| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Çevre Yönetim Sistemleri | CVM 418 | 8 | 3 + 0 | 3 | 4 |
| Ön Koşul Dersleri | |
| Önerilen Seçmeli Dersler | |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Seçmeli |
| Dersin Koordinatörü | Doç.Dr. ASUDE ATEŞ |
| Dersi Verenler | Doç.Dr. ASUDE ATEŞ, |
| Dersin Yardımcıları | Doç.Dr. Asude ATEŞ |
| Dersin Kategorisi | Diğer |
| Dersin Amacı | Son yıllarda büyük önem kazanan kalite yönetim sistemleri ile çevre mühendisliği arasındaki en önemli köprü olan Çevre Yönetim Sistemleri konusunu öncelikli olarak çevre bilinci çerçevesinde tanıtmak , genel işleyiş,kuruluş ve uygulama prensiplerini öğreterek ISO-14000 serisi hakkında bilgi vermek |
| Dersin İçeriği | Endüstrilerde çevre yönetim sistemi oluşturulmasında Yasa, Yönetmelikler ve standartların önemi, Atık kontrolünde etkili yasa ve yönetmelikler, ISO14001, ISO 9001, ISO 45001 in ön hazırlık çalışma yöntemleri ve çevre mühendisliğine katkısı, Farklı Endüstriler ve Atık Karakterizasyonları, Atık Azaltma Yöntemleri, Proses Kontrolü Yeniden kullanım ve atık azaltmaya etkileri, Geri Kazanım yöntemleri, Çevre Yönetim Sistemlerinin Uygulanışı, çevre kirliliğini kaynağında önlemek, atık miktarlarını kontrol altında tutmak ve iyileştirmek veya atığın oluşmasını, emisyonunu veya boşaltılmasını önlemek, azaltmak veya kontrol etmek, doğal kaynakları koruyarak verimli kullanmak, uygulanabilir teknolojileri seçerek tesis ve proses tasarımında çevresel etkilerini dikkate almak başta olmak üzere çevreyi olumsuz yönde önemli derecede etkileyecek kirlilikleri önleyebilmek konularını içerir |
| # | Ders Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|---|---|---|---|
| 1 | Kalitenin tanımını yapar | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, | Doğru Yanlış Testleri, Boşluk Doldurma Testleri, Kısa Cevaplı Testler, |
| 2 | Çevre ile kalite yönetimi entegrasyonunu yapar | Beyin Fırtınası, Soru-Cevap, Anlatım, | Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı), Kısa Cevaplı Testler, Doğru Yanlış Testleri, |
| 3 | Atık yönetimi ve kaynak yönetimi tasarlar | Soru-Cevap, Deney ve Laboratuvar, Anlatım, | Kısa Cevaplı Testler, Doğru Yanlış Testleri, |
| 4 | Çevre yönetim sistemi ISO 14001 i tanır, oluşturur | Problem Çözme, Tartışma, Beyin Fırtınası, Soru-Cevap, Anlatım, | Doğru Yanlış Testleri, Kısa Cevaplı Testler, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı), |
| 5 | ISO 14001 çevre yönetim sisteminin tüm genel işleyişini planlar ve herhangi bir sanayi kuruluşuna uygular | Problem Çözme, Tartışma, Beyin Fırtınası, Soru-Cevap, Anlatım, | Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı), Kısa Cevaplı Testler, Doğru Yanlış Testleri, |
| 6 | ISO 45001 iş sağlığı ve işçi güvenliği standardını tanır çevre yönetim sistemi ile paralel noktalarını ortaya koyar | Tartışma, Beyin Fırtınası, Soru-Cevap, Anlatım, | Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı), Kısa Cevaplı Testler, Doğru Yanlış Testleri, |
| Hafta | Ders Konuları | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Kalite Yönetim sistemleri | |
| 2 | Çevre Mühendisliği ile kalite entegrasyonu | |
| 3 | Çevre problemleri, çevre yönetim sisteminin amacı | |
| 4 | Çevre yönetiminin ana elemanları ( kaynakların yönetimi, atıkların yönetimi) | |
| 5 | Çevre yönetim sisteminin tarihçesi ve standartlar | |
| 6 | ISO 14001:2015 Çevre Yönetim Sistemi | |
| 7 | Çevre Yönetim Sisteminin Şartları ve Unsurları, çevre politikasının oluşturulması | |
| 8 | Planlama- Çevre Programlarının Geliştirilmesi, Çevre boyutlarının belirlenmesi (uygulama), Kanuni ve diğer şartlar | |
| 9 | Amaç ve hedefler ve Çevre yönetim programının geliştirilmesi | |
| 10 | Dokümantasyon (Uygulama), Doküman kontrolü, İşlem kontrolü, Acil durum hazırlığı ve bu hallerde yapılması gerekenler | |
| 11 | Kontrol ve Düzeltici Faaliyet, İzleme ve ölçme, Uygunluğun değerlendirilmesi, Düzeltici ve önleyici faaliyet, Kayıt, Yönetimce Yürütülen Gözden Geçirme, İç tetkik | |
| 12 | Çevre Mühendisliği açısından ISO 45001 İş sağlığı ve Güvenliği ile ISO 14001 ' in ortak noktaları ve entegrasyonun yararları | |
| 13 | Örnek Uygulama çalışmalarının incelenmesi | |
| 14 | Örnek Uygulama çalışmalarının incelenmesi |
| Kaynaklar | |
|---|---|
| Ders Notu | 1- TS EN ISO 14001:2004 Çevre Yönetim Sistemi Temel Eğitim Kitabı |
| Ders Kaynakları | 1- ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi Temel Eğitim Kitabı |
| Sıra | Program Çıktıları | Katkı Düzeyi | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 a | Matematik, fen bilimleri ve ilgili mühendislik disiplinine özgü konularda yeterli bilgi birikimi; | ||||||
| 1 b | Bu alanlardaki kuramsal ve uygulamalı bilgileri, karmaşık mühendislik problemlerinin çözümünde kullanabilme becerisi. | ||||||
| 2 a | Karmaşık mühendislik problemlerini tanımlama, formüle etme ve çözme becerisi; | ||||||
| 2 b | Bu amaçla uygun analiz ve modelleme yöntemlerini seçme ve uygulama becerisi. | ||||||
| 3 | Karmaşık bir sistemi, süreci, cihazı veya ürünü gerçekçi kısıtlar ve koşullar altında, belirli gereksinimleri karşılayacak şekilde tasarlama becerisi; bu amaçla modern tasarım yöntemlerini uygulama becerisi. | ||||||
| 4 | Mühendislik uygulamalarında karşılaşılan karmaşık problemlerin analizi ve çözümü için gerekli olan modern teknik ve araçları seçme ve kullanma becerisi; bilişim teknolojilerini etkin bir şekilde kullanma becerisi. | ||||||
| 5 a | Karmaşık mühendislik problemlerinin veya disipline özgü araştırma konularının incelenmesi için deney tasarlama becerisi. | ||||||
| 5 b | Deney yapma, veri toplama, sonuçları analiz etme ve yorumlama becerisi. | ||||||
| 6 a | Disiplin içi takımlarda etkin biçimde çalışabilme becerisi. | ||||||
| 6 b | Çok disiplinli takımlarda etkin biçimde çalışabilme becerisi. | ||||||
| 6 c | Bireysel çalışma becerisi. | X | |||||
| 7 a | Sözlü ve yazılı etkin iletişim kurma, etkin rapor yazma ve yazılı raporları anlama, tasarım ve üretim raporları hazırlayabilme becerisi, | ||||||
| 7 b | En az bir yabancı dil bilgisi. | ||||||
| 7 c | Etkin sunum yapabilme becerisi. | ||||||
| 7 d | Açık ve anlaşılır talimat verme ve alma becerisi. | ||||||
| 8 | Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği konusunda farkındalık; bilgiye erişebilme, bilim ve teknolojideki gelişmeleri izleme ve kendini sürekli yenileme becerisi. | ||||||
| 9 a | Etik ilkelerine uygun davranma, mesleki ve etik sorumluluk hakkında bilgi, | ||||||
| 9 b | Mühendislik uygulamalarında kullanılan standartlar hakkında bilgi. | X | |||||
| 10 a | Proje yönetimi, risk yönetimi ve değişiklik yönetimi gibi, iş hayatındaki uygulamalar hakkında bilgi; | X | |||||
| 10 b | Girişimcilik, yenilikçilik hakkında farkındalık | ||||||
| 10 c | Sürdürülebilir kalkınma hakkında bilgi. | X | |||||
| 11 a | Mühendislik uygulamalarının evrensel ve toplumsal boyutlarda sağlık, çevre ve güvenlik üzerindeki etkileri ve çağın mühendislik alanına yansıyan sorunları hakkında bilgi; | X | |||||
| 11 b | Mühendislik çözümlerinin hukuksal sonuçları konusunda farkındalık. | ||||||
| # | Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı | PÇ 1 a | PÇ 1 b | PÇ 2 a | PÇ 2 b | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 a | PÇ 5 b | PÇ 6 a | PÇ 6 b | PÇ 6 c | PÇ 7 a | PÇ 7 b | PÇ 7 c | PÇ 7 d | PÇ 8 | PÇ 9 a | PÇ 9 b | PÇ 10 a | PÇ 10 b | PÇ 10 c | PÇ 11 a | PÇ 11 b |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Kalitenin tanımını yapar | |||||||||||||||||||||||
| 2 | Çevre ile kalite yönetimi entegrasyonunu yapar | |||||||||||||||||||||||
| 3 | Atık yönetimi ve kaynak yönetimi tasarlar | |||||||||||||||||||||||
| 4 | Çevre yönetim sistemi ISO 14001 i tanır, oluşturur | |||||||||||||||||||||||
| 5 | ISO 14001 çevre yönetim sisteminin tüm genel işleyişini planlar ve herhangi bir sanayi kuruluşuna uygular | |||||||||||||||||||||||
| 6 | ISO 45001 iş sağlığı ve işçi güvenliği standardını tanır çevre yönetim sistemi ile paralel noktalarını ortaya koyar |
| Değerlendirme Sistemi | |
|---|---|
| Yarıyıl Çalışmaları | Katkı Oranı |
| 1. Ödev | 30 |
| 1. Ara Sınav | 45 |
| 1. Kısa Sınav | 10 |
| 1. Performans Görevi (Seminer) | 15 |
| Toplam | 100 |
| 1. Yıl İçinin Başarıya | 50 |
| 1. Final | 50 |
| Toplam | 100 |
| AKTS - İş Yükü Etkinlik | Sayı | Süre (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) | 16 | 3 | 48 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) | 16 | 2 | 32 |
| Ara Sınav | 1 | 6 | 6 |
| Kısa Sınav | 2 | 6 | 12 |
| Ödev | 1 | 10 | 10 |
| Performans Görevi (Seminer) | 1 | 10 | 10 |
| Final | 1 | 10 | 10 |
| Toplam İş Yükü | 128 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (Saat) | 5,12 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 4 | ||