1. Eğitim Bilgi Sistemi
  2. Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Programı (Yeni Plan)
  3. Genel Fiziki Coğrafya (2024 - 2025)
Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Genel Fiziki Coğrafya SBE 103 1 2 + 0 2 4
Ön Koşul Dersleri

Yoktur.
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Lisans
Dersin Türü Zorunlu
Dersin Koordinatörü Doç.Dr. YÜKSEL GÜÇLÜ
Dersi Verenler Doç.Dr. YÜKSEL GÜÇLÜ,
Dersin Yardımcıları
Dersin Kategorisi Alanına Uygun Temel Öğretim
Dersin Amacı

Bu dersin amacı fiziki coğrafya ile ilgili temel kavramları ve olguları kavratmaktır.
Dersin İçeriği

Coğrafya biliminin gelişimi ve bilimsel kimlik kazanma süreçleri; Yerkürenin oluşumu ve jeolojik geçmişi, iç yapısı, şekli, hareketleri ve buna bağlı oluşan sonuçlar; yeryüzünün şekillenmesi ve bu süreçte etkili olan faktörler (jeomorfoloji); Yerkürenin atmosferi ve iklim sistemi (klimatoloji); yeraltı ve yerüstü sularının dağılışı, özellikleri ve etkileri (hidrografya); toprak coğrafyası (oluşum, çeşitleri, dağılışı, toprak sorunları); bitki coğrafyası (sınıflandırma, yetişme ortamı şartları, dağılışı), harita bilgisi.
Kalkınma Amaçları
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Coğrafya biliminin konusunu, ilkelerini, bölümlerini ve tarihçesini genel olarak bilir. Anlatım, Anlatım, Doğru Yanlış Testleri, Çoktan Seçmeli Testler, Doğru Yanlış Testleri, Çoktan Seçmeli Testler,
2 Harita bilgisi ile ilgili temel kavramları genel olarak bilir. Anlatım, Anlatım, Doğru Yanlış Testleri, Çoktan Seçmeli Testler, Doğru Yanlış Testleri, Çoktan Seçmeli Testler,
3 Yerkürenin yapısını, bileşimini, şeklini, boyutlarını, oluşumunu, jeolojik geçmişini ve hareketlerini genel olarak bilir. Anlatım, Anlatım, Doğru Yanlış Testleri, Çoktan Seçmeli Testler, Doğru Yanlış Testleri, Çoktan Seçmeli Testler,
4 Yeryüzündeki suların özelliklerini genel olarak bilir. Anlatım, Anlatım, Doğru Yanlış Testleri, Çoktan Seçmeli Testler, Doğru Yanlış Testleri, Çoktan Seçmeli Testler,
5 Yeryüzü şekillerinin genel özelliklerini genel olarak bilir. Anlatım, Anlatım, Doğru Yanlış Testleri, Çoktan Seçmeli Testler, Doğru Yanlış Testleri, Çoktan Seçmeli Testler,
6 Yeryüzündeki toprakların coğrafi özelliklerini genel olarak bilir. Anlatım, Anlatım, Doğru Yanlış Testleri, Çoktan Seçmeli Testler, Doğru Yanlış Testleri, Çoktan Seçmeli Testler,
7 Yeryüzündeki vejetasyonun genel özelliklerini genel olarak bilir. Anlatım, Doğru Yanlış Testleri, Çoktan Seçmeli Testler,
8 Fiziki coğrafya özelliklerinden kaynaklanan bazı sorunları genel olarak bilir. Anlatım, Doğru Yanlış Testleri, Çoktan Seçmeli Testler,
9 Atmosfer olaylarını ve iklimleri genel olarak bilir. Anlatım, Anlatım, Doğru Yanlış Testleri, Çoktan Seçmeli Testler, Doğru Yanlış Testleri, Çoktan Seçmeli Testler,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Coğrafya biliminin gelişimi ve bilimsel kimlik kazanma süreçleri. Harita bilgisi İlgili kaynaklardan ilgili bölüm okunacak.
2 Harita bilgisi. Yerkürenin şekli. Yerkürenin ve Ay'ın hareketleri ve buna bağlı oluşan sonuçlar İlgili kaynaklardan ilgili bölüm okunacak.
3 Yerkürenin iç yapısı. Mineraller ve kayaçlar. İlgili kaynaklardan ilgili bölüm okunacak.
4 Yerkürenin şekillenmesini etkileyen iç kuvvetler İlgili kaynaklardan ilgili bölüm okunacak.
5 Yerküre atmosferinin yapısı ve özellikleri (klimatoloji) İlgili kaynaklardan ilgili bölüm okunacak.
6 Yerkürenin iklim sistemleri (klimatoloji) İlgili kaynaklardan ilgili bölüm okunacak.
7 Ara sınav
8 Yerkürenin iklim sistemleri (klimatoloji). Su döngüsü. İlgili kaynaklardan ilgili bölüm okunacak.
9 Yer altı ve yüzey sularının (okyanuslar, denizler, göller, akarsular) dağılımı, özellikleri ve etkileri(hidrografya) İlgili kaynaklardan ilgili bölüm okunacak.
10 Yeryüzünün şekillenmesi ve bu süreçte etkili olan faktörler (jeomorfoloji): Akarsu topografyası. Karst topografyası. İlgili kaynaklardan ilgili bölüm okunacak.
11 Kıyı topografyası. Yapıya bağlı olarak oluşan yüzey şekilleri İlgili kaynaklardan ilgili bölüm okunacak.
12 Rüzgar topografyası, Buzul topografyası. İlgili kaynaklardan ilgili bölüm okunacak.
13 Toprak coğrafyası (oluşum, çeşitleri, dağılışı, toprak sorunları) İlgili kaynaklardan ilgili bölüm okunacak.
14 Bitki coğrafyası (sınıflandırma, yetişme ortamı şartları, dağılışı). Yerkürenin jeolojik geçmişi İlgili kaynaklardan ilgili bölüm okunacak.
Kaynaklar
Ders Notu
Ders Kaynakları

* Atalay, İ., Genel Fiziki Coğrafya. Ege Üniversitesi Basımevi, İzmir, 1998.

* Atalay, İ., Genel Fiziki Coğrafya. Seçkin Dağıtım, İzmir, 2001.

* Atalay, İ., Genel Fiziki Coğrafya. META Basım Matbaacılık Hizmetleri, Bornova, İzmir, 2005.

* Atalay, İ., Genel Fiziki Coğrafya. META Basım Matbaacılık Hizmetleri, Bornova, İzmir, 2012.

* Doğanay, H. ve Sever, R., Genel ve Fiziki Coğrafya, Pegem Akademi, Ankara, 2019.

* Gönençgil, B.(Editör), Genel Fiziki Coğrafya, Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara, 2018.

* Doğanay, H., Coğrafya’ ya Giriş-I: Genel ve Fiziki Coğrafya. 8. bs., Aktif Yayınevi, Erzurum, 2003.

* Akengin, H. ve Dölek, İ. (Editörler), Genel Fiziki Coğrafya. Pegem A Yayıncılık, Ankara, 2019.

* Akkuş, A., Genel Fiziki Coğrafya.  2. bs., Nobel, Ankara, 2007.

* Atalay, İ., Açıklamalı Türkçe-İngilizce Doğa Bilimleri Sözlüğü. Coğrafya-Ekoloji-Ekosistem. META Basım Matbaacılık Hizmetleri, Bornova, İzmir, 2004.

* Atalay, İ., Vejetasyon Coğrafyasının Esasları. T.C. Dokuz Eylül Üniversitesi Yay., Dokuz Eylül Üniversitesi Basımevi, İzmir. 1990.

* Atalay, İ., Uygulamalı Hidrografya. Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, No:38, Ege Üniversitesi Basımevi, Bornova, İzmir, 1986.

* Atalay, İ., Toprak Coğrafyası . 5. Baskı, Ege Üniv. Edebiyat Fak. Yay. Ege Üniversitesi Basımevi, 1997.

*Atalay, İ., Toprak ve Bitki Atlası (Global Isınma). Farklı Yayıncılık, İstanbul, 2007.

* Atalay, İ., Toprak Oluşumu, Sınıflaması ve Coğrafyası. Meta Basım, İzmir, 2011.

* Özçağlar, A., Coğrafyaya Giriş. Hilmi Usta Matbaacılık, Ankara, 2001.

* Öngör, S., Coğrafya Terimleri Sözlüğü. Birinci Basılış, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul, 1975.

* Atalay, İ., Uygulamalı Klimatoloji. META Basım Matbaacılık Hizmetleri, Bornova, İzmir, 2010.

* Atalay, İ., Ekosistem Ekolojisi ve Coğrafyası. Cilt I, Cilt II. Çevre ve Orman Bakanlığı Yayınları, No.327, META Basım Matbaacılık Hizmetleri, Bornova, İzmir, 2008.

* Tunçdilek, N., Geoekoloji’nin İlkeleri Doğal Bölgeler. Genişletilmiş 2.Baskı, İstanbul Üniversitesi Yayınları, No. 3417, Deniz Bilimleri ve Coğrafya Enstitüsü Yayınları, No.5, Edebiyat Fakültesi Basımevi, İstanbul, 1987.

* Şahin, C., Coğrafyaya Giriş. Gündüz Eğitim ve Yayıncılık Ankara, 2002.

* Özgüç, N., Coğrafya Geçmiş Kavramlar Coğrafyacılar.  Çantay Kitabevi, İstanbul, 2000.

* İzbırak, R., Coğrafya Terimleri Sözlüğü: Almanca - Fransızca - İngilizce Karşılıkları Eski Ve Yeni Şekilleriyle, Milli Eğitim Bakanlığı, İstanbul, 1992.

* Doğanay, H., Coğrafya’da Metodoloji : Genel Metodlar ve Öğretim Metodları, Atatürk Üniversitesi yayınları,  Erzurum, 1992.

* Tez, Z., Astronomi ve Coğrafyanın Kültürel Tarihi,  Doruk Yayınları,  İstanbul, 2009.

* Ketin, İ., Genel Jeoloji, 5.bs., İTÜ Vakfı,  İstanbul, 1998.

* Güney, E., Jeoloji.  Çantay Kitabevi,  İstanbul, 2004.

* Symes, R.F. (çeviri Gürol Seyitoğlu), Taşların Dünyası. 2. bs., TÜBİTAK, Ankara, 2000.

* İzbırak, R., Yerbilimi Bilgileri. Milli Eğitim Bakanlığı,  İstanbul, 199.

* Ardos, M., Jeolojik Temel Bilgiler (Coğrafya Açısından).  İstanbul Üniversitesi, İstanbul, 1996.

* Hoşgören, M. Y., Jeomorfoloji’nin Ana Çizgileri I. 3. bs., İstanbul Üniversitesi, İstanbul, 1993.

* Hoşgören, M. Y., Jeomorfoloji’nin Ana Çizgileri II. Çantay Kitabevi, İstanbul, 1998.

* Erinç, S.,  Jeomorfoloji I (Güncelleştirenler Ahmet Ertek, Cem Güneysu). Gen. 5. Bs., ,  İstanbul, 2000.

* Erinç, S., Jeomorfoloji II (Güncelleştirenler Ahmet Ertek, Cem Güneysu). 3. bs.,  Der Yayınları, İstanbul, 2001.

* Erinç, S., Klimatoloji ve Metodları. Genişletilmiş 4. Bs,   Alfa Basım Yayım Dağıtım,  İstanbul, 1996.

* Erol, O., Genel Klimatoloji. genşl.5. bs.,  Çantay Kitabevi, İstanbul, 1999.

* Katip Çelebi'nin Esas Kitab-I Cihannüması ve Coğrafya Tarihindeki Yeri (Tıpkıbasım ve önsöz Fuat Sezgin). Boyut, İstanbul, 2013.

* Doğanay, H., Coğrafyaya Giriş. 5. bs.,  Çizgi,  Konya, 1999.

* Yazıcı, H. ve Koca, M. K. (Editörler), Genel Coğrafya : Yeni YÖK Kur Tanımına Uygun. PEGEM A Yayıncılık, Ankara, 2007.

* Gomez, B. ve Jones, P., Research Methods In Geography: A Critical Introductionedited III. Chichester, West Sussex, U.K.; Malden, MA: Wiley-Blackwell, 2010.

* Strahler, A.H. ve Strahler, A. N., Introducing Physical Geography.  John Wiley Sons, New York, 1997.

* Strahler, A. ve Strahler, A., Physical Geography: Science And Systems Of The Human Environment. John Wiley&Sons, New York, 1997.

* Ketin, İ., Genel Jeoloji: Yer Bilimlerine Giriş. 5. bs., İTÜ Vakfı Yayınları,  No : 22, İstanbul, 2000.  

* Güney, E., Yerbilim Terimleri Sözlüğü: Mineraloji, Petrografi, Jeoloji, Jeomorfoloji. 1.bs., Nobel Yayın Dağıtım,  Ankara, 2003.

* Güney, E., Yerbilim 1: Jeoloji. Literatür Yayınları, İstanbul, 2010.

* Atalay, İ., Denizaltı Jeolojisi ve Jeomorfolojisi.  Atatürk Üniversitesi, Erzurum, 1981.

* Güney, E., Yerbilim 2: Jeomorfoloji. Literatür Yayınları, İstanbul, 2011.

* Güney, E., Jeomorfoloji = Geomorphology: Physical Geology. Tekağaç Eylül Yayıncılık, Ankara, 2004.  

* Gregory, K.J., The Earth's Land Surface: Landforms And Processes in Geomorphology. SAGE, London, 2010.

* Akkuş, A., Jeomorfolojiye Giriş. Eğitim Akademi Yayınevi, Konya, 2007.  

* Erol, O., Genel Klimatoloji. İstanbul Üniversitesi Yayınları No.: 3526; Denizbilimleri ve Coğrafya Enstitüsü No.: 9 İstanbul, 1988.

* Dönmez, Y., Umumî Klimatoloji ve İklim Çalışmaları.  İstanbul Üniversitesi, İstanbul, 1990.  

* Özyuvacı, N., Meteoroloji ve Klimatoloji. İ. Ü. Orman Fakültesi,  İstanbul, 1999.  

* Yurtseven, E., İklim Bilgisi.  Ankara Üniversitesi,  Ankara, 1997.  

* Akman, Y., İklim ve Biyoiklim: (Biyoiklim Metodları ve Türkiye İklimleri). Palme Yayıncılık, Ankara, 2011.

* Gribbin, J., İklim ve İnsan (Ter. Mine Özgün). Türkiye Çevre Sorunları Vakfı,  Ankara, 1985.  

* Watt, F., Watt, F. ve Wilson, F., Hava ve İklim (çev. Gökhan Barış Bağcı). 21. bs.,  TÜBİTAK,  Ankara, 2010.  

* Hoşgören, Y., Hidrografya'nın Ana Çizgileri I : Yeraltı Suları-Kaynaklar-Akarsular. 5.bs., Çantay Kitabevi,  İstanbul, 2004.

* Hoşgören, Y., Hidrografya'nın Ana Çizgileri II: Göller. Çantay Kitabevi,  İstanbul, 2004.  

* Ardel, A., Hidrografya: Okyanuslar ve Denizler.  2. bs.,  İstanbul Üniversitesi Yayınları No.: 720 ; Coğrafya Enstitüsü Yayınları No.: 19,  İstanbul, 1975.  

* Mater, B., Toprak Coğrafyası. Çantay Kitabevi İstanbul, 2004.

* Demirsoy, A., Genel Zoocoğrafya ve “Hayvan Coğrafyası”. gnşlm. 7. bsk., Meteksan A. Ş., Ankara, 2008.  

* Demirsoy, A., Genel ve Türkiye Zoocoğrafyası: Hayvan Coğrafyası. Ankara, 1996.  

* Efe, R., Biyocoğrafya: I- Genel Prensipler, II- Bitki Coğrafyası (Vejetasyon Coğrafyası, Fitocoğrafya), III-  Zoocoğrafya (Hayvancoğrafyası). Çantay Kitabevi, İstanbul, 2004.  

* Dönmez, Y., Bitki Coğrafyası: Temel Bilgiler- Türkçe- Latince- İngilizce- Almanca- Fransızca Bitki Adları. İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü, İstanbul, 1985.

* Kılınç, M.ve Kutbay, G., Bitki Coğrafyası. Palme, Ankara, 2007.

* İzbırak, R., Bitki Coğrafyası.  gnş. 2. bs., Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Yayınları No; 266, Ankara 1976.  

* Tunçdilek, N., Sıcak Kuşak. İstanbul Üniversitesi Yayınları; No.1995. Coğrafya Enstitüsü Yayınları; No.77, İstanbul, 1975

* Güney, E., Toprak-Bitki Ekocoğrafya Sözlüğü.  2.bs., Çantay Kitabevi, İstanbul, 2003.

* Ünaldı, Ü.E., Eğitim Fakültesi Öğrencileri ve Öğretmenleri İçin Harita Bilgisi ve Uygulamaları.  Gazi kitabevi, Ankara, 2012.

* Johnson, W. E., Mathematical Geography.  E-Kitap Projesi, İstanbul, 2014.

* Bilgin, T., Genel Kartoğrafya I: Kartoğrafyanın Tarihçesi Projeksiyonlar- Harita Alma ve Yapmanın Esasları. İstanbul Üniversitesi Yayınları; No: 1898, İstanbul, 1983.

* Bilgin, T., Genel Kartoğrafya II: Harita ve Diagramların Hazırlanışı ve Çizimi : Temel Bilgiler ve Metodlar.  İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü, İstanbul, 1986.

* Dorling, D. ve Fairbairn, D., Mapping: Ways Of Representing The World.  Longman, Essex, 1997.  

* Yomralıoğlu, T., Coğrafi Bilgi Sistemleri: Temel Kavramlar ve Uygulamalar.  2.bs., Karadeniz Teknik Üniversitesi,  Trabzon, 2002.

* Şerbetçi, M., Türk Haritacılığı Tarihi (1895 - 1995): Türk Haritacılığının 100. Kuruluş Yılı Anısına. 2. Bs., TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası, İstanbul, 1999.  

* Yıldız, F., Harita Çizimi (Çizgisel-Sayısal).  2 bs., Nobel Yayınları, Ankara, 1999.

*Sever, R. (Editör), Eğitimde Coğrafya Okuryzarlığı-I, Pegem Akademi, Ankara, 2022.
Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Sosyal bilgiler eğitimini destekleyen tarih, coğrafya, sosyoloji, antropoloji, siyaset bilimi gibi sosyal bilim disiplinlerine ilişkin teorik bilgiler kazanır. X
2 Etkin vatandaşlık için gerekli temel insan hakları ve vatandaşlık bilgisine sahip olur, demokratik eğitiminin önemini kavrar.
3 Sosyal bilgiler öğretimde sözlü ve yazılı edebiyat ürünlerinin kullanılmasının gereğini bilir ve uygun etkinlikler hazırlar.
4 Geçmişten günümüze bilim ve teknolojinin gelişimini, teknoloji ve medya okuryazarlığının önemini kavrar.
5 Karakter ve değer eğitiminin sosyal bilgiler eğitimindeki yeri ve önemini kavrar.
6 Sosyal Bilgiler eğitimine yönelik özel öğretim yöntemlerini öğretim programlarına uygun biçimde etkinlikler hazırlayarak uygular
7 Afetlere ilişkin temel kavramları bilir, afet yönetiminde etik değerleri açıklar, proje örnekleri sunar.
8 Sosyal bilgilerde sanat ve müze eğitiminin önemini kavrar, müzede sosyal bilgiler öğretimi uygulama etkinlikleri hazırlar
9 Öğretmenlik mesleğinin gerektirdiği sınıf yönetimi, ölçme ve değerlendirme, eğitim psikolojisi, eğitim felsefesi ve eğitim sosyolojisi, araştırma yöntemleri, teknoloji ve materyal kullanımı, öğretim ilke ve yöntemlerini bilir
10 Sosyal bilgiler eğitimi ile ilgili verilerin toplanması, yorumlanması, uygulanması ve sonuçlarının duyurulması aşamalarında toplumsal, bilimsel, kültürel ve etik değerlere uygun hareket eder.
11 Sosyal bilgiler eğitiminde yaşam boyu öğrenmeye ilişkin olumlu tutum geliştirir ve öğretmenlik mesleğine ilişkin becerileri edinir
12 Öğretimi, özel eğitim ve kaynaştırma eğitimine ihtiyacı olan öğrencilere göre planlama ve uygulama yetkinliğine sahip olur.
13 Bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portföyü B1 Genel Düzeyi´nde kullanarak alanındaki bilgileri izleyebilir ve meslektaşları ile iletişim kurabilir.
14 Sosyal bilgiler eğitiminde alanının gerektirdiği bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanabilir.
15 Çeşitli kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapabilir, ilgili kişi ve kurumları bilgilendirebilme; düşüncelerini ve sorunlara ilişkin çözüm önerilerini yazılı ve sözlü olarak aktarabilme yetkinliğine sahip olur.
# Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı PÇ 1 PÇ 2 PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 6 PÇ 7 PÇ 8 PÇ 9 PÇ 10 PÇ 11 PÇ 12 PÇ 13 PÇ 14 PÇ 15
1 Coğrafya biliminin konusunu, ilkelerini, bölümlerini ve tarihçesini genel olarak bilir. 5
2 Harita bilgisi ile ilgili temel kavramları genel olarak bilir. 5
3 Yerkürenin yapısını, bileşimini, şeklini, boyutlarını, oluşumunu, jeolojik geçmişini ve hareketlerini genel olarak bilir. 5
4 Yeryüzündeki suların özelliklerini genel olarak bilir. 5
5 Yeryüzü şekillerinin genel özelliklerini genel olarak bilir. 5
6 Yeryüzündeki toprakların coğrafi özelliklerini genel olarak bilir. 5
7 Yeryüzündeki vejetasyonun genel özelliklerini genel olarak bilir. 5
8 Fiziki coğrafya özelliklerinden kaynaklanan bazı sorunları genel olarak bilir. 5
9 Atmosfer olaylarını ve iklimleri genel olarak bilir. 5
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 80
1. Kısa Sınav 20
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 55
1. Final 45
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 2 32
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 1 16
Ara Sınav 1 20 20
Kısa Sınav 1 7 7
Final 1 20 20
Toplam İş Yükü 95
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 3,8
Dersin AKTS Kredisi 4