, tarihi, gayesi ve İslam´ın bu kurumlara bütün olarak bakışı
10 Sigortayı caiz bulmayanların tutundukları deliller ve tartışılması
11 İslam´da Sigortaya esas olabilecek kurumlar: Akile, Kasâme
12 İş kazaları ve meslek hastalığı sigortasına Alternatif bir kurum olarak Âkile
13 Mütüel Sigorta (Tekafül ya da Dayanışma sigortası) ve İslam
14 Ticari Sigortalar ve İslam (Kasko, yangın, tarım, deprem vb)
Kaynaklar
Ders Notu
Ders Kaynakları

DİA, Sigorta, http://www.islamansiklopedisi.info/dia/pdf/c37/c370111.pdf

HACAK, H.(2006). İslâm Hukukunda Sigorta ve Fıkıh Bilginlerinin Sigortaya Yaklaşımının Genel Bir Değerlendirmesi. “Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi”. Cilt 30. sf 21-50

Tekafül: Teori ve Uygulama, Ensar Yay., 2017

Aslan, H . (2015). Türkiye’de Tekafül (İslami Sigorta) Uygulamaları: Problemler ve Çözüm Önerileri. Uluslararası İslam Ekonomisi ve Finansı Araştırmaları Dergisi, 1 (1), 93-117. Retrieved from http://dergipark.gov.tr/ijisef/issue/29332/313850

Sağlam, H. (2011). İSLÂM HUKUK TARİHİNDEKİ ÂKİLE BUGÜNÜN SİGORTASI MIDIR? C.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, XV(1), 265–292.

Demir, F. (2002). Sigorta (‘Âkıle Müessesesi ve Süftece Muamelesi Işığında Bir Tedkik). Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, XLIII(2), 169–200.

Dalgın, N. (2003). İslam Hukuku Açısından Karşılıklı Sigortalar. İslami Araştırmalar Dergisi, 16(4), 615–629.

Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 İslam İktisadı ve Finans alanında güncel bilgileri içeren ders kitapları, makaleler ve araştırmalarla desteklenen ileri düzeyde kurumsal ve uygulamalı bilgilere sahip olma.
2 Konvansiyonel İktisat ve Finans disiplinlerine dair teorilere hâkim olup karşılaştırmalı analiz yapma.
3 Ekonomik aktörlerin karşılaştıkları problemleri kritik ederek İslam İktisadı ve Finans temelinde çözümler üretebilme.
4 Uygulamaya yönelik edindiği bilgileri iş hayatında kullanabilme.
5 Alana dair öğrendikleri ile çalıştığı kuruma yeni bir vizyon sunarak verimli ve etkin stratejiler geliştirebilme.
6 Ekonomik verileri toplama, düzenleme ve analiz etmede gereken istatistik ve ekonometrik yöntemleri bilme ve bilgisayar programlarını kullanabilme.
7 Öğrenilen cebirsel ve istatistik yöntemleriyle kamu ve iş dünyasının karşılaştığı sorunları çözme yeteneğine sahip olma.
8 İslam İktisat Teorisi, İslam İktisat Tarihi, İslam İktisat Düşüncesi, Muamelat Fıkhı, Katılım Bankacılığı, Katılım Sigortacılığı ve İslami Sermaye Piyasaları gibi İslam İktisadı ve Finansın seçmiş olduğu alt dallarında uzmanlaşma hedefine sahip olma.
9 Gerek kamunun gerekse de özel kesimin gereksinim duyduğu yüksek becerili elemanlarda olması gereken yeterli düzeyde hukuk ve muhasebe bilgisine sahip olma.
10 Türkçe’nin yanı sıra en az bir yabancı dilde daha (tercihen Arapça veya İngilizce) yüksek iletişim becerisine sahip olma.
11 Yapacağı çalışmalarda toplumsal, bilimsel ve mesleki ahlâk kurallarının bilincinde olma.
12 Yerel ve uluslararası platformlarda İslam İktisadı ve Finans alanına dair bilgi aktarımlarında bulunma.
# Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı PÇ 1 PÇ 2 PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 6 PÇ 7 PÇ 8 PÇ 9 PÇ 10 PÇ 11 PÇ 12
1 Islam´da sosyal güvenlik kavramı ve tarihi
2 İslam´da sosyal güvenlik işlevini gören kurumlar
3 Bugünkü sosyal güvenlik ve sigortacılık sistemi ve İslam
4 İslam´da sigortacılık (tekafül) uygulamaları
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 50
1. Ödev 30
1. Performans Görevi (Seminer) 20
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 50
1. Final 50
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 3 48
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 3 48
Ara Sınav 1 30 30
Ödev 1 40 40
Final 1 10 10
Toplam İş Yükü 176
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 7,04
Dersin AKTS Kredisi 6