| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Genel Dilbilimi | TRE 210 | 4 | 3 + 0 | 3 | 5 |
| Ön Koşul Dersleri | |
| Önerilen Seçmeli Dersler | |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Zorunlu |
| Dersin Koordinatörü | Prof.Dr. MUSTAFA ALTUN |
| Dersi Verenler | |
| Dersin Yardımcıları | |
| Dersin Kategorisi | Diğer |
| Dersin Amacı | Bu dersin amacı dil bilimin temel kavramlarını, kapsamını, alt alanlarını ve dil bilimi akımlarını öğrencilere kavratmaktır. |
| Dersin İçeriği | Dilbilim kavramı ve dilbilimin temel kavramları. Saussure ve yapısalcılık, Avrupa (Prag dilbilim okulu) ve Amerikan yapısalcılığı, sözcelem kuramları, göstergebilim gibi çeşitli alanların dil incelemeleriyle ilgili yaklaşımlarının tanıtılması. Dilbilim çalışmalarına yön veren önemli kişiliklerin (Martinet, Bloomfield, Harris, Hjelmslev, Chomsky vb.) çalışmalarıyla birlikte ele alınması. Betimsel boyutun yanı sıra dilin kullanımına yönelik edimbilimsel çözümlemelerin de yapılması. |
| # | Ders Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|---|---|---|---|
| 1 | Dil biliminin temel kavramlarını, kapsamını, alt alanlarını ve dilin tanımlarını açıklar. | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, | |
| 2 | Ses bilgisini ve ses bilimini temel kavramlarıyla açıklar. | Soru-Cevap, Anlatım, | |
| 3 | Biçim bilimini temel kavramlarıyla açıklar. | Beyin Fırtınası, Anlatım, Soru-Cevap, | |
| 4 | Söz dizimini temel kavramlarıyla açıklar. | Anlatım, Deney ve Laboratuvar, Soru-Cevap, | |
| 5 | Anlam bilimini temel kavramlarıyla açıklar. | ||
| 6 | Dil bilimi akımlarını açıklar. | Soru-Cevap, Anlatım, |
| Hafta | Ders Konuları | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Dil bilimin tanımı, kapsamı | http://dilbilimi.net/geneldilbilimi.htm, http://turkoloji.cu.edu.tr/DILBILIM/aksan_2.pdf, http://turkoloji.cu.edu.tr/DILBILIM/06.php |
| 2 | Dil bilimin alt alanları, temel kavramları | |
| 3 | Dil tanımları ve dilin kaynağı; felsefi ve dini yaklaşımlar | |
| 4 | Ses bilgisi ve Ses bilimi | |
| 5 | Biçim bilimi | |
| 6 | Söz dizimi | |
| 7 | Anlam bilimi | |
| 8 | Gösterge bilimi, Edim bilimi | |
| 9 | Ara Sınav | |
| 10 | Dil bilimi akımları: Saussure ve Yapısalcılık | |
| 11 | Dil bilimi akımları: Prag Okulu | |
| 12 | Dil bilimi akımları: İşlevselcilik | |
| 13 | Dil bilimi akımları: Noam Chomsky ve Üretici-Dönüşümcülük | |
| 14 | Genel değerlendirme |
| Kaynaklar | |
|---|---|
| Ders Notu | ALTUN, Mustafa http://dil_bilimi.net (Ekim 2004´ten bu yana yayındadır). |
| Ders Kaynakları | AKSAN, Doğan (1990), Her Yönüyle Dil (Ana Çizgileri ile Dilbilim) I-II-III, TDK, Ankara BAŞKAN, Özcan (1988), Bildirişim (İnsan-Dili ve Ötesi), İstanbul, Altın Kitaplar. BENVISTE, Emile (1995), Genel Dilbilim Sorunları, (Çeviren: E. ÖZTOKAT), Yapı Kredi Yayınları, İstanbul. CONDON, John (1998), Kelimelerin Büyülü Dünyası (Anlambilim ve İletişim)-, İstanbul, İnsan Yayınları. HUBER, Emel (2008), Dilbilime Giriş, İstanbul, Multilingual Yayınları, 336 s. KERİMOĞLU, Caner (2017), Genel Dilbilime Giriş, Pegem Akademi Yayınları. VARDAR, Berke (Yöneten) (1983), XX. Yüzyıl Dilbilimi (Kuramcılardan Seçmeler), TDK, Ankara. VARDAR, Berke (1998), Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü, İstanbul. |
| Sıra | Program Çıktıları | Katkı Düzeyi | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | Dilin tanımı, işlevleri, dil bilgisi ve dil biliminin temel kavramları, Dünya dillerinin nitelikleri, Türk dilinin bu diller arasındaki yerini kavrar.(Alan Bilgisi) | X | |||||
| 2 | Türk dilinin tarihi dönemleri, ses ve ses olayları, ekler, kelime türetme yolları, kelime grupları, cümle, cümlenin öğeleri, cümle türlerini tanımlar ve Osmanlı Türkçesini okuma yazma becerisi kazanır. (Alan Bilgisi) | X | |||||
| 3 | Edebiyat alanının temel kavramlarını, Edebiyat Bilgi ve Kuramlarını ve Edebi Akımların özelliklerini öğrenir, metinler üzerinde uygular. (Alan Bilgisi) | X | |||||
| 4 | Göktürk ve Uygur edebiyatları, Eski Türk edebiyatı, Tasavvuf ve Halk edebiyatları, Yeni Türk edebiyatı, Dünya edebiyatı ve çocuk edebiyatının gelişim aşamalarını kavrar ve bu aşamalarda yer alan gelenek ve değerleri fark eder. (Alan Bilgisi) | ||||||
| 5 | Türk tiyatrosunun gelişimini kavrayarak tiyatro-drama uygulamaları yapar. (Alan Bilgisi) | ||||||
| 6 | Okuma, dinleme, konuşma, yazma eğitimine yönelik bilgi ve becerilerin düzeye uygun biçimde aktarılmasında ve uygulanmasında gerekli öğretim yöntem ve teknikleri kullanır ve edindiği ileri düzeydeki bilgi ve becerileri kullanarak etkinlikler hazırlar. (Alan Bilgisi) | ||||||
| 7 | Yabancılara, Türk soylulara ve ikidillilere Türkçe öğretimine ilişkin öğretim yöntem ve teknikleri kullanır ve edindiği ileri düzeydeki bilgi ve becerileri kullanarak etkinlikler hazırlar. (Alan Bilgisi) | ||||||
| 8 | Türkçe eğitimine yönelik özel öğretim yöntemleri, dil bilgisi öğretim yöntem ve teknikleri ile Türkçe öğretim programlarını uygun biçimde kullanır ve uygulamaya yönelik etkinlikler hazırlar. (Alan Bilgisi) | X | |||||
| 9 | Öğretmenlik mesleğinin gerektirdiği sınıf yönetimi, ölçme ve değerlendirme, eğitim psikolojisi, eğitim felsefesi ve eğitim sosyolojisi, teknoloji ve materyal kullanımı, öğretim ilke ve yöntemleri, eğitim kurumlarının faaliyetlerini düzenleyen kanun ve yönetmelikler hakkında yeterli bilgiyi hatırlar. (Meslek Bilgisi) | ||||||
| 10 | Bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portföyü B1 Genel Düzeyi´nde kullanarak alanındaki bilgileri izleyebilir ve meslektaşları ile iletişim kurabilir. (Genel Kültür) | ||||||
| 11 | Türkçe eğitiminde alanının gerektirdiği bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanabilir.(Genel Kültür) | X | |||||
| 12 | Türkçe eğitimi ile ilgili verilerin toplanması, yorumlanması, uygulanması ve sonuçlarının duyurulması aşamalarında toplumsal, bilimsel, kültürel ve etik değerlere uygun hareket eder. (Meslek Bilgisi) | ||||||
| 13 | Atatürk’ün Türk dili ve ulusal değerlerle ilgili düşünce ve görüşlerini yansıtan özgün etkinliklerin düzenler. (Genel Kültür) | ||||||
| 14 | Ailelerle, çeşitli kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapabilir, ilgili kişi ve kurumları bilgilendirebilme; düşüncelerini ve sorunlara ilişkin çözüm önerilerini yazılı ve sözlü olarak aktarabilme yetkinliğine sahip olur. (Genel Kültür) | ||||||
| 15 | Türkçe öğretiminde yaşamboyu öğrenmeye ilişkin olumlu tutum geliştirir ve öğretmenlik mesleğine ilişkin becerileri edinir. (Meslek Bilgisi) | ||||||
| 16 | Özel ihtiyaçlı ve özel eğitime ihtiyacı olan öğrencilere göre öğretimi planlayabilir ve uygulama yetkinliğine sahip olur. (Meslek Bilgisi) | ||||||
| # | Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı | PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 | PÇ 8 | PÇ 9 | PÇ 10 | PÇ 11 | PÇ 12 | PÇ 13 | PÇ 14 | PÇ 15 | PÇ 16 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Dil biliminin temel kavramlarını, kapsamını, alt alanlarını ve dilin tanımlarını açıklar. | ||||||||||||||||
| 2 | Ses bilgisini ve ses bilimini temel kavramlarıyla açıklar. | ||||||||||||||||
| 3 | Biçim bilimini temel kavramlarıyla açıklar. | ||||||||||||||||
| 4 | Söz dizimini temel kavramlarıyla açıklar. | ||||||||||||||||
| 5 | Anlam bilimini temel kavramlarıyla açıklar. | ||||||||||||||||
| 6 | Dil bilimi akımlarını açıklar. |
| Değerlendirme Sistemi | |
|---|---|
| Yarıyıl Çalışmaları | Katkı Oranı |
| 1. Ödev | 30 |
| 1. Ara Sınav | 70 |
| Toplam | 100 |
| 1. Yıl İçinin Başarıya | 50 |
| 1. Final | 50 |
| Toplam | 100 |
| AKTS - İş Yükü Etkinlik | Sayı | Süre (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) | 16 | 3 | 48 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) | 16 | 5 | 80 |
| Ara Sınav | 1 | 1 | 1 |
| Kısa Sınav | 2 | 1 | 2 |
| Ödev | 1 | 3 | 3 |
| Performans Görevi (Laboratuvar) | 1 | 1 | 1 |
| Final | 1 | 1 | 1 |
| Toplam İş Yükü | 136 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (Saat) | 5,44 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 5 | ||