| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| İnsan Bilgisayar Etkileşimi | YBS 350 | 6 | 2 + 0 | 2 | 5 |
| Ön Koşul Dersleri | |
| Önerilen Seçmeli Dersler | |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Seçmeli |
| Dersin Koordinatörü | Doç.Dr. BÜŞRA ALMA ÇALLI |
| Dersi Verenler | |
| Dersin Yardımcıları | |
| Dersin Kategorisi | Diğer |
| Dersin Amacı | İnsan bilgisayar etkileşimi, etkileşimli teknolojilerin tasarımı,geliştirilmesi ve uygulanmasını konu almaktadır. İnsan merkezli bilişim sistemlerini tasarlamak ve geliştirmek, teknolojiyi daha kolay kullanılabilir hale getirmek ve etkileşimi iyileştirebilmek için gerekli bilgi ve becerilerin kazandırılması hedeflenmektedir. |
| Dersin İçeriği | 1. İnsan Bilgisayar Etkileşimi Disiplini (İnsan bilgisayar etkileşimi kavramı, önemi, ana bileşenleri, dünyadaki gelişmeler, kullanılabilirlik mühendisliği) 2. Etkileşime Farklı Bakış Açıları (Norman'ın körfez yaklaşımı, tasarım prensipleri, 7 seviye yaklaşımının tasarıma etkisi) 3. Vaka Analizleri (Kötü tasarımlar ve sonuçları) 4. Büyük Ölçekli Güvenliğin Öncelikli Olduğu Sistemler (Gömülü sistemleri, Zeki Sistemler, Gerçek-zamanlı sistemler, güvenliğin öncelikli olduğu gömülü zeki gerçek-zamanlı sistemlerin özellikleri ve bu sistemlerde etkileşim) 5. İnsan Bilgisayar Etkileşimi ve Bilişsel Süreç (insanın bilişsel mekanizması ve insan bilgisayar etkileşimi, bilgi işleme modeli, algı sistemi, karar verme, zihinsel modeller) 6. İnsan merkezli tasarım (Gestalt teorisi, prensipleri ve uygulaması) 7. Kullanılabilirlik ve Kullanılabilirlik Mühendisliği (Kullanılabilirlik nedir, temel öğeler) 8. Arayüz Tasarımı (Arayüz değerlendirme kriterleri, tasarımın temel prensipleri, sezgisel kontrol araçları) 9. Kullanılabilirlik testleri (test yaklaşımı türleri, yaklaşımların avantajları/dezavantajları, kullanılabilirlik test tasarımları) 10. İnsan Robot Etkileşiminde Güncel Konular (İnsan Robot Etkileşimi, Yapay Zeka, Farklı sektörlerdeki gelişmeler) |
| Kalkınma Amaçları |
|---|
|
| # | Ders Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|---|---|---|---|
| 1 | Veri görselleştirme, Yenilikçi arayüz geliştirme sürecini gerçekleştirebilir. | Beyin Fırtınası, Gösterip Yaptırma, Rol Oynama, | |
| 2 | Zenginleştirilmiş kitap standartları, editör ve görselleştirici, Eğitsel olarak içeriklerin sınıflandırılması süreçlerini kavrayabilir. | Rol Oynama, Beyin Fırtınası, Soru-Cevap, Anlatım, | |
| 3 | Animasyon ve çizim programlarıve aralarindaki ilişkiyi yorumlayabilir ve hesaplayabilir. | Rol Oynama, Beyin Fırtınası, Anlatım, | |
| 4 | Engelliler için yardımcı teknolojiler ve alternatif arayüzlerin geliştirilmesi sürecini kavrayıp analiz edebilir. | Rol Oynama, Beyin Fırtınası, Soru-Cevap, Anlatım, | |
| 5 | Oyun tabanlı öğrenme sürecini kavrayabilir. | Beyin Fırtınası, Soru-Cevap, Anlatım, | |
| 6 | Geliştirilen arayüzlerin eğitsel etkinliklerinin araştırılması, şartlarıni analiz ederek pratik hayatta uygulayabilir. | Rol Oynama, Beyin Fırtınası, Soru-Cevap, Anlatım, | |
| 7 | Doğal dilde etkileşim yapabilir. | Gösterip Yaptırma, Soru-Cevap, Anlatım, | |
| 8 | Kullanıcı davranış analizini gerçekleştirebilir. | Rol Oynama, Beyin Fırtınası, Soru-Cevap, Anlatım, | |
| 9 | Çoklu ortam arayüzlerini modelleyebilir ve değerlendirebilir. | Rol Oynama, Gösterip Yaptırma, Beyin Fırtınası, Soru-Cevap, Anlatım, | |
| 10 | Bilgisayar destekli işbirlikçi çalışmaları anlayabilir. | Soru-Cevap, Anlatım, |
| Hafta | Ders Konuları | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | İnsan Bilgisayar Etkileşimi Disiplini (İnsan bilgisayar etkileşimi kavramı, önemi, ana bileşenleri, dünyadaki gelişmeler, kullanılabilirlik mühendisliği) | Shneiderman, B. Software Psychology: Human Factors in Computer and Information Systems. 1980, Cambridge, MA: Winthrop. Weinberg, G. M. The psychology of computer programming, 1971: Van Nostrand Reinhold. |
| 2 | Etkileşime Farklı Bakış Açıları (Norman'ın körfez yaklaşımı, tasarım prensipleri, 7 seviye yaklaşımının tasarıma etkisi) | Çagıltay, K. E-dönüsümü Kullanabilmek? İnsan Bilgisayar Etkilesimi, Kullanılabilirlik ve e-Devlet Projeleri. Bilisim, 91, 2005, pp 16-17. |
| 3 | Vaka Analizleri (Kötü tasarımlar ve sonuçları) | Shneiderman, B. Software Psychology: Human Factors in Computer and Information Systems. 1980, Cambridge, MA: Winthrop. Weinberg, G. M. The psychology of computer programming, 1971: Van Nostrand Reinhold. |
| 4 | Büyük Ölçekli Güvenliğin Öncelikli Olduğu Sistemler (Gömülü sistemleri, Zeki Sistemler, Gerçek-zamanlı sistemler) | Shneiderman, B. Software Psychology: Human Factors in Computer and Information Systems. 1980, Cambridge, MA: Winthrop. Weinberg, G. M. The psychology of computer programming, 1971: Van Nostrand Reinhold. |
| 5 | Büyük Ölçekli Güvenliğin Öncelikli Olduğu Sistemler (güvenliğin öncelikli olduğu gömülü zeki gerçek-zamanlı sistemlerin özellikleri ve bu sistemlerde etkileşim) | Çagıltay, K. E-dönüsümü Kullanabilmek? İnsan Bilgisayar Etkilesimi, Kullanılabilirlik ve e-Devlet Projeleri. Bilisim, 91, 2005, pp 16-17. |
| 6 | İnsan Bilgisayar Etkileşimi ve Bilişsel Süreç (insanın bilişsel mekanizması ve insan bilgisayar etkileşimi, bilgi işleme modeli) | Çagıltay, K. E-dönüsümü Kullanabilmek? İnsan Bilgisayar Etkilesimi, Kullanılabilirlik ve e-Devlet Projeleri. Bilisim, 91, 2005, pp 16-17. |
| 7 | İnsan Bilgisayar Etkileşimi ve Bilişsel Süreç (Algı sistemi, karar verme, zihinsel modeller) | Shneiderman, B. Software Psychology: Human Factors in Computer and Information Systems. 1980, Cambridge, MA: Winthrop. Weinberg, G. M. The psychology of computer programming, 1971: Van Nostrand Reinhold. |
| 8 | İnsan merkezli tasarım (Gestalt teorisi, prensipleri ve uygulaması) | Çagıltay, K. E-dönüsümü Kullanabilmek? İnsan Bilgisayar Etkilesimi, Kullanılabilirlik ve e-Devlet Projeleri. Bilisim, 91, 2005, pp 16-17. |
| 9 | Kullanılabilirlik ve Kullanılabilirlik Mühendisliği (Kullanılabilirlik nedir, temel bileşenleri) | Çagıltay, K. E-dönüsümü Kullanabilmek? İnsan Bilgisayar Etkilesimi, Kullanılabilirlik ve e-Devlet Projeleri. Bilisim, 91, 2005, pp 16-17. |
| 10 | Arayüz Tasarımı (Arayüz değerlendirme kriterleri, tasarımın temel prensipleri, sezgisel kontrol araçları) | Shneiderman, B. Software Psychology: Human Factors in Computer and Information Systems. 1980, Cambridge, MA: Winthrop. Weinberg, G. M. The psychology of computer programming, 1971: Van Nostrand Reinhold. |
| 11 | Kullanılabilirlik testleri (test yaklaşımı türleri, yaklaşımların avantajları/dezavantajları) | Çagıltay, K. E-dönüsümü Kullanabilmek? İnsan Bilgisayar Etkilesimi, Kullanılabilirlik ve e-Devlet Projeleri. Bilisim, 91, 2005, pp 16-17. |
| 12 | Kullanılabilirlik testleri (kullanılabilirlik test tasarımları) | Shneiderman, B. Software Psychology: Human Factors in Computer and Information Systems. 1980, Cambridge, MA: Winthrop. Weinberg, G. M. The psychology of computer programming, 1971: Van Nostrand Reinhold. |
| 13 | İnsan Bilgisayar Etkileşiminde Güncel Konular (İnsan Robot Etkileşimi) | Çagıltay, K. E-dönüsümü Kullanabilmek? İnsan Bilgisayar Etkilesimi, Kullanılabilirlik ve e-Devlet Projeleri. Bilisim, 91, 2005, pp 16-17. |
| 14 | İnsan Bilgisayar Etkileşiminde Güncel Konular (Yapay Zeka Uygulamaları, Farklı sektörlerdeki gelişmeler) | Shneiderman, B. Software Psychology: Human Factors in Computer and Information Systems. 1980, Cambridge, MA: Winthrop. Weinberg, G. M. The psychology of computer programming, 1971: Van Nostrand Reinhold. |
| Kaynaklar | |
|---|---|
| Ders Notu | 14 haftalık ders notları sisteme yüklenecektir. |
| Ders Kaynakları | K..ÇAĞILTAY, İnsan Bilgisayar Etkileşimi ve Kullanılabilirlik Mühendisliği, ODTU Yayincilik, |
| Sıra | Program Çıktıları | Katkı Düzeyi | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | Disiplinindeki temel kavramları ve kuramları bilir. | X | |||||
| 2 | Disiplinindeki sorunları analiz edip bu sorunlara çözüm önerileri sunacak analitik düşünme becerileri ne sahiptir. | X | |||||
| 3 | Girişimci kişilik özelliklerini tanır ve girişimci kişilik özelliklerini geliştirme fırsatlarını izler. | X | |||||
| 4 | Girişimci ve iç girişimci davranışları tanır, bu davranışları iş fırsatlarını değerlendirmede ve görev yaptığı kurumlarda yeniliği teşvik etmede sergileyebilir. | X | |||||
| 5 | Bilgi teknolojisinin kavramsal bilgisine ve pratik uygulamalarına hâkimdir. | X | |||||
| 6 | Alanına yönelik bilgi teknolojilerini kullanabilir. | X | |||||
| 7 | Meslek yaşamında insanların ve ekonomilerin gelişimini ve çevrenin iyileştirilmesini sağlayan faaliyetleri tasarlayabilir. | X | |||||
| 8 | İş yaşamında etik sorunların ve bu sorunların toplumsal ve kurumsal etkilerinin farkında olur. | X | |||||
| 9 | Sorun çözme süreçlerinde etik sorumluluklarını bilir ve bu süreçlerde etik ilkelere riayet eder. | X | |||||
| # | Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı | PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 | PÇ 8 | PÇ 9 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Veri görselleştirme, Yenilikçi arayüz geliştirme sürecini gerçekleştirebilir. | |||||||||
| 2 | Zenginleştirilmiş kitap standartları, editör ve görselleştirici, Eğitsel olarak içeriklerin sınıflandırılması süreçlerini kavrayabilir. | |||||||||
| 3 | Animasyon ve çizim programlarıve aralarindaki ilişkiyi yorumlayabilir ve hesaplayabilir. | |||||||||
| 4 | Engelliler için yardımcı teknolojiler ve alternatif arayüzlerin geliştirilmesi sürecini kavrayıp analiz edebilir. | |||||||||
| 5 | Oyun tabanlı öğrenme sürecini kavrayabilir. | |||||||||
| 6 | Geliştirilen arayüzlerin eğitsel etkinliklerinin araştırılması, şartlarıni analiz ederek pratik hayatta uygulayabilir. | |||||||||
| 7 | Doğal dilde etkileşim yapabilir. | |||||||||
| 8 | Kullanıcı davranış analizini gerçekleştirebilir. | |||||||||
| 9 | Çoklu ortam arayüzlerini modelleyebilir ve değerlendirebilir. | |||||||||
| 10 | Bilgisayar destekli işbirlikçi çalışmaları anlayabilir. |
| Değerlendirme Sistemi | |
|---|---|
| Yarıyıl Çalışmaları | Katkı Oranı |
| 1. Kısa Sınav | 20 |
| 1. Ödev | 20 |
| 2. Kısa Sınav | 20 |
| 1. Ara Sınav | 40 |
| Toplam | 100 |
| 1. Yıl İçinin Başarıya | 50 |
| 1. Final | 50 |
| Toplam | 100 |
| AKTS - İş Yükü Etkinlik | Sayı | Süre (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) | 16 | 4 | 64 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) | 16 | 3 | 48 |
| Ara Sınav | 1 | 2 | 2 |
| Kısa Sınav | 1 | 2 | 2 |
| Ödev | 1 | 2 | 2 |
| Final | 1 | 5 | 5 |
| Toplam İş Yükü | 123 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (Saat) | 4,92 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 5 | ||