| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Nahiv-Fıkıh İlişkisi | ADB 511 | 0 | 3 + 0 | 3 | 6 |
| Ön Koşul Dersleri | |
| Önerilen Seçmeli Dersler | |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | YUKSEK_LISANS |
| Dersin Türü | Seçmeli |
| Dersin Koordinatörü | Doç.Dr. ŞÜKRÜ ŞİRİN |
| Dersi Verenler | |
| Dersin Yardımcıları | |
| Dersin Kategorisi | Diğer |
| Dersin Amacı | Arapça Dilbilgisi kurallarının önemli bir kısmını içeren Nahiv ilminin, Kur'an ve Sünnet gibi asli-lafzi kaynaklardan hüküm elde etme esnasında sonuca etki ve katkısını kavratmak ve ahkam ayetleri üzerinde pratik olarak ortaya konan görüş farklılıklarının nahiv eksenli olanlarını analiz etmektir. |
| Dersin İçeriği | Arapçanın ana omurgasını oluşturan Nahiv ilminin, islami kaynaklardan hüküm çıkarma noktasında etkisini ve bu etkinin boyutlarını incelenir. Ayrıca tercih sebebi olarak dil kurallarının nerede yer aldığı, dil kurallarını bilmenin neye karşılık geldiği ve Arapça bilgisinin İslami ilimler arasındaki disiplindeki konumu incelenir. Üzerinde ittifak edilen ve iihtilaflı olan kuralların hükme etkisi ayrı ayrı ele alınır. |
| Kalkınma Amaçları |
|---|
|
| # | Ders Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|---|---|---|---|
| 1 | Arapça dilbilgisi ile dini ilimler arasındaki ilişkiyi kavrar. | Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, | |
| 2 | Nahiv kurallarının ahkam ayetleri üzerinde uygulamasını görür ve kavrar. | Rol Oynama, Deney ve Laboratuvar, | |
| 3 | Nahve bağlı fıkhi ihtilafların gerekçelerini araştırır. | Tartışma, Anlatım, | |
| 4 | Harfi cer, bağlaç, atıf gibi mana harflerinin hükme etkisini görür. | Beyin Fırtınası, Rol Oynama, Anlatım, | |
| 5 | Nahiv ekolleri arasındaki farkları bilir ve yansımalarını anlar. | Beyin Fırtınası, Deney ve Laboratuvar, Anlatım, | |
| 6 | Fakihin bağlı olduğu nahiv ekolünün fıkhi düşüncesine yansımasını görür. | Gösterip Yaptırma, Beyin Fırtınası, Anlatım, |
| Hafta | Ders Konuları | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Dilin kaynakları | |
| 2 | Nahvin Usulleri | |
| 3 | Nahiv-Fıkıh İlişkisi | |
| 4 | Fakihin Nahiv Bilmesi Gerekliliği | |
| 5 | Ahkam Ayetleri ve Nahiv İlişkisi | |
| 6 | İrabda Tercih Kriterleri | |
| 7 | Nahiv Eksenli İttifaki Hükümler | |
| 8 | Nahvin Belirleyici Olduğu İhtilaflı Hükümler | |
| 9 | Sıfatın Hükme Etkisi | |
| 10 | Kazif Cezası-Zekat Toplama Yetkisi | |
| 11 | Nahiv Kurallarına Aykırı Görünen Hükümler | |
| 12 | İstisna ve Hükme Etkisi | |
| 13 | İstisnanın İstisnası | |
| 14 | Yol Kesenlerin Durum |
| Kaynaklar | |
|---|---|
| Ders Notu | Şirin, Şükrü, Ahkâm Ayetleri Bağlamında Nahiv-Fıkıh İlişkisi, Sakarya, 2016 (Doktora Tezi) |
| Ders Kaynakları | 1. Ahkâmu'l-Kur'an, Ebu Bekir İbnü'l-Arabî. |
| Sıra | Program Çıktıları | Katkı Düzeyi | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | İlgili alanda bilimsel bilgi oluşturacak veri toplama, literatür inceleme ve analiz yapma becerisini kazanmak; Bilimsel araştırma sürecine ilişkin yöntem bilgi ve becerisinde ustalaşmış olmak; Bilimsel çalışmalarında kuramsal, yöntemsel ve uygulama bağlamında en az bir alanda katkı sağlama becerisini kazanmak; Eleştirel bir değerlendirme ve sentez yapma yeterliliği kazanmak; Yeniliklere ve yeni fikirlere açık olma ve yeni fikirler üretebilme becerisi kazanmak; Disiplinler arası çalışabilme becerisine sahip olmak ve farklı alanlardaki kuram, yöntem ve uygulamaları ilgili alana adapte edebilme becerisi kazanmak; İlgili alandaki teknolojik gelişmeleri, bilimsel ilerlemeleri ve bilgi teknolojilerini yakından takip etmek; Akademik yazım alışkanlığına katkı sağlayacak alanı ile ilgili en az bir yayın yapmak; Uzmanlık alanları ile ilgili olarak ulusal ve uluslar arası çevrelerle iletişim kurabilme becerisi kazanmak; Akademik hayatın gerektirdiği düzeyde davranış ve etik duyarlılığa sahip olmak | X | |||||
| # | Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı | PÇ 1 |
|---|---|---|
| 1 | Arapça dilbilgisi ile dini ilimler arasındaki ilişkiyi kavrar. | |
| 2 | Nahiv kurallarının ahkam ayetleri üzerinde uygulamasını görür ve kavrar. | |
| 3 | Nahve bağlı fıkhi ihtilafların gerekçelerini araştırır. | |
| 4 | Harfi cer, bağlaç, atıf gibi mana harflerinin hükme etkisini görür. | |
| 5 | Nahiv ekolleri arasındaki farkları bilir ve yansımalarını anlar. | |
| 6 | Fakihin bağlı olduğu nahiv ekolünün fıkhi düşüncesine yansımasını görür. |
| Değerlendirme Sistemi | |
|---|---|
| Yarıyıl Çalışmaları | Katkı Oranı |
| 1. Ara Sınav | 40 |
| 1. Ödev | 40 |
| 1. Performans Görevi (Uygulama) | 10 |
| 2. Performans Görevi (Uygulama) | 10 |
| Toplam | 100 |
| 1. Final | 50 |
| 1. Yıl İçinin Başarıya | 50 |
| Toplam | 100 |
| AKTS - İş Yükü Etkinlik | Sayı | Süre (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) | 16 | 4 | 64 |
| Ara Sınav | 1 | 18 | 18 |
| Final | 1 | 26 | 26 |
| Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) | 16 | 3 | 48 |
| Toplam İş Yükü | 156 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (Saat) | 6,24 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 6 | ||