| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Faz Diyagramları | MMM 213 | 3 | 3 + 0 | 3 | 4 |
| Ön Koşul Dersleri | |
| Önerilen Seçmeli Dersler | Özel çelikler |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Zorunlu |
| Dersin Koordinatörü | Doç.Dr. AYSUN AYDAY |
| Dersi Verenler | Doç.Dr. AYSUN AYDAY, Doç.Dr. TUBA YENER, Dr.Öğr.Üyesi DERYA KIRSEVER, |
| Dersin Yardımcıları | Doç.Dr. TUBA YENER Dr.Öğr.Üyesi DERYA KIRSEVER |
| Dersin Kategorisi | Alanına Uygun Öğretim |
| Dersin Amacı | Bu ders kapsamında faz diyaramlarının yorumlanması, okunması, diyagramlar ile ilgili örnek ugulamalarda hesaplamaların yapılabilmesi ve diyagram çizimi yapılabilmesi sağlanacaktır. Demir çelik üretimi, seramik malzemeler gibi mesleki derslerin alt yapısını oluşturmaktır. |
| Dersin İçeriği | 1Termodinamiğin faz diyagramları ile ilgili temel prensipleri: Sistem, bileşen, faz ve denge kavramları. Birli ve ikili sistemlerde denge kavramı. Levye kuralı, kısmi ve ara katı çözeltileri. Ötektik, ötektoid, peritektik ve peritektoid reaksiyonlarında faz analizi örnekleri. Fe-C faz diyagramları, faz dönüşüm analizleri, değişik bileşim ve sıcaklıklarda faz ve levye kuralı uygulaması. İkili faz diyagramlarında ötektik, ötektoid, peritektik ve peritektoid reaksiyonları. Ötektik, ötektoid, peritektik ve peritektoid reaksiyonları içeren ve içermeyen üçlü faz diyagramlarında bileşenlerin belirlenmesi, kristalleşme. Congruent ve incongruent bileşik içeren üçlü fazla diyagramaları ve levye kuralının uygulanması. |
| # | Ders Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|---|---|---|---|
| 1 | Gibbs serbest enerjisi ile ilgili denge durumunda sıcaklık, basınç ve bileşimin öneminin kavranması | Doğru Yanlış Testleri, Kısa Cevaplı Testler, | |
| 2 | Denge ve denge dışı soğuma şartlarında faz diyagramlarını kullanabilir, ikili alaşımların nihai yapılarını belirleyebilir | Kısa Cevaplı Testler, Doğru Yanlış Testleri, | |
| 3 | Tek bileşenli sistemler, iki bileşenli sistemler, üç bileşenli sistemler ile ilgili hesaplama ve yorumlama yetisi kazanır | Kısa Cevaplı Testler, Doğru Yanlış Testleri, | |
| 4 | Fe-C diyagramlarını çizebilmeli ve temel özelliklerini yorumlayabilmeli yetisi kazanır | Kısa Cevaplı Testler, Doğru Yanlış Testleri, |
| Hafta | Ders Konuları | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Tanımlar ve kavramlar ve Gibbs faz kuralı | |
| 2 | Tek bileşenli sistemler ve örnekler | |
| 3 | Faz Diyagramlarının termodinamiği, serbest enerji-denge diyagramı eğrileri | |
| 4 | İki bileşenli sistemler: İzomorf sistemler ve Hume-Rothery Kuralları | |
| 5 | Cu-Ni diyagramı, ikili sistemde soğuma eğrileri | |
| 6 | İkili ötektik sistemler, kısmi çözünürlük gösteren sistemler ve yaşlanma | |
| 7 | Ötektoid, peritektik, monotektik sistemler, katıların yapısı, bileşik ve katı çözeltiler | |
| 8 | Cu-Zn, Al-Si, Fe-N ikili denge diyagramları | |
| 9 | Fe-C denge diyagramı, çelikler ve dökme demirler, Tanman diyagramı | |
| 10 | Fe-C denge diyagramı, çelikler ve dökme demirler, Tanman diyagramı | |
| 11 | Üç-bileşenli sistemler, üçgen diyagramları, katılaşma yolu-1 | |
| 12 | Üç-bileşenli sistemler, üçgen diyagramları, katılaşma yolu-2 | |
| 13 | SiO2-CaO-Al2O3 , SiO2-Al2O3-MgO , SiO2-CaO-TiO2 sistemleri | |
| 14 | SiO2-CaO-Al2O3 sisteminde uygulamalar |
| Kaynaklar | |
|---|---|
| Ders Notu | EBS de haftalık öğrenci ile paylaşılmaktadır. |
| Ders Kaynakları | S.H. Avner. Introduction to Physical Metallurgy, McGraw-Hill, NewYork, 1974. William D. Callister , David D. Rethwisch, Malzeme Bilimi ve Mühendisliği, 2013. Ziya Engin Erkmen, Metalurji ve Malzeme Mühendisleri için Faz Diayamrı, ,2015. James F. Sgackelford, Mühendisler için Malzeme Bilimine Giriş, ss. 257-304, 2018. |
| Sıra | Program Çıktıları | Katkı Düzeyi | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 a | Matematik, fen bilimleri ve ilgili mühendislik disiplinine özgü konularda yeterli bilgi birikimi; | X | |||||
| 1 b | Bu alanlardaki kuramsal ve uygulamalı bilgileri, karmaşık mühendislik problemlerinin çözümünde kullanabilme becerisi. | ||||||
| 2 a | Karmaşık mühendislik problemlerini tanımlama, formüle etme ve çözme becerisi; | X | |||||
| 2 b | Bu amaçla uygun analiz ve modelleme yöntemlerini seçme ve uygulama becerisi. | ||||||
| 3 | Karmaşık bir sistemi, süreci, cihazı veya ürünü gerçekçi kısıtlar ve koşullar altında, belirli gereksinimleri karşılayacak şekilde tasarlama becerisi; bu amaçla modern tasarım yöntemlerini uygulama becerisi. | ||||||
| 4 | Mühendislik uygulamalarında karşılaşılan karmaşık problemlerin analizi ve çözümü için gerekli olan modern teknik ve araçları seçme ve kullanma becerisi; bilişim teknolojilerini etkin bir şekilde kullanma becerisi. | ||||||
| 5 a | Karmaşık mühendislik problemlerinin veya disipline özgü araştırma konularının incelenmesi için deney tasarlama becerisi. | ||||||
| 5 b | Deney yapma, veri toplama, sonuçları analiz etme ve yorumlama becerisi. | ||||||
| 6 a | Disiplin içi takımlarda etkin biçimde çalışabilme becerisi. | ||||||
| 6 b | Çok disiplinli takımlarda etkin biçimde çalışabilme becerisi. | ||||||
| 6 c | Bireysel çalışma becerisi. | ||||||
| 7 a | Sözlü ve yazılı etkin iletişim kurma, etkin rapor yazma ve yazılı raporları anlama, tasarım ve üretim raporları hazırlayabilme becerisi, | ||||||
| 7 b | En az bir yabancı dil bilgisi. | ||||||
| 7 c | Etkin sunum yapabilme becerisi. | ||||||
| 7 d | Açık ve anlaşılır talimat verme ve alma becerisi. | ||||||
| 8 | Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği konusunda farkındalık; bilgiye erişebilme, bilim ve teknolojideki gelişmeleri izleme ve kendini sürekli yenileme becerisi. | ||||||
| 9 a | Etik ilkelerine uygun davranma, mesleki ve etik sorumluluk hakkında bilgi, | ||||||
| 9 b | Mühendislik uygulamalarında kullanılan standartlar hakkında bilgi. | ||||||
| 10 a | Proje yönetimi, risk yönetimi ve değişiklik yönetimi gibi, iş hayatındaki uygulamalar hakkında bilgi; | ||||||
| 10 b | Girişimcilik, yenilikçilik hakkında farkındalık | ||||||
| 10 c | Sürdürülebilir kalkınma hakkında bilgi. | ||||||
| 11 a | Mühendislik uygulamalarının evrensel ve toplumsal boyutlarda sağlık, çevre ve güvenlik üzerindeki etkileri ve çağın mühendislik alanına yansıyan sorunları hakkında bilgi; | ||||||
| 11 b | Mühendislik çözümlerinin hukuksal sonuçları konusunda farkındalık. | ||||||
| # | Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı | PÇ 1 | PÇ 1 a | PÇ 1 b | PÇ 2 | PÇ 2 a | PÇ 2 b | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 5 a | PÇ 5 b | PÇ 6 | PÇ 6 a | PÇ 6 b | PÇ 6 c | PÇ 7 | PÇ 7 a | PÇ 7 b | PÇ 7 c | PÇ 7 d | PÇ 8 | PÇ 9 | PÇ 9 a | PÇ 9 b | PÇ 10 | PÇ 10 a | PÇ 10 b | PÇ 10 c | PÇ 11 | PÇ 11 a | PÇ 11 b |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Gibbs serbest enerjisi ile ilgili denge durumunda sıcaklık, basınç ve bileşimin öneminin kavranması | 3 | ||||||||||||||||||||||||||||||
| 2 | Denge ve denge dışı soğuma şartlarında faz diyagramlarını kullanabilir, ikili alaşımların nihai yapılarını belirleyebilir | 3 | 1 | |||||||||||||||||||||||||||||
| 3 | Tek bileşenli sistemler, iki bileşenli sistemler, üç bileşenli sistemler ile ilgili hesaplama ve yorumlama yetisi kazanır | 3 | ||||||||||||||||||||||||||||||
| 4 | Fe-C diyagramlarını çizebilmeli ve temel özelliklerini yorumlayabilmeli yetisi kazanır | 3 | 1 |
| Değerlendirme Sistemi | |
|---|---|
| Yarıyıl Çalışmaları | Katkı Oranı |
| 1. Ara Sınav | 70 |
| 1. Kısa Sınav | 15 |
| 2. Kısa Sınav | 15 |
| Toplam | 100 |
| 1. Final | 40 |
| 1. Yıl İçinin Başarıya | 60 |
| Toplam | 100 |
| AKTS - İş Yükü Etkinlik | Sayı | Süre (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ara Sınav | 1 | 30 | 30 |
| Kısa Sınav | 2 | 20 | 40 |
| Final | 1 | 40 | 40 |
| Toplam İş Yükü | 110 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (Saat) | 4,4 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 4 | ||