Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Elektrik Makineleri ve Güç Elektroniği Laboratuvarı EEM 426 8 1 + 2 2 4
Ön Koşul Dersleri

EEM 310 Elektrik Makineleri II, EEM 312 Güç Elektroniği

Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Lisans
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Dr.Öğr.Üyesi MUSTAFA TURAN
Dersi Verenler
Dersin Yardımcıları

Arş.Gör.Dr.Kemal Kalaycı, Arş.Gör.Dr. Barış Cevher

Dersin Kategorisi Alanına Uygun Öğretim
Dersin Amacı

Transformatör, Asenkron makineler, Senkron makineler ve doğru akım makinelerinin sürekli hal işletimi ve davranışlarının deneysel incelenmesi; Güç elektroniği elemanları, devreleri ve uygulamalarının simülasyon ve deneysel gerçeklenmesi konusunda bilgi ve beceriler kazandırmak.

Dersin İçeriği

Bir fazlı ve Üç Fazlı Transformatör, Asenkron Makineler, Senkron Makineler ve Doğru Akım Makineleri Karakteristiklerinin deneysel elde edilmesine ilişkin deneyler; Güç elektroniği elemanları, devreleri, tasarımı ve uygulama alanlarına ilişkin deneyler.

(Öğrenci sayısı ikiye bölünerek, dönüşümlü olarak, 6 hafta güç elektroniği deneyleri, 6 hafta elektrik makine deneyleri yapılacaktır)

Kalkınma Amaçları
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Temel güç elektroniği yapıları ile deney yapar (PÇ2-5-6) Problem Çözme, Eğitsel Oyun, Ödev / Evde-Çöz Sınavlar,
2 Temel güç elektroniği yapılarının bilgisayar simülasyonlarını yapar (PÇ4) Soru-Cevap, Problem Çözme, Eğitsel Oyun, Eğitsel Oyun,
3 Güç elektroniği elemanları kullanarak dönüştürücü tasarımı yapar (PÇ3) Anlatım, Tartışma, Problem Çözme, Eğitsel Oyun,
4 Elektrik makinelerinin temel karakteristiklerini deney yaparak elde eder (PÇ2-5-6) Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Problem Çözme, Eğitsel Oyun,
5 Deney sonuçlarını değerlendirerek rapor hazırlar (PÇ7) Soru-Cevap, Problem Çözme, Eğitsel Oyun,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Laboratuvar oryantasyonu ve iş güvenliği kuralları Güç Elektroniği Laboratuvarı Deney Föyü Elektrik Makineleri Laboratuvarı Deney Föyü nün giriş kısımları
2 Tek fazlı kontrolsüz yarım dalga ve Tam dalga doğrultucu deneyleri Güç Elektroniği Laboratuvarı Deney Föyü (Deneyden önce Osiloskop ve AC-DC deney seti tanıtılacak.) Not: Deneye gelmeden önce deneylerin Matlab Simulink ortamında modelleri hazırlanacak ve görevlilere internet üzerinden yollanacaktır.
3 Tek fazlı kontrollü yarım dalga ve tam dalga tristör deneyleri, Tek fazlı bridgeless tam dalga doğrultucu deneyi Güç Elektroniği Lab. Deney Föyü Not: Deneye gelmeden önce deneylerin Matlab Simulink ortamında modelleri hazırlanacak ve görevlilere internet üzerinden yollanacaktır.
4 Üç fazlı kontrollü yarım dalga ve tam dalga tristör deneyleri Güç Elektroniği Lab. Deney Föyü (Deney öncesinde DC-DC deney seti tanıtılacak). Not: Deneye gelmeden önce deneylerin Matlab Simulink ortamında modelleri hazırlanacak ve görevlilere internet üzerinden yollanacaktır.
5 Alçaltıcı (Buck) DC-DC Çevirici deneyi ve Yükseltici (Boost ) DC-DC Çevirici deneyi. Güç Elektroniği Lab. Deney Föyü Not: Deneye gelmeden önce deneylerin Matlab Simulink ortamında modelleri hazırlanacak ve görevlilere internet üzerinden yollanacaktır.
6 Alçaltıcı-Yükseltici (Buck-Boost ) DC-DC Çevirici deneyi ve Cuk DC-DC Çevirici deneyi. Güç Elektroniği Lab. Deney Föyü Not: Deneye gelmeden önce deneylerin Matlab Simulink ortamında modelleri hazırlanacak ve görevlilere internet üzerinden yollanacaktır.
7 Forward DC-DC Çevirici deneyi ve Flyback DC-DC çevirici deneyi (veya yarım köprü ve LLC rezonans devre deneyi). Güç Elektroniği Lab. Deney Föyü Not: Deneye gelmeden önce deneylerin Matlab Simulink ortamında modelleri hazırlanacak ve görevlilere internet üzerinden yollanacaktır.
8 Bir Fazlı Transformatör Deneyleri: Manyetik malzemelerin mıknatıslanma eğrilerinin ve bir fazlı transformatörün eşdeğer devre parametrelerinin elde edilmesi, şekil faktörü. Deneye gelinmeden önce, Elektrik Makineleri Laboratuvarı Deney Föyünün ilgili konuları çalışmış ve hazırlanılmış olduğunu gösterir bireysel ön çalışma raporu hazırlanmış olmalıdır.
9 Ara sınav
10 Üç Fazlı Transformatör Deneyleri: Üç fazlı transformatörlerin bağlama grupları, mıknatıslama akımının deneysel incelenmesi. Oto transformatör ve ölçü transformatörleri uygulamaları. Deneye gelinmeden önce, Elektrik Makineleri Laboratuvarı Deney Föyünün ilgili konuları çalışmış ve hazırlanılmış olduğunu gösterir bireysel ön çalışma raporu hazırlanmış olmalıdır.
11 Asenkron Motor Deneyleri: Asenkron motorlara yolverme, hız ayarı ve frenleme, boşta çalışma deneyi, kilitli rotor deneyi, eşdeğer devre parametrelerinin bulunması, asenkron motorun dış karakteristiğinin elde edilmesi. Deneye gelinmeden önce, Elektrik Makineleri Laboratuvarı Deney Föyünün ilgili konuları çalışmış ve hazırlanılmış olduğunu gösterir bireysel ön çalışma raporu hazırlanmış olmalıdır.
12 Doğru Akım Jeneratör (Dinamo) Deneyleri: Şönt dinamonun kendi kendini uyarması, Serbest uyartımlı dinamonun boşta çalışma karakteristiği, Şönt dinamonun dış karakteristiği. Deneye gelinmeden önce, Elektrik Makineleri Laboratuvarı Deney Föyünün ilgili konuları çalışmış ve hazırlanılmış olduğunu gösterir bireysel ön çalışma raporu hazırlanmış olmalıdır.
13 Doğru Akım Motor Deneyleri: Yolverme ve hız ayarı, Seri ve şönt uyartımlı motorların dış karakteristikleri Deneye gelinmeden önce, Elektrik Makineleri Laboratuvarı Deney Föyünün ilgili konuları çalışmış ve hazırlanılmış olduğunu gösterir bireysel ön çalışma raporu hazırlanmış olmalıdır.
14 Senkron Makine Deneyleri: Senkron makinelerin yapısının incelenmesi, Şebekeyle Senkronizasyon, Senkron makinelerin karakteristik eğrilerinin elde edilmesi Deneye gelinmeden önce, Elektrik Makineleri Laboratuvarı Deney Föyünün ilgili konuları çalışmış ve hazırlanılmış olduğunu gösterir bireysel ön çalışma raporu hazırlanmış olmalıdır.
Kaynaklar
Ders Notu

[1] Arifoğlu, U., “Güç Elektroniği Laboratuvarı Deney Föyü”, 2015
[2] Turan M., Cevher, B., “Elektrik Makineleri Laboratuvarı Deney Föyü”, 2015

Ders Kaynakları

[1] Arifoğlu, U., “Güç Elektroniği Devreleri Ders Notu”, 2015
[2] Arifoğlu, U., “Güç Elektroniği Endüstriyel Uygulamaları Ders Notu”,2015
[3] Raşid, M., “Güç Elektroniği (çeviri)”, Nobel Yayınları, 2015
[4] Tuncay, N. ve ark., “Güç elektroniği devreleri (çeviri)”, Literatür Yayınları, İst. 2005
[5] Gülgün, R., “Güç elektroniği”, Yıldız Teknik Ünv. Matbaası, 1999
[6] Turan M., “Elektrik Makineleri I Ders Notları”, 2015
[7] Turan M., “Elektrik Makineleri II Ders Notları”, 2015

Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 a Matematik, fen bilimleri ve ilgili mühendislik disiplinine özgü konularda yeterli bilgi birikimi;
1 b Bu alanlardaki kuramsal ve uygulamalı bilgileri, karmaşık mühendislik problemlerinin çözümünde kullanabilme becerisi.
2 a Karmaşık mühendislik problemlerini tanımlama, formüle etme ve çözme becerisi;
2 b Bu amaçla uygun analiz ve modelleme yöntemlerini seçme ve uygulama becerisi.
3 Karmaşık bir sistemi, süreci, cihazı veya ürünü gerçekçi kısıtlar ve koşullar altında, belirli gereksinimleri karşılayacak şekilde tasarlama becerisi; bu amaçla modern tasarım yöntemlerini uygulama becerisi. X
4 Mühendislik uygulamalarında karşılaşılan karmaşık problemlerin analizi ve çözümü için gerekli olan modern teknik ve araçları seçme ve kullanma becerisi; bilişim teknolojilerini etkin bir şekilde kullanma becerisi. X
5 a Karmaşık mühendislik problemlerinin veya disipline özgü araştırma konularının incelenmesi için deney tasarlama becerisi.
5 b Deney yapma, veri toplama, sonuçları analiz etme ve yorumlama becerisi.
6 a Disiplin içi takımlarda etkin biçimde çalışabilme becerisi.
6 b Çok disiplinli takımlarda etkin biçimde çalışabilme becerisi.
6 c Bireysel çalışma becerisi.
7 a Sözlü ve yazılı etkin iletişim kurma, etkin rapor yazma ve yazılı raporları anlama, tasarım ve üretim raporları hazırlayabilme becerisi,
7 b En az bir yabancı dil bilgisi.
7 c Etkin sunum yapabilme becerisi.
7 d Açık ve anlaşılır talimat verme ve alma becerisi.
8 Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği konusunda farkındalık; bilgiye erişebilme, bilim ve teknolojideki gelişmeleri izleme ve kendini sürekli yenileme becerisi.
9 a Etik ilkelerine uygun davranma, mesleki ve etik sorumluluk hakkında bilgi,
9 b Mühendislik uygulamalarında kullanılan standartlar hakkında bilgi.
10 a Proje yönetimi, risk yönetimi ve değişiklik yönetimi gibi, iş hayatındaki uygulamalar hakkında bilgi;
10 b Girişimcilik, yenilikçilik hakkında farkındalık
10 c Sürdürülebilir kalkınma hakkında bilgi.
11 a Mühendislik uygulamalarının evrensel ve toplumsal boyutlarda sağlık, çevre ve güvenlik üzerindeki etkileri ve çağın mühendislik alanına yansıyan sorunları hakkında bilgi;
11 b Mühendislik çözümlerinin hukuksal sonuçları konusunda farkındalık.
# Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı PÇ 1 PÇ 1 a PÇ 1 b PÇ 2 PÇ 2 a PÇ 2 b PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 5 a PÇ 5 b PÇ 6 PÇ 6 a PÇ 6 b PÇ 6 c PÇ 7 PÇ 7 a PÇ 7 b PÇ 7 c PÇ 7 d PÇ 8 PÇ 9 PÇ 9 a PÇ 9 b PÇ 10 PÇ 10 a PÇ 10 b PÇ 10 c PÇ 11 PÇ 11 a PÇ 11 b
1 Temel güç elektroniği yapıları ile deney yapar (PÇ2-5-6)
2 Temel güç elektroniği yapılarının bilgisayar simülasyonlarını yapar (PÇ4) 4
3 Güç elektroniği elemanları kullanarak dönüştürücü tasarımı yapar (PÇ3) 4 4
4 Elektrik makinelerinin temel karakteristiklerini deney yaparak elde eder (PÇ2-5-6)
5 Deney sonuçlarını değerlendirerek rapor hazırlar (PÇ7) 0
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Performans Görevi (Laboratuvar) 17
2. Performans Görevi (Laboratuvar) 17
3. Performans Görevi (Laboratuvar) 17
4. Performans Görevi (Laboratuvar) 19
Toplam 70
1. Yıl İçinin Başarıya 60
1. Final 40
1. İş Sağlığı ve Güvenliği 0
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 14 3 42
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 14 2 28
Ara Sınav 1 5 5
Performans Görevi (Laboratuvar) 4 5 20
Final 1 5 5
Toplam İş Yükü 100
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 4
Dersin AKTS Kredisi 4