1. Eğitim Bilgi Sistemi
  2. Tarih Bölümü
  3. Osmanlı Şehircilik Tarihi (2024 - 2025)
Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Osmanlı Şehircilik Tarihi TAR 499 7 3 + 0 3 5
Ön Koşul Dersleri

YOK
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Lisans
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Prof.Dr. YÜCEL ÖZTÜRK
Dersi Verenler Prof.Dr. YÜCEL ÖZTÜRK,
Dersin Yardımcıları

YOK
Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

Osmanlı Türk Şehrinin fonksiyonlarının kavranması, Türk şehirciliğinin Batı şehir sistemleriyle mukayesesi, Türk şehirciliğinin modern şehirciliğe ne oranlarda yakın olduğunun ortaya konulması.
Dersin İçeriği

Bu derste Türk şehirciliğinin siyasî, idarî, mali ve hukukî fonksiyonları ortaya konulacaktır. İkinci aşamada Türk imaret – vakıf sistemi ele alınarak bunun şehrcilikle olan münasebeti üzerinde durulacaktır. İmaretin Türk şehirciliğinin temeli olduğu noktası derslerin bütününde göz önünde bulundurulacaktır.
Kalkınma Amaçları
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Şehir ve medeniyet arasındaki bağların neler olduğunun ayrıştırır Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Deney ve Laboratuvar,
2 Şehrin tarihi tekamülde, fert, millet ve insanlığın hayatında nasıl bir yer tuttuğunu belirler Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Deney ve Laboratuvar,
3 Şehrin fiziki ve sosyal çevrenin evrimleşmiş bir boyutu olduğunu kavrar. Bu noktada, mekan ve kültürün karşılıklı olarak etkileşimini belirginleştirir Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
4 Şehrin eğitim, bilim, ekonomik – ticari aktiviteler için ideal bir mekan olduğunu, Şehrin, köy – kır hayatının bir üst evresi olduğunu kavrar Beyin Fırtınası, Deney ve Laboratuvar, Anlatım, Soru-Cevap,
5 Türk şehirciliğinde vakıf – imaret sisteminin nasıl ağırlık taşıdığını, bunun tarihi ve kültürel derinliğinin neler olduğunu analiz eder Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
6 Vakıf – İmaret kaynaklı şehirciliğin M. Weber’in analizinde ne anlam taşıdığını sorgular. Bu hayır anlayışı ile kar, rekabet gibi çağdaş zihniyetlerin zıtlığını mukayese eder. Bu zıtlıkların Türk iktisadi hayatına nasıl etkiler bıraktığını belirler Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Deney ve Laboratuvar,
7 Türklerin modern iktisat sistemine entegre olmasında bu tarihi alt yapının nasıl bir etki yaptığını sorgular Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Deney ve Laboratuvar,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Osmanlı – Türk Şehrinin Fiziki Yapısı, Kale, Sur, Cami ve Arasta Osman Ergin, Türk Şehirlerinde İmaret Sistemi, İstanbul 1937, s.4 – 17
2 Site – Şehir – Medine paralelliği Osman Ergin, Türk Şehirlerinde İmaret Sistemi; Osman Ergin, Türk Tarihinde Evkaf, Belediye ve Patrikhaneler, İstanbul 1937, s. 4 – 15.
3 Batı şehirleriyle Osmanlı Şehirlerinin benzer ve farklı yönleri, modern şehirle Osmanlı şehrinin mukayesesi Osman Ergin, Türk Şehirlerinde İmaret Sistemi; Osman Ergin, Türk Tarihinde Evkaf, Belediye ve Patrikhaneler, s. 15 – 34.
4 Osmanlı Şehirlerinin Siyasi ve Askeri fonksiyonları: Öztürk, Yücel, Osmanlı Hakimiyetinde Kefe (1475 – 1600), İstanbul, 2000, Birinci Bölüm; Öztürk, Yücel, Yerel İdare Örneğinde Kefe.
5 Osmanlı Şehirlerinin idari fonksiyonları Öztürk, Yücel, Yerel İdare Örneğinde Kefe.
6 Osmanlı şehirlerinin mali fonksiyonları Öztürk, Yücel, Yerel İdare Örneğinde Kefe.
7 Osmanlı şehrinde nüfusun yapısı: Esnaf, üretim hayatı Osman Ergin, Mecelle – i Umur – ı Belediye, II,İstanbul 1995.
8 Osmanlı şehrinde loncalar, loncaların ekonomik ve idari fonksiyonları Osman Ergin, Mecelle – i Umur – ı Belediye ,II.
9 ARASINAV
10 Osmanlı şehrinin hukuki, adlî fonksiyonları: Kadı Osman Ergin, Mecelle – i Umur – ı Belediye, II.
11 Osmanlı İmaret mefhumu ve şehircilik Osman Ergin, Türk Şehirlerinde İmaret Sistemi.
12 İmaretin eğitim hizmetlerindeki fonksiyonları Osman Ergin, Türk Şehirlerinde İmaret Sistemi.
13 İmaretin inşaat alanlarındaki fonksiyonları Osman Ergin, Türk Şehirlerinde İmaret Sistemi.
14 İmaretin iaşe, gıda, temizlik, ibadet alanlarındaki fonksiyonları Osman Ergin, Türk Şehirlerinde İmaret Sistemi.
Kaynaklar
Ders Notu
Ders Kaynakları
Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Genel kültür ve tarihe yardımcı bilimlerle ilgili, en güncel bilgileri içeren ders kitaplarını, uygulama araç - gereçlerini ve bilimsel kaynaklarla desteklenen üst düzey bilgi ve becerileri kullanma kabiliyetine sahiptir ve bu bilgi ve becerileri mesleğinde ve araştırmalarında kullanır. X
2 Tarih disiplini ile ilgili kavramları, fikirleri ve verileri, sosyal bilimler araştırma metotlarıyla inceler ve değerlendirir, gün yüzüne çıkmamış (henüz araştırılmamış) konuları tanılar, analiz eder ve tartışır, bunlarla ilgili bilimsel bulgular ve kanıtlara dayalı öneriler geliştirir. X
3 Tarih disiplini ile ilgili konularda uzman ya da bilgisi olmayan dinleyicileri bilgilendirir, onlara elde ettiği bulgularla ilgili düşüncelerini açık bir biçimde yazılı ve sözlü olarak ifade eder. X
4 Tarih metodolojisini kullanarak, eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme, yorumlama ve sentez yapma becerilerine sahiptir ve alanıyla ilgili çalışmaları bağımsız veya ortak çalışma olarak yürütür. X
5 Tarihi bilgi ve bulgu eksiklikleri nedeni ile henüz aydınlatılmamış konularda sorumluluk alır ve çözüm üretmeye çalışır. X
6 Sahasında çalışan kişilerin ilgi, istek ve ihtiyaçlarını bilir, içinde bulunduğu çevrenin sosyo-kültürel ve ekonomik özelliklerini tanır; bu özelliklere uygun öğretme ve öğrenme süreçlerini planlar, uygular ve yönetir. Öğrencilerin öğrenme sürecine etkin katılımını sağlar. X
7 Tarih alanında yapılmış güncel araştırmaları takip ederek yeterli düzeyde anlayabilir ve meslektaşları ile iletişim kurabilecek düzeyde yabancı dil bilgisine sahip olmayı amaç edinir. X
8 Tarih alanının gerektirdiği bilgisayar yazılımı ve donanımı bilgisine sahiptir; bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanır. X
9 Tarih alanı ile ilgili yaptığı tüm çalışmalarda veri kaynağı olan bilgilerin toplanması tasarlanması, arşivlenmesi, analiz edilmesi, yorumlanması, duyurulması aşamalarında toplumsal, bilimsel ve etik değerleri gözetir. X
10 Tarih alanında kendisini devamlı geliştirmek için gayret gösterir. Yeni bilgi ve fikirlere erişme ve yaşamboyu öğrenme bilincini kazanır. X
11 Tarih alanındaki sosyal bilimler ile ilgili becerileri, alan dışı derslerden elde ettiği kazanımları disiplinler arası çalışmalarda uygular. X
# Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı PÇ 1 PÇ 2 PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 6 PÇ 7 PÇ 8 PÇ 9 PÇ 10 PÇ 11
1 Şehir ve medeniyet arasındaki bağların neler olduğunun ayrıştırır 5
2 Şehrin tarihi tekamülde, fert, millet ve insanlığın hayatında nasıl bir yer tuttuğunu belirler 5
3 Şehrin fiziki ve sosyal çevrenin evrimleşmiş bir boyutu olduğunu kavrar. Bu noktada, mekan ve kültürün karşılıklı olarak etkileşimini belirginleştirir 5
4 Şehrin eğitim, bilim, ekonomik – ticari aktiviteler için ideal bir mekan olduğunu, Şehrin, köy – kır hayatının bir üst evresi olduğunu kavrar 5
5 Türk şehirciliğinde vakıf – imaret sisteminin nasıl ağırlık taşıdığını, bunun tarihi ve kültürel derinliğinin neler olduğunu analiz eder 5
6 Vakıf – İmaret kaynaklı şehirciliğin M. Weber’in analizinde ne anlam taşıdığını sorgular. Bu hayır anlayışı ile kar, rekabet gibi çağdaş zihniyetlerin zıtlığını mukayese eder. Bu zıtlıkların Türk iktisadi hayatına nasıl etkiler bıraktığını belirler 5
7 Türklerin modern iktisat sistemine entegre olmasında bu tarihi alt yapının nasıl bir etki yaptığını sorgular 5
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 50
1. Ödev 20
1. Performans Görevi (Seminer) 15
2. Performans Görevi (Seminer) 15
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 50
1. Final 50
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 3 48
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 2 32
Ara Sınav 1 10 10
Ödev 1 10 10
Performans Görevi (Seminer) 2 10 20
Final 1 10 10
Toplam İş Yükü 130
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 5,2
Dersin AKTS Kredisi 5