1. Eğitim Bilgi Sistemi
  2. Maliye Pr. (Dr) (Tezli)
  3. Vergi Psikolojisi (2024 - 2025)
Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Vergi Psikolojisi MLY 615 0 3 + 0 3 6
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Doktora
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Doç.Dr. HAKAN YAVUZ
Dersi Verenler Doç.Dr. HAKAN YAVUZ,
Dersin Yardımcıları

Arş. Gör. TUNAHAN DEĞİRMENCİ
Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

Vergi psikolojisi, vergilere karşı tepkiler ve psikolojik vergi modelleri analizini gerçekleştirmek.
Dersin İçeriği

Günümüzde vergi mükelleflerinin ödediği vergiyi etkileyen çeşitli sosyolojik, psikolojik faktörler ele alınacak ve bu faktörlerin merkezi bütçeye dolayısıyla da toplumsal yaşama ne gibi etkilerinin olduğu ileri düzeyde değerlendirilecektir.
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Vergi ödemeyi etkileyen sosyal ve ekonomik davranışları bilir Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
2 Vergi kaçırma ? vergiden kaçınma, kayıt dışı ekonomi, Vergi direnci, fayda-maliyet analizi, vb. kavramların günümüzün ekonomik ve toplumsal hayatındaki önemini kavrar ve yorumlar Beyin Fırtınası, Soru-Cevap, Anlatım,
3 Fayda-maliyet analizini ifade eder Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
4 vergiye karşı psikolojik tepkileri tasvir eder Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
5 Eşitlik, sınırlı rasyonellik gibi kavramları bilir Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Anlatım,
6 Vergi ahlakını etkileyen faktörleri analiz eder Anlatım, Beyin Fırtınası,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Vergileme ilkelerinin özellikleri Kitaplardaki ilgili bölümler
2 Algılanan vergi adaleti Kitaplardaki ilgili bölümler
3 Algılanan vergi yükü Kitaplardaki ilgili bölümler
4 Kamu harcamalarının algılanan faydası Kitaplardaki ilgili bölümler
5 fayda maliyet analizi ve limitleri Kitaplardaki ilgili bölümler
6 Eşitlik teorisi Kitaplardaki ilgili bölümler
7 Vergilere karşı tepkiler Kitaplardaki ilgili bölümler
8 Sınırlı rasyonellik ve tahmin Kitaplardaki ilgili bölümler
9 Arasınav Kitaplardaki ilgili bölümler
10 Tercihler ve referans grup etkisi Kitaplardaki ilgili bölümler
11 Vergi kaçırma ve caydırıcı faktörler: yasal cezalar, sosyal baskı ve vicdan azabı Kitaplardaki ilgili bölümler
12 Vergi etiğini ölçen ulusal ve uluslar arası çalışmalar Kitaplardaki ilgili bölümler
13 Vergi idaresinin mükellefe tutumu Kitaplardaki ilgili bölümler
14 vergi ahlakını yükseltme yöntemleri Kitaplardaki ilgili bölümler
Kaynaklar
Ders Notu

Lewis, A. (1982), The Psychology of Taxation, Martin Robertson, Oxford.
Cullis, J. G. and Lewis, A. (1997), ?Why People Pay Taxes: From a Conventional Economic Model to a Model of Social Convention?, Journal of Economic Psychology, vol. 18, pp. 305-321.
Webley, P., Robben, H.S.J., Elffers, H. and Hessing, D. J. (1991), Tax Evasion: An Experimental Approach, Cambridge University Press, Cambridge.
Weigel, R. H., Hessing, D. J. and Elffers, H. (1987), ?Tax Evasion Research: A Critical Appraisal and Theoretical Model?, Journal of Economic Psychology, vol. 8, pp. 215-235.
Aronson, E., Brewer, M. and Carlsmith, J. (1985), ?Experimentation in Social Psychology?, in Lindzey, G. and Aronson, E. (eds.), Handbook of Social Psychology, vol. 1, Random House, New York.
Chang, O. H., Nichols, D. R. and Schultz, J. J. (1987), ?Taxpayer Attitudes Toward Tax Audit Risk?, Journal of Economic Psychology, vol. 8, pp. 299-309.
Cowell, F.A. (1992), ?Tax Evasion and Inequity?, Journal of Economic Psychology, vol. 13, pp. 521-543.
Ders Kaynakları
Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Ekonomik ve mali konulardaki bilgilerin genişletilmesi ve derinleştirilmesi ile birlikte bilimsel araştırma yaparak bilgiye ulaşabilme, bilgiyi değerlendirme, yorumlama ve uygulama yapabilmek X
2 Maliye alanındaki verileri kullanarak bilimsel yöntemlerle bilgiyi geliştirebilmek, bilimsel, toplumsal ve etik sorumluluk ile kullanabilmek X
3 Maliye alanındaki bir problemi, bağımsız olarak kurgulamak, çözüm yöntemi geliştirmek, çözmek, sonuçları değerlendirmek ve gerektiğinde uygulayabilmek X
4 Maliye alanındaki güncel gelişmeleri ve kendi çalışmalarını, alanındaki ve dışındaki gruplara, yazılı, sözlü ve görsel olarak sistemli bir şekilde aktarabilmek X
5 Maliye alanındaki uygulamalarda karşılaşacağı öngörülmeyen karmaşık durumlarda, yeni stratejik yaklaşımlar geliştirebilmek ve sorumluluk alarak çözüm üretebilmek X
6 Maliye alanı ile ilgili konularda strateji, politika ve uygulama planları geliştirebilmek ve elde edilen sonuçları, kalite süreçleri çerçevesinde değerlendirebilmek X
7 Gerek kamunun gerekse de özel kesimin gereksinim duyduğu yüksek becerili elemanlarda olması gereken; ileri düzeyde mali hukuk, mali iktisat, bütçe ve maliye teorisi bilgisine sahip olabilen X
8 En az bir yabancı dilde sözlü ve yazılı iletişim yeteneğine sahip olmak ("European Language Portfolio Global Scale", Level B2) X
9 Maliye alanının gerektirdiği bilgisayar yazılımı ve donanımı bilgisi ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanabilmek ve geliştirebilmek X
10 Maliye alanı ile ilgili verilerin toplanması, yorumlanması, duyurulması aşamalarında bilimsel, sosyal ve etik değerleri gözeterek bu değerleri öğretebilmek ve denetlemek X
11 Maliye alanında özümsedikleri bilgiyi ve problem çözme yeteneklerini, disiplinler arası çalışmalarda uygulayabilmek X
12 Teori ve pratik arasındaki ilişkiyi kavrayacak şekilde, mali konular ile ilgili bilgi birikimine sahip olur
13 Teorik altyapıyı analiz edebilen ve grafiksel metotlarla kamu ekonomisi (özel ekonomisi ve kamu ekonomisi karşılaştırılması, piyasa ve devletin başarısızlığı, devlet müdahalesinin etkinliği ) hakkında tam bilgili olma
14 Teorik altyapıyı analiz edebilen ve grafiksel metotlarla vergi teorisi ve politikası (vergi tekniği,vergi ve vergi benzeri gelirlerin kavranması, verginin hangi mal ve hizmetlerden neden alındığının kavranması, verginin taraflar üzerindeki etkilerinin tespit edilmesi, vergi ahlakı, vergi psikolojisi, vergi kaçırma ve vergiden kaçınma kavramları) hakkında tam bilgili olma.
15 Teorik altyapıyı analiz edebilen ve grafiksel metotlarla vergi teorisi ve politikası (vergi tekniği,vergi ve vergi benzeri gelirlerin kavranması, verginin hangi mal ve hizmetlerden neden alındığının kavranması, verginin taraflar üzerindeki etkilerinin tespit edilmesi, vergi ahlakı, vergi psikolojisi, vergi kaçırma ve vergiden kaçınma kavramları) hakkında tam bilgili olma.
16 Teorik altyapıyı analiz edebilen ve grafiksel metotlarla maliye politikası (ekonomide kamu müdahalesi, iktisat ve politikası amaç ve araçlarının kavranması, para ve maliye politikalarının etkileşimi,kalkınma, bütçe, yapısal uyum, gelir dağılımı ile ekonomik dalgalanmalar ve güncel ekonomik olaylar ile maliye politikası arasındaki ilişki) hakkında tam bilgili olma
17 Vergilendirme süreciyle ilgili sahip olduğu teorik ve hukuki bilgileri kullanarak, vergi sistemlerinin işleyişini analiz edebilir ve farklı sistemlerin karşılaştırmasını yaparak yorumlayabilir.
18 Alanı ile ilgili konular arasındaki ilişkileri sayısal yöntemler kullanarak analiz edebilir ve uygulamadaki yansımalarını değerlendirebilir.
19 Mali konularla ilgili bir problemi bireysel ya da grup çalışması eşliğinde derinlemesine ele alarak bilimsel bir yayın safhasına getirebilir.
20 Mali bakış açısına ihtiyaç duyulan alanlarda disiplinler arası akademik çalışmalara hazır olma
21 Hem temel bilgisayar kullanımında (word ve excel benzeri programlarda) hem de iktisadi analiz yapmaya yardımcı olan en az iki bilgisayar programının ( SPSS, Eviews) kullanımını tam olarak yapabilme.
22 Alanı ile ilgili edindiği bilgilerini kullanarak, mali ve iktisadi olaylar arasında neden-sonuç ilişkisi kurabilir ve yorumlayabilir.
23 Kamu ekonomisi, Devlet borçları, Maliye Politikası, Türk Vergi Sistemi, Vergi Hukuku, Kalkınmada yapısal sorunlar ve devlet, Bütçe, Mali Sosyoloji, Vergi Psikolojisi, Eğitim ekonomisi, Sağlık Ekonomisi gibi kendilerinin seçtiği maliyenin alt dallarından üçünde uzmanlaşma.
24 Bir yabancı dilde yazılı ve sözlü iletişim becerisine sahip olma.
25 Gerçek hayattaki ekonomik olaylara ve sorunlara yaklaşımlarında geniş bir bakış açısından hareketle, mali konularda analitik yönden tutarlı fikir oluşturma ve bu fikri savunma becerisine sahip olan, başkalarınca oluşturulan fikirleri de tutarlı bir şekilde eleştirebilme.
26 Maliyenin sosyal bir disiplin olduğu gerçeğini göz önünde bulundurarak toplumsal, bilimsel, psikolojik mesleki etik değerlerin bilincinde olma
27 Maliyenin sosyal bir disiplin olduğu gerçeğini göz önünde bulundurarak toplumsal, bilimsel, psikolojik mesleki etik değerlerin bilincinde olma
28 Mali bakış açısına ihtiyaç duyulan alanlarda disiplinler arası akademik çalışmalara hazır olma
# Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı PÇ 1 PÇ 2 PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 6 PÇ 7 PÇ 8 PÇ 9 PÇ 10 PÇ 11 PÇ 12 PÇ 13 PÇ 14 PÇ 15 PÇ 16 PÇ 17 PÇ 18 PÇ 19 PÇ 20 PÇ 21 PÇ 22 PÇ 23 PÇ 24 PÇ 25 PÇ 26 PÇ 27 PÇ 28
1 Vergi ödemeyi etkileyen sosyal ve ekonomik davranışları bilir
2 Vergi kaçırma ? vergiden kaçınma, kayıt dışı ekonomi, Vergi direnci, fayda-maliyet analizi, vb. kavramların günümüzün ekonomik ve toplumsal hayatındaki önemini kavrar ve yorumlar
3 Fayda-maliyet analizini ifade eder
4 vergiye karşı psikolojik tepkileri tasvir eder
5 Eşitlik, sınırlı rasyonellik gibi kavramları bilir
6 Vergi ahlakını etkileyen faktörleri analiz eder
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 60
1. Ödev 40
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 40
1. Final 60
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 3 48
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 4 64
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 3 48
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 4 64
Ara Sınav 1 15 15
Ödev 1 15 15
Ara Sınav 1 15 15
Ödev 1 15 15
Toplam İş Yükü 284
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 11,36
Dersin AKTS Kredisi 6