| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Alevilik | IMT 502 | 0 | 3 + 0 | 3 | 6 |
| Ön Koşul Dersleri | |
| Önerilen Seçmeli Dersler | |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | YUKSEK_LISANS |
| Dersin Türü | Seçmeli |
| Dersin Koordinatörü | Dr.Öğr.Üyesi MUHAMMED MÜCAHİD DÜNDAR |
| Dersi Verenler | |
| Dersin Yardımcıları | |
| Dersin Kategorisi | Diğer |
| Dersin Amacı | Aleviliğin Ortaya Çıkışı, Türk Kültürüyle İlişkisi, Kızılbaşlık Alevilik İlişkisi hakkında bilgi sahibi olmak. |
| Dersin İçeriği | Temel kavramlar, Aleviliğin Ortaya Çıkışı, Sünni-Kızılbaşlık Farklılaşması; bunun kökeni ve temel nitelikleri, Osmanlı Safevi mücadelesi ve Aleviliğin teşekkülüne etkisi, Günümüzde Aleviliğinin kaynakları, inanç ve ahlaki öğretileri; temel talepleri. |
| # | Ders Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|---|---|---|---|
| 1 | Alevi, Kızılbaş, Bektaşi kavramlarını tanımlar, | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, | |
| 2 | Türklerin İslamlaşmasında etkili olan tasavvufî akımları tanımlar, | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, | |
| 3 | Anadoluda Sünni-Alevi ayrışmasının unsurlarını açıklar, | Anlatım, Soru-Cevap, Gösterip Yaptırma, | |
| 4 | Aleviliğin temel kaynaklarını tanımlar, | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, | |
| 5 | Aleviliğin teşekkülünde rol oynayan siyasi, dini, sosyal ve kültürel faktörleri değerlendirir, | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, | |
| 6 | Anadoluda Sünni-Alevi ayrışmasında etkili olan unsurları açıklar, | Anlatım, Beyin Fırtınası, Gösterip Yaptırma, | |
| 7 | Alevilerin kültür, inanç ve ahlaki anlayışlarını bilir, | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, | |
| 8 | Alevilerin dini ve siyasi beklenti ve problemlerini açıklar, | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, | |
| 9 | Günümüz Alevilerin temel problemlerini ve sebeplerini değerlendirir, | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Gösterip Yaptırma, |
| Hafta | Ders Konuları | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Giriş | |
| 2 | Türklerin İslamlaşma Süreci, | |
| 3 | Alevi ve Kızılbaş kavramları, | |
| 4 | Kızılbaşlık ve Aleviliğin ortaya çıkışı | |
| 5 | Alevilik ve Kızılbaşlığın temel referansları, | |
| 6 | Kızılbaşlık-Alevilik ilişkisi, | |
| 7 | Kızılbaşlık farklılaşması, | |
| 8 | Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde Alevilik, | |
| 9 | Yavuz Selim ve Şah İsmail dönemlerinde Alevilik ve Kızılbaşlık | |
| 10 | Yavuz Selim ve Şah İsmail mücadelesinde ulemanın rolü | |
| 11 | Osmanlıdan Cumhuriyete Alevilik, | |
| 12 | Alevilik inanç ve ritüelleri, | |
| 13 | Cem, musahiplik, düşkünlük, | |
| 14 | Günümüz Aleviliği ve müesseseleri, |
| Kaynaklar | |
|---|---|
| Ders Notu | |
| Ders Kaynakları | Yusuf Ziya Yörükan, Anadoluda Aleviler ve Tahtacılar, Haz. Turhan Yörükan, Kültür Bakanlığı Yaynları, Ankara 1998. Ethem Ruhi Fığlalı, Türkiyede Alevilik Bektaşilik, Ankara 1996. Orhan Türkdoğan, Alevi-Bektaşi Kimliği, Timaş Yayınları, İstanbul 1995. F. Babinger-Fuad Köprülü, Anadoluda İslâmiyet, çev., Ragıp Hulusi, İstanbul 2000. H. Onat, Değişim Sürecinde Alevilik, Köprü, Bahar, sayı: 62 (1998). H. Onat, Kızılbaşlık Farklılaşması Üzerine, İslâmiyât, Cilt: 6, Sayı: 3, (2003), s.111-126. H. Onat, Alevilik-Bektaşilik, Din Kültürü Ahlak Bilgisi Dersleri ve Diyanet, Türk Yurdu, Cilt: 25, Sayı: 210 (2005). Sönmez Kutlu, Aleviliğin Dini Statüsü: Din, Mezhep, Tarikat Heterodoksi, Ortodoksi veya Metadoksi, İslamiyat, Cilt: 6, Sayı: 3 (2003), s. 31-54. Ahmet Yaşar Ocak, Türk Sufiliğine Bakışlar, İstanbul 2002. Bulut, H.İbrahim, Osmanlı-Safevi İlişkilerinde Ulemanın Rolü, Dini Araştırmalar Dergisi, cilt 8, Ocak-Nisan 2005, s. 179- 195. M.Saffet Sarıkaya, Anadolu Aleviliği (XI.-XIII. asırlar), Ötüken Yay., İstanbul 2003. Harun Yıldız, Anadolu Aleviliği, Ankara 2004. Mustafa Ekinci, Anadolu Aleviliğinin Tarihsel Arka planı, İstanbul 2002. |
| Sıra | Program Çıktıları | Katkı Düzeyi | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | İlgili alanda bilimsel bilgi oluşturacak veri toplama, literatür inceleme ve analiz yapma becerisini kazanmak; Bilimsel araştırma sürecine ilişkin yöntem bilgi ve becerisinde ustalaşmış olmak; Bilimsel çalışmalarında kuramsal, yöntemsel ve uygulama bağlamında en az bir alanda katkı sağlama becerisini kazanmak; Eleştirel bir değerlendirme ve sentez yapma yeterliliği kazanmak; Yeniliklere ve yeni fikirlere açık olma ve yeni fikirler üretebilme becerisi kazanmak; Disiplinler arası çalışabilme becerisine sahip olmak ve farklı alanlardaki kuram, yöntem ve uygulamaları ilgili alana adapte edebilme becerisi kazanmak; İlgili alandaki teknolojik gelişmeleri, bilimsel ilerlemeleri ve bilgi teknolojilerini yakından takip etmek; Akademik yazım alışkanlığına katkı sağlayacak alanı ile ilgili en az bir yayın yapmak; Uzmanlık alanları ile ilgili olarak ulusal ve uluslar arası çevrelerle iletişim kurabilme becerisi kazanmak; Akademik hayatın gerektirdiği düzeyde davranış ve etik duyarlılığa sahip olmak | X | |||||
| # | Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı | PÇ 1 |
|---|---|---|
| 1 | Alevi, Kızılbaş, Bektaşi kavramlarını tanımlar, | |
| 2 | Türklerin İslamlaşmasında etkili olan tasavvufî akımları tanımlar, | |
| 3 | Anadoluda Sünni-Alevi ayrışmasının unsurlarını açıklar, | |
| 4 | Aleviliğin temel kaynaklarını tanımlar, | |
| 5 | Aleviliğin teşekkülünde rol oynayan siyasi, dini, sosyal ve kültürel faktörleri değerlendirir, | |
| 6 | Anadoluda Sünni-Alevi ayrışmasında etkili olan unsurları açıklar, | |
| 7 | Alevilerin kültür, inanç ve ahlaki anlayışlarını bilir, | |
| 8 | Alevilerin dini ve siyasi beklenti ve problemlerini açıklar, | |
| 9 | Günümüz Alevilerin temel problemlerini ve sebeplerini değerlendirir, |
| Değerlendirme Sistemi | |
|---|---|
| Yarıyıl Çalışmaları | Katkı Oranı |
| 1. Ara Sınav | 60 |
| 1. Ödev | 20 |
| 1. Performans Görevi (Seminer) | 20 |
| Toplam | 100 |
| 1. Yıl İçinin Başarıya | 50 |
| 1. Final | 50 |
| Toplam | 100 |
| AKTS - İş Yükü Etkinlik | Sayı | Süre (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) | 16 | 3 | 48 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) | 16 | 3 | 48 |
| Ara Sınav | 1 | 15 | 15 |
| Kısa Sınav | 1 | 15 | 15 |
| Ödev | 1 | 15 | 15 |
| Toplam İş Yükü | 141 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (Saat) | 5,64 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 6 | ||