| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Endüstri Öncesi Yerleşimler Tarihi | MIM 045 | 0 | 1 + 2 | 2 | 5 |
| Ön Koşul Dersleri | Ön koşul yok. |
| Önerilen Seçmeli Dersler | Endüstri Sonrası Yerleşimler Tarihi |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Seçmeli |
| Dersin Koordinatörü | Doç.Dr. HATİCE SENEM DOYDUK |
| Dersi Verenler | |
| Dersin Yardımcıları | |
| Dersin Kategorisi | Alanına Uygun Öğretim |
| Dersin Amacı | İnsan toplumlarının kadim tarihlerden günümüze yerleşim pratiklerini ortaya koymak ve tarihsel süreçteki kırılmaların güncel yerleşim tartışmalarına etkisini kuramsal açıdan tartışmaya açmak. İlkel, Köleci ve Feodal toplumlardaki yerleşim pratiklerine ilişkin kavrayışları güncel arkeolojik, antropolojik, tarih ve mimari bulgularla bir arada araştırmak. Toplumların yaşayış ve üretim ilişkilerinin yerleşim örüntüleri üzerindeki etkileri keşfetmek. Dünyadaki farklı coğrafyalardaki yerleşim çeşitliliği aracılığıyla tek merkezli olmayan yerleşim tarihinin çok katmanlılığının algılanacağı bir bakış açısı kazandırmak. |
| Dersin İçeriği | Modernite öncesi yerleşmeler tarihine odaklanan ders, tarih, ekonomi, kültür, teknoloji, doğa ilişkileri bağlamında insanlığın barınma eyleminin mimarlık olgusuna evrilişini çok disiplinli bir perspektifle inceler. İnsan yerleşimlerini ve bunların mekânsal kurgularını belirleyen çok boyutlu koşulları ve bu koşulların değişimi ile yerleşim biçim ve desenlerinin dönüşümü arasındaki bağıntıları ele alır. Toplulukların maddi üretime geçişiyle, dilin, düşüncenin ve alet yapımının evrimine paralel olarak, toprağın işlenmesi, hayvancılıkta ilerleme, bilim ve sanatın gelişimi ve kollara ayrılmasının kültürün gelişmesinin mekânın şekillendirilmesi üzerine etkilerini tartışır. Sanayi öncesi toplulukların gelişim sürecini ortaya koyup, Avrupa merkezli bir sanayileşme evresine hangi şartlar ve süreçler içerisinde ulaşıldığı üzerine tartışmalar yürütür. |
| # | Ders Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|---|---|---|---|
| 1 | Teorik kavrayış ve kavramsal yaklaşım becerisi kazandırmak | ||
| 2 | Literatür araştırması becerisi kazandırmak | ||
| 3 | Farklı disiplinlilere ait bilgilere açık olma yetkinliği kazanmak | ||
| 4 | Sunum becerisi kazandırmak |
| Hafta | Ders Konuları | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Açılış Dersi: Tanıtım ve değerlendirme | |
| 2 | Seminer; İlkel toplumun oluşumu, gelişimi, parçalanıp dağılması aşamalarında toprak ve çevreyle ilişkileri ve Orta Doğu’daki tarih öncesi yerleşimler | |
| 3 | Seminer; Köleci toplumlarda Asya, Afrika ve Amerika’da kentlerin doğuşu ve gelişimi | |
| 4 | Seminer; Köleci toplumlarda Antik Yunan ve Roma’da kentlerin doğuşu ve gelişimi | |
| 5 | Seminer; Feodal Tarım Toplumunda köy-kent ilişkisi ve toprağa ilişkin iktisadi, coğrafi ve mekânsal ilişkiler ile Avrupa’da Orta çağ kentlerinin oluşum dinamikleri | |
| 6 | Seminer; Feodal Tarım Toplumunda mülkiyet dağılımları, pazar ağları ve ulus devletlerin oluşumunun yerleşim organizasyonlarına etkileri | |
| 7 | 1. Ara Sınav | |
| 8 | Seçili alanlar üzerine öğrenci grup sunumları 1 | |
| 9 | Seçili alanlar üzerine öğrenci grup sunumları 2 | |
| 10 | Seçili alanlar üzerine öğrenci grup sunumları 3 | |
| 11 | 2. Ara Sınav | |
| 12 | Seçili alanlar üzerine öğrenci grup sunumları 4 | |
| 13 | Seçili alanlar üzerine öğrenci grup sunumları 5 | |
| 14 | Kapanış Dersi: Değerlendirme ve sonuçlar |
| Kaynaklar | |
|---|---|
| Ders Notu | |
| Ders Kaynakları | - Zubritski, Mitropolski, Kerov (2021) İlkel Topluluk Köleci Toplum Feodal Toplum, Dorlion Yayınevi - İlin, M., Segal, E. (2016) İnsan Nasıl İnsan Oldu, Say Yayınları - Child, G., (2018) Tarihte Neler Oldu, Kırmızı Yayınları. - Harari, Y., (2017) Homo Deus Yarının Kısa Tarihi, Kolektif Kitap. - Harman, C., (2016) Halkların Dünya Tarihi- Taş Devrinden Yeni Binyıla, Yordam Kitap.
İKİNCİL KAYNAKLAR - Kuban, D. (1995). Anadolu kentlerinin tarihsel gelişimi ve yapısı üzerine gözlemler, Türk ve İslâm Sanatı Üzerine Denemeler, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, 163–197, İstanbul. - Tanyeli, U. (1987). Anadolu–Türk kentinde fiziksel yapının evrim süreci (XI. –XV. yüzyıllar), İTÜ Mimarlık Fakültesi Yayınları, İstanbul - Rasmussen, S.E., 2013, Yaşanan mimari, Remzi Ktabevi, İstanbul. - Mumford, L., 2013, Tarih boyunca Kent; Kökenleri, Geçirdiği Dönüşümler ve Geleceği, Ayrıntı, İstanbul. - Sey, Y., 1996, Tarihten Günümüze Anadolu’da Konut ve Yerleşme. İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı Yayını. - Pallasmaa, J. (2011). Tenin Gözleri, Mimarlık ve Duyular, İstanbul: Yem Yayınları. - Rudofsky, B, 1964, Architecture without architects; an introduction to nonpedigreed architecture, MoMA; NY. - Diamond, J., (1997) Tüfek, Mikrop ve Çelik, Pegasus Yayınları. - Heidegger, Martin (1971). Building, Dwelling and Thinking, Harper, New York. - Golany, G., 1969, History of human settlements and urban design from the early ages to the end of the 19th century, Council of Planning Librarians. - Gideon, G., 1969, History of Human Settlements and Urban Design from the Early Ages to the End of the 19th Century, Monticello; Illinois - Bowen, W.M., Gleeson, R.E., 2018, The Evolution of Human Settlements; From Pleistocene Origins to Anthropocene Prospects, Springer; Londra. - Alexander, C., 1977, A Pattern Language, Oxford UP; Oxford. |
| Sıra | Program Çıktıları | Katkı Düzeyi | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | Araştırma ve Eleştirel Düşünme Becerisi: Mimari ve kentsel ölçekte belirli sorunlara karşı araştırma, anlama, analiz etme, bilgi üretme, karşılaştırmalı olarak inceleme ve farklı açılardan değerlendirmeler aracılığıyla çözüm önerileri ve stratejik yaklaşımlar geliştirme. | X | |||||
| 2 | İletişim ve Sunum Becerisi: Meslek ortamlarında ve toplumda, uygun temsil araçlarını kullanarak verimli yazabilme ve konuşabilme; doğru iletişim kurmak üzere geleneksel el çizimleri ve bilgisayar teknolojilerinin kullanıldığı çeşitli tekniklerle programlama ve tasarım sürecinin her aşamasını uygun tekniklerle ifade edebilme, etkili sunum yapabilme. | X | |||||
| 3 | Tasarım Becerileri: Tasarımın temel ilkelerini ve gerekliliklerini kavrayarak etkin şekilde kullanabilme, ilgili ölçüt ve standartlar doğrultusunda farklı alternatifler üretebilme. | ||||||
| 4 | Bütünleşik Değerlendirme ve Karar Verme: Tasarım problemlerini çözümlemede kentsel ölçekten tekil malzeme kullanımına; toplumsal yaklaşımdan bireysel kullanım ilişkisine kadar geniş bir aralığa odaklanan unsurları bir arada değerlendirebilme. Mimari ve kentsel tasarım problemlerinin çözümlenmesinde çevrenin bilinçli kullanımı, erişilebilirlik, çevresel sistemler, taşıyıcı sistemler, yapı servis sistemleri gibi birden fazla değişkeni, belirlenen tema ve bağlam kapsamında bir arada kullanabilme. | X | |||||
| 5 | Mimarlık Tarihi ve Kültür: Mimarlık tarihi kapsamında incelenen örnekleri anlama ve kavrama; bunları şekillendiren yerel, bölgesel, küresel ortamlara ait kültürel normları mimari, sosyo-ekonomik, politik, estetik ve teknolojik faktörler bağlamında değerlendirerek bu mirasın etkilerini anlama; mimarlık düşüncesi ve uygulamasına ilişkin yenilikleri takip ederek yaşam boyu öğrenmeye açık olma. | X | |||||
| 6 | Kültürel Çeşitlilik: Yerel ve küresel ölçekte farklı kültürlere sahip toplum ve bireylerin ihtiyaçları, değerleri, davranışsal normları hakkında bilgi edinme ve söz konusu kültürel çeşitliliğin etkinlik zemini olan sosyo-mekânsal dinamikleri anlama. | X | |||||
| 7 | Çevresel Sistemler ve Sürdürülebilir Tasarım: Çevresel sistemlere ve coğrafi özelliklere göre tasarım kriterlerinin çeşitliliğini anlama ve sürdürülebilir kalkınma hedefleri doğrultusunda kamu yararını gözeterek kaynakların korunarak gelecek nesillere aktarılmasına katkıda bulunacak mekanlar oluşturabilme. | ||||||
| 8 | Kültür ve Tabiat Varlıklarının Korunması: Tarihi ve doğal çevreyi tanıma, önemini kavrama ve koruma bilinci kazanma; tarihi anıtların ve yapıların belgelenmesi, rölöve, restitüsyon ve restorasyon projelerini hazırlamak için gerekli temel teknikleri anlama. | X | |||||
| 9 | Biçimsel ve Strüktürel Kompozisyon: Form, fonksiyon, strüktür ilişkilerini bir bütün olarak ele alabilme ve mekânsal düzeyde kavrayabilme; yapı malzemeleri ve bileşenlerinin üretim, kullanım ve uygulamalarıyla ilgili ilke ve standartları anlama. | ||||||
| 10 | Taşıyıcı Sistemler: Taşıyıcı sistemlerin temel özelliklerini anlama, çağdaş taşıyıcı sistemlerin gelişimi ve uygulama alanları hakkında bilgi sahibi olma, ilgili disiplinler ile iş birliği kabiliyeti edinme. | ||||||
| 11 | Yapı Servis Sistemleri: Yapı tasarımında, strüktürel, çevresel, güvenlik, yapı kabuğu ve bina servis sistemlerini (tesisat, elektrik, sirkülasyon, iletişim, güvenlik ve yangın koruma) anlama, değerlendirme, seçme ve tasarım sürecine entegre edebilme. | ||||||
| 12 | Proje Yönetimi ve Saha Uygulamaları: Proje yönetimi, iş planlama, finansal yönetim, ekip oluşturma, girişimcilik ve liderlik konularında temel ilkeleri anlama ve uygulayabilme. | ||||||
| 13 | Finansal Değerlendirme: Fizibilite çalışmaları, yapı maliyeti öngörüleri, işletme maliyetleri, bina yaşam döngüsü gibi kısa, orta ve uzun vadeli finansal konuların temelleri hakkında yeterli bilgi sahibi olma. | ||||||
| 14 | Meslek Etiği, Alanla İlgili Mevzuat ve Yasal Sorumluluklar: Kamu yararı, sağlığı, güvenliği ve refahı için, mülkiyet hakları, imar ve iskân yönetmelikleri, kullanıcı hakları gibi tasarımı etkileyen konularda mimarın yasal sorumluluklarını anlama, mimari tasarım ve uygulamada mesleki muhakemenin kullanılmasına ilişkin etik değerlerin rolünü kavrayabilme. | ||||||
| # | Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı | PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 | PÇ 8 | PÇ 9 | PÇ 10 | PÇ 11 | PÇ 12 | PÇ 13 | PÇ 14 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Teorik kavrayış ve kavramsal yaklaşım becerisi kazandırmak | 5 | 5 | ||||||||||||
| 2 | Literatür araştırması becerisi kazandırmak | 5 | |||||||||||||
| 3 | Farklı disiplinlilere ait bilgilere açık olma yetkinliği kazanmak | 5 | |||||||||||||
| 4 | Sunum becerisi kazandırmak | 5 |
| Değerlendirme Sistemi | |
|---|---|
| Yarıyıl Çalışmaları | Katkı Oranı |
| Toplam | 0 |
| Toplam | 0 |
| AKTS - İş Yükü Etkinlik | Sayı | Süre (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) | 16 | 3 | 48 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) | 16 | 3 | 48 |
| Ara Sınav | 3 | 4 | 12 |
| Final | 1 | 3 | 3 |
| Performans Görevi (Seminer) | 1 | 15 | 15 |
| Toplam İş Yükü | 126 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (Saat) | 5,04 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 5 | ||