Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Travma Psikolojisi PSK 438 8 4 + 0 4 5
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Lisans
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Doç.Dr. EDA ERMAĞAN ÇAĞLAR
Dersi Verenler
Dersin Yardımcıları
Dersin Kategorisi Alanına Uygun Temel Öğretim
Dersin Amacı

Bu ders, bireylerin travmatik yaşantılara verdikleri psikolojik tepkileri, travma sonrası gelişen bozuklukları (örneğin TSSB), başa çıkma mekanizmalarını ve travma temelli psikoterapi yaklaşımlarını anlamayı amaçlar. Öğrencilere klinik gözlem becerisi ve travma sonrası müdahale stratejileri kazandırılır.

Dersin İçeriği

Bu ders, bireylerin yaşamlarında karşılaştıkları travmatik olayların psikolojik etkilerini, bu olaylara karşı gelişen bilişsel, duygusal ve davranışsal tepkileri incelemeyi amaçlar. Travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) başta olmak üzere, dissosiyatif bozukluklar, depresyon, anksiyete ve travmatik yas gibi travma sonrası gelişebilecek psikopatolojiler ele alınır. Travmanın nörobiyolojik temelleri, çocukluk çağı travmaları, toplumsal ve kolektif travmalar, travmaya yönelik psikoeğitim ve müdahale yöntemleri (EMDR, BDT, psikolojik ilk yardım vb.) detaylı şekilde incelenir. Ayrıca, travma ile çalışan terapistlerin karşılaştığı etik sorunlar ve ikincil travmatizasyon riskleri de dersin kapsamındadır. Ders süresince vaka analizleri, güncel araştırma bulguları ve saha uygulamalarından örnekler kullanılarak öğrencilerin kuramsal bilgi ile pratik becerilerini birleştirmeleri hedeflenir.

Kalkınma Amaçları
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Travmanın psikolojik etkilerini tanımlar. Soru-Cevap, Anlatım, Beyin Fırtınası,
2 Travma sonrası stres bozukluğu ve diğer ilgili bozuklukları ayırt eder. Bireysel Çalışma, Grupla Çalışma, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı),
3 Travmanın nörobiyolojik temellerini açıklar. Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı),
4 Travma sonrası başa çıkma stratejilerini değerlendirir. Problem Çözme, Proje, Akran Değerlendirme,
5 Travmaya yönelik psikolojik müdahale tekniklerini uygular. Problem Çözme, Ödev / Evde-Çöz Sınavlar, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı),
6 Travma çalışırken etik ilkeleri gözetir. Problem Çözme, Mikro Öğretim, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı),
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Travma Kavramı
2 Travma Türleri ve Sınıflandırması
3 Travmanın Nörobiyolojik Temelleri
4 Çocukluk Çağı Travmaları ve Etkileri
5 Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB)
6 Travmanın Diğer Psikolojik Bozukluklarla İlişkisi
7 Başa Çıkma Mekanizmaları ve Travmaya Tepkiler
8 Ara Sınav
9 Travma Terapileri: EMDR, Bilişsel Davranışçı Yaklaşımlar
10 Travmatik Yas ve Kayıp Süreci
11 Krize Müdahale ve Psikolojik İlk Yardım
12 Toplumsal Travmalar ve Kolektif Etkiler
13 Travma ile Çalışırken Terapistin Rolü ve Tükenmişlik
14 Final Değerlendirmesi
Kaynaklar
Ders Notu
Ders Kaynakları
  • Judith Herman (1997). Travma ve İyileşme. (Çev. T. Birkan). Literatür Yayınları.

 

  • Bessel van der Kolk (2019). Beden Kayıt Tutar. Nobel Yayınevi.

Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Bireylerin davranışlarını ve zihinsel süreçlerini anlamak için uygun yöntem ve tekniklerle veri toplar, analiz eder ve yorumlar. X
2 Psikoloji alanında kullanılan araç, test ve yöntemleri bilimsel etik çerçevesinde seçer, kullanır ve değerlendirir. X
3 Bireysel ve toplumsal sorunları analiz edebilmek için çağdaş kuramsal yaklaşımları ve bilimsel yöntemleri kullanarak çözüm üretir. X
4 Ulusal ve uluslararası düzeyde geçerli olan etik ilkeleri benimser ve mesleki uygulamalarında bu ilkelere uygun davranır. X
5 Alanıyla ilgili güncel gelişmeleri takip eder, yaşam boyu öğrenme bilinci geliştirir ve kendini sürekli yeniler. X
6 Disiplin içi ve disiplinler arası ekiplerde etkin biçimde çalışır, sorumluluk alır ve iş birliği yapar. X
7 Sözlü ve yazılı iletişim becerilerini kullanarak düşüncelerini açık ve anlaşılır şekilde ifade eder; en az bir yabancı dili mesleki düzeyde kullanır. X
8 Psikolojik uygulamaların toplumsal, hukuksal ve çevresel etkileri konusunda farkındalık geliştirir. X
9 Alanla ilgili farklı veri kaynaklarını kullanarak bilimsel araştırma tasarlar, uygular ve sonuçlarını raporlar. X
10 Bilgi teknolojilerini etkin kullanarak psikolojik verileri analiz eder ve sunar. X
11 En az iki farklı seçmeli ders ve alan dışı ders aracılığıyla çok yönlü bakış açısı geliştirir. X
12 Program çıktılarına erişim düzeylerini izlemek ve değerlendirmek üzere ölçme ve değerlendirme yöntemlerini uygular. X
# Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı PÇ 1 PÇ 2 PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 6 PÇ 7 PÇ 8 PÇ 9 PÇ 10 PÇ 11 PÇ 12
1 Travmanın psikolojik etkilerini tanımlar. 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5
2 Travma sonrası stres bozukluğu ve diğer ilgili bozuklukları ayırt eder. 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5
3 Travmanın nörobiyolojik temellerini açıklar. 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5
4 Travma sonrası başa çıkma stratejilerini değerlendirir. 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5
5 Travmaya yönelik psikolojik müdahale tekniklerini uygular. 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5
6 Travma çalışırken etik ilkeleri gözetir. 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 40
Toplam 40
1. Yıl İçinin Başarıya 40
1. Final 60
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ara Sınav 1 2 2
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 14 4 56
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 14 3 42
Final 1 2 2
Ödev 2 6 12
Toplam İş Yükü 114
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 4,56
dersAKTSKredisi 5