1. Eğitim Bilgi Sistemi
  2. Makine Mühendisliği Bölümü
  3. Kalıpçılık Tekniği (2024 - 2025)
Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Kalıpçılık Tekniği MKM 483 7 3 + 0 3 4
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Lisans
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Prof.Dr. AKIN OĞUZ KAPTI
Dersi Verenler Prof.Dr. AKIN OĞUZ KAPTI,
Dersin Yardımcıları
Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

En yaygın kullanılan seri üretim yöntemlerinden birisi hacim kalıpçılığıdır. Bu derste, kalıplama yöntemlerinin öğrencilere tanıtılması, parçaya göre doğru kalıplama yönteminin seçilmesi, bu yöntemler içinden plastik enjeksiyon kalıpçılığının detaylı incelenmesi, bir bilgisayar programıyla kalıp tasarımı uygulaması yapılması, kalıp tasarımı ve analizi yapabilme bilgi ve becerisinin kazandırılması amaçlanmaktadır.
Dersin İçeriği

Bu derste hacim kalıpçılığı mantığı anlatılmakta ve en yaygın kullanılan enjeksiyon kalıpları, ekstrüzyon kalıpları, şişirme kalıpları ve sac şekillendirme kalıpları tanıtılmaktadır. Derste ağırlıklı olarak plastik enjeksiyon kalıpları üzerinde durulmaktadır. Ders içeriği; kalıplama yöntemleri, plastik enjeksiyon kalıbının yapısı, kalıbın bölümleri, kalıbı oluşturan elemanlar, yolluk sistemleri, itici sistemleri, soğutma sistemleri, plastik malzemeler, kalıp malzemeleri, sıcak yolluklu kalıplar, maçalı kalıplar, çok plakalı kalıplar, çok komponentli kalıplar, kalıp tasarım ve imalat aşamaları konularını kapsamaktadır.
Kalkınma Amaçları
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Bir bilgisayar yazılımı kullanarak kalıp tasarımı yapar. Anlatım, Deney ve Laboratuvar, Soru-Cevap, Tartışma, Grupla Çalışma,
2 Plastik enjeksiyon kalıbının bileşenlerini bilir. Soru-Cevap, Anlatım,
3 Yolluk besleme sistemi tasarımı ve boyutlandırmasını yapar. Soru-Cevap, Anlatım,
4 Soğutma sistemi tasarımı ve boyutlandırmasını yapar. Soru-Cevap, Anlatım,
5 Plastik enjeksiyon hatalarını tanır ve bu hataları giderme yöntemlerini bilir. Soru-Cevap, Anlatım,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Kalıpçılıkta temel kavram ve terimler, hacim kalıpçılığı mantığı ve prensipleri.
2 Kalıplama yöntemleri: Ekstrüzyon kalıpları, form kalıpları, şişirme kalıpları, sac kalıpları.
3 Plastik enjeksiyon kalıbını oluşturan elemanlar, plakalar, pimler, burçlar.
4 Besleme sistemleri, yolluk giriş ağzı şekilleri ve yolluk tasarımı ilkeleri.
5 Kalıp havalandırma, gaz tahliye pim ve lokmaları, tahliye derz ve kanalları.
6 İtici sistemleri, itici plakalar, itici pimler, kılavuz pimleri ve burçları.
7 Kalıp soğutma sistemleri, soğutma sistemi tasarım ilkeleri.
8 Sıcak yolluk sistemleri.
9 Maça sistemleri, mekanik, hidrolik ve elektro-mekanik maçalı kalıplar.
10 Plastik enjeksiyon makinesindeki kontrol büyüklükleri ve etkileri.
11 Plastik enjeksiyondaki üretim hatalarının sebepleri ve giderme çareleri.
12 Kalıp tasarım uygulamaları.
13 Kalıp tasarım uygulamaları.
14 Kalıp tasarım uygulamaları.
Kaynaklar
Ders Notu

Plastik Enjeksiyon Kalıpçılığı Ders Notu
Ders Kaynakları

1. Dubois J.H. and Pribble W.I., 1987. Plastics Mold Engineering Handbook. Springer.

2. Turaçlı H.P., 1999. Kalıpçılık El Kitabı. Pagev Yayınları.

3. Turaçlı H.P., 1999. Enjeksiyon Hataları ve Çözüm Yolları. Pagev Yayınları.

4. Turaçlı H.P., 2000. Enjeksiyon Kalıpları Üretimi. Pagev Yayınları.

5. Akyüz Ö.F., 2001. Plastikler ve Plastik Enjeksiyon Teknolojiisne Giriş. Pagev Yayınları.

6. Menges G., Michaeli W. and Mohren P., 2001. How To Make Injection Molds. Hanser.

7. Oswald T.A., Turng L.S. and Gramann P.J., 2002. Injection Molding Handbook. Hanser. Cincinnati.

8. Rees H., 2002. Mold Engineering. Hanser.

9. Harper C.A., 2006. Handbook of Plastic Processes. John Wiley & Sons, New Jersey.

10. Malloy R.A.,  2010. Plastic Part Design For Injection Molding. Hanser, Cincinnati.

11. Kazmer, 2016. Injection Mold Design Engineering, Hanser Publishing.

12. Tres, 2017. Designing Plastic Parts for Assembly, Hanser Publishing.

13. Wang, 2018. Molding Simulation Theory and Practice, Hanser Publishing.

14. Chen, 2019. Advanced Injection Molding Technologies, Hanser Publishing.

15. Beaumont, 2019. Runner and Gating Design Handbook, 3rd Edition, Hanser Publishing.
Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 a Matematik, fen bilimleri ve ilgili mühendislik disiplinine özgü konularda yeterli bilgi birikimi;
1 b Bu alanlardaki kuramsal ve uygulamalı bilgileri, karmaşık mühendislik problemlerinin çözümünde kullanabilme becerisi.
2 a Karmaşık mühendislik problemlerini tanımlama, formüle etme ve çözme becerisi;
2 b Bu amaçla uygun analiz ve modelleme yöntemlerini seçme ve uygulama becerisi.
3 Karmaşık bir sistemi, süreci, cihazı veya ürünü gerçekçi kısıtlar ve koşullar altında, belirli gereksinimleri karşılayacak şekilde tasarlama becerisi; bu amaçla modern tasarım yöntemlerini uygulama becerisi. X
4 Mühendislik uygulamalarında karşılaşılan karmaşık problemlerin analizi ve çözümü için gerekli olan modern teknik ve araçları seçme ve kullanma becerisi; bilişim teknolojilerini etkin bir şekilde kullanma becerisi. X
5 a Karmaşık mühendislik problemlerinin veya disipline özgü araştırma konularının incelenmesi için deney tasarlama becerisi.
5 b Deney yapma, veri toplama, sonuçları analiz etme ve yorumlama becerisi.
6 a Disiplin içi takımlarda etkin biçimde çalışabilme becerisi.
6 b Çok disiplinli takımlarda etkin biçimde çalışabilme becerisi.
6 c Bireysel çalışma becerisi.
7 a Sözlü ve yazılı etkin iletişim kurma, etkin rapor yazma ve yazılı raporları anlama, tasarım ve üretim raporları hazırlayabilme becerisi,
7 b En az bir yabancı dil bilgisi.
7 c Etkin sunum yapabilme becerisi.
7 d Açık ve anlaşılır talimat verme ve alma becerisi.
8 Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği konusunda farkındalık; bilgiye erişebilme, bilim ve teknolojideki gelişmeleri izleme ve kendini sürekli yenileme becerisi.
9 a Etik ilkelerine uygun davranma, mesleki ve etik sorumluluk hakkında bilgi,
9 b Mühendislik uygulamalarında kullanılan standartlar hakkında bilgi.
10 a Proje yönetimi, risk yönetimi ve değişiklik yönetimi gibi, iş hayatındaki uygulamalar hakkında bilgi;
10 b Girişimcilik, yenilikçilik hakkında farkındalık
10 c Sürdürülebilir kalkınma hakkında bilgi.
11 a Mühendislik uygulamalarının evrensel ve toplumsal boyutlarda sağlık, çevre ve güvenlik üzerindeki etkileri ve çağın mühendislik alanına yansıyan sorunları hakkında bilgi;
11 b Mühendislik çözümlerinin hukuksal sonuçları konusunda farkındalık.
# Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı PÇ 1 PÇ 1 a PÇ 1 b PÇ 2 PÇ 2 a PÇ 2 b PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 5 a PÇ 5 b PÇ 6 PÇ 6 a PÇ 6 b PÇ 6 c PÇ 7 PÇ 7 a PÇ 7 b PÇ 7 c PÇ 7 d PÇ 8 PÇ 9 PÇ 9 a PÇ 9 b PÇ 10 PÇ 10 a PÇ 10 b PÇ 10 c PÇ 11 PÇ 11 a PÇ 11 b
1 Bir bilgisayar yazılımı kullanarak kalıp tasarımı yapar.
2 Plastik enjeksiyon kalıbının bileşenlerini bilir.
3 Yolluk besleme sistemi tasarımı ve boyutlandırmasını yapar.
4 Soğutma sistemi tasarımı ve boyutlandırmasını yapar.
5 Plastik enjeksiyon hatalarını tanır ve bu hataları giderme yöntemlerini bilir.
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 100
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 50
1. Final 50
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 3 48
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 3 48
Ara Sınav 1 6 6
Kısa Sınav 2 3 6
Ödev 1 8 8
Final 1 10 10
Toplam İş Yükü 126
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 5,04
Dersin AKTS Kredisi 4