| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Klasik Türk Edebiyatı Nesir I | TDE 357 | 5 | 3 + 0 | 3 | 5 |
| Ön Koşul Dersleri | |
| Önerilen Seçmeli Dersler | |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Seçmeli |
| Dersin Koordinatörü | Doç.Dr. ORHAN KAPLAN |
| Dersi Verenler | Doç.Dr. ORHAN KAPLAN, |
| Dersin Yardımcıları | Arş. Gör. Dr. B. Gülay Açar ÇALIK, Arş. Gör. M. Tarık ABLAK |
| Dersin Kategorisi | Diğer |
| Dersin Amacı | Başlı başına bir şiir edebiyatı olarak da kabul edilen Klasik Türk edebiyatının sadece şiirden ibaret olmadığı, başta tezkireler olmak üzere, seyahatnâme vb. türler ile konuların da bu edebiyat içerisinde önemli bir yerinin olduğunun anlaşılmasının sağlanması; diğer tarih, lügat, mensur yazılmış divan dibacelerinden örneklerle de klasik kültürümüzde düzyazının öneminin vurgulanması. |
| Dersin İçeriği | 13. yüzyıl başlarından itibaren yazılmış mensur edebî eserleri gözden geçirme; dönemin dil özellikleri üzerinde durma; Arapça ve Farsçanın dilimiz üzerindeki etkisi; Arapça ve Farsçadan geçen kelime ve kavramların tahlili; 15. yüzyılın sonlarına kadar olan iki asırlık dönemde yazılmış Tevârih-i Âl-i Osman, Battalnâme, Dânişmendnâme, Tazarrunâme gibi eserlerden seçme metinlerin okunması; döneminde ve daha sonraki asırlarda iz bırakmış eserlerin tanıtılması; nesrin yüzyıllara göre değişimi. |
| # | Ders Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|---|---|---|---|
| 1 | Nazım dilinden farklı olan düzyazı dilini tanımlar. | Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Grupla Çalışma, Gösterip Yaptırma, | Doğru Yanlış Testleri, Kısa Cevaplı Testler, |
| 2 | Şiir dili ile düzyazı dili arasındaki farkı açıklar. | Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Grupla Çalışma, Gösterip Yaptırma, | |
| 3 | Osmanlı döneminde yazılmış mensur eserlerle, Tanzimat´tan sonra günümüze kadar gelen devirde yazılmış nesir alanındaki eserlerin dil ve içerik yönünden mukayesesini yapar. | Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Grupla Çalışma, Gösterip Yaptırma, | |
| 4 | Osmanlı döneminde yazılmış mensur eserlerle, Tanzimat´tan sonra günümüze kadar gelen devirde yazılmış nesir alanındaki eserleri dil ve içerik yönünden tartışır. | Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Grupla Çalışma, Gösterip Yaptırma, | |
| 5 | Türk dilinin büyük ustalarını ve onların yazdığı eserleri analiz eder. | Gösterip Yaptırma, Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Grupla Çalışma, | |
| 6 | Türkçenin geçirdiği aşamaları ve Arapça ve Farsçanın etkisi altında nasıl bir seyir takip ettiğini değerlendirir. | Soru-Cevap, Tartışma, Grupla Çalışma, Gösterip Yaptırma, |
| Hafta | Ders Konuları | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Klasik edebiyatımızda nesrin yeri ve önemi. Nesir türleri. | "Divan Edebiyatında Nesir" ve "Klasik Dönem Osmanlı Nesri" adlı kitaplardaki ilgili kısımlar okunacak. |
| 2 | Edebiyatımızda Hamznâme örnekleri ve seçilmiş örnek metinler. | |
| 3 | Sade nesir: Tasavvuf muhtevalı ilk dönem metinlerinden seçilmiş örnek parçalar: Risâle-i Kaygusuz, Envâru'l-Âşıkîn | XIII, XIV ve XV. yüzyıllarda tercüme edilen tasavvufi mensur eserler hakkında bilgi verilecek. |
| 4 | Halk hikâyeleri: Hamzanâme, Dânişmendnâme ve Battalnâmeler'den seçilmiş örnek parçalar. | Halk hikâyeleri hakkında ilgi verilecek. |
| 5 | Mesud bin Ahmed'in Kelîle ve Dimne Tercümesi ile Acâyibü'l-Mahlûkât'tan seçilmiş örnek parçalar. | Kelîle ve Dimne ile Acâyibü'l-Mahlûkât hakkında bilgi verilecek. |
| 6 | Tahkiye geleneği. Dede Korkut Hikâyeleri'nden seçilmiş örnek parçalar. | Dede Korkut Hikâyeleri hakkında bilgi verilecek. |
| 7 | El-Ferec ba'de'ş-Şidde'den seçilmiş örnek parçalar. | Arapçadan Türkçeye tercüme edilen hikâyeler hakkında bilgi verilecek. |
| 8 | İnşâ (süslü nesir) ve seci. Sinan Paşa'nın "Tazarrunâme" adlı eserinden seçilmiş örnek parçalar. | "Klasik Dönem Osmanlı Nesri" adlı kitaptaki "seci" bahsi ve DİA'daki "Sinan Paşa" maddesi okunacak. |
| 9 | ARA SINAV | |
| 10 | Anonim Tevârih-i Âl-i Osmân' ve Âşıkpaşazâde'nin Tevârîh-i Âl-i Osmânı'ndan seçilmiş örnek parçalar. | Anonim Osmanlı tarihleri hakkında bilgi verilecek. "Osmanlı'da Tarih Yazıcılığı" başlıklı makale okunacak. |
| 11 | Tuhfe-i Murâdî ve Hâce-i Cihân adlı eserlerden seçilmiş örnek parçalar. | Ansiklopedik mensur eserler hakkında bilgi verilecek. |
| 12 | Necâtî Divanı dibacesi. | Divan dibaceleri hakkında bilgi verilecek. "Türkçe Divan Dibaceleri" adlı kitaptaki ilgili kısım okunacak. |
| 13 | Hadîkatü's-Suadâ'dan seçilmiş örnek parçalar. | Kerbela olayı hakkında bilgi verilecek. "Türk Edebiyatı'nda Maktel-i Hüseyn'ler" hakkında bilgi verilecek. |
| 14 | Lâmiî'nin Nefahâtü'l-Üns Tercümesi'nden seçilmiş örnek parçalar. | Molla Câmî'nin Klasik Türk Edebiyatı'na etkisi hakkında bilgi verilecek. Çağatay sahası metnlerinden, Nevâyî'nin "Nesâyimü'l-Mahabbe"si hakkında bilgi verilecek. |
| Kaynaklar | |
|---|---|
| Ders Notu | |
| Ders Kaynakları | Prof. Dr. Fahir İz, Eski Türk Edebiyatında Nesir, (Akçağ Yayınları) |
| Sıra | Program Çıktıları | Katkı Düzeyi | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | Türkçeyi doğru, güzel ve anlaşılır bir şekilde kullanma becerisine ulaşır. | ||||||
| 2 | Atatürk İlkeleri ve inkılapları konusunda bilgi edinir. | ||||||
| 3 | Türk Dili ve Edebiyatı alanında yapılmış güncel araştırmaları takip edebilecek düzeyde yabancı dil bilgisi kazanmayı amaç edinir. | ||||||
| 4 | Türk dilini ses bilgisi, şekil bilgisi, söz dizimi ve anlam bilgisi bakımından inceler. | ||||||
| 5 | Türk Dili ve Edebiyatının metinlerini başlangıcından günümüze kadar edebi olarak ve dil bilgisi açısından değerlendirebilir. | ||||||
| 6 | Türk Dili ve Edebiyatı alanında yazılmış temel eserleri tanır; Türk dilinin tarihi gelişimini temsil eden örnek metinleri okur ve çeviri yazıya aktarır. | ||||||
| 7 | Çağdaş ve klasik edebiyat bilgi ve teorilerini, belirli akımlar ve kuramlar çerçevesinde değerlendirir, edebiyat ve dil bilimi açısından eleştiri yapar. | ||||||
| 8 | Edebi dönemler (klasik veya çağdaş), edebi akımlar ve şahsiyetler üzerinde, mesleki sorumluluk bilinciyle bilimsel, edebi , disiplinler arası araştırmalar yapar. | ||||||
| 9 | Lehçe, şive ve ağız bilgisinin içeriğini anlar; Türkiye Türkçesinin ağızlarına ait metinleri inceler. | ||||||
| 10 | Gerekli metot, yöntem ve teknikleri öğrenerek halk bilimi alanında araştırma ve derleme yapabilir | ||||||
| 11 | Türk Dili ve Edebiyatı alanında akademik düzeyde araştırma ve çalışma yapabilmenin temel bilgi ve becerilerine sahip olur. | ||||||
| 12 | Türk Dili ve Edebiyatı Programında edindiği bilgi ve teorileri; eğitim-öğretim, araştırma ve kamusal hizmet alanlarında kullanır ve uygular. | ||||||
| 13 | Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği bilincini ve bunu gerçekleştirmeye dönük becerileri edinir. | ||||||
| 14 | Türk Dili ve Edebiyatı alanında mesleki sorumluluk ve ahlaki değerleri gözetir. | ||||||
| # | Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı | PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 | PÇ 8 | PÇ 9 | PÇ 10 | PÇ 11 | PÇ 12 | PÇ 13 | PÇ 14 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Nazım dilinden farklı olan düzyazı dilini tanımlar. | ||||||||||||||
| 2 | Şiir dili ile düzyazı dili arasındaki farkı açıklar. | ||||||||||||||
| 3 | Osmanlı döneminde yazılmış mensur eserlerle, Tanzimat´tan sonra günümüze kadar gelen devirde yazılmış nesir alanındaki eserlerin dil ve içerik yönünden mukayesesini yapar. | ||||||||||||||
| 4 | Osmanlı döneminde yazılmış mensur eserlerle, Tanzimat´tan sonra günümüze kadar gelen devirde yazılmış nesir alanındaki eserleri dil ve içerik yönünden tartışır. | ||||||||||||||
| 5 | Türk dilinin büyük ustalarını ve onların yazdığı eserleri analiz eder. | ||||||||||||||
| 6 | Türkçenin geçirdiği aşamaları ve Arapça ve Farsçanın etkisi altında nasıl bir seyir takip ettiğini değerlendirir. |
| Değerlendirme Sistemi | |
|---|---|
| Yarıyıl Çalışmaları | Katkı Oranı |
| 1. Ara Sınav | 100 |
| Toplam | 100 |
| 1. Yıl İçinin Başarıya | 40 |
| 1. Final | 60 |
| Toplam | 100 |
| AKTS - İş Yükü Etkinlik | Sayı | Süre (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) | 16 | 3 | 48 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) | 16 | 2 | 32 |
| Ara Sınav | 1 | 5 | 5 |
| Kısa Sınav | 2 | 3 | 6 |
| Ödev | 1 | 10 | 10 |
| Performans Görevi (Laboratuvar) | 1 | 15 | 15 |
| Final | 1 | 10 | 10 |
| Toplam İş Yükü | 126 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (Saat) | 5,04 | ||
| dersAKTSKredisi | 5 | ||