Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Sismotektonik JFM 302 6 2 + 1 3 6
Ön Koşul Dersleri

Yok

Önerilen Seçmeli Dersler

Deprem Jeolojisi ve Mekaniği

Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Lisans
Dersin Türü Zorunlu
Dersin Koordinatörü Prof.Dr. MURAT UTKUCU
Dersi Verenler
Dersin Yardımcıları
Dersin Kategorisi Alanına Uygun Temel Öğretim
Dersin Amacı

Öğrenciye deprem-tektonik ilişkisinin ve deprem tehlikesinin anlatılması

Dersin İçeriği

Sismotektonik nedir? Sismotektonik çalışmaların aşamaları; Depremler ve parametreleri; Depremlerde magnitüd ve sismik moment ve sismotektonik önemleri; Depremlerin sınıflandırılmaları ve deprem silsileleri; Depremsellik parametreleri ve sismotektonik anlamları; Tsunamiler ve oluşturduğu tehlikeler; Faylar ve kıtasal fay zonlarının genel yapısı; Fayların diriliği ve kayma türleri; Depremlerde odak mekanizma çözümü ve örnek uygulamalar; Levha tektoniği kavramı, levha sınırlarının türleri, sıcak noktalar, üçlü eklemler, levha kinematiği; Deprem tehlikesi ve riski, deprem devinimi ve oluşum modelleri; Deprem tehlike haritaları ve önemi; Türkiye ve çevresinin sismotektoniği.

Kalkınma Amaçları
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Depremlerin tektonik çalışmalar için önemini açıklar. Anlatım, Rol Oynama, Doğru Yanlış Testleri,
2 Verilen bir faylanma için sismik momenti ve moment magnitüdünü hesaplar. Anlatım, Soru-Cevap, Kısa Cevaplı Testler,
3 3-B depremsellik dağılımlarını sismotektonik açıdan yorumlar. Anlatım, Rol Oynama, Kısa Cevaplı Testler,
4 P dalgası ilk hareketlerinden deprem odak mekanizma çözümü ile ilgili örnek problem çözer ve faylanma türünü saptar Anlatım, Bireysel Çalışma, Kısa Cevaplı Testler,
5 Verilen bir bölgedeki odak mekanizma çözümlerinden elde edilen gerilme eksenlerini ve kayma vektörlerini tektonik haritaya iz düşürerek sismotektonik çalışmalar açısından analiz eder. Anlatım, Bireysel Çalışma, Kısa Cevaplı Testler,
6 Verilen bir bölge için odak mekanizma çözümlerinden sismotektoniği yorumlar. Anlatım, Bireysel Çalışma, Rol Oynama,
7 Depremlerin odak yerlerinin uzaysal dağılımından ve odak mekanizma çözümlerinden verilen bir levha sınırının türünü belirler. Anlatım, Bireysel Çalışma, Kısa Cevaplı Testler,
8 Türkiyenin belli başlı sismotektonik unsurlarını bir kağıt üzerine basitçe çizer. Rol Oynama, Anlatım, Kısa Cevaplı Testler,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Sismotektonik nedir? Sismotektonik çalışmalar neden yapılır, hangi aşamaları içerir.
2 Deprem nedir? Deprem ve kaynağı olan faylanmayı tanımlayan parametreler nelerdir
3 Depremlerde magnitüd ve sismik moment, sismotektonik önemleri, Magnitüd satürasyonu.
4 Depremlerin sınıflandırılmaları ve deprem silsileleri.
5 Deprem istatistiği, depremsellik parametrelerinin sismotektonik önemleri, tsunamiler ve tehlike analizleri.
6 Fay ve fay türleri, kıtasal fay zonlarının yapısı, kıtasal fay zonlarında depremsellik.
7 Fayların diriliği ve kayma türleri
8 Depremerde Odak Mekanizma çözümü: Kaynak modelleri ve temsilleri, yayınım örüntüleri.
9 Depremerde Odak Mekanizma çözümü: P dalgası ilk hareketlerinden odak mekanizma çözümü.
10 Depremerde Odak Mekanizma çözümü: Örnek çözüm ve uygulamalar
11 Depremerde Odak Mekanizma çözümü: Örnek çözüm ve uygulamalar
12 Levha tektoniği: Levha sınırı türleri, sıcak noktalar, üçlü eklemler, levha kinematiği ve odak mekanizma çözümleri ile ilişkilendirilmeleri.
13 Türkiye ve yakın civarının sismotektoniği ve deprem tehlikesi.
14 Genel gözden geçirme
Kaynaklar
Ders Notu

Utkucu, M. 2007. Sismotektonik Ders Notları

Ders Kaynakları

1. Cox, A. and Hart, R.B., 1986, Plate tectonics: How it works, Blackwell Publishing, 392 pp.
2. Lay, T. and Wallace, T.C., 1995. Modern Global Seismology, Academic Press, New York, 521 pp.
3. National Research Council, 2003, Living on the active earth: perspectives on eathquake science, National Academic press, 418 pp.
4. Reilinger, R., et al. (2006). GPS constraints on continental deformation in the Africa-Arabia-Eurasia continental collision zone and implications for the dynamics of plate interactions, J. Geophys. Res., 111, B05411, doi:10.1029/2005JB004051.
5. Scholz, C.H., 2002, The mechanics of earthquakes and faulting, Cambridge University Press, 439 pp.
6. Sheaer P., M., 1999. Introduction to seismology, Cambridge University Press, 260 pp.
7. Stein, S. And Wysession, M., 2003, An introduction to seismology, earthquakes, and earth structure, Blackwell Publishing, 498 pp.
8. TÜBİTAK-İTÜ, (1983).Levha Tektoniği Ders Notları, TÜBİTAK-İTÜ Maden Fakültesi, Jeoloji-Jeofizik Lisansüstü yaz okulu, Ed. N. Canıtez, İTÜ Maden Fakültesi Baskı Atelyesi, İstanbul, 798 syf.
9.Udias, A., 1999. Principle of seismology, Cambridge University Press, 475 pp.

Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 a Matematik, fen bilimleri ve ilgili mühendislik disiplinine özgü konularda yeterli bilgi birikimi;
1 b Bu alanlardaki kuramsal ve uygulamalı bilgileri, karmaşık mühendislik problemlerinin çözümünde kullanabilme becerisi.
2 a Karmaşık mühendislik problemlerini tanımlama, formüle etme ve çözme becerisi;
2 b Bu amaçla uygun analiz ve modelleme yöntemlerini seçme ve uygulama becerisi.
3 Karmaşık bir sistemi, süreci, cihazı veya ürünü gerçekçi kısıtlar ve koşullar altında, belirli gereksinimleri karşılayacak şekilde tasarlama becerisi; bu amaçla modern tasarım yöntemlerini uygulama becerisi.
4 Mühendislik uygulamalarında karşılaşılan karmaşık problemlerin analizi ve çözümü için gerekli olan modern teknik ve araçları seçme ve kullanma becerisi; bilişim teknolojilerini etkin bir şekilde kullanma becerisi.
5 a Karmaşık mühendislik problemlerinin veya disipline özgü araştırma konularının incelenmesi için deney tasarlama becerisi.
5 b Deney yapma, veri toplama, sonuçları analiz etme ve yorumlama becerisi.
6 a Disiplin içi takımlarda etkin biçimde çalışabilme becerisi.
6 b Çok disiplinli takımlarda etkin biçimde çalışabilme becerisi.
6 c Bireysel çalışma becerisi.
7 a Sözlü ve yazılı etkin iletişim kurma, etkin rapor yazma ve yazılı raporları anlama, tasarım ve üretim raporları hazırlayabilme becerisi,
7 b En az bir yabancı dil bilgisi.
7 c Etkin sunum yapabilme becerisi.
7 d Açık ve anlaşılır talimat verme ve alma becerisi.
8 Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği konusunda farkındalık; bilgiye erişebilme, bilim ve teknolojideki gelişmeleri izleme ve kendini sürekli yenileme becerisi. X
9 a Etik ilkelerine uygun davranma, mesleki ve etik sorumluluk hakkında bilgi,
9 b Mühendislik uygulamalarında kullanılan standartlar hakkında bilgi.
10 a Proje yönetimi, risk yönetimi ve değişiklik yönetimi gibi, iş hayatındaki uygulamalar hakkında bilgi;
10 b Girişimcilik, yenilikçilik hakkında farkındalık
10 c Sürdürülebilir kalkınma hakkında bilgi.
11 a Mühendislik uygulamalarının evrensel ve toplumsal boyutlarda sağlık, çevre ve güvenlik üzerindeki etkileri ve çağın mühendislik alanına yansıyan sorunları hakkında bilgi;
11 b Mühendislik çözümlerinin hukuksal sonuçları konusunda farkındalık.
# Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı PÇ 1 PÇ 1 a PÇ 1 b PÇ 2 PÇ 2 a PÇ 2 b PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 5 a PÇ 5 b PÇ 6 PÇ 6 a PÇ 6 b PÇ 6 c PÇ 7 PÇ 7 a PÇ 7 b PÇ 7 c PÇ 7 d PÇ 8 PÇ 9 PÇ 9 a PÇ 9 b PÇ 10 PÇ 10 a PÇ 10 b PÇ 10 c PÇ 11 PÇ 11 a PÇ 11 b
1 Depremlerin tektonik çalışmalar için önemini açıklar. 4 3 2 0 0 3
2 Verilen bir faylanma için sismik momenti ve moment magnitüdünü hesaplar. 4 3 2 4 3 3
3 3-B depremsellik dağılımlarını sismotektonik açıdan yorumlar. 4 3 2 4 3 3
4 P dalgası ilk hareketlerinden deprem odak mekanizma çözümü ile ilgili örnek problem çözer ve faylanma türünü saptar 4 3 2 4 3 3
5 Verilen bir bölgedeki odak mekanizma çözümlerinden elde edilen gerilme eksenlerini ve kayma vektörlerini tektonik haritaya iz düşürerek sismotektonik çalışmalar açısından analiz eder. 4 2 2 4 3 3
6 Verilen bir bölge için odak mekanizma çözümlerinden sismotektoniği yorumlar. 4 3 2 4 3 3
7 Depremlerin odak yerlerinin uzaysal dağılımından ve odak mekanizma çözümlerinden verilen bir levha sınırının türünü belirler. 4 3 2 4 3 3
8 Türkiyenin belli başlı sismotektonik unsurlarını bir kağıt üzerine basitçe çizer. 4 3 2 4 3 3
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ödev 35
1. Ara Sınav 65
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 50
1. Final 50
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 3 48
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 2 32
Ara Sınav 1 20 20
Ödev 1 15 15
Final 1 25 25
Toplam İş Yükü 140
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 5,6
Dersin AKTS Kredisi 6