Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Çevirmenler İçin Türkçe IMT 108 2 3 + 0 3 5
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Lisans
Dersin Türü Zorunlu
Dersin Koordinatörü Prof.Dr. ŞABAN KÖKTÜRK
Dersi Verenler Prof.Dr. ŞABAN KÖKTÜRK,
Dersin Yardımcıları
Dersin Kategorisi Alanına Uygun Temel Öğretim
Dersin Amacı

Çevirilerde gerek erek dil gerek kaynak dil konumunda bulunan Türkçe’nin yapısı ve kaynağı ile ilgili temel saptamalar yapmak, karşılaştırmalı olarak dil incelemeleri yapmak, Türkçe yazılı ve sözlü anlatımın türleri, yöntem ve teknikleri konusunda bilgi aktarmak, yazılı ve sözlü Türkçe kullanıında görülen eksiklerin giderilmesine dönük uygulamalı çalışmalar yapmak.

Dersin İçeriği

Çevirmenlik açısından kaynak dil ve erek dil olarak Türkçe’nin önemi, yeri konusunda farkındalık kazandıracak örnekler ışığında Türkçe yazılı ve sözlü anlatım türlerine dönük araştırmalar ve uygulamalı çalışmalar yapmak, yazılı ve sözlü anlatım türlerinde öğrencilerin kendilerini, meramlarını ifade edebilecekleri dil alıştırmaları, uygulamaları yaptırmak, dil içi çeviri uygulamaları yoluyla, öğrencilrin bir karşılıklar üretme etkinliği olarak çeviride çoklu çeviri seçenekleri üzerinde düşünmelerini, tartışmalarını sağlayacak terminoloji çalışmaları yapmak, eski Türkçe ve Türkçe’ye yabancı dillerden girmiş / giren sözcüklerin Öz Türkçe karşılıkları üzerinde düşünmek, Türkçe sözcük yapım yolları konusunda tartışmak.

Kalkınma Amaçları
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Öğrenci, anadili ve çalıştığı dillere dair bir farkındalık, yorum gücü ve karar alma kabiliyeti elde eder. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
2 Türkçenin yapısal niteliklerini ana hatlarıyla kavrar. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
3 Metin türlerinin ayırt edici özelliklerini kavrar ve çeviri edimine yansıtır. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
4 Farklı alanlardan metinlere dair çeviri tecrübesi elde eder. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Ders Tanıtımı ve Türkçenin Özellikleri (Dersin amacı, kapsamı, yöntemleri. Türkçenin tarihçesi, yapı özellikleri)
2 Tümce Bilgisi ve Tümce Yapıları (Temel tümce türleri, yüklem yerleri, devrik tümce , eksiltili tümceler)
3 Dil Bilgisel Doğruluk ve Anlamsal Tutarlılık (Anlam bozuklukları, özne-yüklem uyumu, yanlış bağlaç kullanımı)
4 Yazılı Anlatım Türleri (Tanımlama, Açıklama, Tartışma Metinlerde açıklık ve bağdaşıklık; çeviri metinlerinde bu türlerin karşılığı)
5 Paragraf Yapısı ve Bağlantı Unsurları (Giriş-gelişme-sonuç yapısı, geçiş ifadeleri, bağlaç kullanımı)
6 Noktalama İşaretleri ve Yazım Kuralları (Güncel yazım kılavuzları, çeviride noktalama hassasiyeti)
7 Noktalama İşaretleri ve Yazım Kuralları (Güncel yazım kılavuzları, çeviride noktalama hassasiyeti)
8 Noktalama İşaretleri ve Yazım Kuralları (Güncel yazım kılavuzları, çeviride noktalama hassasiyeti)
9 Anlatım Bozuklukları ve Çeviriye Etkisi (Yapısal ve anlam kaynaklı bozukluklar, örnek analizler)
10 Deyimler, Atasözleri ve Kalıp İfadeler (Kültürel dil birimleri, deyimsel ifadelerin çevirisi ve Türkçeleştirme)
10 Redaksiyon ve Düzeltme Teknikleri (Dilsel düzeltme, stil birliği, çeviri sonrası gözden geçirme)
11 Akademik ve Resmî Türkçe (Resmî metinlerdeki dil özellikleri, akademik üslup, sadeleştirme)
11 Ara Değerlendirme (Uygulamalı metin analizi, editoryal müdahale, dilsel değerlendirme)
12 Performans Çalışması
12 Performans Çalışması
13 Performans Çalışması
13 Performans Çalışması
14 Genel Değerlendirme (Uygulamalı metin analizi, editoryal müdahale, dilsel değerlendirme)
14 Genel Değerlendirme (Uygulamalı metin analizi, editoryal müdahale, dilsel değerlendirme)
Kaynaklar
Ders Notu

Öğretim üyesi tarafından hazırlanan güncel “Çevirmenler İçin Türkçe Ders Notları” yarıyıl başında öğrencilere sunulmaktadır.

Ders Kaynakları

Pozig, Walter (2011): Dil Denen Mucize. Çev: Prof. Dr. Vural Ülkü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.

Hepçilingirler, Feyza (2010). Türkçe Dilbilgisi Öğretme Kitabı. İstanbul: Everest.

Grossman, Edith (2017) Çeviri Neden Önemlidir? (çev. Ayşe Ece). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.

Aksan, Doğan (2008): Türkçe’nin Gücü. Ankara: Bilgi Yayınevi.

Aksan, Doğan (2011): Her Yönüyle Dil. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.

Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Mütercim-Tercümanlığın geçirdiği tarihi gelişim süreci hakkında yeterli bilgi sahibi olma
2 Bütün üslup düzeyleri dâhil olmak üzere, anadili ve kültürüne hâkim olma X
3 En az iki yabancı dili çok iyi bilme
4 Üçüncü bir yabancı dili anadile doğru çeviri yapabilecek düzeyde bilme
5 Kaynak dildeki bir metni anlayarak erek dile hatasız aktarabilme
6 Çeviride kalite ve tutarlılığı artırmak amacıyla, terminoloji çalışması hakkında gerekli kuramsal bilgiye ve yöntemlere sahip olma
7 İletişimde kültürel farklılıkları bilme
8 Bildiği yabancı dillerin kültürlerini iyi tanıma ve izleme
9 Bilgiye kısa zamanda erişebilecek araştırma ve bilgi edinme vasıtalarını bilme
10 Çeviri sürecinde kullanılan sözlük, ansiklopedi, bilgisayar ve iletişim teknolojilerini kullanabilme
11 Sözlü ya da yazılı çevirmenlik mesleğinin değişik alanlarda uygulanış şekilleri hakkında bilgiye sahip olma
12 Çevirmenlik mesleğinin ve yasal çerçevesi hakkında bilgi sahibi olma
# Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı PÇ 1 PÇ 2 PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 6 PÇ 7 PÇ 8 PÇ 9 PÇ 10 PÇ 11 PÇ 12
1 Öğrenci, anadili ve çalıştığı dillere dair bir farkındalık, yorum gücü ve karar alma kabiliyeti elde eder. 2
2 Türkçenin yapısal niteliklerini ana hatlarıyla kavrar. 2
3 Metin türlerinin ayırt edici özelliklerini kavrar ve çeviri edimine yansıtır. 2
4 Farklı alanlardan metinlere dair çeviri tecrübesi elde eder. 2
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
Toplam 0
Toplam 0
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 14 3 42
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 14 4 56
Ara Sınav 1 8 8
Final 1 8 8
Toplam İş Yükü 114
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 4,56
dersAKTSKredisi 5