Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Ortaçağ İslam Dünyasında Eğitim ve İlmî Hayat ITS 623 0 3 + 0 3 6
Ön Koşul Dersleri

-

Önerilen Seçmeli Dersler

-

Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Doktora
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Doç.Dr. ESRA ATMACA
Dersi Verenler Doç.Dr. ESRA ATMACA,
Dersin Yardımcıları

-

Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

İslâm'ın ilk yıllarından XV. asrın ortalarına kadar eğitim konusundaki gelişmeler ve bu amaçla ortaya çıkan müesseseler hakkında bilgi sahibi olmak

Dersin İçeriği

1. Asr-ı Saâdet Dönemi Eğitim Hayatı 2. Emevîler'de İlmî Hayat 3. Abbâsîler'de İlmî Hayat 3.1. Tercümeler 3.2. Telifler 4. Selçuklular'da İlmî Hayat  4.1. Medreseler  4.2. Diğer faaliyetler   5. Osmanlılar'da İlmî Hayat  5.1. Müesseseler 5.2. Vakıflar

Kalkınma Amaçları
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Hz. Peygamber’den Abbâsiler’e kadar geçen süreçte yaşanan ilmî gelişmeleri özetler. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Boşluk Doldurma Testleri, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı),
2 Tercüme faaliyetlerini ve ilk telif eserleri tanır. Anlatım, Soru-Cevap, Benzetişim, Doğru Yanlış Testleri, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı),
3 Medreselerin İslam eğitim tarihi için önemini ve fonksiyonlarını kavrar. Anlatım, Soru-Cevap, Doğru Yanlış Testleri, Kısa Cevaplı Testler,
4 Mâverâünnehir'deki ilmî faaliyetlerin neler olduğunu bilir. Anlatım, Benzetişim, Doğru Yanlış Testleri, Boşluk Doldurma Testleri, Kısa Cevaplı Testler,
5 Eyyûbî, Memlûk ve Osmanlı topraklarında tesis edilen ilmî müesseseleri ve bu müessseselerin işleyişini anlar. Benzetişim, Doğru Yanlış Testleri, Boşluk Doldurma Testleri, Kısa Cevaplı Testler,
6 Vakıfların ilim hayatına yaptığı katkıyı bilir. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Doğru Yanlış Testleri, Boşluk Doldurma Testleri, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı),
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Hz. Peygamber döneminde eğitim faaliyetleri Konuyla ilgili makaleler okunacak
2 Hulefâ-i Râşidîn ve Emevîler döneminde ilmî faaliyetler Konuyla ilgili makaleler okunacak
3 Abbâsîler döneminde ilmî faaliyetler Konuyla ilgili makaleler okunacak
4 Beytülhikme ve önemli mütercimler Konuyla ilgili makaleler okunacak
5 İlk telif eserler Konuyla ilgili makaleler okunacak
6 Selçuklular'da ilmî faaliyetler Konuyla ilgili makaleler okunacak
7 Medreselerin fonksiyonları Konuyla ilgili makaleler okunacak
8 Şiî İslâm dünyasında ilmî faaliyetler Konuyla ilgili makaleler okunacak
9 Mâverâünnehir'de ilmî faaliyetler Konuyla ilgili makaleler okunacak
10 Eyyûbîler ve Memlükler'de ilmî faaliyetler Konuyla ilgili makaleler okunacak
11 Osmanlılar'da ilmî faaliyetler Konuyla ilgili makaleler okunacak
12 Vakıfların ilmî hayata katkıları Konuyla ilgili makaleler okunacak
13 Tarihî mirasımız ilmî eserlerin bugünkü durumu Konuyla ilgili makaleler okunacak
14 Genel değerlendirme Konuyla ilgili makaleler okunacak
Kaynaklar
Ders Notu

-

Ders Kaynakları

Atmaca, Esra. Halep'te İlmî Hayat, Ensar Yayınları, İstanbul 2016.

Berkey, Jonathan P.. Ortaçağ Kahire'sinde Bilginin İntikali, Klasik Yayınları, İstanbul 2015.

Gündüz, Mustafa. Eğitim Tarihinin Peşinde, Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara 2019.

Kazıcı, Ziya. İslâm Medeniyeti ve Müesseseleri Tarihi, M.Ü. İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, İstanbul 2016.

Kazıcı, Ziya. Ana Hatlarıyla İslam Eğitim Tarihi, M.Ü. İlahiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul 2016.

 

Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 İlgili alanda bilimsel bilgi oluşturacak veri toplama, literatür inceleme ve analiz yapma becerisini kazanmak; X
2 Bilimsel araştırma sürecine ilişkin yöntem bilgi ve becerisinde ustalaşmış olmak; X
3 Bilimsel çalışmalarında kuramsal, yöntemsel ve uygulama bağlamında en az bir alanda katkı sağlama becerisini kazanmak; X
4 Eleştirel bir değerlendirme ve sentez yapma yeterliliği kazanmak; X
5 Yeniliklere ve yeni fikirlere açık olma ve yeni fikirler üretebilme becerisi kazanmak; X
6 Disiplinler arası çalışabilme becerisine sahip olmak ve farklı alanlardaki kuram, yöntem ve uygulamaları ilgili alana adapte edebilme becerisi kazanmak; X
7 İlgili alandaki teknolojik gelişmeleri, bilimsel ilerlemeleri ve bilgi teknolojilerini yakından takip etmek; X
8 Akademik yazım alışkanlığına katkı sağlayacak alanı ile ilgili en az bir yayın yapmak; X
9 Uzmanlık alanları ile ilgili olarak ulusal ve uluslar arası çevrelerle iletişim kurabilme becerisi kazanmak; X
10 Akademik hayatın gerektirdiği düzeyde davranış ve etik duyarlılığa sahip olmak X
# Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı PÇ 1 PÇ 2 PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 6 PÇ 7 PÇ 8 PÇ 9 PÇ 10
1 Hz. Peygamber’den Abbâsiler’e kadar geçen süreçte yaşanan ilmî gelişmeleri özetler. 5 5 2 5 1 2 2 1 0 5
2 Tercüme faaliyetlerini ve ilk telif eserleri tanır. 5 3 3 3 1 5 1 5 0 5
3 Medreselerin İslam eğitim tarihi için önemini ve fonksiyonlarını kavrar. 2 5 2 5 3 5 2 1 0 5
4 Mâverâünnehir'deki ilmî faaliyetlerin neler olduğunu bilir. 4 2 2 2 1 0 0 5 0 5
5 Eyyûbî, Memlûk ve Osmanlı topraklarında tesis edilen ilmî müesseseleri ve bu müessseselerin işleyişini anlar. 5 2 5 5 5 1 1 1 1 5
6 Vakıfların ilim hayatına yaptığı katkıyı bilir. 5 2 2 5 1 2 1 1 1 5
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 60
1. Ödev 15
1. Performans Görevi (Seminer) 15
1. Sözlü Sınav 10
Toplam 100
1. Final 50
1. Yıl İçinin Başarıya 50
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ara Sınav 1 4 4
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 3 48
Ödev 1 12 12
Performans Görevi (Seminer) 2 3 6
Final 1 12 12
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 4 64
Sözlü Sınav 1 2 2
Toplam İş Yükü 148
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 5,92
Dersin AKTS Kredisi 6