| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Zekı Modelleme Optımızasyon ve Kontrol | ENM 602 | 0 | 3 + 0 | 3 | 6 |
| Ön Koşul Dersleri | |
| Önerilen Seçmeli Dersler | |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Doktora |
| Dersin Türü | Seçmeli |
| Dersin Koordinatörü | Dr.Öğr.Üyesi MEHMET RIZA ADALI |
| Dersi Verenler | Dr.Öğr.Üyesi MEHMET RIZA ADALI, |
| Dersin Yardımcıları | Dr. Ünal Atakan KAHRAMAN |
| Dersin Kategorisi | Diğer |
| Dersin Amacı | Lisansüstü düzeyindeki öğrencilere zeki teknikler konusunda genel bir yetkinlik kazandırarak süreçlerin modellenmesi, optimizasyonu ve kontrolünde zeki teknikleri kullanabilmelerini sağlamak |
| Dersin İçeriği | Klasik modelleme, optimizasyon ve kontrol, Belirsizlik altında uslamlama ve çıkarsama, Bulanık kümeler, işlemler, ilişkiler, sayılar, değişkenler ve bulanık mantık, Kural temelli hesaplamalar, Bulanık-sinirsel ve evrimsel hesaplamalar, Bulanık modelleme, Bulanık kümelerle problem çözme, Yöntem, Bulanık optimizasyon ve kontrol |
| # | Ders Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|---|---|---|---|
| 1 | Bulanık kümeler ve modeller ile ilgili temel kavramların öğrenilmesi | ||
| 2 | Süreçleri zeki teknikler kullanarak modelleyebilme yeteneğinin kazanılması | ||
| 3 | Bulanık mantık, sinirsel ağlar, genetik algoritmalar ve hibrit yöntemleri kullanarak çeşitli sistemleri kurabilme ve çözebilme yeteneğinin kazanılması | ||
| 4 | |||
| 5 |
| Hafta | Ders Konuları | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Klasik Modelleme, Optimizasyon ve Kontrol | |
| 2 | Belirsizlik Altında Uslamlama ve Çıkarsama | |
| 3 | Bulanık Kümeler ve İşlemler | |
| 4 | Bulanık İlişkiler ve Sayılar | |
| 5 | Bulanık Değişkenler ve Bulanık Mantık | |
| 6 | Kural Temelli Hesaplamalar | |
| 7 | Bulanık-Sinirsel Hesaplamalar | |
| 8 | Bulanık Evrimsel Hesaplamalar | |
| 9 | Bulanık Modelleme I | |
| 10 | Bulanık Modelleme II | |
| 11 | Bulanık Kümelerle Problem Çözme: Giriş | |
| 12 | Yöntem | |
| 13 | Bulanık Optimizasyon ve Kontrol | |
| 14 | Örnek Olay Çalışmaları (Trafik Kavşak Kontrol, Kimyasal Süreç Kontrol, Üretim Kontrol) |
| Kaynaklar | |
|---|---|
| Ders Notu | [1] Prof. Dr. Harun Taşkın, Zeki Modelleme Optimizasyon ve Kontrol Ders Notları |
| Ders Kaynakları | [2] ZADEH L.A., Fuzzy Sets, Information and Control, 8, (1965), 338-353 [3] LI, H., CHEN, C. L. P., HUANG, H.P., Fuzzy Neural Intelligent Systems: Mathematical Foundations and the Application in Engineering, CRC Pres, New York, 2000 [4] ROSS, T. J., Fuzzy Logic with Engineering Applications, Mc Graw Hill, New York, 1995 [5] WANG, L., X., A Course in Fuzzy Systems and Control, Prentice Hall, 1997 [6] TERANO T., ASAI, K., SUGENO, M., ASCHMANN, C., G., Fuzzy Systems Theory and Its Applications, Academic Press Inc., 1991 [7] PEDRYCZ, W., GOMIDE, F., An Introduction to Fuzzy Sets: Analysis and Design, A Bradford Book, 1998 [8] BAYKAL, N., BEYAN, T., Bulanık Mantık İlke ve Temelleri, Bıçaklar Kitabevi, 2004 [9] YEN, J., LANGARI, R., Fuzzy Logic: Intelligence, Control, and Information, Prentice Hall, 1998 [10] JAMSHIDI, M., Large-Scale Systems: Modeling, Control, and Fuzzy Logic, Prentice Hall, 1997 [11] JAMSHIDI, M., ZADEH, L.A., TITLI, A., Applications of Fuzzy Logic: Towards High Machine Intelligence Quotient Systems, Prentice Hall, 1997 [12] KARRAY, F.O., SILVA, C.W., Soft Computing and Intelligent Systems Design: Theory, Tools and Applications, Addison-Wesley, 2004 |
| Sıra | Program Çıktıları | Katkı Düzeyi | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | Yaşadığı toplumun bilgi toplumu olmasına katkıda bulunmak, toplumsal, bilimsel, kültürel ve etik sorunlara çözüm sunmak amaçlarıyla alanındaki bilimsel, teknolojik, sosyal veya kültürel ilerlemeleri içeren bilimsel projeler geliştirir ve bu projeleri ulusal ve uluslararası bilimsel ortamlarda (toplantılarda) tanıtır. | ||||||
| 2 | Alanında bilimsel araştırma yaparak bilgiye genişlemesine ve derinlemesine ulaşır, alanında güncel teknik ve yöntemler ile bunların kısıtları hakkında sahip olduğu kapsamlı bilgiyi elde ettiği bilgi ile karşılaştırarak değerlendirir ve sentezleyerek yeni sonuçlar ortaya koyar. | ||||||
| 3 | Alanı ile ilgili problemleri tanımlar ve formüle eder, yeni ve/veya özgün fikir ve yöntemler geliştirir; karmaşık sistem veya süreçleri tasarlar ve tasarımlarında yenilikçi/alternatif çözümler ve/veya yöntemler geliştirir. | ||||||
| 4 | Kuramsal, deneysel ve modelleme esaslı araştırmaları tasarlar ve uygular, belirsiz, sınırlı ya da eksik verileri bilimsel yöntemlerle tamamlar; verilerin toplanması, yorumlanması, duyurulması ile yeni modellemelerin oluşturulması aşamalarında ve mesleki tüm etkinliklerde toplumsal, bilimsel ve etik değerleri gözetir. | ||||||
| 5 | Alanındaki uygulamaların sosyal, çevresel, sağlık, güvenlik, hukuki boyutlarını ile proje yönetimi ve iş hayatı uygulamalarını bilir ve bunların getirdiği kısıtların farkındadır. Disiplin içi ve çok disiplinli takımlarda etkin biçimde çalışabilir, bu tür takımlarda liderlik yapabilir ve karmaşık durumlarda çözüm yaklaşımları geliştirebilir; bağımsız çalışabilir ve sorumluluk alır. | ||||||
| 6 | Çalışmalarının süreç ve sonuçlarını, alanında veya alan dışındaki ulusal ve uluslararası ortamlarda bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portföyü C1 Genel Düzeyinde kullanarak, yazılı ya da sözlü olarak aktararak sözlü ve yazılı iletişim kurar. | ||||||
| 7 | Sürdürülebilir kalkınma ve endüstri mühendisliğinin gelişen koşullara göre gelişmelerini sürdürülebilirliğini sağlamak için yaşam boyu öğrenme, bilim ve teknolojideki gelişmeleri izler ve uygulama gerekliliğini bilir ve bu alandaki projelerde liderlik edebilir. | ||||||
| # | Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı | PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Bulanık kümeler ve modeller ile ilgili temel kavramların öğrenilmesi | |||||||
| 2 | Süreçleri zeki teknikler kullanarak modelleyebilme yeteneğinin kazanılması | |||||||
| 3 | Bulanık mantık, sinirsel ağlar, genetik algoritmalar ve hibrit yöntemleri kullanarak çeşitli sistemleri kurabilme ve çözebilme yeteneğinin kazanılması | |||||||
| 4 | ||||||||
| 5 |
| Değerlendirme Sistemi | |
|---|---|
| Yarıyıl Çalışmaları | Katkı Oranı |
| 1. Ara Sınav | 40 |
| 1. Ödev | 60 |
| Toplam | 100 |
| 1. Yıl İçinin Başarıya | 60 |
| 1. Final | 40 |
| Toplam | 100 |
| AKTS - İş Yükü Etkinlik | Sayı | Süre (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) | 16 | 3 | 48 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) | 16 | 3 | 48 |
| Ara Sınav | 1 | 7 | 7 |
| Kısa Sınav | 1 | 5 | 5 |
| Ödev | 5 | 5 | 25 |
| Performans Görevi (Seminer) | 1 | 5 | 5 |
| Final | 1 | 10 | 10 |
| Toplam İş Yükü | 148 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (Saat) | 5,92 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 6 | ||