Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
İslam Hukuk Tarıhınde Kanunlaştırma Faalıyetlerı TIB 608 0 3 + 0 3 6
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Doktora
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Prof.Dr. OSMAN GÜMAN
Dersi Verenler
Dersin Yardımcıları
Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

Öğrencilerin İslam ülkelerinde on dokuzuncu yüzyıldan itibaren ivme kazanan ve klasik İslam fıkhı ile modern ihtiyaçlar arasında uyum sağlama çabasının da somut bir göstergesi sayılan kanunlaştırma faaliyetleri hakkında kapsamlı fikir sahibi olmalarını sağlamak.

Dersin İçeriği

Değişik hukuk sistemlerinde ve İslam hukukunda kanunlaştırma geleneği hakkında genel bilgiler verildikten sonra Osmanlı Döneminde ve çağdaş İslam ülkelerinde kanunlaştırma faaliyetleri ve başlıca kanunlaştırma örnekleri ele alınacaktır.

# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Hukuk tarihinde kanunlaştırma geleneğinin tarihi seyrini özetleyebilir. Anlatım, Soru-Cevap, Gözlem,
2 Kanunlaştırma açısından Tanzimat döneminin önemini açıklayabilir. Anlatım, Soru-Cevap, Gözlem,
3 Tanzimat döneminde başlıca kanunlaştırma faaliyetlerini sıralayabilir. Anlatım, Soru-Cevap, Gözlem,
4 Osmanlı Arazi Kanunnamesinin hazırlanışı, muhtevası ve önemini açıklayabilir. Anlatım, Soru-Cevap, Gözlem,
5 Mecellenin hazırlanışı, muhtevası ve önemini açıklayabilir. Anlatım, Soru-Cevap, Gözlem,
6 Hukuk-i Aile Kararnamesinin hazırlanışı, muhtevası ve önemini açıklayabilir. Anlatım, Soru-Cevap, Gözlem,
7 M.Kadri Paşanın çalışmalarının kanunlaştırma geleneği açısından önemini irdeleyebilir. Anlatım, Soru-Cevap, Gözlem,
8 Çağdaş İslam ülkelerinde kanunlaştırma faaliyetlerini değerlendirebilme. Anlatım, Soru-Cevap, Gözlem,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Hukuk tarihinde kanunlaştırma geleneğine genel bakış
2 İslam hukuk tarihinde kanunlaştırma geleneği
3 Tanzimat dönemindeki kanunlaştırma hareketlerini hazırlayan sebepler
4 Tanzimat döneminde kanunlaştırma faaliyetleri
5 Arazi kanunnamesi
6 Mecelle-i Ahkam-i Adliye: Hazırlanışı ve yürürlüğe konulması
7 Mecelle-i Ahkam-i Adliye: Muhtevası, sistematiği ve literatürü
8 Hukuk-i Aile Kararnamesi
9 Osmanlı döneminde diğer kanunlaştırma çabaları: Kadri Paşanın çalışmaları
10 Osmanlı döneminde diğer kanunlaştırma çabaları: Mısır ve Tunusta yapılan kanunlaştırma faaliyetleri
11 Çağdaş İslam ülkelerinde kanunlaştırma faaliyetleri: Hint Altkıtası
12 Çağdaş İslam ülkelerinde kanunlaştırma faaliyetleri: Mısır ve Suriye
13 Çağdaş İslam ülkelerinde kanunlaştırma faaliyeti: Irak ve Ürdün
14 Çağdaş İslam ülkelerinde kanunlaştırma faaliyetleri: Tunus, Fas ve Körfez ülkeleri
Kaynaklar
Ders Notu
Ders Kaynakları

[1] Hıfzı Veldet Velidedeoğlu, Kanunlaştırma Hareketleri ve Tanzimat, Tanzimat- I, İstanbul 1940. mç 139-209
[2] Osman Öztürk, Osmanlı Hukuk Tarihinde Mecelle, İstanbul 1973
[3] Vehbe ez-Zuhayli, Cuhûdu taknînil-fıkhil-islâmî, Beyrut 1987
[4] Gülnihâl Bozkurt, Batı Hukukunun Türkiye´de Benimsenmesi, Türk Tarih Kurumu, Ankara 1996
[5] Osman Kaşıkçı, İslam ve Osmanlı Hukukunda Mecelle, İstanbul 1997
[6] Beşir Gözübenli, Türk Hukuk Tarihinde Kanunlaştırma Faaliyetleri ve Mecelle, Akgündüz, Ahmet, Ahmet Cevdet Paşa ve Kanunlaştırma Hareketleri, Ahmet Cevdet Paşa (1823-1895) Sempozyumu (9-11 Haziran), Ankara 1997, s. 285-289
[7] Mustafa Şentop, Tanzimat Dönemi Kanunlaştırma Faaliyetleri Literatürü, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi: Türk Hukuk Tarihi, c. 3, sy. 5 (2005), s. 647-672

Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 İlgili alanda bilimsel bilgi oluşturacak veri toplama, literatür inceleme ve analiz yapma becerisini kazanmak; Bilimsel araştırma sürecine ilişkin yöntem bilgi ve becerisinde ustalaşmış olmak; Bilimsel çalışmalarında kuramsal, yöntemsel ve uygulama bağlamında en az bir alanda katkı sağlama becerisini kazanmak; Eleştirel bir değerlendirme ve sentez yapma yeterliliği kazanmak; Yeniliklere ve yeni fikirlere açık olma ve yeni fikirler üretebilme becerisi kazanmak; Disiplinler arası çalışabilme becerisine sahip olmak ve farklı alanlardaki kuram, yöntem ve uygulamaları ilgili alana adapte edebilme becerisi kazanmak; İlgili alandaki teknolojik gelişmeleri, bilimsel ilerlemeleri ve bilgi teknolojilerini yakından takip etmek; Akademik yazım alışkanlığına katkı sağlayacak alanı ile ilgili en az bir yayın yapmak; Uzmanlık alanları ile ilgili olarak ulusal ve uluslar arası çevrelerle iletişim kurabilme becerisi kazanmak; Akademik hayatın gerektirdiği düzeyde davranış ve etik duyarlılığa sahip olmak X
# Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı PÇ 1
1 Hukuk tarihinde kanunlaştırma geleneğinin tarihi seyrini özetleyebilir.
2 Kanunlaştırma açısından Tanzimat döneminin önemini açıklayabilir.
3 Tanzimat döneminde başlıca kanunlaştırma faaliyetlerini sıralayabilir.
4 Osmanlı Arazi Kanunnamesinin hazırlanışı, muhtevası ve önemini açıklayabilir.
5 Mecellenin hazırlanışı, muhtevası ve önemini açıklayabilir.
6 Hukuk-i Aile Kararnamesinin hazırlanışı, muhtevası ve önemini açıklayabilir.
7 M.Kadri Paşanın çalışmalarının kanunlaştırma geleneği açısından önemini irdeleyebilir.
8 Çağdaş İslam ülkelerinde kanunlaştırma faaliyetlerini değerlendirebilme.
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 50
1. Sözlü Sınav 30
1. Performans Görevi (Seminer) 20
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 50
1. Final 50
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 3 48
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 3 48
Ara Sınav 1 20 20
Sözlü Sınav 1 10 10
Performans Görevi (Seminer) 1 4 4
Final 1 10 10
Toplam İş Yükü 140
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 5,6
Dersin AKTS Kredisi 6