1. Eğitim Bilgi Sistemi
  2. Endüstri Mühendisliği Bölümü
  3. Yöneylem Araştırması-I (2024 - 2025)
Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Yöneylem Araştırması-I ENM 214 4 4 + 0 4 5
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Lisans
Dersin Türü Zorunlu
Dersin Koordinatörü Dr.Öğr.Üyesi SENA KIR
Dersi Verenler
Dersin Yardımcıları
Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

Endüstri Mühendisliği Bölümü Öğrencilerine Yöneylem Araştırmasını tanıtmak, Deterministik Yöntemler hakkında bilgilendirmek ve uygulama becerisi kazandırmak.
Dersin İçeriği

Yöneylem Araştırması (YA)nın Tanımı Tarihçesi Metodolojisi, YA Tekniklerine Genel Bakış, YAnın Diğer Bilim Dalları ile İlişkisi, YAnın Uygulama Alanları ve Uygulama Örnekleri, Deterministik YA Teknikleri: Doğrusal Programlama (DP) ve Özellikleri, DPnın Grafik Çözümü, Çeşitli DP Model Örnekleri, DP Modelinin Simpleks Çözümü: Standart Form, Temel Çözümler, Primal Simpleks Algoritma, Yapay Başlangıç Çözümü-M Yöntemi, İki Aşamalı Yöntem, Dual Simpleks Yöntem, Simpleks Yöntemde Özel Durumlar, Dualite Kavramı-Dual/Primal Çözümler Arasındaki İlişki, Dual Çözümlerin Ekonomik Yorumları-Gölge Fiatlar-İndirgenmiş Maliyetler, Duyarlılık Analizi, Optimalliği Etkileyen Değişimler, Olurluluğu Etkileyen Değişimler, Ulaştırma Modelleri, Tam sayılı Algoritmalar
Kalkınma Amaçları
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Doğrusal Programlama (DP) ve özelliklerini bilmek, DPnın grafik çözümünü uygulamak ve yorumlamak Anlatım, Soru-Cevap, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı),
2 DP model çözümlerinden Primal Simpleks, Yapay Başlangıç Çözümünü-M Yöntemi, İki Aşamalı Yöntem- hangi tür DP problemlerinin çözümüne uygulanabileceğini ayırabilmek ve kullanabilmek Anlatım, Soru-Cevap, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı),
3 Dualite kavramı ve Dual/Primal çözümler arasındaki ilişkiyi bilmek ve dual çözümden primal çözümü elde etmeyi gerçekleştirebilmek, dual çözümlerin ekonomik anlamlarını yorumlayabilmek Anlatım, Soru-Cevap, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı),
4 DPnın duyarlılık analizini modelin çeşitli parametrelerinde oluşacak değişiklikleri hesap edebilmek ve ne gibi sonuçlara yol açacağını yorumlayabilmek. Anlatım, Soru-Cevap, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı),
5 Ulaştırma Modellerini tanımlamak ve model örnekleriyle çözüm yöntemlerini bilmek, uygulamak, sonuçları yorumlayabilmek. Anlatım, Soru-Cevap, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı),
6 Tamsayılı programlama yöntemini tanımak, hangi tür problemlere uygulanacağını bilmek ve bu problemlerin çözümüne uygulamak, sonuçları yorumlamak. Anlatım, Soru-Cevap, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı),
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Yöneylem Araştırmasına Giriş, Doğrusal Programlamaya Giriş
2 Doğrusal Programlama, Model Kurma
3 Model Kurma, DPnın Grafik Çözümü
4 Primal Simpleks
5 M-Yöntemi, İki Aşamalı Yöntem
6 Dual Simpleks, Simplekste Özel Durumlar
7 Dualite Kavramı, Dual Çözümlerin Ekonomik Yorumları
8 Duyarlılık Analizi-Optimalliği Etkileyen Değişimler
9 Yıliçi Sınavı
10 Duyarlılık Analizi-Olurluluğu Etkileyen Değişimler
11 Ulaştırma Modelleri-1
12 Ulaştırma Modelleri-2
13 Tamsayılı Programlama
14 Hedef Programlama
Kaynaklar
Ders Notu

Yöneylem Araştırması-I Sakarya Üniversitesi Ders Notu
Ders Kaynakları

1. Yöneylem Araştırması, Çeviren ve Uyarlayan Ş. Alp BARAY, Şakir ESNAF, 6. Basımdan Çeviri, İstanbul, Litaratür Yayıncılık, 2000.
2. Operations Research: An Introduction, Hamdy Taha, Ninth Ed., Pearson, 2011.
3. Introduction to Operations Research, Frederich S. Hillier, Gerald J. Lieberman, Ninth Ed. McGraw-Hill, 2010
4. Operations Research, T. L. Winston, PWS Publishing Company, 1997.
5. MATLAB ve Mühendislik Uygulamaları, Kubat C., A.U., ALFA Yayınları, 2003.
Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 a Matematik, fen bilimleri ve ilgili mühendislik disiplinine özgü konularda yeterli bilgi birikimi;
1 b Bu alanlardaki kuramsal ve uygulamalı bilgileri, karmaşık mühendislik problemlerinin çözümünde kullanabilme becerisi.
2 a Karmaşık mühendislik problemlerini tanımlama, formüle etme ve çözme becerisi;
2 b Bu amaçla uygun analiz ve modelleme yöntemlerini seçme ve uygulama becerisi.
3 Karmaşık bir sistemi, süreci, cihazı veya ürünü gerçekçi kısıtlar ve koşullar altında, belirli gereksinimleri karşılayacak şekilde tasarlama becerisi; bu amaçla modern tasarım yöntemlerini uygulama becerisi. X
4 Mühendislik uygulamalarında karşılaşılan karmaşık problemlerin analizi ve çözümü için gerekli olan modern teknik ve araçları seçme ve kullanma becerisi; bilişim teknolojilerini etkin bir şekilde kullanma becerisi. X
5 a Karmaşık mühendislik problemlerinin veya disipline özgü araştırma konularının incelenmesi için deney tasarlama becerisi.
5 b Deney yapma, veri toplama, sonuçları analiz etme ve yorumlama becerisi.
6 a Disiplin içi takımlarda etkin biçimde çalışabilme becerisi.
6 b Çok disiplinli takımlarda etkin biçimde çalışabilme becerisi.
6 c Bireysel çalışma becerisi.
7 a Sözlü ve yazılı etkin iletişim kurma, etkin rapor yazma ve yazılı raporları anlama, tasarım ve üretim raporları hazırlayabilme becerisi,
7 b En az bir yabancı dil bilgisi.
7 c Etkin sunum yapabilme becerisi.
7 d Açık ve anlaşılır talimat verme ve alma becerisi.
8 Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği konusunda farkındalık; bilgiye erişebilme, bilim ve teknolojideki gelişmeleri izleme ve kendini sürekli yenileme becerisi.
9 a Etik ilkelerine uygun davranma, mesleki ve etik sorumluluk hakkında bilgi,
9 b Mühendislik uygulamalarında kullanılan standartlar hakkında bilgi.
10 a Proje yönetimi, risk yönetimi ve değişiklik yönetimi gibi, iş hayatındaki uygulamalar hakkında bilgi;
10 b Girişimcilik, yenilikçilik hakkında farkındalık
10 c Sürdürülebilir kalkınma hakkında bilgi.
11 a Mühendislik uygulamalarının evrensel ve toplumsal boyutlarda sağlık, çevre ve güvenlik üzerindeki etkileri ve çağın mühendislik alanına yansıyan sorunları hakkında bilgi;
11 b Mühendislik çözümlerinin hukuksal sonuçları konusunda farkındalık.
# Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı PÇ 1 PÇ 1 a PÇ 1 b PÇ 2 PÇ 2 a PÇ 2 b PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 5 a PÇ 5 b PÇ 6 PÇ 6 a PÇ 6 b PÇ 6 c PÇ 7 PÇ 7 a PÇ 7 b PÇ 7 c PÇ 7 d PÇ 8 PÇ 9 PÇ 9 a PÇ 9 b PÇ 10 PÇ 10 a PÇ 10 b PÇ 10 c PÇ 11 PÇ 11 a PÇ 11 b
1 Doğrusal Programlama (DP) ve özelliklerini bilmek, DPnın grafik çözümünü uygulamak ve yorumlamak 5 5 3 2 2 0 0 0 0 0 3
2 DP model çözümlerinden Primal Simpleks, Yapay Başlangıç Çözümünü-M Yöntemi, İki Aşamalı Yöntem- hangi tür DP problemlerinin çözümüne uygulanabileceğini ayırabilmek ve kullanabilmek 5 4 3 2 3 0 0 0 0 0 1
3 Dualite kavramı ve Dual/Primal çözümler arasındaki ilişkiyi bilmek ve dual çözümden primal çözümü elde etmeyi gerçekleştirebilmek, dual çözümlerin ekonomik anlamlarını yorumlayabilmek 4 5 3 2 2 0 0 0 0 0 3
4 DPnın duyarlılık analizini modelin çeşitli parametrelerinde oluşacak değişiklikleri hesap edebilmek ve ne gibi sonuçlara yol açacağını yorumlayabilmek. 0 5 3 2 3 0 0 0 0 0 2
5 Ulaştırma Modellerini tanımlamak ve model örnekleriyle çözüm yöntemlerini bilmek, uygulamak, sonuçları yorumlayabilmek. 4 4 3 3 2 0 0 0 0 0 0
6 Tamsayılı programlama yöntemini tanımak, hangi tür problemlere uygulanacağını bilmek ve bu problemlerin çözümüne uygulamak, sonuçları yorumlamak. 5 5 3 2 2 0 0 0 0 0 0
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ödev 10
1. Ara Sınav 50
1. Kısa Sınav 20
2. Kısa Sınav 20
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 50
1. Final 50
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 3 48
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 3 48
Ara Sınav 1 10 10
Kısa Sınav 2 5 10
Ödev 1 5 5
Final 1 10 10
Toplam İş Yükü 131
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 5,24
Dersin AKTS Kredisi 5