Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Eski Türkçenin Söz Dizimi ETD 504 0 3 + 0 3 6
Ön Koşul Dersleri

Köktürkçe, Uygur Türkçesi ve Söz Dizimi derslerini lisans düzeyinde almış olmak.

Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi YUKSEK_LISANS
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Dr.Öğr.Üyesi BAHRİ KUŞ
Dersi Verenler
Dersin Yardımcıları

Dr. Öğr. Üyesi Bahri KUŞ

Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

Eski Türkçe Dönemi metinlerinden hareketle öğrencilere yüksek lisans seviyesinde Türkçenin söz dizimi kuralları hakkında bilgi vermek.

Dersin İçeriği

Eski Türkçede kavramlar, ekleşme bilgisi ve cümle kuruluşu.

Kalkınma Amaçları
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Eski Türkçede söz dizimi hakkında bilgi sahibi olma Tartışma,
2 Cümle türleri ve kelime grubu-cümle arası farkı kavrama Tartışma,
3 Eski Türkçede cümlelerin öğeleri hakkında bilgi sahibi yapma ve metinlerde uygulama Tartışma,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Kök ve köken halindeki öğeler A. Von Gabain, Eski Türkçenin Grameri (Çev. M. Akalın) TDK Yay., Ank. 1988, XIX+ 313 s adlı kitabı incelenecek.
2 Daha küçük Parçalara Ayrılamayan Dil Öğeleri
3 Başka Lehçe ve Şivelerden alınmış Dil öğeleri
4 Gövde halindeki Öğeler
5 Kelime Grupları ve Çeşitleri Cengiz ALYILMAZ, Orhun Yazıtlarının Sözdizimi Ata. Üniv. Yay. Erzurum 1994, 379 s. adlı kitabı incelenecek
6 Kelime Gruplarının cümlede Kullanış Biçimleri
7 Cümle Çeşitleri: Yapı, anlam Diziliş Yüklemine göre
8 Cümle Öğeleri: Özne + Tümleç + Yüklem
9 Orhun- Uygur Türkçesi Cümle Çeşitleri Mukayesesi
10 Edatların Cümlelerdeki Yeri ve Kullanış Şekilleri
11 Cümlede Olumsuzluk
12 İsim ve Fiil Cümlelerinin Metin Bilim Açısından İncelenmesi
13 Eski Uygur ve yeni Uygur Cümle Karşılaştırılması
14 Eski Türkçe- Türkiye Türkçesi Cümle Karşılaştırılması
Kaynaklar
Ders Notu

Belirli bir kitap takip edilmeyecek, öğrencilere içerikle ilgili her türlü materyal öğretim üyeleri tarafından verilecektir.

Ders Kaynakları

1- Cengiz ALYILMAZ, Orhun Yazıtlarının Sözdizimi Ata. Üniv. Yay. Erzurum 1994, 379 s.
2- Mehmet Akalın, Modern Lengüstiğe Giriş İletişim ve Dil Lengüistik Yapılsalcılık, İzmir 1983.
3- Ahmet Cevat Emre,, Türk leçelerinin Mukayeseli Grameri Fonetik İst. 1949
4- A. Von Gabain, Eski Türkçenin Grameri Ank. 1988, 332 s.
5- Vecihe hatipoğlu, Türkçenin Söz Dizimi, Ank. 1982.
6- Necmettin Hacıeminoğlu, Yapı Bakımından Fiiller, Ank. 1991.

Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Türkçeyi doğru, güzel ve anlaşılır bir şekilde kullanma becerisine ulaşır. X
2 Atatürk İlkeleri ve inkılapları konusunda bilgi edinir.
3 Türk Dili ve Edebiyatı alanında yapılmış güncel araştırmaları takip edebilecek düzeyde yabancı dil bilgisi kazanmayı amaç edinir. X
4 Türk dilini ses bilgisi, şekil bilgisi, söz dizimi ve anlam bilgisi bakımından inceler.
5 Türk Dili ve Edebiyatının metinlerini başlangıcından günümüze kadar edebi olarak ve dil bilgisi açısından değerlendirebilir. X
6 Türk Dili ve Edebiyatı alanında yazılmış temel eserleri tanır; Türk dilinin tarihi gelişimini temsil eden örnek metinleri okur ve çeviri yazıya aktarır.
7 Çağdaş ve klasik edebiyat bilgi ve teorilerini, belirli akımlar ve kuramlar çerçevesinde değerlendirir, edebiyat ve dil bilimi açısından eleştiri yapar.
8 Edebi dönemler (klasik veya çağdaş), edebi akımlar ve şahsiyetler üzerinde, mesleki sorumluluk bilinciyle bilimsel, edebi, disiplinler arası araştırmalar yapar. X
9 Lehçe, şive ve ağız bilgisinin içeriğini anlar; Türkiye Türkçesinin ağızlarına ait metinleri inceler. X
10 Gerekli metot, yöntem ve teknikleri öğrenerek halk bilimi alanında araştırma ve derleme yapabilir. X
11 Türk Dili ve Edebiyatı alanında akademik düzeyde araştırma ve çalışma yapabilmenin temel bilgi ve becerilerine sahip olur. X
12 Türk Dili ve Edebiyatı Programında edindiği bilgi ve teorileri; eğitim-öğretim, araştırma ve kamusal hizmet alanlarında kullanır ve uygular.
13 Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği bilincini ve bunu gerçekleştirmeye dönük becerileri edinir.
14 Türk Dili ve Edebiyatı alanında mesleki sorumluluk ve ahlaki değerleri gözetir.
# Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı PÇ 1 PÇ 2 PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 6 PÇ 7 PÇ 8 PÇ 9 PÇ 10 PÇ 11 PÇ 12 PÇ 13 PÇ 14
1 Eski Türkçede söz dizimi hakkında bilgi sahibi olma 5 5 5 5
2 Cümle türleri ve kelime grubu-cümle arası farkı kavrama 5 5 5
3 Eski Türkçede cümlelerin öğeleri hakkında bilgi sahibi yapma ve metinlerde uygulama 5 5 5
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 100
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 50
1. Final 50
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 3 48
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 4 64
Ara Sınav 1 5 5
Ödev 1 10 10
Performans Görevi (Laboratuvar) 1 20 20
Toplam İş Yükü 147
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 5,88
Dersin AKTS Kredisi 6