| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Soyut Makineler ve Biçimsel Diller | EBT 550 | 0 | 3 + 0 | 3 | 6 |
| Ön Koşul Dersleri | |
| Önerilen Seçmeli Dersler | |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | YUKSEK_LISANS |
| Dersin Türü | Seçmeli |
| Dersin Koordinatörü | Prof.Dr. NEJAT YUMUŞAK |
| Dersi Verenler | Prof.Dr. NEJAT YUMUŞAK, |
| Dersin Yardımcıları | |
| Dersin Kategorisi | Diğer |
| Dersin Amacı | Programlama dillerinin tasarımına ilişkin matematiksel yöntemlerin sunulması ve bir dilde yazılan bir programın kabul şartları için araçlar tasarımını mümkün kılmak. |
| Dersin İçeriği | Dillerle ilgili temel matematik, Regüler ifadeler ve kümeler, Deterministik ve nondeterministik otomatlar, Dilbilgisi ve diller, Regüler diller, bağlamdan bağımsız diller, Gramerlerin iyileştirilmesi ve Normal formlar, Yığıtlı otamatlar, Turing makineleri, Ayrıştırma işlemleri, Dillerin sınıflandırılması, LL(k) diller ve LR(k) diller, Shift-Reduce ve Recursive-Descent ayrıştırma yöntemleri. |
| # | Ders Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|---|---|---|---|
| 1 | Dil tasarımlarının gerçekleştirilmesi | Anlatım, Tartışma, | |
| 2 | Derleyici tasarımları için ön bilgiler | Anlatım, Tartışma, | |
| 3 | Otomatların gerçekleştirilmesi | Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, | |
| 4 | Otomatların bilgisayar donanımı ile ilişkilendirilmesi | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Gezi / Gözlem, | |
| 5 | Dillerin sorunlarını anlayabilmek ve bunları çözmek | Anlatım, Soru-Cevap, |
| Hafta | Ders Konuları | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Matematiksel Notasyonlar ve Teknikler | 1. Hafta Sunusu |
| 2 | Düzenli İfadeler ve Düzenli Diller | 2. Hafta Sunusu |
| 3 | Deterministik Sonlu Otomatlar | 3. Hafta Sunusu |
| 4 | Nondeterministik Sonlu Otomatlar | 4. Hafta Sunusu |
| 5 | Dilbilgisi ve Diller | 5. Hafta Sunusu |
| 6 | Düzenli ve Düzensiz Diller | 6. Hafta Sunusu |
| 7 | Bağlamdan Bağımsız Dilbilgisi ve Diller | 7. Hafta Sunusu |
| 8 | Normal Biçimler | 8. Hafta Sunusu |
| 9 | Yığıtlı (Pushdown)Otamatlar | 9. Hafta Sunusu |
| 10 | Turing Makineleri | 10. Hafta Sunusu |
| 11 | Turing makinesi Örnekleri | 11. Hafta Sunusu |
| 12 | Ayrıştırma işlemleri (Top-down Parsing) | 12. Hafta Sunusu |
| 13 | Ayrıştırma işlemleri (Bottom-up Parsing) | 13. Hafta Sunusu |
| 14 | LL(k) ve LR(k) dilbilgileri | 14. Hafta Sunusu |
| Kaynaklar | |
|---|---|
| Ders Notu | |
| Ders Kaynakları | 1. Prof.Dr.Ünal Yarımağan, "Özdevinirler (Otomatlar) Kuramı ve Biçimsel diller", 1. baskı, Bıçaklar kitabevi, 2003. 2. Dan Simovici, Richard L. Tenney, "Theory of formal languages with applications" |
| Sıra | Program Çıktıları | Katkı Düzeyi | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | Yaşadığı toplumun bilgi toplumu olmasına katkıda bulunmak, toplumsal, bilimsel, kültürel ve etik sorunlara çözüm sunmak amaçlarıyla alanındaki bilimsel, teknolojik, sosyal veya kültürel ilerlemeleri ulusal ve uluslararası bilimsel ortamlarda (toplantılarda) tanıtır. | ||||||
| 2 | Alanında bilimsel araştırma yaparak bilgiye genişlemesine ve derinlemesine ulaşır, alanında güncel teknik ve yöntemler ile bunların kısıtları hakkında kapsamlı bilgiye sahip olup ve elde ettiği bilgiyi değerlendirir, yorumlar ve uygular. | ||||||
| 3 | Alanı ile ilgili problemleri tanımlar ve formüle eder, yeni ve/veya özgün fikir ve yöntemler geliştirir; karmaşık sistem veya süreçleri tasarlar ve tasarımlarında yenilikçi/alternatif çözümler ile gelişmekte olan yenilikçi yöntemleri kullanır. | ||||||
| 4 | Kuramsal, deneysel ve modelleme esaslı araştırmaları tasarlar ve uygular, belirsiz, sınırlı ya da eksik verileri bilimsel yöntemlerle tamamlar; verilerin toplanması, yorumlanması, duyurulması aşamalarında ve mesleki tüm etkinliklerde toplumsal, bilimsel ve etik değerleri gözetir. | ||||||
| 5 | Alanındaki uygulamaların sosyal, çevresel, sağlık, güvenlik, hukuki boyutlarını ve iş hayatı uygulamalarını bilir ve bunların getirdiği kısıtların farkındadır. Disiplin içi ve çok disiplinli takımlarda etkin bir biçimde birlikte ve ya bağımsız çalışabilir ve sorumluluk alır. | ||||||
| # | Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı | PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Dil tasarımlarının gerçekleştirilmesi | |||||
| 2 | Derleyici tasarımları için ön bilgiler | |||||
| 3 | Otomatların gerçekleştirilmesi | |||||
| 4 | Otomatların bilgisayar donanımı ile ilişkilendirilmesi | |||||
| 5 | Dillerin sorunlarını anlayabilmek ve bunları çözmek |
| Değerlendirme Sistemi | |
|---|---|
| Yarıyıl Çalışmaları | Katkı Oranı |
| 1. Ara Sınav | 30 |
| 1. Ödev | 35 |
| 2. Ödev | 35 |
| Toplam | 100 |
| 1. Yıl İçinin Başarıya | 40 |
| 1. Final | 60 |
| Toplam | 100 |
| AKTS - İş Yükü Etkinlik | Sayı | Süre (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) | 16 | 3 | 48 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) | 16 | 3 | 48 |
| Ara Sınav | 1 | 25 | 25 |
| Performans Görevi (Laboratuvar) | 1 | 30 | 30 |
| Toplam İş Yükü | 151 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (Saat) | 6,04 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 6 | ||