Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
İslam Felsefesinde Burhan Nazariyesi FDI 604 0 3 + 0 3 6
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Doktora
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Doç.Dr. HÜSEYİN AYDOĞAN
Dersi Verenler
Dersin Yardımcıları
Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı Burhan nazariyesi İslam filozoflarının kesin bilgiye ve böylece ilimlerde kesinliğe ulaşmanın yolu olarak ele aldıkları bir yöntemdir. Özellikle Gazzali sonrası mantığın dini ilimleri de içine alacak şekilde tüm ilimlerin ölçüsü haline gelmesiyle, mantığın asıl amacını oluşturan burhani (kesin) bilgiyi elde etme gayesi tüm ilimler için önemli olmaya başlamıştır. Dolayısıyla ilimlerde kesin bilginin nasıl elde edilebileceği sorusuna yanıt verebilmek için burhan teorisi incelenmelidir.
Dersin İçeriği Bilgi Felsefesine Giriş, Bilgi Türleri, Burhani Bilgi, Burhani Kıyasın Öncülleri, Burhan Türleri: Varlık ve Neden Burhanı, Aristoteles’in Burhan Nazariyesi, Aristoteles Şarihlerinin Burhana Bakışı, Farabi ve İbn Sina’nın Burhan Nazariyeleri; Aristoteles, Farabi ve İbn Sina’nın Burhan (II. Ananlitikler) Kitapları ve Nazariyelerinin Karşılaştırılması, Gazzali Mantığında Burhan ve Dini İlimlerdeki Yeri, İbn Rüşd’ün Burhan Nazariyesi, İbn Haldun’a Göre Mantık Tarihinde Beş Sanat ve Burhan, Müteahhirin Dönemi Mantık Eserlerinde Beş Sanat ve Burhan
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Klasik mantıkta bilgi elde etme yöntemlerini kavrar Anlatım, Soru-Cevap,
2 Türk-İslam düşünce geleneğindeki filozofların bilgi felsefesine katkılarını tespit eder Anlatım, Beyin Fırtınası,
3 İslam filozoflarının burhan teorilerini kıyaslar Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
4 Burhani bilginin ilimlere uygulanışını tedkik eder Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Deney ve Laboratuvar,
5 İlimlerde burhani (kesin) bilginin imkanını analiz eder Anlatım, Beyin Fırtınası, Gösterip Yaptırma,
6 Burhani yöntemle diğer felsefi yöntemleri mukayese eder Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Bilgi Felsefesine Giriş
2 Bilgi Türleri
3 Burhani Bilgi
4 Burhani Kıyasın Öncülleri
5 Burhan Türleri: Varlık ve Neden Burhanı
6 Aristoteles’in Burhan Nazariyesi
7 Aristoteles Şarihlerinin Burhana Bakışı
8 Farabi mantığında burhan nazariyesi
9 İbn Sina mantığında burhan nazariyesi
10 Aristoteles, Farabi ve İbn Sina’nın Burhan (II. Ananlitikler) Kitapları ve Nazariyelerinin Karşılaştırılması
11 Gazzali Mantığında Burhan ve Dini İlimlerdeki Yeri
12 İbn Rüşd’ün Burhan Nazariyesi
13 İbn Haldun’a Göre Mantık Tarihinde Beş Sanat ve Burhan
14 Müteahhirin Dönemi Mantık Eserlerinde Beş Sanat ve Burhan
Kaynaklar
Ders Notu 1. Farabi, Kitabu’l-Burhan, İstanbul 2008.
Ders Kaynakları 2. İbn Sina, II. Analitikler, İstanbul 2006.
3. İbn Rüşd, Şerhu’l-Burhan, 1984.
4. İbn Rüşd, Telhisu Kitabi’l-Burhan, Kahire 1982.
5. Aristoteles, İkinci Çözümlemeler, İstanbul 2005.
6. Gazzali, Mi’yaru’l-İlm, Beyrut ts.
7. Gazzali, Mustesfa, İstanbul 2006.
8. İbn Haldun, Mukaddime, İstanbul.
9. Ebheri, İsagoci, İstanbul 2007.
10.Kazvini, Şemsiyye, İstanbul h. 1289.
11. “Aristoteles’ten Gazzâlî’ye Klasik Mantıkta Anlam Kuramı”, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2005/1, sayı: 28, s. 37-52.
12. “Gazali’ye Göre Beş Sanatta Kullanılan Öncül Çeşitleri”, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2005, cilt: III, sayı: 6, s. 107-127.
Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Araştırmalarda kullanılan bilimsel yöntemleri kendi konusuna uygulayabilme, gerektiğinde yeni yöntemler geliştirebilme yetkinliğine sahiptir. X
2 Felsefe ve Din bilimleri ile ilgili problemleri tanımlama, sınıflandırma, modelleme, çözüm üretme ve çözümleri uygulayabilme yetkinliğine sahiptir. X
3 Sosyal bilimler alanındaki disiplinlerin Felsefe ve Din Bilimlerini ilgilendiren sonuçlarını alıp çalışmalarında kullanabilme, kendi sonuçlarını onlara sunabilme bilincine sahiptir. X
4 Felsefe ve Din bilimleri alanındaki bilimlerin birbirleri ile ilişki ve işbirliği imkanlarını kavrama ve disiplinler arası işbirliğini geliştirme anlayışına sahiptir. X
5 Ulaştığı bilimsel bulguları ve elde ettiği bilgi birikimini sözlü ve yazılı olarak sunma, bütün ilgili taraflarla paylaşma becerisine sahiptir. X
6 Ulusal ve uluslar arası bilim çevrelerinde Felsefe ve Din Bilimleri alanı ile ilgili gelişmeleri takip edebilme ulusal ve uluslar arası bilgi paylaşım etkinliklerine katılabilme yetkinliğine sahiptir. X
7 Yakın çevresine, ulusuna ve insanlığa karşı bilimsel görev ve sorumluluk bilincine sahiptir. X
8 Bilimsel kişilik ve bilimsel ahlâk kuralları bilgisi ve bu bilgileri uygulayabilme bilinç ve yetkinliğine sahiptir. X
9 Üniversitelerdeki eğitim öğretim faaliyetlerinde görev yapabilir. X
10 Felsefe ve din Bilimleri ile ilgili toplum gelişmesi konularında görev ve sorumluluk yüklenir.
11 Farklı kurumların çalışmalarına alanı ile ilgili bilimsel katkı sağlayabilir.
# Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı PÇ 1 PÇ 2 PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 6 PÇ 7 PÇ 8 PÇ 9 PÇ 10 PÇ 11
1 Klasik mantıkta bilgi elde etme yöntemlerini kavrar
2 Türk-İslam düşünce geleneğindeki filozofların bilgi felsefesine katkılarını tespit eder
3 İslam filozoflarının burhan teorilerini kıyaslar
4 Burhani bilginin ilimlere uygulanışını tedkik eder
5 İlimlerde burhani (kesin) bilginin imkanını analiz eder
6 Burhani yöntemle diğer felsefi yöntemleri mukayese eder
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 60
1. Kısa Sınav 5
2. Kısa Sınav 5
1. Ödev 30
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 50
1. Final 50
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 3 48
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 3 48
Ara Sınav 1 15 15
Kısa Sınav 2 15 30
Ödev 1 10 10
Toplam İş Yükü 151
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 6,04
Dersin AKTS Kredisi 6