Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
İslam´Da Siyasi Düşünce: Klasik Dönem UKY 514 0 3 + 0 3 6
Ön Koşul Dersleri

Yok

Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi YUKSEK_LISANS
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Prof.Dr. ZEYNEL ABİDİN KILINÇ
Dersi Verenler
Dersin Yardımcıları

Arş. Gör. Abdullah S. ÖZCAN

Dersin Kategorisi Alanına Uygun Öğretim
Dersin Amacı

İslam´ın doğuşundan modernleşmeye kadar olan süreci kapsayan İslam toplumunun klasik dönem siyasal düşüncesinin analizi.

Dersin İçeriği

Bu derste, İslam´ın doğuşundan modernleşmeye kadar olan süreçte ortaya çıkan ve değişen şartlara bağlı olarak farklılaşan Müslüman toplumlarda siyasal düşünce analiz edilmektedir.

Kalkınma Amaçları
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 İslam öncesi Arap toplumunun siyasal, kültürel ve sosyal özelliklerini bilir Anlatım, Beyin Fırtınası, Tartışma,
2 İlk İslam devleti olan Medine Site devletinin özelliklerini bilir Anlatım, Beyin Fırtınası,
3 Hilafet teorisinin gelişim sürecini ve temel özelliklerini bilir Anlatım, Beyin Fırtınası,
4 Hanedanlık sisteminin siyasal düşünce üzerindeki etkisini bilir Anlatım, Beyin Fırtınası,
5 Sünni siyasal düşüncesinin temel özelliklerini bilir Anlatım, Beyin Fırtınası,
6 Şii siyasal düşüncesinin temel özelliklerini bilir Anlatım, Beyin Fırtınası,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 İslam öncesi Arap toplumunun siyasi, ekonomik ve sosyal durumu haftalık okuma listesinde belirtilen yerler
2 İslam’ın gelişi ve Medine Site devleti haftalık okuma listesinde belirtilen yerler
3 Hz. Peygamber devri siyasal uygulamalar haftalık okuma listesinde belirtilen yerler
4 Dört halife devri uygulamaları haftalık okuma listesinde belirtilen yerler
5 Hilafet Teorisinin gelişimi haftalık okuma listesinde belirtilen yerler
6 İslam İmparatorluğunun doğuşu ve siyasal düşünce haftalık okuma listesinde belirtilen yerler
7 Hanedanlık ve hilafet haftalık okuma listesinde belirtilen yerler
8 Ara Sınav
9 Sünni siyasal geleneğin şekillenişi haftalık okuma listesinde belirtilen yerler
10 Şii siyasal geleneğin şekillenişi haftalık okuma listesinde belirtilen yerler
11 Sünni siyasi düşüncede devlet ve hilafet anlayışı haftalık okuma listesinde belirtilen yerler
12 Şii siyasi düşüncede devlet ve hilafet anlayışı haftalık okuma listesinde belirtilen yerler
13 Sünni ve şii siyasi düşüncelerinin karşılaştırılması haftalık okuma listesinde belirtilen yerler
14 Değerlendirme haftalık okuma listesinde belirtilen yerler
Kaynaklar
Ders Notu

1. İSMET KAYAOĞLU, “HALİFELİK” Ankara Üniversitesi, İslami İlimler Enstitüsü Dergisi, 4, 1980.
http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/69/1743/18505.pdf

2. Erwın, I. J. ROSENTHALL, Ortaçağ’da İslam Siyaset Düşüncesi, 1996, İz yayıncılık.

3. İsrafil Balcı, “HZ. EBU BEKR DÖNEMiNDE İÇ SİYASET VE iDARE”, Samsun üniversitesi ilahiyat Fakültesi Dergisi, 1999, sayı 11.
http://dergi.ilahiyat.omu.edu.tr/Makaleler/1864952932_199911100202.pdf
4. Süleyman Uludağ, İSLAM SİYASET İLİŞKİLERİ, Dergah Yayınları.
5. AYHAN BIÇAKÇI, “İSLAM DEVLET ANLAYIŞI”, Kaynak: TÜRK DÜŞÜNCESİ-I: ss. 232-247, Dergah Yayınları.
6. Adem APAK, “İSLAM ÖNCESi DÖNEMDE MEKKE İDARE SİSTEMİ VE SİYASETİNİN OLUŞUMU” Uludağ Üniversitesi ilahiyat Fakültesi Dergisi, 2001, sayı 1, ss. 177-194.
http://dergipark.ulakbim.gov.tr/uluifd/article/viewFile/5000018069/5000018359

7. Prof. Dr. Hamza AKTAN “KUR´ AN ve EHL-İ SÜNNET KAYNAKLARINA GÖRE HAZRET-İ PEYGAMBER ÖRNEGİNDE SiYASET”, ss. 313-344. Kaynak: Tarihte ve Günümüzde Ehl-i Sünnet, Ensar neşriyat, 2006.
http://ktp.isam.org.tr/pdfdrg/D149034/2006/2006_AKTANH.pdf

8. Ramazan HURÇ “SİYASET BİLİNCİNİN OLUŞUMU BAĞLAMINDA DÖRT HALİFENİN SEÇİM SİSTEMİ” Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 13, Sayı: 1, Sayfa: 389-418, 2003.
http://web.firat.edu.tr/sosyalbil/dergi/arsiv/cilt13/sayi1/389-418.pdf

9. Ramazan YILDIRIM “Sünni Siyaset Düşüncesinin Tarih İçindeki Gelişimi ve Etkinliği”, İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2011, 24, 5-24.
http://www.journals.istanbul.edu.tr/iuilah/article/view/1023014450
10. Murtaza KÖSE “SOSYAL SİYASET KAVRAMI VE ÖMER B. ABDÜLAZİZ’İN SOSYAL SİYASETİ” , Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sayı:34, 2010.
http://e-dergi.atauni.edu.tr/atauniilah/article/view/1020006062

11. Mehmet Salih GEÇİT, “MÂVERDÎ’NİN HİLÂFET ANLAYIŞINDA MEŞRUİYET SORUNU”, EKEV AKADEMİ DERGİSİ Yıl: 17 Sayı: 57 (Güz 2013)
http://www.ekevakademi.org/Makaleler/1210529972_18%20Mehmet%20Salih%20GECIT.pdf

12. H. K. Sherwani, “GAZALİ’YE GÖRE NAZARi VE TATBİKİ SiYASET” Ankara üniversitesi ilahiyat Fakültesi Dergisi, 1955, Cilt : IV, Sayı : III-IV.
http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/37/734/9367.pdf

13. Hanifi Şahin, “İBN TEYMİYYE’NİN SİYASET ANLAYIŞI” The Journal of Academic Social Science Studies, Volume 6 Issue 3, p. 615-638, March 2013
http://www.arastirmax.com/en/system/files/dergiler/79201/makaleler/6/3/arastrmx_79201_6_pp_615-638.pdf

14. Kübra Yücedoğru ve Vejdi Bilgin, “Onbirinci Yüzyılda Siyasal Gerçeklik ve İslâm Siyaset Düşüncesine Etkisi” ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ İLÂHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ Cilt: 17, Sayı: 2, 2008 s. 729-746
http://dergipark.ulakbim.gov.tr/uluifd/article/viewFile/5000017838/5000018128

15. Osman ELMALI “İBN HALDUN VE MACHiAVELLi´NİN REALİST SiYASET KURAMLARI”, EKEV AKADEMi DERCİSİ Yıl: 7 Sayı: 15 (Bahar 2003)
http://ktp.isam.org.tr/pdfdrg/D01777/2003_15/2003_13_ELMALIO.pdf

16. AYHAN BIÇAKÇI , “İBN HALDUN”-Kaynak: TÜRK DÜŞÜNCESİ-I: ss. 247-277, Dergah Yayınları.
17. Akif Kayapınar, “İbn Haldûn’un Asabiyet Kavramı: Siyaset Teorisinde Yeni Bir Açılım”, İslâm Araştırmaları Dergisi, Sayı 15, 2006, 83-114.
http://isamveri.org/pdfdrg/D01712/2006_15/2006_15_KAYAPINARA.pdf

18. Yaşar A YDINLI, “FARABİ´NİN SİYASET FELSEFESİNDE "İLK-BAŞKAN (er-REİS el-EVVEL)" KAVRAMI”, ULUDAĞ ÜNIVERSITESI ILAHIYAT FAKüLTESI DERGİSİ, Sayı: 2, CiIt: 2, Yıl: 2, 1987

19. Eyüp şahin, “Platon ve Fârâbî’de Aristokrasi”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 51:1(2010), ss. 111-130
http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/37/1340/15526.pdf

20. Ahmet Kamil Cihan, “FARABİ’NİN SİYASET FELSEFESİNDE TÜRK DEVLET ANLAYIŞININ İZLERİ”, bilimname IV, 2004/1, 17-31.
http://ktp.isam.org.tr/pdfdrg/D02237/2004_4/2004_4_CIHANAK.pdf

21. Cevher ŞULUL “İBN RÜŞD´ÜN SiYASET FELSEFESi” HARRAN Üniversitesi İlahiyat Fak. Dergisi, 2008, sayı 20, ss. 57-70.
http://ilahiyat.harran.edu.tr/dergi/HRU_Ilahiyat_Fakultesi_Dergisi/hruilahiyatdergisi_20.pdf

22. Hasan Hüseyin ADALIOĞLU “SİYASETNÂMELER’İN KLASİK KAYNAKLARI”, Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Cilt: 5 Sayı: 2 Aralık 2004.
http://sbd.ogu.edu.tr/makaleler/5_2_Makale_1.pdf

23. AHMET ATALAY, “KLASİK DÖNEM OSMANLI SİYASETNÂME GELENEĞİNE GENEL BİR BAKIŞ” Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 6/3 Summer 2011,
http://www.turkishstudies.net/Makaleler/1679544216_116_ahmet_altay.pdf

24. OSMANLI DEVLETi´NİN DAHiLi SİYASETİNDE MİLLET SİSTEMİ
25. AYHAN BIÇAKÇI “OSMANLI DÖNEMİ DEVLET ANLAYIŞI” (Kaynak: TÜRK DÜŞÜNCESİ-I: ss. 292-396, Dergah Yayınları).
26. Sönmez KUTLU, “ EHL-İ SÜNNET SİYASET ANLAYIŞININ DİNÎ TEMELLERİNİN SORGULANMASI”, e-makâlât Mezhep Araştırmaları, I/1 (Bahar 2008), ss. 7-26.
http://www.emakalat.com/index.php/emakalat/article/viewFile/3/5

Ders Kaynakları

1. Ahmed, Ekber S. İslamın keşfi: İslam toplumu ve tarihi
2. Aydın, Mustafa, İlk dönem islâm toplumunun şekillenişi
3. Hamidullah, M. İslam Peygamberi
4. Ahmet El-Katip. Şia´da Siyasal Düşüncenin Gelişimi, Kitabiyat Yayınları.
5. Muhammed Mescid-i Camii. Ehl-i Sünnet ve Şia´da Siyasi Düşüncenin Temelleri, İstanbul, İnsan yayınları, 2012.

# Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı
1 İslam öncesi Arap toplumunun siyasal, kültürel ve sosyal özelliklerini bilir
2 İlk İslam devleti olan Medine Site devletinin özelliklerini bilir
3 Hilafet teorisinin gelişim sürecini ve temel özelliklerini bilir
4 Hanedanlık sisteminin siyasal düşünce üzerindeki etkisini bilir
5 Sünni siyasal düşüncesinin temel özelliklerini bilir
6 Şii siyasal düşüncesinin temel özelliklerini bilir
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ödev 50
2. Ödev 50
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 30
1. Final 70
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 3 48
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 14 3 42
Ara Sınav 1 35 35
Final 1 35 35
Toplam İş Yükü 160
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 6,4
Dersin AKTS Kredisi 6