| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Tarih Boyunca Şiilik (Tr) | ODC 629 | 0 | 3 + 0 | 3 | 6 |
| Ön Koşul Dersleri | |
| Önerilen Seçmeli Dersler | |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Doktora |
| Dersin Türü | Seçmeli |
| Dersin Koordinatörü | Doç.Dr. AHMET YEŞİL |
| Dersi Verenler | |
| Dersin Yardımcıları | |
| Dersin Kategorisi | Diğer |
| Dersin Amacı | İslam tarihindeki temel düşünce ekollerinden biri olan Şiilik hakkında öğrencilere ayrıntılı bir şekilde bilgi vermek, tarihi süreçte ortaya çıkan önemli grupları tanımak; bunların temel inanç, görüş ve metotları hakkında bilgi sahibi olmak ve kendi özgün kaynaklarından hareketle bilgi edinmek. |
| Dersin İçeriği | İslam düşünce tarihinde ortaya çıkan temel dini-siyasi fırkalardan biri olan Şiilik ve doğuşunu hazırlayan sebepler; Şii fırkalar ve temel görüşleri; Zeydilik, İsmailiyye ve İmamiyye fırkaları, Şia?da akıl-nakil ilişkisi; Ahbarilik ve Usulilik. Bunların temel prensipleri, İslam tarihindeki etkinlikleri, İslam düşüncesine katkıları, temel kaynakları ve metotları. |
| # | Ders Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|---|---|---|---|
| 1 | 1) Şia ve teşeyyu terimlerini tanımlar | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, | |
| 2 | 2) Şia?nın mezhepleşme sürecini açıklar, | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, | |
| 3 | 3) Şia?nın önemli şahsiyetlerini ve görüşlerini açıklar, | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, | |
| 4 | 4) Şia?nın temel kaynaklarını ve özelliklerini tanımlar, | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, | |
| 5 | 5) Temel Şii fırkalarını listeler, | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, | |
| 6 | 6) Ahbarilik ve Usulilik gruplarının görüşlerini değerlendirir, | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, | |
| 7 | 7) Şiiliğin Usuluddin ve furuuddin uygulamalarını açıklar, | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, |
| Hafta | Ders Konuları | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Giriş, dersin amacı, metodu ve genel bir çerçevesi. | |
| 2 | Şia?nın teşekkül süreci ve tarihi; kaynağıyla alakalı görüşler. | |
| 3 | Erken dönem Şiikaynakları isyanlar ve fikirler, | |
| 4 | Şii fırkalar; Zeydiyye, İsmailiyye ve İmamiyye | |
| 5 | Zeydiyye, teşekkülü ve tarihi süreci, | |
| 6 | Zeydiyye?nin temel inançları, kaynakları ve Zeydî alimler, | |
| 7 | vİsmailiyye, Batıniyye, Karmatilik ve Fatimiler, | |
| 8 | İsmailiyye?nin temel inançları, kaynakları ve alimleri, | |
| 9 | İmamiyye fırkası, teşekkülü ve tarihi süreci, | |
| 10 | Erken dönem Şii alimler; Hişam b. Hakem, Ebu Cafer el-Ahvel, Cevalikî, | |
| 11 | İmamiyye?nin temel görüşleri, kaynakları ve alimleri, | |
| 12 | İmamet doktrini, | |
| 13 | Ahbariyye, Usuliyye ve etkileri, | |
| 14 | Şia-Mutezile etkileşimi, |
| Kaynaklar | |
|---|---|
| Ders Notu | |
| Ders Kaynakları | Aka, İsmail, ?X. Yüzyıldan XX. Yüzyıla Kadar Şiîlik?, Tarihte ve Günümüzde Şiîlik Sempozyumu, İstanbul 1993. Akhtar, Waheed, Early Shi?ite Imâmiyyah Thinkers, New Delhi 1988. Bozan, Metin, İmâmiyye?nin İmâmet Nazariyesinin Teşekkül Süreci, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Ankara 2004. Bulut, H.İbrahim, Dünden Bugüne Siyasi-İtikadi İslam Mezhepleri Tarihi, Ankara Okulu Yay., Ankara 2012. Bulut, H.İbrahim, "Mutezile Mezhebinde Nedensellik Tartışmaları", Marife Bilimsel Birikim, Yıl 3, Sayı 3, (Kış 2003), ss. 275-292. Bulut, H.İbrahim, Şia´da Usuliliğin Doğuşu ve Şeyh Müfid, Ankara Okulu Yay., Ankara 2012.. Bulut, H.İbrahim, ?İlk Dönem İmâmiyye Kaynaklarında Gaybet Anlayışı?, Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, VIII/ 2, 2004, s. 49-68. Bulut, H.İbrahim, ?Şeyh Müfid ve İmamiyye Ekolünde Gaybet İnancının Aklîleşmesi?, Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, IX /I, 2005, s. 175- 202. Bulut, H.İbrahim, ?Şii fırkalarda Gaybet ve Ric?at İnancı?, İslamiyat Dergisi, 8(2004), s. 139-156. Bulut, H.İbrahim-Gül, Özkan, ?İmamiyye Şiasında İlmu?l-İmam İnancı?, Marife Bilimsel Birikim, yıl 5, sayı 1, Bahar 2005, s. 75-92. Caferî, Muhammed Rıza, el-Kelam inde?l-İmâmîyye; neş?etuhu ve tatavvuruhu ve mevkiu?ş-Şeyh el-Müfîd minhu, (Silsiletü müellefâti?ş-Şeyh el-Müfîd içinde), ss. 150-304, Beyrut 1414/1993. Demir, Ahmet İshak, ?İmamiyye Şiasında Dini Otorite?, Dinbilimleri Akademik Araştırma Der., III (2003), sayı 3, s. 109-25. Eş?arî, Makâlat?ül-Islâmiyyîn ve?htilâfi?l-Musallîn, ed. Helmut Ritter, Weisbaden 1980. Fığlalı, İmâmiyye Şiası, İstanbul 1984. Hasan Onat, Emeviler Devri Şiî Hareketleri ve Günümüz Şiiliği, Ankara 1993. Hussain, Jassim M., The Occultation of the Twelfth Imam, Cambridge 1982. Kohlberg, E., ?İmamiyye Şiası Geleneğinde Rafizi Terimi?, (çev. H.İbrahim Bulut), Kelam Araştırmaları Dergisi, 2/2 (2004), s.117-124. Kohlberg, E., ?İsnaaşeriye Teriminin İlk Kullanışları?, (çev. H.İbrahim Bulut), Kelam Araştırmaları Dergisi, yıl 2, sayı 1 (2004), s. 95-108. Kummî, Sa?d b. Abdullah, el-Makâlât ve?l-fırak, (nşr.M.Cevad Meşkûr), Tahran 1963. Kummi/Nevbahti, Şiî Fırkalar [ Kitâbu?l-Makâlât ve?l-Fırak/Fıraki?ş-şia], tr. Hasan Onat?Sabri Hizmetli-Sönmez Kutlu-Ramazan Şimşek, Ankara Okulu Yayınları, Ankara 2004. Madelung Wilferd, ?Imamism and Mu?tazilite Theology?, Le Shi?isme İmâmite, Paris 1970, s. 13-30. Moojan Momen, An Introduction to Shi?i Islam, New Haven, London 1985. Nevbahtî, Hasan b. Mûsâ, Kitâbü Fıraku?ş-Şi?a, (nşr. M. Sâdık Al-i Bahrululûm), Necef 1355/ 1936. Osman Aydınlı, İslam Düşüncesinde Aklileşme Süreci, Ankara 2001. Şehristani,el-Milel ve?n-nihal, ed. Abdulamir Ali Mahna-Ali Hasan Faur, Beyrut 1993. Şeyh Müfîd, al-Irshâd; the book of guidance the livesof the Imams, (trcilt: I.K.A.Howard), İntişârât-ı Ensâriyân, Kum trs. Şeyh Müfîd, el-Akl fî usûli?d-dîn, Beyrut 1412/ 1992. Şeyh Müfîd, Tashîhu İ?tikâdâti?l-İmâmiyye, (nşr. Hüseyin Dergâhî), (Silsiletü müellefâti?ş-Şeyh el-Müfîd içinde), cilt: V, Beyrut 1993/1414. Uyar, Mazlum, ?Gaybet Sonrası Şiî Kelamın Teşekkülü ve Mûtezile?, İslâmiyat II (1999), sayı 3, s.153. Uyar, Mazlum, Ahbarîlik İmamiyye Şia?sında Düşünce Ekolleri, İstanbul 2000. |
| Sıra | Program Çıktıları | Katkı Düzeyi | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | Güncel konu ve sorunlar hakkında, tarihi, sosyal ve kültürel boyutlarıyla birlikte bilgi ve fikir sahibi olma Güncel konu ve sorunlar hakkında, tarihi, sosyal ve kültürel boyutlarıyla birlikte bilgi ve fikir sahibi olma Uluslararası İlişkiler alanında en güncel bilgileri içeren ders kitapları, uygulama araç ve gereçleri ve diğer bilimsel kaynaklarla desteklenen ileri düzeyde bilgi ve kavrayışa sahip olma, bunları kullanabilme Uluslararası İlişkiler alanında en güncel bilgileri içeren ders kitapları, uygulama araç ve gereçleri ve diğer bilimsel kaynaklarla desteklenen ileri düzeyde bilgi ve kavrayışa sahip olma, bunları kullanabilme | X | |||||
| 2 | Dış Politika ve Uluslararası İlişkiler kavramları, fikirleri ve verilerini, bilimsel yöntemlerle değerlendirme, karmaşık olay, gelişme ve konuları belirleme ve analiz edebilme, tartışmalar yapabilme, olgu ve araştırmalara dayalı öneriler geliştirebilme Dış Politika ve Uluslararası İlişkiler kavramları, fikirleri ve verilerini, bilimsel yöntemlerle değerlendirme, karmaşık olay, gelişme ve konuları belirleme ve analiz edebilme, tartışmalar yapabilme, olgu ve araştırmalara dayalı öneriler geliştirebilme Mesleki ve bilimsel etik davranış ilkelerinin bilincinde olma Mesleki ve bilimsel etik davranış ilkelerinin bilincinde olma | X | |||||
| 3 | Bilgi üretimi ve kullanımı ile bilgiye ulaşmada yöntem ve araştırma teknikleri konusunda beceri sahibi olma Bilgi üretimi ve kullanımı ile bilgiye ulaşmada yöntem ve araştırma teknikleri konusunda beceri sahibi olma | X | |||||
| 4 | Diplomatlık, ataşelik gibi uluslararası ilişkilerin kariyer alanlarında kendini geliştirme potansiyeline ve becerisine sahip olma Diplomatlık, ataşelik gibi uluslararası ilişkilerin kariyer alanlarında kendini geliştirme potansiyeline ve becerisine sahip olma | X | |||||
| 5 | Alana ilgi duyan ve ilgisiz dinleyici gruplarını, Uluslararası İlişkiler ile ilgili konularda bilgilendirme, onlara düşüncelerini, konu ile ilgili problemleri ve çözüm yöntemlerini açık bir biçimde yazılı ve sözlü aktarabilme Alana ilgi duyan ve ilgisiz dinleyici gruplarını, Uluslararası İlişkiler ile ilgili konularda bilgilendirme, onlara düşüncelerini, konu ile ilgili problemleri ve çözüm yöntemlerini açık bir biçimde yazılı ve sözlü aktarabilme Takım çalışmasına uyumlu, inisiyatif sahibi, yenilikçi fikirlere açık ve analitik düşünebilme Takım çalışmasına uyumlu, inisiyatif sahibi, yenilikçi fikirlere açık ve analitik düşünebilme Türkçe’yi iyi kullanma, yazılı ve sözlü iletişimi iyi olup kendini doğru şekilde ifade edebilme ve empati yeteneğine sahip olma Türkçe’yi iyi kullanma, yazılı ve sözlü iletişimi iyi olup kendini doğru şekilde ifade edebilme ve empati yeteneğine sahip olma | X | |||||
| 6 | Uluslararası İlişkiler Lisans yeterlilikleri üzerine kurulan aynı ya da farklı bir alandaki bilgilerin genişletilmesi ve derinleştirilmesi ile birlikte bilimsel araştırma yaparak bilgiye ulaşma, bilgiyi değerlendirme, yorumlama Uluslararası İlişkiler Lisans yeterlilikleri üzerine kurulan aynı ya da farklı bir alandaki bilgilerin genişletilmesi ve derinleştirilmesi ile birlikte bilimsel araştırma yaparak bilgiye ulaşma, bilgiyi değerlendirme, yorumlama | X | |||||
| # | Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı | PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 1) Şia ve teşeyyu terimlerini tanımlar | ||||||
| 2 | 2) Şia?nın mezhepleşme sürecini açıklar, | ||||||
| 3 | 3) Şia?nın önemli şahsiyetlerini ve görüşlerini açıklar, | ||||||
| 4 | 4) Şia?nın temel kaynaklarını ve özelliklerini tanımlar, | ||||||
| 5 | 5) Temel Şii fırkalarını listeler, | ||||||
| 6 | 6) Ahbarilik ve Usulilik gruplarının görüşlerini değerlendirir, | ||||||
| 7 | 7) Şiiliğin Usuluddin ve furuuddin uygulamalarını açıklar, |
| Değerlendirme Sistemi | |
|---|---|
| Yarıyıl Çalışmaları | Katkı Oranı |
| 1. Ödev | 30 |
| 1. Sözlü Sınav | 15 |
| 2. Sözlü Sınav | 15 |
| 1. Performans Görevi (Seminer) | 40 |
| Toplam | 100 |
| 1. Yıl İçinin Başarıya | 50 |
| 1. Final | 50 |
| Toplam | 100 |
| AKTS - İş Yükü Etkinlik | Sayı | Süre (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) | 16 | 3 | 48 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) | 16 | 2 | 32 |
| Ödev | 1 | 15 | 15 |
| Sözlü Sınav | 2 | 12 | 24 |
| Performans Görevi (Seminer) | 1 | 15 | 15 |
| Final | 1 | 20 | 20 |
| Toplam İş Yükü | 154 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (Saat) | 6,16 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 6 | ||