Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Sosyoloji SBK 101 1 3 + 0 3 5
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Lisans
Dersin Türü Zorunlu
Dersin Koordinatörü Prof.Dr. İRFAN HAŞLAK
Dersi Verenler Prof.Dr. İRFAN HAŞLAK, Dr.Öğr.Üyesi SONER TAUSCHER,
Dersin Yardımcıları

Arş. Gör. Ensar Kıvrak

Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

Toplumsal olay ve olguları sosyolojik bakış açısına göre ele almak, anlamak ve eleştirel bir perspektiften yeniden anlamlandırmak bu dersin temel amacıdır. Ayrıca sosyolojinin tüm diğer disiplinlerle ilişkisinin getirdiği etkileşimle kavram ve fikirleri incelemek, verileri yorumlamak ve değerlendirmek, yerel ve küresel sorunları tanımlamak için sosyolojik bir bakış açısının kazanılması diğer bir amaçtır. En nihayetinde de sosyolojinin disiplinlerarası bakış açısının edinilmesiyle öğrencinin kendi alanındaki gelişmeleri farklı yöntemlerle ele alabilmesine yönelik bakış açısının kazanılması da dersin pratik amaçlarından biri olacaktır

Dersin İçeriği

Ders, bilimsel bir disiplin olarak sosyolojinin tanımı, sosyolojik bakış açısı, sosyolojide baskın olan kuramsal yaklaşımlar, toplumsal etkileşim, tabaklaşma, sınıf, yoksulluk ve dışlanma, küresel eşitsizlik, ırk, etnisite, göç, modern toplumlarda din, örgütler ağlar, medya, eğitim, ekonomik yaşam, siyaset, kentler, çevre ve risk gibi konuları kapsar.

# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Sosyolojik düşünme, anlama ve anlamlandırmayı kazanır ve eleştirel bir bakış açısıyla ifade eder. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
2 Sosyal olguları, toplumla ilgili kavramları açıklar, toplumsal kurum ve kuramları irdeler. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
3 Sosyolojik araştırma süreçlerinde kullanılan veri toplama ve analiz etme yöntemlerini tanımlar. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
4 Yerel ve küresel anlamda toplumsal kurumların (din, eğitim, siyaset, ekonomi vb.) özelliklerini ve gelişmelerini açıklar, sorunlarını analiz eder, çözüm arayışları konusunda bilgi birikimi ve yetkinlik kazanır. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
5 Toplumsal değişim ve gelişimi belirleyen yapıların işleyişini açıklar. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
6 Sınıf, ırk, etnisite ve toplumsal cinsiyet gibi toplumsal tabakalaşmanın farklı boyutları konusunda sosyolojik bir bakış açısına sahip olur, bu konuların yerel ve küresel düzlemde meydana çıkardığı olumsuzlukların sonuçlarını kavrar. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
7 Modern toplumsal örgütlenmenin toplum ve birey üzerindeki etkisini analiz eder. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
8 Küresel sorunları meydana getiren toplumsal ve siyasal dinamiklerin meydana geliş süreçlerini kavrar, yerel ve küresel anlamda risk oluşturan gelişmelerin engellenmesi konusunda bir tutum sahibi olur. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
9 Sosyolojinin kazandırdığı bakış açısını kendi çalışma alanında yardımcı bir unsur olarak kullanır. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Sosyoloji nedir? Sosyolojik bakış açısı, sosyolojik düşüncenin gelişimi. Anthony Giddens, (2008) Sosyoloji, Yayıma Hazırlayan Cemal Güzel, Kırmızı Yayınları, İstanbul, ss. 36-63; İhsan Sezal, (2003), neden Sosyoloji”, Ed. İhsan Sezal, Sosyoloji, Martı Kitap ve Yayınevi, Ankara, 3. Baskı, ss.1-10; Ayşe Durakbaşa Tarhan, “Sosyo
2 Sosyolojide kuramsal düşünme, kuramlar, kuramsal yaklaşımlar ve düşünürler Anthony Giddens, (2008) Sosyoloji, Yayıma Hazırlayan Cemal Güzel, Kırmızı Yayınları, İstanbul, ss. 136-162; İhsan Sezal, (2003), neden Sosyoloji”, Ed. İhsan Sezal, Sosyoloji, Martı Kitap ve Yayınevi, Ankara, 3. Baskı, ss.1-10;, Ayşe Durakbaşa Tarhan, “So
3 Değişen dünya, modernite öncesi ve sonrası toplumlar, toplumsal değişim, sanayi toplumu, küreselleşme, Anthony Gıddens, , (2008) Sosyoloji, Yayıma Hazırlayan Cemal Güzel, Kırmızı Yayınları, İstanbul, ss. 64-105; Özer İnan (2003), “Toplumsal Gelişme ve Değişme”, Ed. İhsan Sezal, Sosyoloji, Martı Kitap ve Yayınevi, Ankara, 3. Baskı, ss.559-589; Esma Durugön
4 Tabakalaşma, tabakalaşma kuramları, sınıf, toplumsal sınıf ayrımları ve toplumsal hareketlilik Anthony Gıddens, (2008) Sosyoloji, Yayıma Hazırlayan Cemal Güzel, Kırmızı Yayınları, İstanbul, ss. 336-381; Sibel Kalaycıoğlu (2003), “Toplumsal Tabakalaşma”, Ed. İhsan Sezal, Sosyoloji, Martı Kitap ve Yayınevi, Ankara, 3. Baskı, ss.242-259
5 Yoksulluk, yoksulluk ölçümleri, toplumsal dışlanma, suç ve toplumsal dışlanma, refah devleti Anthony Gıddens, (2008) Sosyoloji, Yayıma Hazırlayan Cemal Güzel, Kırmızı Yayınları, İstanbul, ss. 382-426; Tülin Günşen İçli (2003), “Toplumdan Kopuş Suç ve Şiddet”, Ed. İhsan Sezal, Sosyoloji, Martı Kitap ve Yayınevi, Ankara, 3. Baskı, ss.498-558
6 Küresel ekonomik eşitsizlik, yoksul ve zengin ülkelerde sosyolojik özellikleri, kalkınma kuramları, demografik dünyadaki demografik değişim ve dinamikler. Anthony Gıddens, (2008), Sosyoloji, Yayıma Hazırlayan Cemal Güzel, Kırmızı Yayınları, İstanbul, ss. 428-477;528-571; Ercan Tatlıdil, (2003), “Kentleşme ve Göç” Ed. İhsan Sezal, Sosyoloji, Martı Kitap ve Yayınevi, Ankara,3. baskı ss.326-361
7 Medya, medya üzerine kuramsal yaklaşımlar, medyanın etkileri ve medya denetimi. Anthony Gıddens, , (2008) Sosyoloji, Yayıma Hazırlayan Cemal Güzel, Kırmızı Yayınları, İstanbul, ss. 629-678;
8 Toplum ve Eğitim, Modern Toplumda Din ve Sekülerlik Anthony Gıddens, , (2008) Sosyoloji, Yayıma Hazırlayan Cemal Güzel, Kırmızı Yayınları, İstanbul, ss.729-786; 577-627; Osman Konuk, , (2003)“Toplum ve Eğitim”, Ed. İhsan Sezal, Sosyoloji, Martı Kitap ve Yayınevi, Ankara,3. Baskı, ss.260-292; Abdurrahman
9 Aile, toplumsallaşma, toplumsal etkileşim. Anthony, Giddens (2008) Sosyoloji, Yayıma Hazırlayan Cemal Güzel, Kırmızı Yayınları, İstanbul, ss. 164-242; İhsan Sezal (2003), “Toplum ve aile”, Ed. İhsan Sezal, Sosyoloji, Martı Kitap ve Yayınevi, Ankara, 3. Baskı, ss.134-165.
10 Örgütler, bürokrasi, örgütsel değişim ve yönetimde dönüşüm, toplumsal ağlar, toplumsal sermaye Anthony, Giddens (2008) Sosyoloji, Yayıma Hazırlayan Cemal Güzel, Kırmızı Yayınları, İstanbul, ss. 681-727.
11 Çalışma ve ekonomik yaşam, Çalışma ve toplumsal cinsiyet, işsizlik olgusu ve toplumsal düzen Anthony, Giddens, (2008) Sosyoloji, Yayıma Hazırlayan Cemal Güzel, Kırmızı Yayınları, İstanbul, ss.789-837; Veysel Bozkurt, (2003), “Toplum ve İktisat” Ed. İhsan Sezal, Sosyoloji, Martı Kitap ve Yayınevi, Ankara, 3. Baskı, ss.200-240.
12 Siyaset Sosyolojisi: siyaset, hükümet devlet, demokrasi, ulusçuluk ve modern toplumlar, terörizm Anthony, Giddens, (2008) Sosyoloji, Yayıma Hazırlayan Cemal Güzel, Kırmızı Yayınları, İstanbul, ss.889-941; Aykut Çelebi (2003), “Toplum ve Siyaset” Ed. İhsan Sezal, Sosyoloji, Martı Kitap ve Yayınevi, Ankara, 3. Baskı, ss.166-199.
13 Kentliliğin Kuramlaştırılması, Şehrin Gelişimi, Şehirleşme ve Kürselleşme Anthony, Giddens, (2008) Sosyoloji, Yayıma Hazırlayan Cemal Güzel, Kırmızı Yayınları, İstanbul, ss. 943- 987.
14 Sosyolojik bir konu olarak çevre, sürdürülebilir kalkınma, küresel risk toplumu, teknoloji ve gelecek Anthony, Giddens, (2008) Sosyoloji, Yayıma Hazırlayan Cemal Güzel, Kırmızı Yayınları, İstanbul, ss. 989-1019; Muammer Tuna, (2003), “Toplum ve Çevre” Ed. İhsan Sezal, Sosyoloji, Martı Kitap ve Yayınevi, Ankara, 3. Baskı, ss.362-393.
Kaynaklar
Ders Notu

Aydın, Mustafa, (2004)Bilgi Sosyolojisi, Açılım Kitap, İstanbul, ss. 41-102,Özlem, Doğan, (2003) Bilim Felsefesi, İnkılap, İstanbul, ss.17-167.
Fıchter, Joseph, (2002) Sosyoloji Nedir? Çeviren Nilgün Çelebi, Anı Yayıncılık, Ankara, ss. 1-17
Edles, L. Desfor,(2005) Uygulamalı Kültürel Sosyoloji, Çeviren Cumhur Atay, Babil Yayınları, İstanbul, ss.5-31,
Özkalp, Enver, (2001) Sosyolojiye Giriş, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir, ss.93-107
Ülken, H. Ziya, (2001) Bilgi ve Değer, ikinci baskı,Ülken Yayınları, İstanbul, 186-388,
Kuçuradi, İoanna, (1971) İnsan ve Değerleri, Yankı Yayınları, İstanbul, 7-147.
Bottomore. T.B.(tarihsiz) Toplumbilim 3. Basım, Türkçesi, Ünsal Oskay, Der Yayınları, İstanbul, ss.87-100, 185-204, 263-276
Bozkurt, Veysel, (2004) Sosyoloji, Alfa Yayınları, İstanbul, ss. 214-238,.284-305, 30-339,
Çelebi, Aykut, (2002) “Toplum ve Siyaset” Ed. İhsan Sezal, Sosyoloji, Martı Kitap ve Yayınevi, Ankara, ss.199-240
Samuel Koenig, (2000) Sosyoloji, Çevirenler, S. Sucu, O. Aykaç, Ütopya Kitabevi,İstanbul, ss.258-286
Kocacık, Faruk, (1997) Toplumbilim, Cumhuriyet Üniversitesi Yayınları, Sivas, ss.90-101,

Ders Kaynakları

Aydın, Mustafa, (2004)Bilgi Sosyolojisi, Açılım Kitap, İstanbul, ss. 41-102,Özlem, Doğan, (2003) Bilim Felsefesi, İnkılap, İstanbul, ss.17-167.
Fıchter, Joseph, (2002) Sosyoloji Nedir? Çeviren Nilgün Çelebi, Anı Yayıncılık, Ankara, ss. 1-17
Edles, L. Desfor,(2005) Uygulamalı Kültürel Sosyoloji, Çeviren Cumhur Atay, Babil Yayınları, İstanbul, ss.5-31,
Özkalp, Enver, (2001) Sosyolojiye Giriş, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir, ss.93-107
Ülken, H. Ziya, (2001) Bilgi ve Değer, ikinci baskı,Ülken Yayınları, İstanbul, 186-388,
Kuçuradi, İoanna, (1971) İnsan ve Değerleri, Yankı Yayınları, İstanbul, 7-147.
Bottomore. T.B.(tarihsiz) Toplumbilim 3. Basım, Türkçesi, Ünsal Oskay, Der Yayınları, İstanbul, ss.87-100, 185-204, 263-276
Bozkurt, Veysel, (2004) Sosyoloji, Alfa Yayınları, İstanbul, ss. 214-238,.284-305, 30-339,
Çelebi, Aykut, (2002) “Toplum ve Siyaset” Ed. İhsan Sezal, Sosyoloji, Martı Kitap ve Yayınevi, Ankara, ss.199-240
Samuel Koenig, (2000) Sosyoloji, Çevirenler, S. Sucu, O. Aykaç, Ütopya Kitabevi,İstanbul, ss.258-286
Kocacık, Faruk, (1997) Toplumbilim, Cumhuriyet Üniversitesi Yayınları, Sivas, ss.90-101,

Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Yönetim bilimi, siyaset bilimi, sosyoloji, hukuk bilimleri, kentleşme ve çevre sorunları alanlarında kuramsal bilgi ve donanıma sahip olur.
2 Ulusal ve uluslararası düzeyde başta kamu yönetimi olmak üzere hukuk, siyaset, sosyoloji, kentleşme ve çevre sorunları konularında kuramsal ve uygulama alanlarında ortaya çıkan yenilikleri takip eder.
3 Kazandığı kuramsal bilgi ile analiz tekniklerini kullanarak sorunlara ve olgulara çeşitli açılardan bakabilmek, çözüm önerileri üretebilmek, politika, program ve karar taslaklarını hazırlama yetkinliğine sahip olur.
4 Kamu hukuku mevzuatına olduğu kadar özel hukuk mevzuatına da hâkim olmak, mevzuat değişikliklerini takip etmek, mevzuatı yorumlamak ve uygulamaya aktarmak.
5 Kaymakamlık, idari yargı hâkimliği, müfettişlik, denetmenlik, kontrolörlük ve uzman yardımcılığı gibi kamu yönetimi alanlarında kendini geliştirme potansiyeline ve becerisine sahip olur.
6 Kamu kurum ve kuruluşları ve siyasi kurumlar ile birlikte özel sektör ve sivil toplum örgütlerinin insan kaynakları, halkla ilişkiler, finans ve denetim gibi yönetim alanlarının gerektirdiği niteliklere sahip olur.
7 Mesleki ve bilimsel etik davranış ilkelerinin bilincinde olur.
8 Yaşam boyu öğrenme ilkesine uygun olarak bilişim teknolojileri, temel bilgisayar programları ve kamu yönetimi alanıyla ilgili bilgi sistemlerini takip etmek ve bunları etkili bir şekilde kullanabilir.
9 Türkçeyi iyi kullanmak, iyi bir yazılı ve sözlü iletişime sahip olmak, kendini doğru şekilde ifade edebilmek ve empati yeteneğine sahip olur.
10 Akademik ve mesleki konularda araştırma yapar, araştırma süreçlerine hâkim olur, nitel ve nicel veri analizi için paket bilgisayar programlarını kullanır.
11 Takım çalışmasına uyumlu, inisiyatif sahibi, yenilikçi fikirlere açık ve analitik düşünebilme becerilerine sahip olur.
# Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı PÇ 1 PÇ 2 PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 6 PÇ 7 PÇ 8 PÇ 9 PÇ 10 PÇ 11
1 Sosyolojik düşünme, anlama ve anlamlandırmayı kazanır ve eleştirel bir bakış açısıyla ifade eder. 5 5
2 Sosyal olguları, toplumla ilgili kavramları açıklar, toplumsal kurum ve kuramları irdeler. 5 5
3 Sosyolojik araştırma süreçlerinde kullanılan veri toplama ve analiz etme yöntemlerini tanımlar. 5 5
4 Yerel ve küresel anlamda toplumsal kurumların (din, eğitim, siyaset, ekonomi vb.) özelliklerini ve gelişmelerini açıklar, sorunlarını analiz eder, çözüm arayışları konusunda bilgi birikimi ve yetkinlik kazanır. 5 5
5 Toplumsal değişim ve gelişimi belirleyen yapıların işleyişini açıklar. 5 5
6 Sınıf, ırk, etnisite ve toplumsal cinsiyet gibi toplumsal tabakalaşmanın farklı boyutları konusunda sosyolojik bir bakış açısına sahip olur, bu konuların yerel ve küresel düzlemde meydana çıkardığı olumsuzlukların sonuçlarını kavrar. 5 5
7 Modern toplumsal örgütlenmenin toplum ve birey üzerindeki etkisini analiz eder. 5 5
8 Küresel sorunları meydana getiren toplumsal ve siyasal dinamiklerin meydana geliş süreçlerini kavrar, yerel ve küresel anlamda risk oluşturan gelişmelerin engellenmesi konusunda bir tutum sahibi olur. 5 5
9 Sosyolojinin kazandırdığı bakış açısını kendi çalışma alanında yardımcı bir unsur olarak kullanır. 5 5
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 90
1. Kısa Sınav 10
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 50
1. Final 50
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 4 64
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 3 48
Ara Sınav 1 8 8
Kısa Sınav 2 10 20
Ödev 1 5 5
Final 1 8 8
Toplam İş Yükü 153
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 6,12
Dersin AKTS Kredisi 5