Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Matematik Tarihi IME 103 1 2 + 0 2 4
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Lisans
Dersin Türü Zorunlu
Dersin Koordinatörü Doç.Dr. AYŞE ZEYNEP AZAK
Dersi Verenler
Dersin Yardımcıları

Arş.  Gör. Kevser GÜNAY

Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

Bu dersin amacı öğrencilere eski Mısır ve Mezopotamya´dan başlayarak İslam Medeniyeti dönemine kadar geçen asırlarda matematiğin tarihsel gelişimini ve bu gelişimde önemli katkıları olan şahsiyetleri tanıtmaktır.

Dersin İçeriği

M.Ö. 50 000 yıllarından başlayarak aritmetiğin gelişimi ve işlemler. Geometri, alanlar, katılar, analitik geometri, modern geometri, geometri araçları, cebir, denklemler, Binom teoremi, logaritma, trigonometri, ölçüler, metrik sistem, kümeler, integral, bilgisayarlar, sayılar, yapılar, denklem çözme, vektörler ve grafikler gibi konularda, matematik üzerine yapılan çalışmalar ve bu çalışmaları yapan matematikçilerin bibliyografileri.

# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Matematiğin tarihi sürecini ifade eder. Anlatım, Doğru Yanlış Testleri, Kısa Cevaplı Testler,
2 Eski Mısırlılarda hesap tekniğini ve sayı sistemlerini açıklar. Anlatım, Kısa Cevaplı Testler, Doğru Yanlış Testleri,
3 Sümer hesap tekniğini ve altmış tabanlı sistemini açıklar. Anlatım, Doğru Yanlış Testleri, Kısa Cevaplı Testler,
4 Sıfır ve pi sayısının tarihini yorumlar. Anlatım, Kısa Cevaplı Testler, Doğru Yanlış Testleri,
5 Babil matematiğini, babil cebirini ve geometrisini açıklar. Anlatım, Doğru Yanlış Testleri, Kısa Cevaplı Testler,
6 İslam Medeniyeti dönemindeki matematiğini açıklar. Anlatım, Kısa Cevaplı Testler, Doğru Yanlış Testleri,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Eski Mısırlılarda hesap tekniği, sayı sistemleri, rakamlar ve hesap sanatı
2 Eski Mısır geometrisi
3 Sümer hesap tekniği, altmış tabanlı sistem
4 Babil matematiği, babil cebiri ve geometrisi
5 Eski Yunan matematiği, Tales
6 Pisagor, Zeno, Demokritus
7 Archytas, Platon, Eudoxus, Aristo
8 Öklid ve öklid elemanları
9 ARASINAV
10 Arşimet, Eratosthenes ve Apolonyus, Eski Yunan medeniyetinin çöküş nedenler
11 Heron, Batlamyus, Diyafont, Pappus, Hypatia
12 İslam Medeniyeti döneminde matematik, Harezmi
13 Abdülhamid İbni Türk, Sabit Bin Kurra
14 Ömer Hayyam, Nasıreddin-i Tusi
Kaynaklar
Ders Notu

Ord. Prof. Dr. Aydın Sayılı (1982) Mısırlılarda ve Mezopotamyalılarda Matematik, astronomi ve Tıp. Ankara: Türk tarih Kurumu.

Matematik Tarihi, Florian Cajori, Odtü Matematik İstatistik Dizisi 

Matematik Tarihi ve Felsefesi, Adnan Baki, Pegem Akademi Yayıncılık

Ders Kaynakları

Struik, Dirk J., (Çev: Yıldız Silier) (1996) Kısa Matematik Tarihi. İstanbul:Sarmal Yayınevi.

Matematik Tarihi Giriş, David M. Burton, Nobel Yaşam

Matematik Tarihi, Marcel Boll, İletişim Yayıncılık

Matematik Tarihi, Carl B. Boyer, Doruk Yayınları

 

Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Matematikte geçen temel kavram, teori ve uygulamaları tanımlar. X
2 Matematiksel düşünme yapar ve bunu günlük hayatında kullanır. X
3 Karşılaştığı bir problemi sistematik olarak betimler ayrıca problemi makul, anlaşılabilir ve objektif olarak çözümler. X
4 Farklı gibi görünen olaylar arasında ilişkileri saptar. X
5 Zaman, yer ve sayılar arasındaki ilişkiler hakkında açık ve kesin fikirler söyler. X
6 Bilimsel yöntemin ilkelerini problem çözmede kullanır. X
7 Olayları araştırıcı, tarafsız, önyargısız, yerinde karar verebilen, açık fikirli olarak çözümler. X
8 Yaratıcı ve eleştirel düşünme yapar. X
9 Karşılaştığı problemleri hızlı, anlaşılır ve pratik olarak çözebilecek yöntemler belirler. X
10 Ulusal ve uluslararası çağdaş sorunları belirler.
11 Yaşam boyu öğrenme davranışı belirler. X
12 Türk Millî Eğitim Sisteminin dayandığı temel değer ve ilkeler ile özel alan öğretim programının yaklaşım, amaç, hedef, ilke ve tekniklerini belirler ve kullanır.
13 Öğrencilerinin gelişim ve öğrenmelerini belirler. Değerlendirme sonuçlarını daha iyi bir öğretimin verilmesi için kullanır ve sonuçları öğrenci, veli, yöneticiler ve öğretmenlerle rapor eder.
14 Özdeğerlendirme yapar. Yeni bilgi ve fikirleri kullanır, kendisini ve kurumunu geliştirmede gerekli olanları saptar. Toplumun değerlerini ve çevreyi koruma konularını saptar.
15 Verilen bilgileri doğrudan kabul etmek yerine, “neden” sorusunu sorarak verilen bilginin kaynağını belirler. X
# Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı PÇ 1 PÇ 2 PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 6 PÇ 7 PÇ 8 PÇ 9 PÇ 10 PÇ 11 PÇ 12 PÇ 13 PÇ 14 PÇ 15
1 Matematiğin tarihi sürecini ifade eder.
2 Eski Mısırlılarda hesap tekniğini ve sayı sistemlerini açıklar.
3 Sümer hesap tekniğini ve altmış tabanlı sistemini açıklar.
4 Sıfır ve pi sayısının tarihini yorumlar.
5 Babil matematiğini, babil cebirini ve geometrisini açıklar.
6 İslam Medeniyeti dönemindeki matematiğini açıklar.
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 60
1. Performans Görevi (Seminer) 40
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 40
1. Final 60
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 2 32
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 2 32
Ara Sınav 1 10 10
Final 1 20 20
Performans Görevi (Seminer) 1 6 6
Toplam İş Yükü 100
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 4
Dersin AKTS Kredisi 4