| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Kelam Kozmolojisi | KLM 620 | 0 | 3 + 0 | 3 | 6 |
| Ön Koşul Dersleri | Yok |
| Önerilen Seçmeli Dersler | Yok |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Doktora |
| Dersin Türü | Seçmeli |
| Dersin Koordinatörü | Dr.Öğr.Üyesi ZİYA ERDİNÇ |
| Dersi Verenler | |
| Dersin Yardımcıları | Yok |
| Dersin Kategorisi | Diğer |
| Dersin Amacı | Klasik dönemden günümüze kelam tabiat teorisinin tespit edilip diğer teorilerle mukayeseli bir şekilde incelenmesi ve kelâm tabiat teorisinin temel inanç meselelerinin savunulmasına ne tür katkılar sağladığının ortaya konulması amaçlanmaktadır. |
| Dersin İçeriği | Bu derste cevher, araz, cisim, hareket ve zaman gibi kozmolojinin temel unsurlarının kelâm ilminde nasıl işlendiği ve inanç konularıyla ilişkisi ele alınacaktır |
| # | Ders Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|---|---|---|---|
| 1 | Kelâmın tabiat teorisinin arka planı hakkında bilgi sahibi olur. | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Gösterip Yaptırma, Deney ve Laboratuvar, Gezi / Gözlem, | |
| 2 | Kelâmın doğa anlayışının İslâm düşüncesinin diğer tabiat tasavvurları arasındaki yeri hakkında değerlendirmelerde bulunur. | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Gösterip Yaptırma, Deney ve Laboratuvar, Gezi / Gözlem, | |
| 3 | Kelâm tabiat teorisiyle diğer teorileri karşılaştırır. | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Deney ve Laboratuvar, | |
| 4 | Kelâmcıların benimsedikleri âlem anlayışının altında yatan temel kaygıları farkeder. | Anlatım, Soru-Cevap, Gösterip Yaptırma, Gezi / Gözlem, | |
| 5 | Kelam tabiat teorisinin İslâm düşüncesine etkilerini değerlendirir. | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Deney ve Laboratuvar, Gezi / Gözlem, | |
| 6 | Günümüz bilimsel kozmolojisinde kelam kozmolojisinin yerini açıklar. | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Gösterip Yaptırma, Deney ve Laboratuvar, Gezi / Gözlem, |
| Hafta | Ders Konuları | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Kelâm kozmolojisine giriş | |
| 2 | Kelâm doğa teorisinin arka planı | |
| 3 | Erken dönem kelâmında âlem tasavvuru | |
| 4 | Cevher-araz teorisi | |
| 5 | Cisim anlayışı | |
| 6 | Hareket ve zaman | |
| 7 | Mütekaddimîn dönem tabiat teorisi ve inanç konuları | |
| 8 | Müteahhirîn dönemde cevher-araz teorisi | |
| 9 | Müteahhirîn dönemde cevher-araz teorisi | |
| 10 | Kelâm ve felsefede cisim ve cevher anlayışı | |
| 11 | Kelâm ve felsefede arazlar ve genel hükümleri | |
| 12 | Müteahhirin dönem tabiat teorisinin inanç konularına yansıması | |
| 13 | Günümüz kozmoloji anlayışı ve arka planı | |
| 14 | Günümüz kozmolojisi açısından kelâm kozmolojisi |
| Kaynaklar | |
|---|---|
| Ders Notu | Cemalettin Erdemci, Kelam Kozmolojisine Giriş, Ankara: Araştırma Yayınları, 2007; Ahmet Mekin Kandemir, Mu’tezilî Düşüncede Tabiat ve Nedensellik, İstanbul: Endülüs Yayınları, 2020; Metin Yıldız, Kelam Kozmolojisi Mu’tezilenin Âlem Anlayışı, İstanbul: Endülüs Yayınları, 2020; Osman Demir, Kelamda Nedensellik: İlk Dönem Kelamcılarında Tabiat ve İnsan, İstanbul: Klasik Yayınları, 2015; Mehmet Bulgen, Kelâm Atomculuğu ve Modern Kozmoloji, Ankara: TDV Yayınları, 2015. |
| Ders Kaynakları | Mehmet Bulgen, Kelam İlminin Kozmolojik Boyutları ve Günümüz Kozmolojisi; MÜİFD, 2010/2, 49-80; Mehmet Bulgen, Fizik Tanrıyı Gereksiz mi Kıldı?, MÜİFD, 2011/2, 143-166; Stephen W. Hawking, Zamanın Kısa Tarihi: Büyük Patlamadan Kara Deliklere, trc. Murat Uraz, Sabit Say, İstanbul: Milliyet Gazetesi, 1988; Seyyid Hüseyin Nasr, İslam Kozmoloji Öğretilerine Giriş, çev. Nazife Şişman, İstanbul: İnsan Yayınları, 1985; Hilmi Demir, Mit, Kozmos ve Akıl, Zerdüştlük Maniheizm Hıristiyan Gnostikler ve İslam, İstanbul: Sarkaç Yayınları, 2011. |
| Sıra | Program Çıktıları | Katkı Düzeyi | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | İlgili alanda bilimsel bilgi oluşturacak veri toplama, literatür inceleme ve analiz yapma becerisini kazanmak; Bilimsel araştırma sürecine ilişkin yöntem bilgi ve becerisinde ustalaşmış olmak; Bilimsel çalışmalarında kuramsal, yöntemsel ve uygulama bağlamında en az bir alanda katkı sağlama becerisini kazanmak; Eleştirel bir değerlendirme ve sentez yapma yeterliliği kazanmak; Yeniliklere ve yeni fikirlere açık olma ve yeni fikirler üretebilme becerisi kazanmak; Disiplinler arası çalışabilme becerisine sahip olmak ve farklı alanlardaki kuram, yöntem ve uygulamaları ilgili alana adapte edebilme becerisi kazanmak; İlgili alandaki teknolojik gelişmeleri, bilimsel ilerlemeleri ve bilgi teknolojilerini yakından takip etmek; Akademik yazım alışkanlığına katkı sağlayacak alanı ile ilgili en az bir yayın yapmak; Uzmanlık alanları ile ilgili olarak ulusal ve uluslar arası çevrelerle iletişim kurabilme becerisi kazanmak; Akademik hayatın gerektirdiği düzeyde davranış ve etik duyarlılığa sahip olmak | X | |||||
| # | Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı | PÇ 1 |
|---|---|---|
| 1 | Kelâmın tabiat teorisinin arka planı hakkında bilgi sahibi olur. | |
| 2 | Kelâmın doğa anlayışının İslâm düşüncesinin diğer tabiat tasavvurları arasındaki yeri hakkında değerlendirmelerde bulunur. | |
| 3 | Kelâm tabiat teorisiyle diğer teorileri karşılaştırır. | |
| 4 | Kelâmcıların benimsedikleri âlem anlayışının altında yatan temel kaygıları farkeder. | |
| 5 | Kelam tabiat teorisinin İslâm düşüncesine etkilerini değerlendirir. | |
| 6 | Günümüz bilimsel kozmolojisinde kelam kozmolojisinin yerini açıklar. |
| Değerlendirme Sistemi | |
|---|---|
| Yarıyıl Çalışmaları | Katkı Oranı |
| 1. Ara Sınav | 20 |
| 1. Ödev | 20 |
| 2. Ödev | 20 |
| 1. Performans Görevi (Seminer) | 40 |
| Toplam | 100 |
| 1. Yıl İçinin Başarıya | 50 |
| 1. Final | 50 |
| Toplam | 100 |
| AKTS - İş Yükü Etkinlik | Sayı | Süre (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) | 16 | 3 | 48 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) | 16 | 1 | 16 |
| Ara Sınav | 1 | 10 | 10 |
| Ödev | 2 | 10 | 20 |
| Performans Görevi (Seminer) | 1 | 20 | 20 |
| Final | 1 | 40 | 40 |
| Toplam İş Yükü | 154 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (Saat) | 6,16 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 6 | ||