Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Elektrik Makineleri I EEM 309 5 4 + 0 4 6
Ön Koşul Dersleri

EEM 205 Elektrik Devreleri I, EEM 206 Elektrik Devreleri II, EEM 203 Elektromanyetik Alan Teorisi

Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Lisans
Dersin Türü Zorunlu
Dersin Koordinatörü Dr.Öğr.Üyesi MUSTAFA TURAN
Dersi Verenler Dr.Öğr.Üyesi MUSTAFA TURAN, Arş.Gör.Dr. BARIŞ CEVHER,
Dersin Yardımcıları

Arş.Gör.Dr.Barış Cevher

Dersin Kategorisi Alanına Uygun Öğretim
Dersin Amacı

Temel manyetik prensipleri kavratarak, enerji dönüşümü ilkeleri, transformatör ve asenkron makinelerin yapısı ve sürekli hal işletimi konusunda bilgi ve beceri kazandırmak.

Dersin İçeriği

Temel manyetik prensipler. Manyetik eşdeğer devre. Tek fazlı transformatörün yapısı ve eşdeğer devresi. Üç fazlı transformatör. Oto transformatör. Ölçü transformatörleri. Transformatörün sürekli hal işletimi. Transformatörler deneyleri. Enerji dönüşümü. Asenkron makinelerin yapısı, türleri ve eşdeğer devresi. Asenkron motorun sürekli hal işletimi. Asenkron makinelerin endüstriyel uygulamaları.

Kalkınma Amaçları
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Elektromanyetik eşdeğer devre üzerinde analizler yapar (PÇ1) Anlatım, Soru-Cevap, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı),
2 Elektrik makinelerinde oluşan kayıpları ayrıştırır, verim hesabı yapar (PÇ1) Anlatım, Soru-Cevap, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı),
3 Demirli nüvelerde sinüsoidal uyarma ve mıknatıslanma akımının özelliklerini açıklar (PÇ2) Anlatım, Soru-Cevap, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı),
4 Transformatörlerin sürekli işletim şartlarında analizini yapar (PÇ2) Anlatım, Soru-Cevap, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı),
5 Enerji dönüşümü ilkelerini kullanır (PÇ1) Anlatım, Soru-Cevap, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı),
6 Döner alan oluşumunu açıklar (PÇ1) Anlatım, Soru-Cevap, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı),
7 Asenkron makinenin sürekli işletim şartlarında analizini yapar (PÇ2) Anlatım, Soru-Cevap, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı),
8 Asenkron motorların endüstrideki uygulamalarına ilişkin konuları açıklar (PÇ1) Anlatım, Soru-Cevap, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı),
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Elektrik makinelerinin uygarlığın gelişimine olan etkisi ve önemi. Dersin izlencesinin tanıtımı. Temel manyetik ilişkiler. Manyetik devreler.
2 Manyetik malzemelerin özellikleri. Demir kayıpları. Endüktans. Sinüsoidal uyarma ve mıknatıslanma akımı.
3 Transformatörler. Tek fazlı transformatörün yapısı. Transformatörün eşdeğer devresi.
4 Transformatörde verim ve gerilim ayarı. Oto transformatörler. Ölçü transformatörleri.
5 Üç fazlı transformatörlerin yapısı ve bağlantıları.
6 Üç fazlı transformatörler. Bağlama grupları.
7 Enerji dönüşümü
8 Döner makinelerin ortak özellikleri. Sargı faktörü. Kalıp sargı, zincir sargı. Döner alan.
9 Uygulamalar / Arasınav
10 Asenkron makinelerin yapısı, türleri ve çalışma prensibi. Dış karakteristik. Kayma ve işletim türleri.
11 Asenkron makinenin eşdeğer devresi. Eşdeğer devre parametrelerinin bulunması.
12 Moment. Önemli moment ve kayma değerlerinin belirlenmesi.
13 Asenkron motorlara yolverme yöntemleri. Asenkron motorların hız ayar yöntemleri. Asenkron motorun frenlenmesi.
14 İlgili standartlar ve uygulamaya özel asenkron motor seçimi
Kaynaklar
Ders Notu

Aşağıda dokümanlar kısmında yayınlanan ders portfolyosuna bakınız.

Ders Kaynakları

[1] Mergen, A. Faik; Zorlu, Sibel,´Elektrik Makineleri 1 - Transformatörler´, Birsen Yayınevi, 2005, İstanbul
[2] Mergen, A. Faik; Zorlu, Sibel,´Elektrik Makineleri 2 - Asenkeron Makineler´, Birsen Yayınevi, 2005, İstanbul
[3] Mergen, A. Faik; Gizlier, Ediz; Bağcı, Nilüfer, ´Elektrik Makineleri: Transformatörler ve Asenkron Makineler´de Çözümlü Problemler´, Birsen Yayınevi, 2005, İstanbul
[4] Chapman, Spethen. J., "Electric Machinery Fundamentals", 5th Edition By McGraw - Hill, 2012. Elektrik Makinelerinin Temelleri (Türkçe) Kağıt Kapak – 19 Şubat 2019 Stephen J. Chapman (Eser Sahibi), Uğur Arifoğlu (Çevirmen) 
[5] Sen, P.C., ´Principles of Electric Machines and Power Electronics´, 3rd Edition, Wiley, 2014.
[6] Fitzgerald, A. E., Kingsley, Jr. C., Umans, Jr. S., Umans, S, ´Electric Machinery´, 6th Edition, Mc Graw - Hill, 2003

Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 a Matematik, fen bilimleri ve ilgili mühendislik disiplinine özgü konularda yeterli bilgi birikimi;
1 b Bu alanlardaki kuramsal ve uygulamalı bilgileri, karmaşık mühendislik problemlerinin çözümünde kullanabilme becerisi.
2 a Karmaşık mühendislik problemlerini tanımlama, formüle etme ve çözme becerisi;
2 b Bu amaçla uygun analiz ve modelleme yöntemlerini seçme ve uygulama becerisi.
3 Karmaşık bir sistemi, süreci, cihazı veya ürünü gerçekçi kısıtlar ve koşullar altında, belirli gereksinimleri karşılayacak şekilde tasarlama becerisi; bu amaçla modern tasarım yöntemlerini uygulama becerisi.
4 Mühendislik uygulamalarında karşılaşılan karmaşık problemlerin analizi ve çözümü için gerekli olan modern teknik ve araçları seçme ve kullanma becerisi; bilişim teknolojilerini etkin bir şekilde kullanma becerisi.
5 a Karmaşık mühendislik problemlerinin veya disipline özgü araştırma konularının incelenmesi için deney tasarlama becerisi.
5 b Deney yapma, veri toplama, sonuçları analiz etme ve yorumlama becerisi.
6 a Disiplin içi takımlarda etkin biçimde çalışabilme becerisi.
6 b Çok disiplinli takımlarda etkin biçimde çalışabilme becerisi.
6 c Bireysel çalışma becerisi.
7 a Sözlü ve yazılı etkin iletişim kurma, etkin rapor yazma ve yazılı raporları anlama, tasarım ve üretim raporları hazırlayabilme becerisi,
7 b En az bir yabancı dil bilgisi.
7 c Etkin sunum yapabilme becerisi.
7 d Açık ve anlaşılır talimat verme ve alma becerisi.
8 Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği konusunda farkındalık; bilgiye erişebilme, bilim ve teknolojideki gelişmeleri izleme ve kendini sürekli yenileme becerisi.
9 a Etik ilkelerine uygun davranma, mesleki ve etik sorumluluk hakkında bilgi,
9 b Mühendislik uygulamalarında kullanılan standartlar hakkında bilgi.
10 a Proje yönetimi, risk yönetimi ve değişiklik yönetimi gibi, iş hayatındaki uygulamalar hakkında bilgi;
10 b Girişimcilik, yenilikçilik hakkında farkındalık
10 c Sürdürülebilir kalkınma hakkında bilgi.
11 a Mühendislik uygulamalarının evrensel ve toplumsal boyutlarda sağlık, çevre ve güvenlik üzerindeki etkileri ve çağın mühendislik alanına yansıyan sorunları hakkında bilgi;
11 b Mühendislik çözümlerinin hukuksal sonuçları konusunda farkındalık.
# Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı PÇ 1 PÇ 1 a PÇ 1 b PÇ 2 PÇ 2 a PÇ 2 b PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 5 a PÇ 5 b PÇ 6 PÇ 6 a PÇ 6 b PÇ 6 c PÇ 7 PÇ 7 a PÇ 7 b PÇ 7 c PÇ 7 d PÇ 8 PÇ 9 PÇ 9 a PÇ 9 b PÇ 10 PÇ 10 a PÇ 10 b PÇ 10 c PÇ 11 PÇ 11 a PÇ 11 b
1 Elektromanyetik eşdeğer devre üzerinde analizler yapar (PÇ1)
2 Elektrik makinelerinde oluşan kayıpları ayrıştırır, verim hesabı yapar (PÇ1)
3 Demirli nüvelerde sinüsoidal uyarma ve mıknatıslanma akımının özelliklerini açıklar (PÇ2)
4 Transformatörlerin sürekli işletim şartlarında analizini yapar (PÇ2)
5 Enerji dönüşümü ilkelerini kullanır (PÇ1)
6 Döner alan oluşumunu açıklar (PÇ1)
7 Asenkron makinenin sürekli işletim şartlarında analizini yapar (PÇ2)
8 Asenkron motorların endüstrideki uygulamalarına ilişkin konuları açıklar (PÇ1)
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 100
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 50
1. Final 50
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 14 4 56
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 14 4 56
Ara Sınav 1 15 15
Final 1 15 15
Toplam İş Yükü 142
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 5,68
Dersin AKTS Kredisi 6