Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Triboloji MTI 507 0 3 + 0 3 6
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi YUKSEK_LISANS
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Doç.Dr. NESLİHAN ÖZSOY
Dersi Verenler
Dersin Yardımcıları
Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

“Triboloji”, karşılıklı etkileşim halinde olan ve birbirine göre bağıl hareket yapan yüzeyler (malzemeler) arasındaki sürtünme, aşınma ve yağlama olayları ile bu olaylar arasındaki ilişkilerin bilimi, teknolojisi ve mühendisliği şeklinde tanımlanmaktadır.

Dünyamızın temel yapı taşlarını oluşturan malzeme, enerji ve bilgi üçlüsü; aşınma sonucunda ortaya çıkan malzeme kayıpları, sürtünme dolayısı ile oluşan enerji kayıpları ve bunların en uygun seviyelere getirilmesi için alınabilecek önlemleri içeren bilgi formatında farklı tribolojik süreçlerde karşımıza çıkmaktadır.

Triboloji dersinin temel amacı; tribolojinin tüm bileşenleri ve yönleri ile bu konuda detaylı çalışma yapacak olanlara interaktif olarak öğretilmesini sağlamaktır.




Dersin İçeriği

Tribolojinin tanımı, bileşenleri ve endüstrideki önemi,
Sürtünme, aşınma ve yağlama olaylarını önemli ölçüde etkileyen yüzey özellikleri, bunların ölçülmesi,
Sürtünme olayı, sürtünme teorileri ve farklı malzemeler arasındaki sürtünme davranışları,
Aşınma ve aşınma mekanizmaları,
Tribolojik test sistemleri (sürtünme direnci ve aşınma dayanımı ölçüm yöntemleri),
Yağlayıcılar ve yağlama teknikleri,
Yataklar,
Yüzey mühendisliği uygulamaları,
Tribolojik açıdan tasarım ve
Tribolojide özel konular ve uygulamalı triboloji (otomotiv tribolojisi, bakım tribolojisi, biyo-triboloji, insan tribolojisi, eko-triboloji vb.) alanları ele alınmaktadır.

Kalkınma Amaçları
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Triboloji, sürtünme ve aşınma olaylarını; bunların ekonomik, ekolojik, teknolojik ve endüstriyel etkilerini bilir Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
2 Sürtünme ve aşınma olaylarının optimum (en uygun) şartlarda gerçekleşmesi için önlemler alır Tartışma, Beyin Fırtınası, Soru-Cevap, Anlatım,
3 Tribolojik yüzeylerin ölçüm ve değerlendirme tekniklerini bilir ve sonuçları tribolojik açıdan değerlendirir Soru-Cevap, Anlatım,
4 Tribolojik açıdan en uygun malzeme seçimini ve değerlendirilmesini yapar Tartışma, Rol Oynama, Anlatım,
5 Tribolojik açıdan en uygun yüzey modifikasyon işlemini, uygulanmasını ve değerlendirmesini yapar Beyin Fırtınası, Gezi / Gözlem, Anlatım,
6 Tribolojik açıdan en uygun yağlayıcı ve yağlama yöntemini seçer ve uygular Problem Çözme, Tartışma, Beyin Fırtınası, Anlatım,
7 Sürtünme, aşınma ve yağlama açısından en uygun yatak seçimini ve uygulamasını yapar Tartışma, Beyin Fırtınası, Anlatım,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Tribolojinin tanımı, bileşenleri ve endüstrideki önemi
2 Sürtünme
3 Sürtünme olayı, sürtünme teorileri ve farklı malzemeler arasındaki sürtünme davranışları
4 Aşınma
5 Aşınma ve aşınma mekanizmaları
6 Tribolojik test sistemleri (sürtünme direnci ve aşınma dayanımı ölçüm yöntemleri)
7 Tribolojik test sistemleri (sürtünme direnci ve aşınma dayanımı ölçüm yöntemleri)
8 Yağlayıcı maddeler, yağlama teknik ve teknolojileri
9 Yataklar, seçimi ve yatak uygulamaları
10 Yıl içi sınavı
11 Polimerlerde tribolojik davranışlar
12 Polimerlerde tribolojik davranışlar
13 Öğrenci Sunumları
14 Öğrenci Sunumları
Kaynaklar
Ders Notu
Ders Kaynakları

1. Soydan Y. ve Ulukan L., Temel Triboloji; Sürtünme-Aşınma-Yağlama Bilimi ve Teknolojisi, Tagem Kopisan Yayınevi, Sakarya, 2013.

2. Leach R., Optical Measurement of Surface Topography, Springer, 2011.

3. Shizhu W. and Ping H., Principles of Tribology, Wiley, Tsinghua University Press, 2012.

4. Hutchings I.M., Tribology: Friction and Wear of Engineering Materials, Adward Arnold, London, 1992.

5. Chizhos, H. And Habig K-H., Tribologie-Handbuch: Tribometrie, Tribomaterialien, Tribotechnik, Vieweg+Teubner, 2010.

6. Brushan, B., Introduction to Tribology, Wiley, 2013.

Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Yaşadığı toplumun bilgi toplumu olmasına katkıda bulunmak, toplumsal, bilimsel, kültürel ve etik sorunlara çözüm sunmak amaçlarıyla alanındaki bilimsel, teknolojik, sosyal veya kültürel ilerlemeleri ulusal ve uluslararası bilimsel ortamlarda (toplantılarda) tanıtır.
2 Alanında bilimsel araştırma yaparak bilgiye genişlemesine ve derinlemesine ulaşır, alanında güncel teknik ve yöntemler ile bunların kısıtları hakkında kapsamlı bilgiye sahip olup ve elde ettiği bilgiyi değerlendirir, yorumlar ve uygular.
3 Alanı ile ilgili problemleri tanımlar ve formüle eder, yeni ve/veya özgün fikir ve yöntemler geliştirir; karmaşık sistem veya süreçleri tasarlar ve tasarımlarında yenilikçi/alternatif çözümler ile gelişmekte olan yenilikçi yöntemleri kullanır.
4 Kuramsal, deneysel ve modelleme esaslı araştırmaları tasarlar ve uygular, belirsiz, sınırlı ya da eksik verileri bilimsel yöntemlerle tamamlar; verilerin toplanması, yorumlanması, duyurulması aşamalarında ve mesleki tüm etkinliklerde toplumsal, bilimsel ve etik değerleri gözetir.
5 Alanındaki uygulamaların sosyal, çevresel, sağlık, güvenlik, hukuki boyutlarını ve iş hayatı uygulamalarını bilir ve bunların getirdiği kısıtların farkındadır. Disiplin içi ve çok disiplinli takımlarda etkin bir biçimde birlikte ve ya bağımsız çalışabilir ve sorumluluk alır.
# Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı PÇ 1 PÇ 2 PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5
1 Triboloji, sürtünme ve aşınma olaylarını; bunların ekonomik, ekolojik, teknolojik ve endüstriyel etkilerini bilir
2 Sürtünme ve aşınma olaylarının optimum (en uygun) şartlarda gerçekleşmesi için önlemler alır
3 Tribolojik yüzeylerin ölçüm ve değerlendirme tekniklerini bilir ve sonuçları tribolojik açıdan değerlendirir
4 Tribolojik açıdan en uygun malzeme seçimini ve değerlendirilmesini yapar
5 Tribolojik açıdan en uygun yüzey modifikasyon işlemini, uygulanmasını ve değerlendirmesini yapar
6 Tribolojik açıdan en uygun yağlayıcı ve yağlama yöntemini seçer ve uygular
7 Sürtünme, aşınma ve yağlama açısından en uygun yatak seçimini ve uygulamasını yapar
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 100
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 40
1. Final 60
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 3 48
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 3 48
Ara Sınav 1 2 2
Kısa Sınav 1 1 1
Ödev 1 12 12
Final 1 2 2
Performans Görevi (Seminer) 1 25 25
Toplam İş Yükü 138
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 5,52
Dersin AKTS Kredisi 6