1. Eğitim Bilgi Sistemi
  2. Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü
  3. Ortak Türk Yazı Dili (2024 - 2025)
Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Ortak Türk Yazı Dili TDE 272 4 3 + 0 3 5
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Lisans
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Prof.Dr. İLHAN UÇAR
Dersi Verenler
Dersin Yardımcıları

Arş.Gör. Tuğçe Takoğlu
Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

Dünya dilleri içerisinde Türk dilinin yeri ve önemini, ortak Türk Yazı Dili meselesinin Türk Dünyası birliğine giden en önemli yol olmasını benimsetmek.
Dersin İçeriği

M.Kemâl Atatürk’ün Türk dünyasında dil ve kültür birliği siyaseti. Ortak yazı dili meselesinin meydana çıkış tarihi, fikirler, görüşler. Şemseddin Sâmi, Ömer Seyfettin, Yusuf Akçuraoğlu ve başkaları. Ünlü fikir adamı İsmail Gaspiralı “Dilde, Fikirde ve İşte Birlik” fikrinin Türk dünyasında alfabenin geçtiği tarihi yol.
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Ortak Türk Yazı Dilinin amacı ve görevlerini anlatır. Anlatım, Soru-Cevap,
2 Dünya dilleri içerisinde Türk dilinin yerini belirler. Anlatım, Soru-Cevap,
3 Ortak Türk Yazı Dili hakkında fikirler ve görüşleri örnekler. Anlatım, Soru-Cevap,
4 Türk Dünyasında alfabe meselesi hakkındaki görüşleri karşılaştırır. Soru-Cevap, Tartışma, Deney ve Laboratuvar,
5 Ortak alfabeye geçiş yolları geliştirir. Tartışma, Deney ve Laboratuvar,
6 Ortak alfabeye geçiş yolları üzerine fikir ve görüşleri değerlendirir. Beyin Fırtınası, Deney ve Laboratuvar,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Ortak Türk Yazı Dilinin amacı ve görevleri. Türk Dünyasının kullandığı alfabeler konusunda kaynakları edinmiş olmalı.
2 M. Kemâl Atatürk’ün Türk Dünyasında dil ve kültür siyaseti. Türk dünyasının kullandığı albaler hakkında bilgi veren kaynakları okumuş olmak.
3 Dünya dilleri içerisinde Türk dilinin yeri. Doğal ve suni diller. Dil sınıfları hakkında bilgi edinmiş olmak.
4 Osmanlı devletinde Batı misyonerlerinin açtığı okulların amacı. Osmanlı devletindeki eğitim sistemi konusunda araştırma yapmış olmak.
5 Ortak Türk Yazı Dili hakkında fikirler ve görüşler.H.B.Zerdabi Ortak Türk Yazı Dili hakkında öne sürülen fikirleri araştırmak.
6 Türk Dünyasında alfabe meselesi Ortak Türk Yazı Dili hakkında öne sürülen fikirleri araştırmak.
7 M.F.Ahunzade ve alfabe problemi Ortak Türk Yazı Dili hakkında öne sürülen fikirleri araştırmak.
8 Tarihte alfabe değiştirilmesinin sebep ve neticeleri Alfabe değişiklikleri süreçleri hakkında araştırma yapmış olmak.
9 ARASINAV
10 Eski Sovyetler Birliğinde Türklerin alfabelerinin zorla değiştirilmesi süreci Alfabe değişiklikleri süreçleri hakkında araştırma yapmış olmak.
11 I Türkoloji Kurultayı. Ortak alfabeye geçiş yolları, fikirler, görüşler Alfabe değişiklikleri süreçleri hakkında araştırma yapmış olmak.
12 Sovyetler Birliği’nin çöküş kanununa uygunluğu. Bağımsızlık kazanan Türk Cumhuriyet ve Topluluklarında alfabe meseleleri Alfabe değişikliklerinin yarattığı durum hakkında bilgi edinmiş olmak.
13 MÜ” Milletler arası Çağdaş Türk Alfabeleri Sempozyumu” ve 34 harften oluşan Ortak Türk Alfabesi,Türk Dünyasında Ortak alfabe projesinin tartışma süreci Milletler Arası Çağdaş Türk Alfabeleri Sempozyumu bildirilerini temin etmiş olmak.
14 Ortak alfabe, ortak kelime ve ortak imlâ birliğine sahip olma yolları Milletler Arası Çağdaş Türk Alfabeleri Sempozyumu bildirilerini okumuş olmak.
Kaynaklar
Ders Notu

1.Saray, Mehmet, Gaspıralı İsmail Bey’den Atatürk’e Türk Dündasında Dil ve Kültür Birliği,İstanbul, 1993.
2.Sürekli Türk Dili Kurultayı(22-26 Eylül 1993),Bildiri Özetleri, Ankara, 1993.
3.Ercilasun, Ahmet B., Dilde Birlik, Ankara 1993
Ders Kaynakları

4.Mehmedoğlu, A., Birlik alfabesi,Millî Kültür, sayı 93,Ankara, 1992
5.Mehmedoğlu, A., Ortak Türk yazı Dili Problemi Hakkında İlk Tez, Türk Dünyası Dil ve Edeb. Dergisi, Sayı 5,Bahar, 1998.
6. Hatire, A.,Birinci Türkoloji Kurultayı ve Ortak Türk Yazı Dili Üzerine(3.Ülslararası Türk Dili Kurultayı-1996), Ankara,1999.
7.Mehmedoğlu,A., Ders Notları
8.Milletler arası Çağdaş Türk Alfabeleri Sempozyumu(18-20 Kasım 1991)
İstanbul, 1992
Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Türkçeyi doğru, güzel ve anlaşılır bir şekilde kullanma becerisine ulaşır.
2 Atatürk İlkeleri ve inkılapları konusunda bilgi edinir.
3 Türk Dili ve Edebiyatı alanında yapılmış güncel araştırmaları takip edebilecek düzeyde yabancı dil bilgisi kazanmayı amaç edinir.
4 Türk dilini ses bilgisi, şekil bilgisi, söz dizimi ve anlam bilgisi bakımından inceler.
5 Türk Dili ve Edebiyatının metinlerini başlangıcından günümüze kadar edebi olarak ve dil bilgisi açısından değerlendirebilir.
6 Türk Dili ve Edebiyatı alanında yazılmış temel eserleri tanır; Türk dilinin tarihi gelişimini temsil eden örnek metinleri okur ve çeviri yazıya aktarır.
7 Çağdaş ve klasik edebiyat bilgi ve teorilerini, belirli akımlar ve kuramlar çerçevesinde değerlendirir, edebiyat ve dil bilimi açısından eleştiri yapar.
8 Edebi dönemler (klasik veya çağdaş), edebi akımlar ve şahsiyetler üzerinde, mesleki sorumluluk bilinciyle bilimsel, edebi , disiplinler arası araştırmalar yapar.
9 Lehçe, şive ve ağız bilgisinin içeriğini anlar; Türkiye Türkçesinin ağızlarına ait metinleri inceler.
10 Gerekli metot, yöntem ve teknikleri öğrenerek halk bilimi alanında araştırma ve derleme yapabilir
11 Türk Dili ve Edebiyatı alanında akademik düzeyde araştırma ve çalışma yapabilmenin temel bilgi ve becerilerine sahip olur.
12 Türk Dili ve Edebiyatı Programında edindiği bilgi ve teorileri; eğitim-öğretim, araştırma ve kamusal hizmet alanlarında kullanır ve uygular.
13 Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği bilincini ve bunu gerçekleştirmeye dönük becerileri edinir.
14 Türk Dili ve Edebiyatı alanında mesleki sorumluluk ve ahlaki değerleri gözetir.
# Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı PÇ 1 PÇ 2 PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 6 PÇ 7 PÇ 8 PÇ 9 PÇ 10 PÇ 11 PÇ 12 PÇ 13 PÇ 14
1 Ortak Türk Yazı Dilinin amacı ve görevlerini anlatır.
2 Dünya dilleri içerisinde Türk dilinin yerini belirler.
3 Ortak Türk Yazı Dili hakkında fikirler ve görüşleri örnekler.
4 Türk Dünyasında alfabe meselesi hakkındaki görüşleri karşılaştırır.
5 Ortak alfabeye geçiş yolları geliştirir.
6 Ortak alfabeye geçiş yolları üzerine fikir ve görüşleri değerlendirir.
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 50
1. Kısa Sınav 10
2. Kısa Sınav 10
1. Ödev 30
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 50
1. Final 50
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 3 48
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 3 48
Ara Sınav 1 4 4
Ödev 1 10 10
Performans Görevi (Laboratuvar) 1 15 15
Final 1 8 8
Toplam İş Yükü 133
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 5,32
dersAKTSKredisi 5