| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Dilde Yapı Bilgisini Araştırma Yöntemleri | TED 611 | 1 | 3 + 0 | 3 | 6 |
| Ön Koşul Dersleri | |
| Önerilen Seçmeli Dersler | |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Doktora |
| Dersin Türü | Seçmeli |
| Dersin Koordinatörü | Prof.Dr. ZİKRİ TURAN |
| Dersi Verenler | Prof.Dr. ZİKRİ TURAN, |
| Dersin Yardımcıları | Arş. Gör. Tuğçe TAKOĞLU |
| Dersin Kategorisi | Diğer |
| Dersin Amacı | Sadece dil bilgisi çalışmalarında değil, dil ile yapılan sanat olan edebiyat çalışmalarında da ortaya çıkan sorunların temelinde dile ait unsurların doğru tanımlanabilmesine imkan veren yapı bilgisine ulaşabilmek için gerekli olan araştırmalar konusunda teşvik edici olmak. |
| Dersin İçeriği | Türk dilinin yapı unsurlarının her birinin mahiyeti ve diğerleriyle olan ilişkisi ve bu yapının Türk dili gramerciliğinde ele alınış biçiminden kaynaklanan problemler, tartışmaların incelenmesi. |
| # | Ders Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|---|---|---|---|
| 1 | Türk dilinin yapısının mahiyeti, unsurlarının ne olduğu anlatır. | Anlatım, Soru-Cevap, | |
| 2 | Türk dilinin yapı sisteminin nasıl işlediğini açıklar. | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Gösterip Yaptırma, | |
| 3 | Yapının, problemli bir anlayışla ele alınan taraflarını örneklerle gösterir. | Anlatım, Tartışma, Gösterip Yaptırma, | |
| 4 | Yapının sahip olduğu karşıtlıkları ayırt eder ve bunları karşılaştırır. | Tartışma, Gösterip Yaptırma, | |
| 5 | Yapının içerdiği unsurları, kategorisine göre düzenler. | Tartışma, Bireysel Çalışma, Örnek Olay, | |
| 6 | Yapının çeşitli gramer unsurları bakımından neyi ifade ettiği konusunda hüküm verir. | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Eğitsel Oyun, |
| Hafta | Ders Konuları | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Dil bilgisi alanında araştırma usulü nasıl olmalıdır? | Dil bilgisi alanındaki araştırma yöntemleri konusunda kaynak araştırması yapmış olmak. |
| 2 | Yapı kavramının dil bilimi ve dil bilgisindeki yeri nedir? | Yapı kavramına dair ön bilgi edinmiş olmak. |
| 3 | Dilde yapı: Yapıları itibari ile dil grupları ya da dil aileleri | Dil aileleri hakkında bilgi edinmiş olmak. |
| 4 | Eklemeli sistem: Sondan eklemeli diller ve Türk dilinin dil aileleri içindeki yeri | Türk dilinin dil aileleri arasındaki yeri hakkında bilgi edinmiş olmak. |
| 5 | Seste yapı, hecede, heceler arasında yapı | Ses bilgisi tekrarı yapmış olmak. |
| 6 | Ekler ve kelimeler arasındaki ilişki | Ekleşme bilgisi tekrarı yapmış olmak. |
| 7 | Ekler arasındaki ilişki: yerdaş ekleşme, yandaş ekleşme | Eklerin söz dizimindeki farklılıkları konusunda malzeme derlemiş olmak. |
| 8 | Hem yandaş hem yerdaş ekleşme | Eklerin söz dizimindeki farklılıkları konusunda malzeme derlemiş olmak. |
| 9 | ARA SINAV | Genel konu tekrarı yapmış olmak. |
| 10 | Cümlede yapı | Cümledeki yapının ne olduğu konusunda araştırma yapmış olmak. |
| 11 | Kelimeler arasındaki yardımcı unsur ve asıl unsur ilişkisi; anlam hiyerarşisi | Anlamlar arası ilişki konusunda malzeme derlemiş olmak. |
| 12 | Türkçe cümlede fikir derinliği yapı derinliği ilişkisi | Cümlenin içeriği konusunda ifade edilenleri araştırmış olmak. |
| 13 | Vurgu sıralaması ve yer ödünçlemesi | Vurgunun cümledeki rolü hakkında araştırma yapmış olmak. |
| 14 | Yapının çeşitli görünüşlerinin tespit edileceği örneklerin incelenmesi | Verilen örnekleri incelemiş olmak. |
| Kaynaklar | |
|---|---|
| Ders Notu | |
| Ders Kaynakları | Osman Nedim TUNA,Türk Dilbilgisi, Malatya, 1986. Tahsin BANGUOĞLU, Türkçenin Grameri, Ankara 2000. Lars JOHANSON, Türkçe Dil İlişkilerinde Yapısal Etkenler, Çev.: Nurettin DEMİR, TDK Yay., Ankara, 2007. DİLÂÇAR, A. (1971). “Gramer.” TDAY Belleten 1971. Ankara: TDK Yay. Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri, Açıköğretim Yay., 1999. KORKMAZ, Zeynep, (2010), Gramer Terimleri Sözlüğü, TDK Yay., Ankara BANGUOĞLU, Tahsin, (1974), Türkçenin Grameri, İstanbul. BİLGEGİL, Kaya, (1982), Türkçe Dilbilgisi, İstanbul. BİLGİN, Nuri. (2006), Sosyal Bilimlerde İçerik Analizi Teknikler ve Örnek Çalışmalar, Siyasal Kitabevi, Ankara. A. YILDIRIM- H. ŞİMŞEK, Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Seçkin Yay., Ankara, 2008. GEMALMAZ, E. (2010); Türkçenin Derin Yapısı, Belen Yayıncılık, Ankara. BASKAKOV, A. N. (2006); Türk Dillerinin Tarihi-Tipolojik Sesbilimi, Multilingual Yayınları, İstanbul.
BASKAKOV, A. N. (2011); Çağdaş Türkçede Kelime Grupları, Kesit Yayınları, İstanbul.
|
| Sıra | Program Çıktıları | Katkı Düzeyi | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | Türk Edebiyatının yüzlerce yıllık hayat ve fikir akışını; bütün türler (şiir, roman, hikaye, tiyatro v.b.), edebi dönemler ve bunları belirleyen tarihi, siyasi, sosyal, kültürel etmenler, akımlar, topluluklar, hareketler ve edebi olaylar etrafında oluşan toplaşmaları; dönemlerin genel karakterleri ve önemli edebiyatçılarının eserlerini sebepleri ve sonuçlarıyla bir bütün olarak ele alır. | ||||||
| 2 | Divan edebiyatı metinlerini, karşılaştırmalı bir yöntemle inceleyerek modern edebiyat yöntemleri ışığında yeni açılımlar sağlar. | ||||||
| 3 | Dil ile ilgili herhangi bir olguda pratik ve analitik yorum yapar. | ||||||
| 4 | Alan ile ilgili geniş bir kaynak bilgisi edinir ve bu kaynağa kendisinin de katkıda bulunabileceği ilmi disiplini kazanır. | ||||||
| 5 | Türk dünyasıyla sürekli iletişim hâlinde olur ve Çağdaş Türk Lehçelerini analiz eder ve yorumlar. | ||||||
| 6 | Türk Edebiyatının yüzyılları aşan dil, edebiyat, sanat ve hayat macerasını, derinlikli inceleme teknikleriyle araştırır. | ||||||
| 7 | Türk Edebiyatlarının dallanıp budaklandığı ve yayıldığı alanları, bütün yönleriyle, edebi olayları ile ve büyük dil ve edebiyat adamlarının seçkin eserleriyle bir bütün olarak ele alır. | ||||||
| 8 | Lisans eğitimi boyunca, belli bir donanıma sahip öğrenci, Lisansüstü eğitimde Klâsik ve Modern Edebiyat alanında, alanındaki uzmanlık bilgisini arttırır. | ||||||
| 9 | Alanı ile ilgili ileri düzeydeki bir çalışmayı bağımsız olarak yürütür | ||||||
| # | Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı | PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 | PÇ 8 | PÇ 9 | PÇ 10 | PÇ 11 | PÇ 12 | PÇ 13 | PÇ 14 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Türk dilinin yapısının mahiyeti, unsurlarının ne olduğu anlatır. | ||||||||||||||
| 2 | Türk dilinin yapı sisteminin nasıl işlediğini açıklar. | ||||||||||||||
| 3 | Yapının, problemli bir anlayışla ele alınan taraflarını örneklerle gösterir. | ||||||||||||||
| 4 | Yapının sahip olduğu karşıtlıkları ayırt eder ve bunları karşılaştırır. | ||||||||||||||
| 5 | Yapının içerdiği unsurları, kategorisine göre düzenler. | ||||||||||||||
| 6 | Yapının çeşitli gramer unsurları bakımından neyi ifade ettiği konusunda hüküm verir. |
| Değerlendirme Sistemi | |
|---|---|
| Yarıyıl Çalışmaları | Katkı Oranı |
| 1. Ara Sınav | 70 |
| 1. Ödev | 30 |
| Toplam | 100 |
| 1. Yıl İçinin Başarıya | 50 |
| 1. Final | 50 |
| Toplam | 100 |
| AKTS - İş Yükü Etkinlik | Sayı | Süre (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) | 16 | 3 | 48 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) | 16 | 3 | 48 |
| Ara Sınav | 1 | 12 | 12 |
| Kısa Sınav | 1 | 4 | 4 |
| Ödev | 1 | 6 | 6 |
| Performans Görevi (Seminer) | 1 | 6 | 6 |
| Final | 1 | 14 | 14 |
| Toplam İş Yükü | 138 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (Saat) | 5,52 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 6 | ||