| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| İslam Toplumunun Sosyo-Kültürel Yapısı | IEF 510 | 0 | 3 + 0 | 3 | 6 |
| Ön Koşul Dersleri | Yok |
| Önerilen Seçmeli Dersler | |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | YUKSEK_LISANS |
| Dersin Türü | Seçmeli |
| Dersin Koordinatörü | Doç.Dr. ABDULLAH İNCE |
| Dersi Verenler | |
| Dersin Yardımcıları | yoktur |
| Dersin Kategorisi | Diğer |
| Dersin Amacı | İslam´ın doğuşundan modernleşmeye kadar olan süreci kapsayan klasik dönem Müslüman toplumların sosyal, siyasal, ekonomik ve kültürel yönlerinin analizi. |
| Dersin İçeriği |
Bu derste, İslam´ın başlangıcından modernleşmeye kadar olan süreçte ortaya çıkan ve değişen şartlara bağlı olarak İslam toplumunun farklılaşan biçimleri ele alınmaktadır. |
| # | Ders Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|---|---|---|---|
| 1 | İslam toplumunun siyasal yapılanmasını tarihi süreç içerisinde açıklar | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, | |
| 2 | İslam toplumunun ideal toplum, ekonomi ve birey anlayışını açıklar | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, | |
| 3 | İslam toplumu ile komuniteryen toplum modelini mukayeseli analiz eder | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, | |
| 4 | İslam toplumu ile liberal toplum modelini mukayeseli analiz eder | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, | |
| 5 | İslam toplumu ile sosyal demokrat toplum modelini mukayeseli analiz eder | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, |
| Hafta | Ders Konuları | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Kavramsal çerçeve (Kültür, maddi kültür-manevi kültür, medeniyet, sosyal yapı, toplum, toplumsal değişme, gelişme, ilerleme) | Genel sosyoloji, Din Sosyolojisi kitapları |
| 2 | Dinin toplum ve diğer kurumlarla ilişkisi: Aile, ekonomi, siyaset, eğitim | Açık Öğretim Din Sosyolojisi sh 112 vd., Din ve toplum sh. 88-109.) |
| 3 | İslami Sosyokültürel yapının temel kaynakları; Kelam, felsefe, tasavvuf | Kitap 1 İslam Düşüncesinin Yapısı, Süleyman Uludağ, Makale 1 DİA Fıkıh maddesi |
| 4 | İslami Sosyokültürel yapının temel kaynakları; Selef, fıkıh | İslam Düşüncesinin Yapısı, Süleyman Uludağ, DİA Fıkıh maddesi |
| 5 | Klasik dönem; Siyaset, Toplum, Hukuk: İdari sistem | Hicret Sonrası İlk İslam Medeniyetinin İnşa Sürecinde Toplumsal Kurumların Yapısı, Fatih Açık , İslâm Öncesi Dönemde Mekke İdare Sistemi Ve Siyasetinin Oluşumu, Adem APAK, İsrafil Balcı: Hz. Ebubekir Dönemi İç Siyaset ve İdare |
| 6 | Klasik dönem; Siyaset, Toplum, Hukuk: Halifelik, Medine vesikası tartışmaları | İslam Anayasa ve İdare Hukuku, H. Mehmet GÜNAY, Bilgi ve Hikmet Medine Vesikası, Siyasetnâmeler’in Klasik Kaynakları, Hasan Hüseyin Adalıoğlu, Süleyman Uludağ, İslam Siyaset İlişkileri, Dergah Yayınları, İstanbul, 1998. |
| 7 | Osmanlıda kültürel ve sosyal yapı; Millet Sistemi, Ümmet, | Osmanlı toplumu, Mehmet Öz, Osmanlı Millet Sistemine Dair Tartışmalar ve Siyasal Bir Uzlaşma Modeli Olarak Osmanlı Millet Sistemi, Nuri Adiyeke, XV. Yüzyıl Osmanlı Toplumunda Sosyo-Kültürel Yapı, Din Ve Değişme, Ünver GÜNAY, |
| 8 | Osmanlıda kültürel ve sosyal yapı; Medreseler, Tekkeler, Vakıflar, Ahilik | İslam Toplumunda Ulemanın Rolü, SAÜİFD, İslam’da Dini Pratiklerin Toplumsal Dayanışmaya Etkisi, İsmail Akyüz, Sosyokültürel bir kurum olarak vakıf ve sosyal dayanışma, Mehmet Akgül, Ansiklopedi Maddeleri: Medrese, Tekke: Sosyal Fonksiyonları Ahilik |
| 9 | İslam’ın batıyla karşılaşması; | İslam ve Batı, İbrahim Kalın |
| 10 | İslam dünyasında kırılma dönemi: modernleşme | Osmanlı’dan Cumhuriyete Toplumsal Değişme: Yaşama Pratiği, Kültür ve Din İlişkileri, Mehmet AKGÜL Modernleşme, postmodernizm, sekülerleşme ve din, Mehmet Akgül |
| 11 | Arayışlar; Gelenekçilik, Islahatçılık, Modernizm | Kitap 8 Çağdaş İslami Akımlar, M. Ali Büyükkara Kitap 9 İslam Süreklilik ve Değişim, İ. Obert Voll |
| 12 | İslami Ekonomik model tartışmaları | Sezai Karakoç, İslam Toplumunun Ekonomik Strüktürü |
| 13 | İslam’ın sosyokültürel yapıya yansımaları: kentleşme, mimari, estetik | Şehirleşme ve Din, Celalettin Çelik, Turgut Cansever kitabı İslam Kültür Atlası, İslam Düşünce Atlası |
| 14 | Genel değerlendirme |
| Kaynaklar | |
|---|---|
| Ders Notu | İslam’ın serüveni Marshall Hodgson İslam Kültür Atlası, Raci Faruki İslam Düşünce Atlası |
| Ders Kaynakları | İslam’ın serüveni Marshall Hodgson İslam Kültür Atlası, Raci Faruki İslam Düşünce Atlas İslam’ın serüveni Marshall Hodgson İslam Kültür Atlası, Raci Faruki İslam Düşünce Atlası İslam Düşüncesinin Yapısı, Süleyman Uludağ Mustafa Aydın, İlk dönem İslâm toplumunun şekillenişi, Pınar Yayınları, İstanbul, 1991 Süleyman Uludağ, İslam Siyaset İlişkileri, Dergah Yayınları, İstanbul, 1998. Bilal Eryılmaz, Osmanlı Devleti’nde Millet Sistemi, Ağaç Yayıncılık, İstanbul, 1992. Said Halim Paşa, Buhranlarımız İslam ve Batı İbrahim Kalın Türk Modernleşmesi ve Din, Mehmet Akgül, Çizgi Kitabevi Çağdaş İslami Akımlar, M. Ali Büyükkara İslam Süreklilik ve Değişim, İ. Obert Voll Sezai Karakoç, İslam Toplumunun Ekonomik Strüktürü |
| Sıra | Program Çıktıları | Katkı Düzeyi | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | İslam İktisadı ve Finans alanında güncel bilgileri içeren ders kitapları, makaleler ve araştırmalarla desteklenen ileri düzeyde kurumsal ve uygulamalı bilgilere sahip olma. | X | |||||
| 2 | Konvansiyonel İktisat ve Finans disiplinlerine dair teorilere hâkim olup karşılaştırmalı analiz yapma. | ||||||
| 3 | Ekonomik aktörlerin karşılaştıkları problemleri kritik ederek İslam İktisadı ve Finans temelinde çözümler üretebilme. | ||||||
| 4 | Uygulamaya yönelik edindiği bilgileri iş hayatında kullanabilme. | X | |||||
| 5 | Alana dair öğrendikleri ile çalıştığı kuruma yeni bir vizyon sunarak verimli ve etkin stratejiler geliştirebilme. | X | |||||
| 6 | Ekonomik verileri toplama, düzenleme ve analiz etmede gereken istatistik ve ekonometrik yöntemleri bilme ve bilgisayar programlarını kullanabilme. | X | |||||
| 7 | Öğrenilen cebirsel ve istatistik yöntemleriyle kamu ve iş dünyasının karşılaştığı sorunları çözme yeteneğine sahip olma. | X | |||||
| 8 | İslam İktisat Teorisi, İslam İktisat Tarihi, İslam İktisat Düşüncesi, Muamelat Fıkhı, Katılım Bankacılığı, Katılım Sigortacılığı ve İslami Sermaye Piyasaları gibi İslam İktisadı ve Finansın seçmiş olduğu alt dallarında uzmanlaşma hedefine sahip olma. | ||||||
| 9 | Gerek kamunun gerekse de özel kesimin gereksinim duyduğu yüksek becerili elemanlarda olması gereken yeterli düzeyde hukuk ve muhasebe bilgisine sahip olma. | X | |||||
| 10 | Türkçe’nin yanı sıra en az bir yabancı dilde daha (tercihen Arapça veya İngilizce) yüksek iletişim becerisine sahip olma. | X | |||||
| 11 | Yapacağı çalışmalarda toplumsal, bilimsel ve mesleki ahlâk kurallarının bilincinde olma. | ||||||
| 12 | Yerel ve uluslararası platformlarda İslam İktisadı ve Finans alanına dair bilgi aktarımlarında bulunma. | ||||||
| # | Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı | PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 | PÇ 8 | PÇ 9 | PÇ 10 | PÇ 11 | PÇ 12 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | İslam toplumunun siyasal yapılanmasını tarihi süreç içerisinde açıklar | ||||||||||||
| 2 | İslam toplumunun ideal toplum, ekonomi ve birey anlayışını açıklar | ||||||||||||
| 3 | İslam toplumu ile komuniteryen toplum modelini mukayeseli analiz eder | ||||||||||||
| 4 | İslam toplumu ile liberal toplum modelini mukayeseli analiz eder | ||||||||||||
| 5 | İslam toplumu ile sosyal demokrat toplum modelini mukayeseli analiz eder |
| Değerlendirme Sistemi | |
|---|---|
| Yarıyıl Çalışmaları | Katkı Oranı |
| 1. Ödev | 50 |
| Toplam | 50 |
| 1. Final | 50 |
| 1. Yıl İçinin Başarıya | 50 |
| Toplam | 100 |
| AKTS - İş Yükü Etkinlik | Sayı | Süre (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) | 16 | 3 | 48 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) | 16 | 3 | 48 |
| Ara Sınav | 1 | 3 | 3 |
| Ödev | 2 | 4 | 8 |
| Performans Görevi (Seminer) | 16 | 3 | 48 |
| Toplam İş Yükü | 155 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (Saat) | 6,2 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 6 | ||