1. Eğitim Bilgi Sistemi
  2. Fen Bilgisi Öğretmenliği Programı (Yeni Plan)
  3. Yerbilimi (2024 - 2025)
Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Yerbilimi FBE 204 4 2 + 0 2 3
Ön Koşul Dersleri

Yoktur.
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Lisans
Dersin Türü Zorunlu
Dersin Koordinatörü Doç.Dr. YÜKSEL GÜÇLÜ
Dersi Verenler
Dersin Yardımcıları
Dersin Kategorisi Alanına Uygun Temel Öğretim
Dersin Amacı

Bu dersin amacı yerbilimi ile ilgili temel kavram ve olguları kavratmaktır. 
Dersin İçeriği

Yerbiliminin anlamı; Yerküre ile ilgili genel bilgiler, Yeryuvarının şekli ve boyutları, Yeryuvarının hareketleri, Yerküre'nin geosferleri, Yer içi ısısı, yerçekimi ve izostazi, Yeryuvarının yaşı; Yer kabuğunu oluşturan maddeler, mineraller, tanım ve özellikleri, kayaç yapan önemli mineraller, kayaçlar hakkında genel bilgiler, magmatik kayaçlar, metamorfizma ve metamorfik kayaçlar, tortul kayaçlar, çözülme ve toprak, çözülme türleri, toprak oluşum koşulları ve çeşitleri; tektonik hareketler: orojenik hareketler, epirojenik hareketler, faylar, volkanizma, depremler; stratigrafi, genel prensipler, jeolojik zamanlar; hava olayları, iklim, rüzgârlar ve mevsimlerin oluşumu.
Kalkınma Amaçları
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Yerbilimi ile ilgili bazı temel kavramları bilir. Anlatım, Anlatım, Doğru Yanlış Testleri, Çoktan Seçmeli Testler, Doğru Yanlış Testleri, Çoktan Seçmeli Testler,
2 Dünya'nın yapısını, bileşimini, şeklini, boyutlarını ve hareketlerini genel olarak bilir. Anlatım, Anlatım, Doğru Yanlış Testleri, Çoktan Seçmeli Testler, Doğru Yanlış Testleri, Çoktan Seçmeli Testler,
3 Kayaç oluşturan minerallerin genel özelliklerini ve kayaç çeşitlerini genel olarak bilir. Anlatım, Anlatım, Doğru Yanlış Testleri, Çoktan Seçmeli Testler, Doğru Yanlış Testleri, Çoktan Seçmeli Testler,
4 Orojenik, epirojenik, volkanik ve sismik hareketleri genel olarak bilir. Anlatım, Anlatım, Doğru Yanlış Testleri, Çoktan Seçmeli Testler, Doğru Yanlış Testleri, Çoktan Seçmeli Testler,
5 Toprak kavramını, toprak oluşum mekanizmasını ve yeryüzündeki başlıca toprak çeşitlerini genel olarak bilir. Anlatım, Anlatım, Doğru Yanlış Testleri, Çoktan Seçmeli Testler, Doğru Yanlış Testleri, Çoktan Seçmeli Testler,
6 Jeolojik zamanların genel özelliklerini bilir. Anlatım, Anlatım, Doğru Yanlış Testleri, Çoktan Seçmeli Testler, Doğru Yanlış Testleri, Çoktan Seçmeli Testler,
7 Atmosferin yapısını, bileşimini, hava olaylarını ve iklimleri genel olarak bilir. Anlatım, Anlatım, Doğru Yanlış Testleri, Çoktan Seçmeli Testler, Doğru Yanlış Testleri, Çoktan Seçmeli Testler,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Jeolojinin tanımı ve konusu. Jeoloji ile ilgili temel kavramlar. Yerkürenin şekli ve boyutları. Yerkürenin hareketleri ve sonuçları İlgili kaynaklardan ilgili bölüm okunacak.
2 Yer içi katmanları ve genel özellikleri. Yer içi ısısı. Yer çekimi ve izostazi kavramları İlgili kaynaklardan ilgili bölüm okunacak.
3 Yer kabuğunu oluşturan maddeler: Mineraller ve özellikleri. Kayaçlar: Kayaç kavramı ve kayaç döngüsü. Magmatik kayaçların ve çeşitlerinin genel özellikleri İlgili kaynaklardan ilgili bölüm okunacak.
4 Metamorfizma kavramı ve metamorfizma çeşitleri. Metamorfik kayaçların ve çeşitlerinin genel özellikleri. Tortul kayaçların ve çeşitlerinin genel özellikleri İlgili kaynaklardan ilgili bölüm okunacak.
5 Orojenik hareketler. Epirojenik hareketler. Faylanma ve depremler İlgili kaynaklardan ilgili bölüm okunacak.
6 Volkanizma. Hava olayları ve iklim İlgili kaynaklardan ilgili bölüm okunacak.
7 Ara sınav
8 Hava olayları ve iklim İlgili kaynaklardan ilgili bölüm okunacak.
9 Hava olayları ve iklim İlgili kaynaklardan ilgili bölüm okunacak.
10 Hava olayları ve iklim İlgili kaynaklardan ilgili bölüm okunacak.
11 Hava olayları ve iklim İlgili kaynaklardan ilgili bölüm okunacak.
12 Toprak oluşum süreçleri. Toprakların fiziksel ve kimyasal özellikleri.Toprakların sınıflandırması. Zonal topraklar. İlgili kaynaklardan ilgili bölüm okunacak.
13 Toprakların sınıflandırması. Azonal ve intrazonal topraklar.Jeolojik zamanlar İlgili kaynaklardan ilgili bölüm okunacak.
14 Jeolojik zamanlar İlgili kaynaklardan ilgili bölüm okunacak.
Kaynaklar
Ders Notu
Ders Kaynakları

* Atalay, İ., Genel Fiziki Coğrafya. Genişletilmiş 6.Baskı, META Basım Matbaacılık Hizmetleri, Bornova, İzmir, 2006.

* Gönençgil, B.(Editör), Genel Fiziki Coğrafya, Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara, 2018.

* Doğanay, H., Coğrafya’ ya Giriş-I: Genel ve Fiziki Coğrafya. 8. bs., Aktif Yayınevi, Erzurum, 2003.

* Akengin, H. ve Dölek, İ. (Editörler), Genel Fiziki Coğrafya. Pegem A Yayıncılık, Ankara, 2013.

* Akkuş, A., Genel Fiziki Coğrafya.  2. bs., Nobel, Ankara, 2007.

* Atalay, İ., Açıklamalı Türkçe-İngilizce Doğa Bilimleri Sözlüğü. Coğrafya-Ekoloji-Ekosistem. META Basım Matbaacılık Hizmetleri, Bornova, İzmir, 2004.

* Atalay, İ., Toprak Coğrafyası . 5. Baskı, Ege Üniv. Edebiyat Fak. Yay. Ege Üniversitesi Basımevi, 1997.

* Atalay, İ., Toprak Oluşumu, Sınıflaması ve Coğrafyası. Meta Basım, İzmir, 2011.

* Öngör, S., Coğrafya Terimleri Sözlüğü. Birinci Basılış, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul, 1975.

* Atalay, İ., Uygulamalı Klimatoloji. META Basım Matbaacılık Hizmetleri, Bornova, İzmir, 2010.

* Ketin, İ., Genel Jeoloji, 5.bs., İTÜ Vakfı,  İstanbul, 1998.

* Güney, E., Jeoloji.  Çantay Kitabevi,  İstanbul, 2004.

* Symes, R.F. (çeviri Gürol Seyitoğlu), Taşların Dünyası. 2. bs., TÜBİTAK, Ankara, 2000.

* İzbırak, R., Yerbilimi Bilgileri. Milli Eğitim Bakanlığı,  İstanbul, 199.

* Ardos, M., Jeolojik Temel Bilgiler (Coğrafya Açısından).  İstanbul Üniversitesi, İstanbul, 1996.

* Erinç, S.,  Jeomorfoloji I (Güncelleştirenler Ahmet Ertek, Cem Güneysu). Gen. 5. Bs., ,  İstanbul, 2000.

* Erinç, S., Jeomorfoloji II (Güncelleştirenler Ahmet Ertek, Cem Güneysu). 3. bs.,  Der Yayınları, İstanbul, 2001.

* Erinç, S., Klimatoloji ve Metodları. Genişletilmiş 4. Bs,   Alfa Basım Yayım Dağıtım,  İstanbul, 1996.

* Erol, O., Genel Klimatoloji. genşl.5. bs.,  Çantay Kitabevi, İstanbul, 1999.

* Strahler, A.H. ve Strahler, A. N., Introducing Physical Geography.  John Wiley Sons, New York, 1997.

* Strahler, A. ve Strahler, A., Physical Geography: Science And Systems Of The Human Environment. John Wiley&Sons, New York, 1997.

* Ketin, İ., Genel Jeoloji: Yer Bilimlerine Giriş. 5. bs., İTÜ Vakfı Yayınları,  No : 22, İstanbul, 2000.  

* Güney, E., Yerbilim Terimleri Sözlüğü: Mineraloji, Petrografi, Jeoloji, Jeomorfoloji. 1.bs., Nobel Yayın Dağıtım,  Ankara, 2003.

* Güney, E., Yerbilim 1: Jeoloji. Literatür Yayınları, İstanbul, 2010.

* Atalay, İ., Denizaltı Jeolojisi ve Jeomorfolojisi.  Atatürk Üniversitesi, Erzurum, 1981.

* Güney, E., Yerbilim 2: Jeomorfoloji. Literatür Yayınları, İstanbul, 2011.

* Güney, E., Jeomorfoloji = Geomorphology: Physical Geology. Tekağaç Eylül Yayıncılık, Ankara, 2004.  

* Akkuş, A., Jeomorfolojiye Giriş. Eğitim Akademi Yayınevi, Konya, 2007.  

* Erol, O., Genel Klimatoloji. İstanbul Üniversitesi Yayınları No.: 3526; Denizbilimleri ve Coğrafya Enstitüsü No.: 9 İstanbul, 1988.

* Dönmez, Y., Umumî Klimatoloji ve İklim Çalışmaları.  İstanbul Üniversitesi, İstanbul, 1990.  

* Mater, B., Toprak Coğrafyası. Çantay Kitabevi İstanbul, 2004.
Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Doğa bilimleri ile ilgili ( fizik, kimya, biyoloji, matematik, astronomi, yer bilimi) kavramları bilir, açıklar ve bunlar arasındaki ilişkiyi yorumlar. X
2 Doğa bilimleri ile ilgili olay ve olguların doğası, kaynağı, sınırları hakkında bilgi sahibi olur, bunları bilimsel yöntem, teknik ve süreç becerilerini kullanarak inceler ve elde ettiği verileri yorumlar X
3 Doğa bilimlerine ilişkin olay ve olguları anlamak ve anlatabilmek için bireysel ve/veya grup halinde çalışarak deneyler tasarlar, uygular ve elde ettiği sonuçları bilimsel süreç becerilerini kullanarak tartışır
4 Doğa olaylarını ve günlük yaşamında karşılaştığı olay ve olguları gözlemleyerek problemleri tanımlar, bu problemlerin çözümlerine yönelik proje geliştirir ve bu süreçte yeni ürünler üretir. X
5 Fen ve fen eğitimi konularında edindiği bilgileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirir, bu alandaki ihtiyaçları belirler, öğrenimini yaşam boyu sürdürmeye çalışır, bu süreçte ilgili gelişmeleri izleme ve güncel bilgilere ulaşmada teknolojiyi etkin biçimde kullanır. X
6 Fen konularının özelliklerine göre farklı öğretim, yöntem ve tekniklerini kullanarak dersi planlar, uygular , değerlendirir ve öğretimi okul sınırları dışına taşır.
7 21. yüzyıl becerilerini (eleştirel düşünme, problem çözme, yaratıcılık, inovasyon, etkili iletişim, birlikte çalışabilme vb.)bilir, öğretim süreçlerini öğrencilerin bu özelliklerini geliştirecek şekilde planlar ve uygular.
8 Çevreyle ilgili temel kavramları ve önemini bilir, çevre sorunlarına yönelik farkındalık sahibi olur ve bu sorunların çözümüne ilişkin sorumluluk duygusu, tutum ve değerler geliştirir. X
9 Öğrencilerin ilgili yaş özelliklerini bilir, özel gereksinimi olan öğrencileri fark ederek uygun yaklaşımları sergiler ve tüm öğrencilerle etkili iletişim kurar
10 Öğretim sürecinde zamanı etkili kullanır, sınıfta istenmeyen davranış ve durumlarla baş eder, bilgi ve iletişim teknolojilerini etkin kullanarak dersinde uygun strateji, yöntem ve teknikleri kullanır.
11 Kültür ve sanata duyarlı, evrensel ve toplumsal değerlere sahip, tarihsel mirasa saygılı olur ve toplumsal sorunların çözümüne yönelik projeler geliştirir.
12 Atatürk ilke ve inkılaplarını ve Atatürk’ün eğitim sistemimize katkılarını bilir.
13 Türk milli eğitim sistemini ve tarihsel gelişimini, eğitim bilimleri alanının tüm yönlerini, öğretmenlik mesleği ve mevzuatını bilir.
14 Eğitimi etkileyerek yön veren felsefi, sosyolojik, psikolojik görüşleri ve etik ve ahlaki değerleri bilir.
15 Türkçe'yi kurallarına uygun ve etkili biçimde kullanır, eğitim paydaşlarıyla sözlü ve yazılı iletişim kurar; en az bir yabancı dili kullanarak alandaki gelişmeleri takip eder. X
16 Alanının öğretim programını tüm ögeleriyle açıklar ve ilgili diğer öğretim programlarıyla ilişkilendirir.
17 Fen öğretiminde öğrencilerin gelişim özellikleri doğrultusunda uygun öğretim teknolojilerini kullanır, öğretim materyalleri ve ölçme araçları geliştirir, uygular ve değerlendirir.
18 Fen eğitimiyle ilgili alanlarda ve problem durumlarında fikir üretir, çözüm yolları geliştirir ve bunları nicel ve nitel verilerle destekleyerek bir araştırma planlar.
# Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı PÇ 1 PÇ 2 PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 6 PÇ 7 PÇ 8 PÇ 9 PÇ 10 PÇ 11 PÇ 12 PÇ 13 PÇ 14 PÇ 15 PÇ 16 PÇ 17 PÇ 18
1 Yerbilimi ile ilgili bazı temel kavramları bilir. 5
2 Dünya'nın yapısını, bileşimini, şeklini, boyutlarını ve hareketlerini genel olarak bilir. 5
3 Kayaç oluşturan minerallerin genel özelliklerini ve kayaç çeşitlerini genel olarak bilir. 5
4 Orojenik, epirojenik, volkanik ve sismik hareketleri genel olarak bilir. 5
5 Toprak kavramını, toprak oluşum mekanizmasını ve yeryüzündeki başlıca toprak çeşitlerini genel olarak bilir. 5
6 Jeolojik zamanların genel özelliklerini bilir. 5
7 Atmosferin yapısını, bileşimini, hava olaylarını ve iklimleri genel olarak bilir. 5
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 80
1. Kısa Sınav 20
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 55
1. Final 45
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 2 32
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 1 16
Ara Sınav 1 10 10
Kısa Sınav 1 4 4
Final 1 12 12
Toplam İş Yükü 74
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 2,96
Dersin AKTS Kredisi 3