Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Geçiş Metal Komplekslerinin Elektronik Spektrumları AOK 607 0 3 + 0 3 6
Ön Koşul Dersleri

Anorganik kimya,

Genel Kimya

Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Doktora
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Prof.Dr. AHMET TURGUT BİLGİÇLİ
Dersi Verenler Prof.Dr. AHMET TURGUT BİLGİÇLİ,
Dersin Yardımcıları
Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

Periyodik cetvelin d-ve f-bloklarında yer alan elementlere geçiş elementleri denilmektedir. Geçiş elementlerinin en belirgin özelliklerinden biri tümünün metal olmasıdır. Bu metaller çok değişik yükseltgenme basamaklarında bulunabildiklerinden ve kompleks (koordinasyon) bileşiği oluşturma eğilimleri yüksek olduğundan ana element metalleri ile kıyaslandığında birçok farklı özelliklere sahiptir. Bunlardan biri geçiş metallerine ait kompleksler renklidirler. Örneğin Prusya Mavisi 200 yıldan beri matbaa mürekkebi olarak kullanılan siyanür ligandları ile oktahedral Fe(II) ve Fe(III) kompleklserini içeren karmaşık yapılı bir koordinasyon bileşiğidir. Bir diğer önemli örnek olarak kana kırmızı rengini veren hem grubu ve demir ile oluşturduğu kompleks olan hemoglobin verilebilir. Organik bileşiklerin çoğu renksiz olmasına karşın koordinasyon bileşiklerinin neden renkli olduğu merak edilir. Bu yüzden geçiş metallerine ait bileşiklerin elektronik spektrumlarının bilinmesi ve anlaşılması önemlidir. Bu ders kapsamında geçiş metal komplekslerindeki elektronik geçişler öğrenciye aktarılacaktır.  

Dersin İçeriği

Bölüm 1.

  1. Giriş
  2. Atomun Vektör Modeli

 

Bölüm 2.

2.1. Moleküllerde Elektronik Geçişler ve Seçim Kuralları

2.2. Geçiş Metal Komplekslerinde Elektronik Geçişler

2.3. dn Konfigürasyonlarının Terim Sembolleri

 

Bölüm 3.

3.1. Racah Parametreleri ve Nefeloksetik Etki

3.2. Terimlerin Kristal Alanda Yarılması

3.3. Orgel Diyagramları

 

Bölüm 4.

4.1. Tanabe-Sugano Diyagramları

4.2. Komplekslerde Renk

 

# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Anlatım,
2 Eğitsel Oyun,
3 Gezi / Gözlem,
4 Deney ve Laboratuvar,
5 Soru-Cevap, Anlatım,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Giriş İnorganik Kimya, Gary L. Miesler and Donald A. Tarr.
2 Russell-Saunders yöntemi ile terim sembollerinin belirlenmesi
3 Russell-Saunders yöntemi ile terim sembollerinin belirlenmesi
4 Moleküllerde Elektronik Geçişler ve Seçim Kuralları
5 d-d ve yük aktarım geçişleri
6 dn Konfigürasyonlarının Terim Sembolleri
7 dn Konfigürasyonlarının Terim Sembolleri
8 Racah Parametreleri ve Nefeloksetik Etki
9 Serbest metal iyonlarının enerji durumlarının kristal alandaki yarılmaları
10 Ara sınav
11 Orgel Diyagramları
12 Tanabe-Sugano Diyagramları
13 Komplekslerde Renk
14 Konu ile ilgili tamamlayıcı örneklerin çözülmesi
Kaynaklar
Ders Notu
Ders Kaynakları
  1. İnorganik Kimya 1, Prof. Dr. Cemal Kaya, Palme Yayıncılık, 2011
  2. İnorganik Kimya 1, Prof. Dr. Cemal Kaya, Palme Yayıncılık, 2011
  3. İnorganic Chemistry, Gary L. Miesler and Donald A. Tarr.
  4. Anorganik Kimya, Namık K. Tunalı ve Saim Özkar, Gazi Kitapevi

 

Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Yaşadığı toplumun bilgi toplumu olmasına katkıda bulunmak, toplumsal, bilimsel, kültürel ve etik sorunlara çözüm sunmak amaçlarıyla alanındaki bilimsel, teknolojik, sosyal veya kültürel ilerlemeleri içeren bilimsel projeler geliştirir ve bu projeleri ulusal ve uluslararası bilimsel ortamlarda (toplantılarda) tanıtır.
2 Alanında bilimsel araştırma yaparak bilgiye genişlemesine ve derinlemesine ulaşır, alanında güncel teknik ve yöntemler ile bunların kısıtları hakkında sahip olduğu kapsamlı bilgiyi elde ettiği bilgi ile karşılaştırarak değerlendirir ve sentezleyerek yeni sonuçlar ortaya koyar.
3 Alanı ile ilgili problemleri tanımlar ve formüle eder, yeni ve/veya özgün fikir ve yöntemler geliştirir; karmaşık sistem veya süreçleri tasarlar ve tasarımlarında yenilikçi/alternatif çözümler ve/veya yöntemler geliştirir.
4 Kuramsal, deneysel ve modelleme esaslı araştırmaları tasarlar ve uygular, belirsiz, sınırlı ya da eksik verileri bilimsel yöntemlerle tamamlar; verilerin toplanması, yorumlanması, duyurulması ile yeni modellemelerin oluşturulması aşamalarında ve mesleki tüm etkinliklerde toplumsal, bilimsel ve etik değerleri gözetir.
5 Alanındaki uygulamaların sosyal, çevresel, sağlık, güvenlik, hukuki boyutlarını ile proje yönetimi ve iş hayatı uygulamalarını bilir ve bunların getirdiği kısıtların farkındadır. Disiplin içi ve çok disiplinli takımlarda etkin biçimde çalışabilir, bu tür takımlarda liderlik yapabilir ve karmaşık durumlarda çözüm yaklaşımları geliştirebilir; bağımsız çalışabilir ve sorumluluk alır.
6 Çalışmalarının süreç ve sonuçlarını, alanında veya alan dışındaki ulusal ve uluslararası ortamlarda bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portföyü C1 Genel Düzeyinde kullanarak, yazılı ya da sözlü olarak aktararak sözlü ve yazılı iletişim kurar.
7 Anorganik Kimya alanındaki lisans ve yüksek lisans düzeyindeki yeterliliklerini temel alarak, iş ve laboratuvar güvenliği yanında çevre koruma bilincine sahip olur. Aynı ya da farklı bir alanda bilgilerini uzmanlık düzeyinde geliştirir, derinleştirir, analiz eder ve yorumlar.
8 Anorganik Kimya Bilim dalı için gerekli modern cihazlar ve metotlar hakkında uygulamalı ve teorik bilgilere sahip olup bu yöntemlerle akademik düzeyde kimya deneyleri gerçekleştirir. Elde edilen sonuçları ve karşılaşılan sorunları gözlemleyip, çözüm yolları bulabilme yeteneğini kazanmış kimya doktoru unvanına sahip uzman kimyager ve akademisyen olur.
# Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı PÇ 1 PÇ 2 PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 6 PÇ 7 PÇ 8
1
2
3
4
5
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 60
1. Ödev 20
1. Performans Görevi (Seminer) 20
Toplam 100
1. Final 50
1. Yıl İçinin Başarıya 50
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 3 48
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 3 48
Ara Sınav 1 15 15
Ödev 1 10 10
Performans Görevi (Uygulama) 1 10 10
Final 1 20 20
Toplam İş Yükü 151
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 6,04
Dersin AKTS Kredisi 6