| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Türk Dilinin Ses Bilgisi | TDE 157 | 1 | 4 + 0 | 4 | 6 |
| Ön Koşul Dersleri | |
| Önerilen Seçmeli Dersler | |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Zorunlu |
| Dersin Koordinatörü | Prof.Dr. ZİKRİ TURAN |
| Dersi Verenler | Dr.Öğr.Üyesi ÇİĞDEM TOPÇU, Prof.Dr. ZİKRİ TURAN, |
| Dersin Yardımcıları | Arş. Gör. Tuğçe TAKOĞLU |
| Dersin Kategorisi | Diğer |
| Dersin Amacı | Türk Dilini, ses bilgisi bakımından, usulünü ve vasıtalarını kullanarak kavratmak. |
| Dersin İçeriği | Türkiye Türkçesi merkez olmak üzere, Türk dilinin ses bilgisinin esasları, ses olayları, Türk hece ve kelimelerinin ses yapısı. |
| # | Ders Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|---|---|---|---|
| 1 | Ses Bilgisinin tanımı, konusu ve önemini anlatır. Ses bilgisine ilişkin temel kavram ve terimleri tanımlar. | Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Deney ve Laboratuvar, | |
| 2 | Ses, fonem, alofon gibi fonetiğe ait terimleri ve ses olayı-ses değişmesi kavramlarını belirler. | Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Deney ve Laboratuvar, | |
| 3 | Ses olayları ve değişmelerini çeşitli örnekler üzerinde gösterir. | Soru-Cevap, Tartışma, Deney ve Laboratuvar, | |
| 4 | Kelimeler ve ekler üzerindeki ses olayı ve değişmeleri arasındaki farkları ayırt eder ve onların benzeyen yönlerini ifade eder | Soru-Cevap, Tartışma, Deney ve Laboratuvar, | |
| 5 | Çeşitli ses olayı ve değişmesi geçirmiş kelimeleri sınıflandırır ve ses bilgisine ait unsurlar hakkında çıkarımlarda bulunur. | Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Deney ve Laboratuvar, | |
| 6 | Türk dilinin herhangi bir gramer unsurunu fonetik bakımdan değerlendirir ve hakkında hüküm verir. | Beyin Fırtınası, Tartışma, Deney ve Laboratuvar, |
| Hafta | Ders Konuları | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Türk dilinin ses değişmelerine dayanan tarihi ve coğrafi şive ve lehçe sınıflara esas teşkil eden genel ses yapısı | Türk dilinin ses bilgisi ile ilgili yapılmış çalışmaların bibliyografik listesini oluşturmak. |
| 2 | Ses nedir? | Ses bilgisi ile ilgili ders kitaplarını incelemek. |
| 3 | Seslerin nitelikleri ve nicelikleri | Sesler ile ilgili ön hazırlık yapmak. |
| 4 | Seslerde açıklığın tanımı ve açıklık türleri | Sesler ile ilgili ön hazırlık yapmak. |
| 5 | Ses cihazı ve ses cihazımızın çalışma sistemi | Ses cihazı edinerek gelmek. |
| 6 | Türk dilinin hece yapısının dayandığı esaslar | Hece ile alakalı ön bilgi edinmek. |
| 7 | Hece grafiği | Hece ile alakalı ön bilgi edinmek. |
| 8 | Ses olayları (tanımlar ve örnekler üzerinde çalışmalar) | Örnek çalışmalar yapmak. |
| 9 | ARASINAV | Genel konu tekrarı yapmış olmak. |
| 10 | Ses olayları (tanımlar ve örnekler üzerinde çalışmalar) | Örnek çalışmalar yapmak. |
| 11 | Ses olayları (tanımlar ve örnekler üzerinde çalışmalar) | Örnek çalışmalar yapmak. |
| 12 | Ses olayları (tanımlar ve örnekler üzerinde çalışmalar) | Örnek çalışmalar yapmak. |
| 13 | Ses değişmeleri | Ses değişmeleri üzerine yazılmış makale incelemek. |
| 14 | Ses uyumları. Ses bilgisinden, dilimizin kelime, ek ve cümle bilgileri hakkında yapılan araştırmalar sırasında faydalanabilmenin yollarının örnekleri. | Önceki derslerin tekrarını yapmak. |
| Kaynaklar | |
|---|---|
| Ders Notu | TUNA,Osman Nedim; Türk Dilbilgisi, Malatya, 1986. |
| Ders Kaynakları | ÜÇOK, Necip; Genel Fonetik (Ana Çizgileri), Multilingual Yay., İstanbul, 2008 |
| # | Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı |
|---|---|
| 1 | Ses Bilgisinin tanımı, konusu ve önemini anlatır. Ses bilgisine ilişkin temel kavram ve terimleri tanımlar. |
| 2 | Ses, fonem, alofon gibi fonetiğe ait terimleri ve ses olayı-ses değişmesi kavramlarını belirler. |
| 3 | Ses olayları ve değişmelerini çeşitli örnekler üzerinde gösterir. |
| 4 | Kelimeler ve ekler üzerindeki ses olayı ve değişmeleri arasındaki farkları ayırt eder ve onların benzeyen yönlerini ifade eder |
| 5 | Çeşitli ses olayı ve değişmesi geçirmiş kelimeleri sınıflandırır ve ses bilgisine ait unsurlar hakkında çıkarımlarda bulunur. |
| 6 | Türk dilinin herhangi bir gramer unsurunu fonetik bakımdan değerlendirir ve hakkında hüküm verir. |
| Değerlendirme Sistemi | |
|---|---|
| Yarıyıl Çalışmaları | Katkı Oranı |
| 1. Ara Sınav | 100 |
| Toplam | 100 |
| 1. Yıl İçinin Başarıya | 40 |
| 1. Final | 60 |
| Toplam | 100 |
| AKTS - İş Yükü Etkinlik | Sayı | Süre (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) | 16 | 4 | 64 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) | 16 | 3 | 48 |
| Ara Sınav | 1 | 13 | 13 |
| Ödev | 1 | 9 | 9 |
| Final | 1 | 15 | 15 |
| Toplam İş Yükü | 149 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (Saat) | 5,96 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 6 | ||