Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Osmanlı’Da Kelam: Alimler ve Problemler KLM 520 0 3 + 0 3 6
Ön Koşul Dersleri

Yok

Önerilen Seçmeli Dersler

Yok

Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi YUKSEK_LISANS
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Prof.Dr. SÜLEYMAN AKKUŞ
Dersi Verenler
Dersin Yardımcıları

Yok

Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

Osmanlı’da öne çıkan kelâmcıları tanıtmak ve bu dönemde en çok üzerinde durulan kelâmî meseleleri ortaya koymaktır.

Dersin İçeriği

Bu derste Hızır Bey, Kemalpaşazâde ve Taşköprizâde gibi önde gelen Osmanlı kelâmcıları ile Osmanlı’da hakkında müstakil risalelerin yazıldığı isbât-ı vâcib, insanın fiilleri ve kader gibi kelâmî konular ele alınacaktır.

# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Osmanlı dinî düşüncesinin kaynaklarını tanır. Deney ve Laboratuvar, Gezi / Gözlem, Rol Oynama, Anlatım, Soru-Cevap,
2 Osmanlı’da öne çıkan kelâmî konuları analiz eder. Soru-Cevap, Anlatım, Rol Oynama, Gezi / Gözlem, Deney ve Laboratuvar,
3 Osmanlı’da kelâm, felsefe ve tasavvuf disiplinleri arasındaki etkileşimleri değerlendirir. Soru-Cevap, Anlatım, Rol Oynama, Gezi / Gözlem, Deney ve Laboratuvar,
4 Osmanlı’da önde gelen kelâm âlimlerini tanır. Soru-Cevap, Anlatım, Rol Oynama, Gezi / Gözlem, Deney ve Laboratuvar,
5 Osmanlı’da kelâm düşüncesinin karakteristiğini analiz eder. Soru-Cevap, Anlatım, Rol Oynama, Gezi / Gözlem, Deney ve Laboratuvar,
6 Osmanlı dönemi kelâm âlimlerinin kelâm ilmine katkılarını değerlendirir Soru-Cevap, Anlatım, Rol Oynama, Gezi / Gözlem, Deney ve Laboratuvar,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Osmanlı devletinde dinî düşüncenin kaynakları
2 Osmanlı dönemi kelâm düşüncesine giriş
3 Osmanlı medreselerinde okutulan kelâm kitapları
4 Hızır Bey, Hayalî ve Hocazâde
5 Kemalpaşazâde ve kelâmı
6 Taşköprizâde ve kelâmı
7 İbnü’l-Hümâm ve Beyâzizâde Ahmet Efendi
8 Ebu Said el-Hâdimî ve İsmail Gelenbevî
9 Osmanlı’da kelâm-felsefe ilişkisi ve Tehâfüt Geleneği
10 İsbât-ı vâcib risaleleri
11 Ebeveyn-i resul risaleleri
12 Mukaddimât-ı erbaa risaleleri
13 İnsanın fiilleri, kaza ve kader risaleleri
14 Elfâz-ı küfür risaleleri
Kaynaklar
Ders Notu

Osmanlı’da İlm-i Kelam: Alimler, Eserler, Meseleler, ed. Osman Demir, Veysel Kaya, Kadir Gömbeyaz ve U. Murat Kılavuz, İstanbul: İSAR Yayınları, 2016;

Ders Kaynakları

Osmanlı’da Felsefe, Tasavvuf ve Bilim, ed. Fuat Aydın, Mükerrem Bedizel Aydın, İstanbul: Mahya Yayıncılık.

Metin Yurdagür, Maveraünnehir’den Osmanlı Coğrafyasına ünlü Türk kelamcıları, İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı, 2017.

Hatice K. Arpaguş, Osmanlı Halkının Geleneksel İslam Anlayışı ve Kaynakları, İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı, 2015.

Osmanlı Düşüncesi:Kaynakları ve Tartışma Konuları, ed. Fuat Aydın, Metin Aydın ve Muhammed Yetim, İstanbul: Mahya Yayınları, 2019.

Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 İlgili alanda bilimsel bilgi oluşturacak veri toplama, literatür inceleme ve analiz yapma becerisini kazanmak; Bilimsel araştırma sürecine ilişkin yöntem bilgi ve becerisinde ustalaşmış olmak; Bilimsel çalışmalarında kuramsal, yöntemsel ve uygulama bağlamında en az bir alanda katkı sağlama becerisini kazanmak; Eleştirel bir değerlendirme ve sentez yapma yeterliliği kazanmak; Yeniliklere ve yeni fikirlere açık olma ve yeni fikirler üretebilme becerisi kazanmak; Disiplinler arası çalışabilme becerisine sahip olmak ve farklı alanlardaki kuram, yöntem ve uygulamaları ilgili alana adapte edebilme becerisi kazanmak; İlgili alandaki teknolojik gelişmeleri, bilimsel ilerlemeleri ve bilgi teknolojilerini yakından takip etmek; Akademik yazım alışkanlığına katkı sağlayacak alanı ile ilgili en az bir yayın yapmak; Uzmanlık alanları ile ilgili olarak ulusal ve uluslar arası çevrelerle iletişim kurabilme becerisi kazanmak; Akademik hayatın gerektirdiği düzeyde davranış ve etik duyarlılığa sahip olmak
# Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı PÇ 1
1 Osmanlı dinî düşüncesinin kaynaklarını tanır. 2
2 Osmanlı’da öne çıkan kelâmî konuları analiz eder. 3
3 Osmanlı’da kelâm, felsefe ve tasavvuf disiplinleri arasındaki etkileşimleri değerlendirir. 2
4 Osmanlı’da önde gelen kelâm âlimlerini tanır. 2
5 Osmanlı’da kelâm düşüncesinin karakteristiğini analiz eder. 3
6 Osmanlı dönemi kelâm âlimlerinin kelâm ilmine katkılarını değerlendirir 2
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 50
1. Ödev 50
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 50
1. Final 50
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 3 48
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 5 80
Final 1 25 25
Toplam İş Yükü 153
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 6,12
Dersin AKTS Kredisi 6