| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Ölçme ve Enstrümantasyon | EBO 307 | 5 | 3 + 0 | 3 | 3 |
| Ön Koşul Dersleri | |
| Önerilen Seçmeli Dersler | |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Zorunlu |
| Dersin Koordinatörü | Prof.Dr. AKADEMİK PERSONEL |
| Dersi Verenler | |
| Dersin Yardımcıları | |
| Dersin Kategorisi | Diğer |
| Dersin Amacı | Ölçme prensipleri, deneysel hatalar, kayıt cihazları, algılayıcılar, dönüştürücüler, ölçü aletleri, kalibrasyon, fiziksel büyüklük ölçümleri, ölçme hataları ve veri analizleri hakkında bilgi ve beceri kazandırmak. |
| Dersin İçeriği | Ölçme ve enstrümantasyonun tanımı ve bir ölçme işleminin blok diyagramının çıkartılması ve analizi. Ölçmede karşılaşılan terimlerin ve hatalarının incelenmesi. Algılayıcı ve dönüştürücü kavramlarının öğrenilerek algılayıcı çeşitlerinin ve uygulama alanlarının incelenmesi. Analog-sayısal dönüştürme işleminin incelenmesi. Veri toplama sistemlerinin incelenmesi. |
| # | Ders Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|---|---|---|---|
| 1 | Ölçme prensiplerini, birimlerini ve standartlarını açıklar. | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, | |
| 2 | Ölçü aletlerinin performans terimlerini açıklar. | Soru-Cevap, Anlatım, Gösterip Yaptırma, | |
| 3 | Ölçü aleti sınıflarına göre ölçmenin doğruluğunu tespit eder. | Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Gezi / Gözlem, | |
| 4 | Ölçme hatalarının analizini yapar. | Bireysel Çalışma, Anlatım, | |
| 5 | Sıcaklık, basınç, gerilme, ışık şiddeti, ivme, hız, akışkanlık, hareket, ses şiddeti, tork, kuvvet algılayıcılarını tanımlar. | Anlatım, Eğitsel Oyun, Bireysel Çalışma, Eğitsel Oyun, | |
| 6 | Sıcaklık, basınç, ışık şiddeti, hız, hareket, ses şiddeti, kuvvet ölçümlerini gerçekleştirir. | Deney ve Laboratuvar, Eğitsel Oyun, Anlatım, | |
| 7 | Veri toplama ve dönüştürme işlemlerini açıklar. | Anlatım, Eğitsel Oyun, Soru-Cevap, | |
| 8 | Veri toplama ve dönüştürme sistemini simüle eder. | Deney ve Laboratuvar, Eğitsel Oyun, Eğitsel Oyun, |
| Hafta | Ders Konuları | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Ölçü sistemleri, sinyaller ve standartlar, enstrümantasyon hakkında bilgi | [1] Sayfa 1-4 |
| 2 | Enstrümantasyonun amacı, ölçme ve kontrol arasındaki ilişki | 1] Sayfa 4-11 |
| 3 | Ölçmenin prensipleri | [1] Sayfa 11-15 |
| 4 | Ölçme hataları ve kalibrasyon | [1] Sayfa 15-22 |
| 5 | Algılayıcılar ve dönüştürücüler. Sınıflandırılması ve çeşitleri. | [1] Sayfa 24-32 |
| 6 | Algılayıcıların karakteristikleri ve elektriksel prensipleri. | [1] Sayfa 32-35 |
| 7 | Sıcaklık algılayıcıların çalışma prensibi ve kullanıldığı yerler. | [1] Sayfa 35-38 |
| 8 | Değişik sıcaklık algılayıcıları kullanarak sıcaklık ölçme metotları. NTC ve PTC ile ortam sıcaklığının kontrolü. Termokuplörün incelenmesi. | [1] Sayfa 38-42 |
| 9 | Işığa duyarlı algılayıcıların çalışma prensibi ve kullanıldığı yerler. Fotopil, LDR, Fotodiyot, Fototransistör, Infrared (IR) verici – alıcı ve Optoküplörün incelenmesi. | [1] Sayfa 44-49 |
| 10 | ARA SINAV | |
| 11 | Sese duyarlı algılayıcıların çalışma prensibi ve kullanıldığı yerler. Ses transdüseri ve sensörünün incelenmesi. Mikrofon ve hoparlör yapıları. | [1] Sayfa 49-52 |
| 12 | Basınca duyarlı algılayıcıların çalışma prensibi ve kullanıldığı yerler. Piezo-elektrik sensörünün incelenmesi. | [1] Sayfa 54-57 |
| 13 | Hareket, pozisyon, kuvvet, gerilme ve hız algılayıcıları. Manyetik algılayıcılar. | [1] Sayfa 57-62 |
| 14 | Veri elde etme yöntemleri (Data Acquisition) ve örnek uygulamalar. | [1] Sayfa 63-66 |
| Kaynaklar | |
|---|---|
| Ders Notu | [1] Bodur, Aydın, vd.; “Enstrümantasyon ve Ölçme”, İnfogate, 2001. |
| Ders Kaynakları | [2] Pastacı, Halit; “Elektrik ve Elektronik Ölçmeleri”, Metinler Matbaacılık, 1988. [3] Bolton, W.; “Electrical and Electronic Measurement and Testing”, Longman Scientific and Technical, 1992. |
| Sıra | Program Çıktıları | Katkı Düzeyi | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | Elektronik teknolojisi alanında araştırma ve uygulamaya yönelik güncel bilgi ve becerilere sahip olmak. | X | |||||
| 2 | Elektronik teknolojisi ile ilgili eğitim araç ve gereçleri etkin kullanabilmek. | X | |||||
| 3 | Elektronik teknolojisi ile ilgili konularda eğitim programı geliştirebilmek, bunları yazılı ve sözlü olarak uygulayabilecek iletişim yeteneğine sahip olmak. | X | |||||
| 4 | Elektronik teknolojisi alanında projelendirme, tasarlama ve uygulama çalışmalarını gerek bağımsız olarak ve gerekse ortak zeminlerde yürütme bilgi ve becerilere sahip olmak. | X | |||||
| 5 | Elektronik teknolojisi alanında bilimsel ve toplumsal sorunlar karşısında sorgulayıcı, yorumlayıcı, çözüme katkı sağlayıcı ve etik denetime açık yaklaşımlara sahip olmak. | X | |||||
| 6 | Çevre bilincine sahip olmak, bunu uygulamak ve yaygınlaştırmak. | X | |||||
| 7 | Toplumla ve çeşitli toplum örgütleriyle etkin bir şekilde çalışabilmek. | ||||||
| 8 | Sorumluluğu altında çalışanların mesleki gelişimine ve sosyal haklarının korunmasına yönelik etkinlikleri planlayıp yönetebilmek, onların küresel ölçekte sorumlu bireyler olarak yetişmesine katkıda bulunmak | ||||||
| 9 | Kendi kendine ve hayat boyu öğrenim ilkelerini benimsemek. | X | |||||
| 10 | Elektronik teknolojisi alanında profesyonel gelişimlerini sürdürebilmek ve farklı uygulamaları yerinde inceleyebilmek üzere ulusal/uluslararası hareketlilik ve ortaklık faaliyetlerinde bulunmak | ||||||
| # | Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı | PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 | PÇ 8 | PÇ 9 | PÇ 10 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Ölçme prensiplerini, birimlerini ve standartlarını açıklar. | ||||||||||
| 2 | Ölçü aletlerinin performans terimlerini açıklar. | ||||||||||
| 3 | Ölçü aleti sınıflarına göre ölçmenin doğruluğunu tespit eder. | ||||||||||
| 4 | Ölçme hatalarının analizini yapar. | ||||||||||
| 5 | Sıcaklık, basınç, gerilme, ışık şiddeti, ivme, hız, akışkanlık, hareket, ses şiddeti, tork, kuvvet algılayıcılarını tanımlar. | ||||||||||
| 6 | Sıcaklık, basınç, ışık şiddeti, hız, hareket, ses şiddeti, kuvvet ölçümlerini gerçekleştirir. | ||||||||||
| 7 | Veri toplama ve dönüştürme işlemlerini açıklar. | ||||||||||
| 8 | Veri toplama ve dönüştürme sistemini simüle eder. |
| Değerlendirme Sistemi | |
|---|---|
| Yarıyıl Çalışmaları | Katkı Oranı |
| 1. Ara Sınav | 70 |
| 1. Kısa Sınav | 10 |
| 1. Ödev | 10 |
| 2. Kısa Sınav | 10 |
| Toplam | 100 |
| 1. Yıl İçinin Başarıya | 50 |
| 1. Final | 50 |
| Toplam | 100 |
| AKTS - İş Yükü Etkinlik | Sayı | Süre (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ara Sınav | 1 | 5 | 5 |
| Ödev | 1 | 5 | 5 |
| Performans Görevi (Laboratuvar) | 1 | 15 | 15 |
| Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) | 16 | 2 | 32 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) | 16 | 1 | 16 |
| Toplam İş Yükü | 73 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (Saat) | 2,92 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 3 | ||