Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Şia ve Tarihsel Süreç IMT 509 0 3 + 0 3 6
Ön Koşul Dersleri

Yok

Önerilen Seçmeli Dersler

Yok

Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi YUKSEK_LISANS
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Doç.Dr. HABİB KARTALOĞLU
Dersi Verenler
Dersin Yardımcıları
Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

Siyasî bir konu olan imâmet meselesini inanç esasları sahasına taşıyarak diğer İslam fırkalarına göre farklı bir imâmet nazariyesi inşâ eden Şîa, siyasî-itikadî amaçla vücut bulmuş ve İslâm düşüncesinin teşekkülünde önemli bir yere sahiptir. Şîa, İslam dünyasında Ehl-i Sünnetten sonra en fazla taraftarı olan mezheptir. Ayrıca İran'nın yaklaşık %90'ı Azerbeycan'ın ise yaklaşık % 75' Şiî İmâmiyye mezhebine mensuptur. Bu sebeple Şia'nın tarihsel gelişimi ve günümüzdeki durumunun tespit edilmesi   dersin temel amacını oluşturmaktadır.

 

Dersin İçeriği

Şia,  Şiiliğin Ortaya Çıkışı, Şii fırkalar: Zeydiyye, İsmâiliyye, İmâmiyye,  Gaybet-i Kübra, Safeviler  Dönemi, Velâyet-i Fakih

# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Şia, İmamiyye, İsnaaşeriyye, Rafizi vb. terimleri tanımlar Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
2 Şia’nın oluşum sürecini açıklar Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
3 Şia’nın temel kaynaklarını ve özelliklerini tanımlar Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
4 Şii fırkalar hakkında bilgi sahibi olur Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Şia'nın Temel Kaynakları
2 Şiiliğin Ortaya Çıkışıyla İlgili İddialar
3 İlk Şii Olaylar
4 Zeydiyyenin Teşekkül Süreci
5 Günümüz Zeydiyye Düşüncesi
6 İsmailiyye’nin Oluşum Süreci
7 Fatımiler ve Karmatiler Devletleri ve İsmailiyye
8 İsmâiliyye'nin Günümüzdeki Durumu
9 İmamiyye’nin Teşekkül Süreci
10 Gaybet Dönemi ve Büveyhîler Devrinde İmamiyye
11 İlhanlılar ve Safeviler Döneminde İmamiyye
12 İran İslam Devrimi ve İmamiyye
13 Günümüz İmamiyye Düşüncesi
14 Şiî mezheplerin coğrafi dağılımı, nufus yoğunlukları
Kaynaklar
Ders Notu
Ders Kaynakları


Ebû Ca‘fer Muhammed b. Ali b. el-Hüseyin Bâbeveyh el-Kummî, Men lâ yahduruhü’l-fakîh, nşr., eş-Şeyh Hüseyin el-A‘lemî, (Beyrut: Müessetü’l-A‘lemî li’l-Matbu‘ât, 1986/1406.
S. Waheed Akhtar, Early Shiite Imamıyyah Thinkers. New Delhi: Ashish Publishing House, 1988.
Molla Ahmed en-Nerâki, Velâyetü’l-fa?ih, nşr. Yâsîn el-Mûsevî. Beyrut 1410/1990.
Şeyh Müfîd, Evâilü’l-makâlât fi’l-mezâhibi’l-muhtârât, nşr., İbrahim el-Ensarî, Beyrut: Dârü’l-Müfîd, 1993/1414.
Şeyh Sadûk, el-İ‘tikâdât, nşr., İsâm Abdusseyyid, Beyrut: Dârü’l-Müfîd, 1993/1414.

Mevlüt Özler, İslam Düşüncesinde 73 Fırka Kavramı.İstanbul: Nûn Yayıncılık, 1996.
Muhammed b. Abdülkerim eş-Şehristânî, el-Milel ve’n-nihal. Beyrut: Dârü’l-Ma‘rife, 2001.
Abdulkâhir el-Bağdâdî, el-Fark beyne’l-fırak. Beyrut: Dârü’l-Ma‘rife, 2003/1424.
F. Daftary, Ismailis in Medival Muslim Societies, London: The Institute of Ismaili Studies, 2005.
Şerîf el-Murtazâ, eş-Şâfî fi’l-İmâme, nşr., Abdü’z-Zehra el-Hatîb, Tahran: Müessesetü’s-Sâdık, 1424/2004.
Hanifi Şahin, İlhanlılar döneminde Şiilik İstanbul : Ötüken, 2010.
Mehmet. Çelenk, 16-17. Yüzyıllarda İran’da Şiîliğin Seyri. Bursa: Emin Yayınları, 2016.

Farhad, Daftary, Şii İslam Tarihi. trc. Ahmet Fethi, İstanbul: Alfa Yayınları, 2016

Habip Demir, Horasan'da Şiilik: İran'da Şiiliğin Tarihsel Kökenleri, Ankara: OTTO Yayınları, 2017.

Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 İlgili alanda bilimsel bilgi oluşturacak veri toplama, literatür inceleme ve analiz yapma becerisini kazanmak; Bilimsel araştırma sürecine ilişkin yöntem bilgi ve becerisinde ustalaşmış olmak; Bilimsel çalışmalarında kuramsal, yöntemsel ve uygulama bağlamında en az bir alanda katkı sağlama becerisini kazanmak; Eleştirel bir değerlendirme ve sentez yapma yeterliliği kazanmak; Yeniliklere ve yeni fikirlere açık olma ve yeni fikirler üretebilme becerisi kazanmak; Disiplinler arası çalışabilme becerisine sahip olmak ve farklı alanlardaki kuram, yöntem ve uygulamaları ilgili alana adapte edebilme becerisi kazanmak; İlgili alandaki teknolojik gelişmeleri, bilimsel ilerlemeleri ve bilgi teknolojilerini yakından takip etmek; Akademik yazım alışkanlığına katkı sağlayacak alanı ile ilgili en az bir yayın yapmak; Uzmanlık alanları ile ilgili olarak ulusal ve uluslar arası çevrelerle iletişim kurabilme becerisi kazanmak; Akademik hayatın gerektirdiği düzeyde davranış ve etik duyarlılığa sahip olmak X
# Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı PÇ 1
1 Şia, İmamiyye, İsnaaşeriyye, Rafizi vb. terimleri tanımlar 5
2 Şia’nın oluşum sürecini açıklar 5
3 Şia’nın temel kaynaklarını ve özelliklerini tanımlar 5
4 Şii fırkalar hakkında bilgi sahibi olur 5
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ödev 20
1. Ara Sınav 50
1. Performans Görevi (Seminer) 30
Toplam 100
1. Final 60
1. Yıl İçinin Başarıya 40
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 3 48
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 3 48
Ara Sınav 1 10 10
Ödev 1 15 15
Final 1 20 20
Toplam İş Yükü 141
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 5,64
Dersin AKTS Kredisi 6